Geen wit konijn, wel oude vos: Frank Vandenbroucke keert - opnieuw - terug naar de politiek
Hij was al partijvoorzitter, minister van Buitenlandse Zaken, van Sociale Zaken, van Pensioenen, van Werk en van Onderwijs. Hij stopte al twee keer met politiek, maar keert nu tòch terug naar de Wetstraat: Frank Vandenbroucke, de ‘bom’ van Conner Rousseau. Lees meer in dit plusartikel.
Iedereen mee op de kar: ook CD&V-leden zetten licht op groen
De CD&V-leden keuren de regeringsdeelname goed met 73,9 procent van de stemmen. Dat is niet onverwacht het laagste percentage van alle partijcongressen. 23,6 procent stemde tegen, 2,4 onthield zich. Zowat 2.300 leden brachten hun stem uit.
Binnen de partij waren er de voorbije weken kritische geluiden te horen over de Vivaldi-coalitie. Onder andere verschillende burgemeesters zagen een regering zonder Vlaamse meerderheid - en dus zonder N-VA - niet zitten.
Maar voorzitter Joachim Coens heeft de leden dus wel weten te overtuigen. Op het congres in de Antwerpse Elisabethzaal waren 600 leden verzameld. Nog eens 3.600 mensen schreven zich uiteindelijk digitaal in. Niet elke deelnemer heeft gestemd: zowat 2.300 leden brachten hun stem uit.
'Bom' van sp.a blijkt Frank Vandenbroucke
De ‘bom’ van sp.a blijkt Frank Vandenbroucke. Dat heeft voorzitter Conner Rousseau zopas op Instagram bekendgemaakt. "He's back, bitches", schrijft Rousseau.
De 64-jarige Frank Vanderbroucke is een gewezen sp.a-politicus. Sinds 2011 is hij hoogleraar aan de KU Leuven, de Universiteit Antwerpen en de Universiteit van Amsterdam. Sp.a draagt hem nu voor als vicepremier en minister voor Volksgezondheid en Sociale Zaken.
Rousseau pakt dus uit met een verrassing. Oud-voorzitter Frank Vandenbroucke maakt zijn rentree in de nationale politiek en wordt prompt de nummer één van de Vlaamse socialisten in de federale regering. De portefeuille van Sociale Zaken had hij al eens op zak tijdens de regering-Verhofstadt I.
PS keurt regeerakkoord unaniem goed
De vertegenwoordigers van de federaties van de PS hebben op een congres in Louvain-la-Neuve unaniem de deelname van de Franstalige socialisten aan de nieuwe federale regering goedgekeurd.
Het blijft dus enkel nog wachten op CD&V, dat momenteel congres houdt in Antwerpen.
Een 'go' voor Groen en Ecolo
Ook de leden van Groen en Ecolo keurden het voorgestelde regeerakkoord goed, met respectievelijk 98,2 en 98,8 procent 'ja'-stemmen. Het Groen-congres werd omwille van corona verspreid georganiseerd over 8 plaatsen in Vlaanderen en Brussel.
Het is nu uitkijken wie Groen zal afvaardigen in de nieuwe regeringsploeg. De partij buigt zich de komende uren intern over de twee posten die ze krijgt in de regering-De Croo: de Vlaamse groenen krijgen de minister van Energie en ze mogen ook de minister van Overheidsbedrijven en Openbaar Ambt leveren.
Voor het eerst sinds de paarsgroene regering-Verhofstadt (1999-2003) treden de Vlaamse groenen opnieuw toe tot een federale regering. "Er is de voorbije maanden veel tijd verloren, maar nu kan de regering uit de startblokken schieten. Het echte werk begint nu pas. Hoog tijd om te doen wat nodig is en verantwoordelijkheid op te nemen voor dit land," zegt Groen-voorzitster Meyrem Almaci.
Almaci spreekt van een mogelijk "kantelpunt" voor het klimaatbeleid. "Dankzij de groenen zal de economische relance ook een ecologische relance zijn." De voorzitster somt de groene accenten op, van de kernuitstap tot de Green Deal, de invoering van statiegeld en investeringen in treinen. Ze wijst ook op de sociale strijdpunten van Groen in het akkoord, zoals het optrekken van uitkeringen en pensioenen en de "solidariteitsbijdrage van de allerrijksten". Groen is blij dat er werk wordt gemaakt van eerlijker fiscaliteit en dat de strijd tegen fiscale fraude wordt opgevoerd.
