Nog meer geld ingezameld
De teller van de vele gulle giften staat al op meer dan 750 miljoen euro.
Haan van torenspits gevonden
Jacques Chanut, voorzitter van de Franse vereniging van aannemersbedrijven, heeft geweldig nieuws op Twitter. "Een lid van de Franse federatie van bedrijven die historische gebouwen restaureren, heeft de haan van de torenspits van de Notre-Dame teruggevonden in het puin. Het is ongelofelijk!" Volgens Le Figaro werd de vondst op de Franse televisie ook bevestigd door bisschop Patrick Chauvet. Tot nu toe werd gedacht dat de windhaan op de toren de brand niet had overleefd, gevreesd werd dat hij gesmolten was. Op de foto's is wel te zien dat de haan stevig beschadigd is.
Macron: "Binnen 5 jaar herbouwen"
De Franse president Emmanuel Macron richtte zich om 20 uur tot de natie. De president riep in zijn toespraak de Fransen op zich na deze ramp te verenigen en samen de Notre-Dame opnieuw op te bouwen, zoals altijd al is gebeurd als gebouwen sneuvelden bij oorlogen en incidenten. "Wij zijn een volk van bouwers", aldus Macron.
De president zei ook dat de kathedraal "binnen de vijf jaar" zal gerenoveerd worden en "nog mooier dan vroeger zal zijn" eens volledig hersteld.
© AFP — De Franse president Emmanuel Macron richtte zich vanavond tot de natie. Dertig mensen verhoord
Een van de onderzoekers van de brand stelt anoniem dat een brandweerman na het eerste brandalarm in de Notre-Dame onder het dak is gaan kijken, maar geen brand kon ontdekken. Na het tweede alarm was het vuur al te groot om in te grijpen.
Er zijn inmiddels dertig mensen gehoord in de zaak. Het gaat vooral om mensen die renovatiewerkzaamheden uitvoerden aan de kathedraal.
Zeker vijftig onderzoekers zijn op de zaak gezet. In verband met de veiligheid kunnen ze nog niet in de kerk zelf aan de slag. Het onderzoek richt zich in eerste instantie op laswerkzaamheden in de kathedraal. De openbaar aanklager gaat niet uit van opzet.
© AP — Trump betuigt medeleven
De Amerikaanse president Trump heeft namens de Amerikanen zijn medeleven betuigd na de brand in de Notre-Dame. "We staan vandaag zij aan zij met Frankrijk en bieden onze hulp aan bij de restauratie van dit onvervangbare symbool van de westerse beschaving. Vive la France!", aldus het Witte Huis in een verklaring.
Het Witte Huis noemt Frankrijk hun "oudste bondgenoot" en zegt dat de Amerikanen dankbaar terugblikken op het luiden van de kerkklokken van de Notre-Dame na de aanslagen van 11 september 2001. "Die klokken zullen opnieuw luiden."
© AP Macron spreekt straks de natie toe
De Franse president Emmanuel Macron spreekt om 20.00 uur zijn landgenoten toe, zo heeft het Elysée zonder verdere verduidelijkingen aangekondigd.
Macron zou aanvankelijk gisteren de Fransen inlichten over zijn antwoord op het protest van de "gele hesjes" en de resultaten van het "Groot Nationaal Debat", maar annuleerde die toespraak vanwege de brand in de kathedraal Notre-Dame.
Bekijk ook: "We zullen kathedraal heropbouwen", belooft Macron:
Tot vijftien jaar nodig voor restauratie volgens specialist
De restauratie van de Notre-Dame zal zeker tien tot vijftien jaar vergen. Dat meent de federatie van bedrijven die historische gebouwen restaureren.
"Een restauratie tussen tien en vijfien jaar lijkt me denkbaar", zei Frédéric Létoffé, voorzitter van de Groepering van bedrijven voor de restauratie van historische monumenten (GMH), vanavond op een persconferentie. Die federatie omvat zowat 200 bedrijven waaronder Le Bras Frères, dat instond voor het gros van de renovatie van de toren waar de brand is ontstaan.
Over de kost bleef de organisatie voorzichtig, net als haar grotere voogdij-organisatie (FFB). Haar voorzitter Jacques Chanut gewaagde van "meerdere miljoenen euro".
© AFP Het historische belang van de Notre-Dame
De Notre-Dame heeft een enorm historisch belang. Er zijn over de eeuwen heen koningen en keizers gekroond, zaligverklaringen gebeurd en staatsbegrafenissen gehouden. De kathedraal doorstond ook de Franse revolutie en overleefde (nipt) twee Wereldoorlogen.
Nieuwe luchtbeelden van schade
Het Franse Le Point twitterde zojuist ook een video met beelden vanuit de lucht. Ook daarop is de schade aan de Notre-Dame goed te zien.
Hoop voor binnenkant
Ondanks alle schade aan de structuur van de kathedraal en de totale chaos binnen lijkt aan de binnenkant slechts één stuk architectuur echt beschadigd. Dat meldt Laurent Prades, de erfgoeddirecteur van de Notre-Dame. Het hoofdaltaar, dat in 1989 werd geïnstalleerd, werd geraakt door de torenspits toen deze tijdens de brand instortte. "We hebben de rest kunnen redden.''
"De fresco's, kapellen en het grote orgel zijn goed in orde," zei hij. Zelfs de drie grote glas in lood-ramen zijn niet vernietigd, hoewel ze mogelijk door de hitte zijn beschadigd en door een expert moeten worden beoordeeld. Het is ook afwachten wat het effect van al het bluswater op de oude kathedraal is. Hoe het met alle kunstwerken en het overige erfgoed (veel maar niet alle stukken konden uit de kerk worden gehaald) is gesteld, is nog niet duidelijk. Het Louvre zal in ieder geval helpen bij de restauratie.
© REUTERS Nieuwe beelden van schade aan binnenkant
© AFP — Voor en na. © AFP — Veel stenen en verbrande steunbalken op de grond van de Notre-Dame, alsook veel bluswater. © REUTERS © EPA — Het licht dat binnenvalt door de twee gigantische gaten in het dak verlicht het tafereel. Waals bedrijf levert steunbalken
Houtbedrijf Artbois, gespecialiseerd in specifieke constructies van gelamineerd hout, kreeg vanmiddag een opvallend dringend telefoontje. De onderneming uit het Waalse Etalle werd vanuit Parijs gebeld om zonder oponthoud tien steunbalken te leveren voor de muren van de kathedraal van de Notre-Dame. De massieve balken van 20 meter bij 1,20 meter moeten de overgebleven structuur ondersteunen.
Artbois was in het verleden al betrokken bij renovatieprojecten van historische monumenten, maar "werken in een dergelijke noodsituatie, dat is ongehoord!", zegt de eigenaar van Artbois, Patrick Vanhorenbeeck. Lopende bestellingen moeten even wachten, een uitzonderlijk konvooi vertrekt zo snel mogelijk naar Parijs.
"Het betreft hier een van de mooiste structuren ter wereld. Er moet alles aan gedaan worden om te beschermen wat er nog overblijft", besluit Vanhorenbeeck.
© AP © RV Nog steeds gevaar
De Franse minister van Binnenlandse Zaken zegt na het bezoek aan de Notre-Dame dat er nog steeds risico's zijn die een gevaar vormen voor de structuur van de kathedraal. "De Notre-Dame wordt daarom continu in de gaten gehouden, want ze kan nog steeds bewegen."
Bekijk ook: Zwakke plekken vastgesteld in structuur Notre-Dame:
Meer dan 700 miljoen beloofd
Het gedoneerde bedrag voor herstel van de kathedraal is inmiddels al over de 700 miljoen euro gegaan.