Groen-kopstukken Wouter De Vriendt en Stefaan Van Hecke reageren opgetogen aan VTM Nieuws. "Er is een ommezwaai op heel veel thema's", klinkt het.
De algemene vergadering van Ecolo vond plaats op zeven plaatsen in Franstalig België, met Namen als spil. Een brede meerderheid van 98,8 procent schaarde zich aldus achter de nieuwe bestuursploeg onder leiding van De Croo.
Zo treedt ook Ecolo voor het eerst in zeventien jaar terug in de federale regering. Het is de tweede keer dat de Franstalige groenen federaal besturen. Ze maakten tussen 1999 en 2003 ook al deel uit van de paarsgroene regering van Verhofstadt.
Ecolo moet nog de namen van de ministers goedkeuren.
Ook Open Vld-congres keurt regeringsdeelname goed
Ook de Vlaamse liberalen geven De Croo I het vertrouwen, zij het met een minder overweldigende meerderheid. Ook dit congres verliep digitaal, na een toelichting van het regeerakkoord ging 84,3 procent van de 1.518 stemmende leden akkoord. 15,7 procent stemde tegen en 44 leden onthielden zich.
Met Alexander De Croo als premier en Vincent Van Quickenborne als minister, is het bij de liberalen wellicht nog wachten op één naam voor de regering. "Met dit sterk mandaat en de steun van onze leden gaan we nu volop aan de slag. Na de stilstand kunnen we eindelijk vooruit", zeggen voorzitter Egbert Lachaert en Alexander De Croo in een mededeling.
"De federale formatie heeft meer dan een jaar geduurd en was niet gemakkelijk", schrijft Lachaert. "Tijdens mijn preformatieopdracht eind augustus hebben we eindelijk partijen kunnen samenbrengen die hun verschillen wilden overstijgen en bruggen bouwen in het belang van de burgers, onze economie en het land."
"We hebben er intense weken opzitten en uiteindelijk onder leiding van Alexander een sterk regeerakkoord kunnen sluiten dat ons land opnieuw in beweging brengt na een lange stilstand. Het doet deugd om zoveel steun te krijgen van onze leden, niet alleen op het congres maar ook de afgelopen maanden. Ik heb er alle vertrouwen in dat Alexander als premier en onze andere regeringsleden de komende jaren het verschil gaan maken voor ons allemaal."
Ik zal mij smijten om samen het coronavirus te overwinnen, onze economie herop te bouwen en ons land opnieuw in beweging te brengen
"Mensen zijn op zoek naar zekerheid en duidelijkheid", zegt De Croo. "Dat is de hoofdopdracht van de nieuwe regering. Met een verstandig crisisbeleid staan we klaar om iedereen te beschermen die het moeilijk heeft. Maar tegelijk willen we ook vertrouwen en vrijheid geven aan mensen die vooruit willen. Ik zal mij smijten om samen het coronavirus te overwinnen, onze economie herop te bouwen en ons land opnieuw in beweging te brengen."
Ook Franstalige liberalen zetten licht op groen
De Franstalige liberalen van MR hebben op het partijcongres hun deelname aan de nieuwe federale regering bekrachtigd. De steun voor de coalitie met Open Vld, de socialisten, groenen en CD&V was vrijwel unaniem, met één onthouding.
Voorzitter Georges-Louis Bouchez liet nog niet in zijn kaarten kijken over de ministers die MR zal afvaardigen. Uittredend premier Sophie Wilmès wordt MR-vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken, raakte eerder wel al bekend. Ook uittredend begrotingsminister David Clarinval zou minister blijven. Daarnaast zal de MR ook nog over een staatssecretaris beschikken. De partij zou naast Buitenlandse Zaken beslag leggen op Middenstand, Landbouw, Diversiteit en Digitalisering. MR heeft ook institutionele zaken geclaimd, bevestigde Bouchez wel.
Voor de stemming had Bouchez erkend dat Vivaldi "niet de coalitie van onze dromen" is. "Maar het was tijd om te verenigen om het land de politieke stabiliteit te geven die het verdient", aldus Bouchez. Hij onderstreepte voorts dat de hervormingen van de Zweedse coalitie, waarin MR de enige Franstalige partij was, gevrijwaard werden en dat de belastingen niet verhoogd zullen worden.