© AP Ook Apple wil helpen
De brand die een deel van de Notre-Dame in Parijs verwoestte, leidt niet alleen in Frankrijk tot een grote mobilisatie. Ook vanuit onder meer de VS, Hongarije, Duitsland, Bulgarije en Ivoorkust wordt steun aangeboden.
De eerste omvangrijke gift uit het buitenland was afkomstig van Henry Kravis, medeoprichter van het Amerikaanse investeringsfonds KKR, en zijn echtgenote Marie-Josée Kravis. Omdat de vrouw "erg bedroefd" is door de brand, beloofde de familie 10 miljoen dollar (8,85 miljoen euro) vrij te maken.
Apple-CEO Tim Cook laat via Twitter weten ook mee te leven met de Fransen en met iedereen voor wie de Notre-Dame een symbool van hoop is. "Apple zal doneren voor de restauratie van de Notre-Dame zodat het erfgoed behouden kan blijven voor toekomstige generaties."
Fout bij Youtube
Een pijnlijke fout van YouTube heeft ervoor gezorgd dat live-video’s van de brandende Notre-Dame werden aangemerkt als video’s over de aanslagen van 9/11. De fout zat in een tool die YouTube net in het leven heeft geroepen om nepnieuws te herkennen.
"15 minuten langer en het gebouw was verloren"
Toen de Notre-Dame gisterenavond in lichterlaaie stond, vreesde staatssecretaris Laurent Nunez van Binnenlandse Zaken het ergste. Uiteindelijk kon de structuur van de kerk wel gered worden, maar het was volgens de staatssecretaris - die samen met minister Castaner momenteel ter plaatse is - kantje boord. "Het heeft maar een kwartier tot een halfuur gescheeld of de kathedraal was niet gered", laat hij verstaan op Twitter. Ook hij heeft alleen maar woorden van lof voor de "helden" van de brandweer.
Minister van Binnenlandse Zaken bedankt brandweer
De Franse minister van Binnenlandse Zaken Christophe Castaner heeft zich gemeld bij de Notre-Dame. Hij sprak er met de aanwezige brandweermannen en bedankte hen voor hun grote inzet met risico op eigen leven.
© REUTERS © EPA André Rieu geeft 700 ton staal
Ook de Nederlandse violist André Rieu is diep geschokt door de brand in de Notre-Dame en zal 700 ton staal doneren voor de wederopbouw.
"Het staal is gebruikt voor het decor van Slot Schönbrunn bij Wenen", schrijft Rieu op Twitter bij een foto waarop hij de stalen stellages toont. De violist heeft de afgelopen jaren een wereldtournee gemaakt met deze replica op ware grootte van het Weense kasteel. Het is een van de grootste decors die ooit voor een reizende show is gemaakt: 125 meter breed, 30 meter diep en 35 meter hoog.
"Hiermee kan de steiger worden gemaakt voor de restauratie van de prachtige kerk", belooft de 69-jarige Nederlandse muzikant.
"Dit had vermeden kunnen worden"
Architecten en kunsthistorici hekelen intussen het gebrek aan onderhoud van historische gebouwen. De verwoestende brand van de Notre-Dame in Parijs is "de brand te veel" voor hen. "Dit had vermeden kunnen worden", klinkt het op Franceinfo.
"Er heeft al een reeks gelijkaardige branden plaatsgevonden, maar de voorschriften voor werken aan historische gebouwen waren onvoldoende. Ik heb een wet gevraagd, maar men heeft niets gedaan", verklaart Didier Rykner, hoofdredacteur van het magazine La Tribune de l'Art. "Plots merkt men het erfgoed op, dat geweldig is, en nu gaat men er veel geld in investeren. Maar het moest veel eerder opgemerkt worden."
"We gaan de Notre-Dame niet heropbouwen, we gaan haar herstellen. Maar we hebben haar verloren", reageert kunsthistoricus Alexandre Gady. Hij vindt het onbegrijpelijk dat dit is kunnen gebeuren "met een gebouw als dit, in een stad als Parijs en in een land dat de zesde grootste macht ter wereld is".