Vijftien ministers en vijf staatssecretarissen: deze namen zijn tot nu toe bevestigd
Er komen in totaal vijftien ministers en vijf staatssecretarissen. Van steeds meer ministersposten raakt bekend wie de functie zal vervullen.
Officieel bevestigd zijn intussen onder meer Vincent Van Quickenborne (Open Vld) als minister van Justitie, Sophie Wilmès (MR) als minister van Buitenlandse Zaken en Sammy Mahdi (CD&V) als staatssecretaris voor Asiel en Migratie. Ook al bevestigd: Vincent Van Peteghem (CD&V) wordt minister van Financiën en Karine Lalieux (PS) minister van Pensioenen. Lees hier meer.
Licht op groen bij sp.a voor regeringsdeelname
De leden van sp.a hebben met overgrote meerderheid ingestemd met de deelname van de Vlaamse socialisten aan de Vivaldi-regering. Meer dan 6.000 leden namen deel aan de digitale stemming. Daarvan stemde bijna 95 procent voor deelname, 3,8 procent was tegen en 1,9 procent onthield zich.
Het is nu afwachten wie de partij zal afvaardigen in de regering. Dat moet in de loop van de komende uren bekend raken. Voorzitter Conner Rousseau beloofde eerder op de dag dat het om "een bom" zou gaan van buiten de politiek. Tijdens het congres gaf Rousseau nog aan dat hij "geen goesting" heeft in een kibbelkabinet. "Wie een uitvoerend mandaat krijgt bij sp.a, zal zich focussen op de job."
Overtuigd maar toch ook kritische stemmen bij Open Vld
Bij Groen is men duidelijk meer overtuigd van de Vivaldi-coalitie en het akkoord, VTM Nieuws kon tal van (voorzichtig) positieve reacties sprokkelen bij de leden.
Ook bij de Vlaamse liberalen vooral gelukkige gezichten, daar gaan ze op het partijcongres zo goed als zeker niet tegenstemmen. "Open Vld heeft goed onderhandeld als het op posten aankomt", aldus journalist Jelle Frencken, verwijzend naar onder meer het premierschap van Alexander De Croo en de zware ministerportefeuille van Justitie voor Vincent Van Quickenborne.
"Maar er zullen ook heel wat kritische stemmen zijn. Vergeet niet dat voorzitter Egbert Lachaert enkele maanden geleden verkozen was als voorzitter om paars-geel op de been te helpen met N-VA. Lachaert heeft wel duidelijk een bocht genomen."
Kritiek binnen CD&V, Hendrik Bogaert stemt niet voor akkoord
Bij CD&V moet het partijcongres nog beginnen, VTM Nieuws-journalist Dirk Van den Bogaert is op post. "Wat duidelijk is, is dat er nogal wat kritiek is binnen de rangen van CD&V", legt Van den Bogaert uit.
"Er is Pieter De Crem die al had gezegd 'helemaal geen Vivaldi-coalitie', lokale burgemeesters die het niet zien zitten, ... Hendrik Bogaert, zowat het gezicht van de rechterzijde bij CD&V, gaat al tegenstemmen. Er zal dus wel wat tegenwind komen."
Bogaert spreekt onder meer over 'een gedwongen huwelijk' waar geen evenwichtige elementen inzitten en waar vooral niet genoeg geregulariseerd zal worden.
De Crem geeft aan dat de problemen rond het gebrek aan een Vlaamse meerderheid en de niet-noodzakelijke positie van CD&V in deze nieuwe regering "nog altijd overeind staan". Hij zegt evenwel "af te wachten wat de voorzitter daarover zal zeggen".
Of dat niet vervelend is, zo'n verdeeldheid binnen de partij? "Helemaal niet", stelt voorzitter Joachim Coens. "Ik vind het juist goed dat er stemmen zijn. Er zijn bezorgdheden en die zullen we aanhoren en hebben we ook al de hele aangehoord."
Dat CD&V veel kritiek zal moeten slikken op het gebrek aan een Vlaamse meerderheid wuift Coens weg. Hij stelt "absoluut onze Vlaamse kiezers en bevolking goed te zullen verdedigen in deze regering."
Marc Van Ranst als wit konijn voor de Vlaamse socialisten?
VTM Nieuws is live aanwezig op de partijcongressen van de vier Vlaamse partijen.