© AP — Volgens critici had de brand vermeden kunnen worden. Infographic van de schade
Lees ook: Voor en na: zo zwaar is de Notre-Dame verwoest
© ANP Graphics Luchtbeeld toont schade
Via fotoplatform Gigarama is te zien welke enorme schade de brand heeft aangericht. Een Franse journalist van Paris Match deelde op Twitter deze indrukwekkende foto waarop te zien is dat vrijwel het complete dak van de Notre-Dame verwoest is.
Franse kathedralen laten hun klokken luiden
Als eerbetoon luiden alle Franse kathedralen vanavond de klokken om 18:50 uur - het tijdstip dat de brand gisteren begon.
Ook de klokken van Westminster Abbey in Londen en die van andere kerken in Engeland gaan dan klinken. Dat zegt de Britse premier Theresa May. "Daarmee tonen we onze solidariteit met Frankrijk en de Fransen."
Al ruim half miljard toegezegd
De donaties voor de restauratie van de Notre-Dame blijven binnenstromen. Franse miljardairs, ondernemingen en andere gulle gevers hebben in totaal al bijna 700 miljoen euro toegezegd voor het herstel van de 850 jaar oude kathedraal.
Niet alleen vermogende Fransen kunnen een bijdrage leveren. Erfgoedorganisatie Fondation du patrimoine heeft met een fondsenwervingsactie al zo'n 2,8 miljoen euro opgehaald. Donateurs kunnen in Frankrijk belastingvoordelen tegemoetzien. De Franse hoofdstad zelf stelt zo'n 50 miljoen euro beschikbaar.
© AFP — Met de bekendmaking van een gift van 200 miljoen euro van het concern L'Oréal, de vermogende familie Bettencourt Meyers en de Bettencourt Schueller Stichting is nu al meer dan een half miljard euro toegezegd voor het herstel van de Notre-Dame. Robot hielp de brandweer
Noem ze gerust helden, de honderden brandweerlui die de vlammen in de Notre-Dame konden bedwingen. Ze kregen daarbij ook de opvallende hulp van een technisch hoogstandje: robot Colossus. Met zijn bijna 500 kilo laat die zich door niets of niemand tegenhouden in zijn strijd tegen het vuur.
Nog eens gift van 200 miljoen
De erfgenamenfamilie van L'Oréal, de Bettencourt-Meyers, en de bekende cosmeticagigant kondigen een totale donatie van 200 miljoen euro aan voor de Notre-Dame, inclusief 100 miljoen euro via de Bettencourt Schueller Stichting.
"Voorzichtig zijn"
De Franse minister van Cultuur laat nog weten dat architecten ingeschakeld zijn om de stabiliteit en de veiligheid van het gebouw te verzekeren. Er zijn nog enkele punten van waakzaamheid, zoals de topgevel van de noordelijke dwarsbeuk.
"Het gewelf zou a priori stand moeten houden. We moeten voorzichtig zijn. Er zijn drie belangrijke lacunes. Architecten bepalen samen met de brandweer van Parijs de belangrijkste maatregelen die genomen moeten worden om dat wat het meest in gevaar is te beschermen."
© AP Grote schilderijen worden gerestaureerd in Louvre
Ook de grote schilderijen van de Notre-Dame die beschadigd zijn geraakt door de brand, gaan naar het Louvre. Ze worden vanaf vrijdag naar het museum getransporteerd voor restauratie, kondigt minister van Cultuur Franck Riester aan.
"De grote schilderijen zijn niet beschadigd door de brand, maar eerder door de rook", verklaarde de minister. "In het Louvre zullen ze worden ontvocht en gerestaureerd."
© REUTERS Televisiestation zet speciaal concert op stapel
De Franse televisiezender France 2 organiseert zaterdag vanaf 21.00 uur een grote show met oproepen tot schenkingen voor de herstelling van de Notre-Dame. Dat heeft de publieke omroep zopas aangekondigd.