"We hebben zeer sterke, zeer visibele, zeer belangrijke posten gekregen" die in deze gezondheidscrisis belangrijk zijn, laat Conner Rousseau op het partijcongres van sp.a optekenen over de ministerposten die zijn partij zou binnenslepen. Spreken we dan over Gezondsheidszorg, Sociale Zaken, Ontwikkelingssamenwerking? Rousseau houdt de lippen (half ) op elkaar. "U zit er niet ver van, dat kan ik wel bevestigen", zo zegt hij aan VTM Nieuws-journaliste Hannelore Simoens.
Rousseau laat verstaan dat de 'bom' waarover hij eerder sprak iemand betreft die momenteel geen lid is van de sp.a. "Ik ben er echt van overtuigd dat iedereen super enthousiast zal zijn", klinkt het nog. Verschillende bronnen beginnen steeds vaker de naam van viroloog Marc Van Ranst in de mond te nemen als wit konijn van de Vlaamse socialisten, maar het is nog verre van duidelijk in hoeverre dat klopt.
De viroloog zelf heeft op Twitter alvast lacherig gereageerd op de geruchten: "Hahahaha! Ik vind mijn huidige job heel uitdagend en plezant, hoor!"
Van Quickenborne op Justitie, Wilmès op Buitenlandse Zaken, Sammy Mahdi staatssecretaris voor Asiel en Migratie
Er beginnen steeds meer namen te circuleren voor de verschillende ministerposten. Vincent van Quickenborne (Open Vld) wordt minister van Justitie, zo is bevestigd aan onze redactie. Sophie Wilmès (MR) landt op Buitenlandse Zaken. Sammy Mahdi (CD&V) wordt staatssecretaris voor Asiel en Migratie.
Verder zou Georges Gilkinet (Ecolo) mogelijk op Mobiliteit gezet worden. Vincent Van Peteghem (CD&V) zou Financiën krijgen. Ook de namen van Pierre-Yves Dermagne (PS) en David Clarinval (MR), huidig minister van Begroting, circuleren. Over welke posten het juist gaat, is nog niet duidelijk. Ook de naam van Kristof Calvo (Groen) blijft steeds weer terugkeren. Karine Lalieux (PS) wordt genoemd voor pensioenen, Marie-Colline Leroy (Ecolo) als staatssecretaris voor Gelijke Kansen.
In totaal spreken we over 15 ministers en 5 staatssecretarissen.
Lachaert: "Eén van de drie Open Vld-ministers zal vrouw zijn"
Ook Open Vld bevestigt dat de bevoegdheden zijn verdeeld. Voorzitter Egbert Lachaert zegt op Radio 1 dat voor zijn partij "ten vroegste morgenvroeg" de namen bekendgemaakt worden. Een van de drie Open Vld-ministers zal een vrouw zijn.
Waarom mag Open Vld'er De Croo premier worden en is niet gekozen voor Magnette (PS)? "Beiden waren valabele kandidaten voor het premierschap. Maar we moeten er niet flauw over doen: voor onze partij is het niet evident om in deze constellatie een coalitie te maken. We hebben daarvoor ver onze nek uitgestoken", zegt Lachaert.
Rousseau over verdeling ministerposten: "Het zal een bom zijn"
Sp.a-voorzitter Conner Rousseau bevestigt op Radio 1 dat de bevoegdheden en ministerportefeuilles inmiddels verdeeld zijn.
Rousseau zegt dat sp.a twee ministerportefeuilles heeft. Wie die krijgt, wou hij nog niet zeggen. Niettegenstaande meldde hij dat er "een bom" bij is en dat we mensen van buiten de politiek mogen verwachten.
Lees ook: Dit zijn de grootste kanshebbers voor de ministerposten in de Vivaldi-regering
“Wallonië mag bepalen en Vlaanderen betalen”: oppositie torpedeert regeerakkoord
“De Vlaamse traditionele partijen hebben zich zoals te verwachten laten omkopen voor postjes.” Dat zegt Vlaams Belang in een reactie op het regeerakkoord van de Vivaldi-partijen. N-VA-voorzitter Bart De Wever kan geen begrip opbrengen dat Open Vld, die met 12 zetels de zevende partij is in het parlement, toch de premier kan leveren, zo verklaarde hij eerder aan VTM Nieuws. PVDA - de enige linkse fractie in de oppositie - ziet in het regeerakkoord dan weer een voortzetting van de vorige regering.