Onder de naam 'Notre-Dame de Paris, le grand concert' zullen programmamakers en journalisten van France Télévisions en "talrijke artiesten" zich bij de populaire programmamaker en verdediger van het patrimonium, Stéphane Bern, scharen.
© REUTERS "Veiligheidsvoorschriften nageleefd"
De veiligheidsprocedures op de werf aan de Notre-Dame in Parijs "zijn nageleefd", zo zegt een leidinggevende van het steigerbedrijf Europe Echafaudage. "Alles wat ik u nu kan zeggen is dat bij de start van de brand niemand van onze werknemers op de site was", zei Julien Le Bras. "Alle veiligheidsvoorschriften en - procedures zijn nageleefd."
Nog volgens Le Bras nemen alle werknemers van het bedrijf "zonder enig voorbehoud" deel aan het onderzoek.
© AFP Brandrisico in Brits parlementsgebouw
De schrik voor brand in andere iconische Europese gebouwen zit er goed in. Britse parlementsleden waarschuwen dat ook in het Britse parlement een brand kan woeden zoals in de Parijse Notre-Dame. "Delen van het Palace zijn even oud als de Notre-Dame, en we moeten ervoor zorgen dat elke voorzorgsmaatregel tegen brand is genomen. God weet dat we genoeg waarschuwingen gehad hebben", tweette Chris Bryant, parlementslid voor Labour.
Vorige week nog publiceerde David Lidington, adjunct van premier Theresa May, een brief waarin hij waarschuwde dat met elk jaar dat passeert "het risico op een catastrofale brand groeit". "Vorig jaar zijn verschillende keren stukken metselwerk van gebouwen gevallen. Gelukkig is daarbij niemand gewond geraakt. Erger nog: de elektriciteit, het sanitair, de verwarming en de riolering zijn ver voorbij hun levenscyclus en in een vervallen staat." De problemen kwamen nog eens aan het licht toen eerder deze maand water uit het plafond lekte tijdens een zitting van het parlement.
© Photo News — De meeste van de 1.100 ruimtes in het Palace of Westminster, waar het parlement gehuisvest is, dateren uit het midden van de 19e eeuw, maar sommige delen zijn goed 900 jaar oud. Het Palace of Westminster staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Er staat een grote restauratie gepland voor midden jaren '20 of later. Tijdens die restauratiewerken zal het parlement elders onderdak moeten vinden. Werk van lange adem
De renovatie van de Notre-Dame kan erg lang gaan duren. Dat zegt de bouwmeester van de Keulse dom tegen de Duitse zender RTL: "Het kan zeker jaren, mogelijk decennia duren voordat de laatste schade van dit verschrikkelijke vuur gerepareerd is", aldus de man die verantwoordelijk is voor alle bouwwerkzaamheden aan de gotische kathedraal in de Duitse stad. De Dom in Keulen was flink beschadigd tijdens de Tweede Wereldoorlog, het herstelwerk is nog altijd bezig.
© REUTERS — De kathedraal voor en na de verwoestende brand. Moslims opgeroepen financieel te helpen
De Franse raad van de islamitische eredienst (CFCM) roept moslims op om "hun solidariteit te tonen" en "deel te nemen aan de financiële inspanning" voor de heropbouw van de Notre-Dame. De raad maakt zijn "immense droefheid" over en "zijn solidariteit en zijn broederschap met de christenen van de hele wereld".
Ook de rector van de moskee van Lyon, Kamel Kabtane, roept moslims op solidariteit te tonen voor de heropbouw van "deze plaats van geschiedenis van ons land en de plaats van gebed die onze christelijke broeders zo dierbaar is". Hij noemde de kathedraal "de ziel van ons land".
Het hoofd van Al-Azhar, de meest vooraanstaande soennitische instelling van de wereld, sprak evenzeer zijn verdriet uit. "Ik ben bedroefd door de brand in dit historische architecturale meesterwerk. Onze harten zijn bij onze broeders in Frankrijk, ze verdienen al onze steun", aldus grote imam Ahmed al-Tayyeb.
© Photo News Paus wenst "mobilisatie van iedereen"
Paus Franciscus roept op tot de "mobilisatie van iedereen" voor de wederopbouw van de Notre-Dame. Op die manier moet het gebouw opnieuw "het architecturaal juweel van een collectief geheugen" worden, zegt de paus in een telegram aan Michel Aupetit, de aartsbisschop van Parijs.
"Ik eer de moed en het werk van de brandweermensen die hebben ingegrepen om de verspreiding van het vuur tegen te houden. Ik heb de wens dat de Notre-Damekathedraal dankzij de wederopbouw en de mobilisatie van iedereen opnieuw het mooie juweel in het hart van de stad zou kunnen worden, als een teken van het geloof van degenen die het hebben opgebouwd", aldus de paus.
"Deze ramp heeft een historisch monument zwaar beschadigd. Maar ik ben me ervan bewust dat het ook een dierbaar nationaal symbool heeft getroffen dat zich in de harten van de Parijzenaars en de Fransen bevindt." Paus Franciscus noemde de kathedraal ook "architecturaal en spiritueel erfgoed van Parijs, Frankrijk en de mensheid."
© AFP Ook Total schenkt 100 miljoen euro
Ook Total komt met geld over de brug. Het Franse oliebedrijf doneert 100 miljoen euro voor de wederopbouw van de Notre-Dame, meldt CEO Patrick Pouyanné.
Voor en na: zo verwoestend was brand
Foto's van voor de brand tonen hoe groot de schade is aan de Notre-Dame:
"Deze man is absolute held"
Brandweerpredikant Jean-Marc Fournier krijgt alle lof voor zijn koelbloedig optreden gisteren. Terwijl het vuur zich vliegensvlug verspreidde, ging de man de kathedraal binnen en stelde verschillende kunstschatten veilig.
Fournier "toonde geen angst", zegt een medewerker van de hulpdiensten aan het Britse Sky News. "Hij ging meteen naar de relieken in de kathedraal en redde deze. Hij moet dagelijks met leven en dood omgaan. Hij kent geen angst, hij is een absolute held."
© Twitter — Brandweerpredikant Jean-Marc Fournier. Louvre vangt kunst uit Notre-Dame op
De kunstwerken die uit de Notre-Dame zijn gered, worden deze namiddag overgebracht naar Het Louvre. Dat zegt de Franse minister van Cultuur.
De kunstschatten werden tijdens de ramp naar het stadhuis gebracht, later vandaag krijgen ze onderdak in het Louvre, waar een stand van zaken zal worden opgemaakt. In het museum zijn de omstandigheden ideaal om de werken zo goed mogelijk te bewaren. Hoe en in welke mate de beschadigde kunst gerestaureerd moet worden, wordt later bekendgemaakt.
OVERZICHT. Deze historische kunstschatten zijn uit de brandende Notre-Dame gered
© REUTERS — Het Louvre. Website voor donaties is enorm succes
De website voor schenkingen die het Franse steunpunt voor cultureel erfgoed uit de grond stampte voor de heropbouw van de Notre-Dame is een gigantisch succes. In totaal werd al 2,2 miljoen euro binnengehaald, en dat in nog geen dag tijd.
"Zwakke plekken in structuur"
Er zijn "zwakke plekken" vastgesteld in de structuur van de Notre-Dame, vooral in het gewelf. Dat zegt de Franse staatssecretaris voor Binnenlandse Zaken Laurent Nuñez in een mededeling. "Het vuur is gestopt, de belangrijkste bezorgdheid is ervoor te zorgen dat het gebouw niet gaat scheuren", klinkt het.
© Photo News