Lees hier de kritiek van de oppositiepartijen op het regeerakkoord.
Carl Devos: "Akkoord is centrum-rood, weinig groene accenten"
Het nieuwe regeerakkoord zit in het politieke centrum, "met een afhelling in het voordeel van de socialisten". Dat zegt politicoloog Carl Devos (UGent) na een eerste lezing van de teksten. "Ik vind er relatief weinig groene accenten in, en ik vraag mij ook af waar CD&V zijn grote trofee ziet."
Devos heeft de indruk dat de laatste fase in de onderhandelingen "een paars proces" is geweest, waarbij socialisten en liberalen elkaar in evenwicht hielden. "Tegelijkertijd is het verbazend dat het hard aangevallen 'Zweedse' beleid niet fundamenteel wordt teruggedraaid. Ik hoor niets over de taxshift of de pensioenleeftijd."
Devos ziet nog een aantal mogelijke struikelblokken voor de regering van zeven partijen: de kernuitstap, de abortuskwestie, maar ook de fiscaliteit. "Er komen geen nieuwe belastingen tenzij de begroting dat nodig acht, en dat zou wel eens het geval kunnen zijn. Als ik het goed begrijp, plant men een miljard euro besparingen per jaar. Is dat al uitgepraat? Nu geeft men behoorlijk veel geld uit, maar de begrotingsdiscussie volgt. Na corona zal de economie wel aantrekken, maar de budgettaire gevolgen slepen we nog lang mee."
De regering zal gekneld zitten tussen harde linkse oppositie in Franstalig België en de N-VA en Vlaams Belang in Vlaanderen
Alexander De Croo (Open Vld) vindt Devos "goed gecast" als premier wegens zijn ervaring, maar makkelijk zal hij het niet hebben. "Hij kan van zijn positie gebruikmaken om in Vlaanderen de centrumrechtse elementen uit het akkoord te verdedigen", aldus Devos. "Maar de regering zal gekneld zitten tussen harde linkse oppositie in Franstalig België en de N-VA en Vlaams Belang in Vlaanderen. Als premier De Croo dan antwoord biedt op sociaaleconomisch rechtse kritiek door er een stuk aan tegemoet te komen, komt de linkse flank bloot te leggen. En die is onderhevig aan een spervuur uit Wallonië. Het wordt een huzarenstukje om daarin te communiceren."
Trotse Herman De Croo: "Alexander kan met iedereen door één deur"
Vader Herman De Croo reageerde bij HLN op het premierschap van zijn zoon. "Een keuze die niet gemakkelijk geweest is. Het is een zeer moeilijke maar noodzakelijke opdracht. De coalitie had een consensus om hem voor die taak te vragen."
De Croo ontkent dat hij zijn zoon heeft moeten overtuigen om in de politiek te stappen. "Alexander werd geboren toen ik minister van Onderwijs was. Hij is mee geweest op alle mogelijke congressen en verplaatsingen. In 2009 haalde hij op de 10de plaats bij de Europese verkiezingen bijna 50.000 voorkeursstemmen. Hij heeft daar de goesting gevonden."
Datzelfde jaar werd hij voorzitter van Open Vld. "Hij is de verdediger van een vooruitstrevend, sociaal liberalisme geworden. Hij heeft dat stem na stem opgehaald. Door omstandigheden is hij al acht jaar lid van de regering en daar heeft hij geleerd tolerant te zijn en met iedereen door één deur te kunnen. Hij heeft dat in de grond van zijn hart. Hij zoekt geen revanche, hij is iemand die geen dikke nek heeft."
De Wever kritisch over akkoord: "Er zit niets in voor mensen die werken, sparen en ondernemen"
"Als ik het vergelijk met de paars-gele deal die ik met meneer Magnette probeerde te maken, dan valt het vooral op dat er niets inzit voor mensen die werken, sparen en ondernemen", reageert N-VA-voorzitter Bart De Wever bij VTM Nieuws. "Een lastenverlaging zit er niet in, wel de rood-groene facturen die moeten betaald worden en het is heel onduidelijk hoe men dat gaat doen. Men kondigt een aantal belastingen aan en dan zegt men: bij elke begroting zullen we dan wel kijken waar we het geld gaan vinden. Het laat zich raden dat dat natuurlijk in inkomsten zal zijn of in schulden."
"Wat ook opvalt is dan men de kerncentrales wil sluiten, dat willen wij absoluut niet doen. Ik vind dat een dramatische visie op de toekomst", aldus De Wever nog.
De opvallendste punten uit het akkoord van de regering-De Croo
Het regeerakkoord van de nieuwe regering van socialisten, liberalen, groenen en CD&V is klaar. Wij lijsten de belangrijkste punten op.
Persconferentie is begonnen
De persconferentie van formateurs Alexander De Croo (Open Vld) en Paul Magnette (PS) begint. Een glunderende De Croo neemt als eerste het woord. "Gedaan wat lang, te lang onmogelijk leek", zegt hij. "We hebben de voorbije dagen bijzonder hard gewerkt om een regering te vormen."
Hij dankt ook zijn collega Magnette in het Nederlands en het Frans.
Politicoloog Dave Sinardet: “Men is er in geslaagd uitgaven te beperken”
“Men is er toch in geslaagd om heel wat uitgaven te beperken en een aantal extra inkomsten te vinden, waardoor men maar drie à vier miljard nieuwe inkomsten nodig heeft in plaats van 10 à 11 miljard waarvan eerst sprake." Dat is de eerste analyse van politicolog Dave Sinardet.
Lees hier zijn volledige oordeel over de eerste elementen van het akkoord.
Morgen eedaflegging
"Zijne Majesteit de Koning heeft de heren Alexander De Croo en Paul Magnette in audiëntie ontvangen in het Paleis te Brussel", meldt het Paleis.
"De formateurs hebben verslag uitgebracht over het regeerakkoord tussen de toekomstige coalitiepartners. Hun opdracht is verlengd tot de benoeming van de regering. De eedaflegging van de Eerste Minister en de leden van de regering zal morgen, donderdag 1 oktober 2020, om 10u plaatsvinden."
Dat de opdracht van de twee formateurs verlengd is tot aan de eedaflegging en dus ook Magnette aanblijft als formateur, is niet vreemd. In 2014 werd de opdracht van formateurs Kris Peeters (CD&V) en Charles Michel (MR) na het sluiten van het regeerakkoord eveneens verlengd, hoewel toen ook al duidelijk was dat Michel premier werd.
De Croo en Magnette bij de koning, later nieuwe vergadering voor bevoegdheidsverdeling.
Coformateurs De Croo en Magnette worden zo dadelijk verwacht op het Paleis. Ze zullen hun eindverslag overmaken aan de koning. Om 11 uur leggen ze een verklaring af.
De discussie over de verdeling van de bevoegdheden naast de premier is nog niet rond. Daarover zou later vandaag opnieuw vergaderd worden.
PORTRET Alexander De Croo. “Hij kent niks van politiek”, zei zijn moeder ooit. Ze had ongelijk (+)
België heeft iets met dynastieën. Net als de vorige premier Charles Michel is Alexander De Croo (44) een “zoon van”. Nochtans stond het in geen enkele ster geschreven dat de introverte Alexander, die meer van cijfertjes dan van woorden hield, in de voetsporen van zijn extraverte praatvaar van een vader zou treden.
Alexander De Croo wordt premier
De 44-jarige Oost-Vlaming Alexander De Croo van Open Vld wordt premier van de nieuwe federale regering. Dat is bevestigd aan onze redactie.
493 dagen na de vorige verkiezingen zal De Croo dus Sophie Wilmès (MR) opvolgen. Hij komt aan het hoofd van een nieuwe regering met zeven partijen: CD&V, Open Vld, sp.a, Groen, PS, MR en Ecolo.
De Croo wordt de eerste Vlaamse premier in bijna tien jaar, na Elio Di Rupo (2011-2014), Charles Michel (2014-2019) en Sophie Wilmès (2019-2020).
De Croo premier in voorlopige puzzel, formateurs om 10 uur naar de koning
Verschillende bronnen melden aan onze redactie dat Alexander De Croo (Open Vld) momenteel op kop ligt om premier te worden van de nieuwe regering.
De puzzel die momenteel wordt gelegd met de volledige ministerverdeling is nog niet volledig en definitief afgeklopt, maar voor De Croo is daarin voorlopig wel de post van eerste minister gereserveerd. Ook de overige portefeuilles worden nu verdeeld onder de partijen, maar wie uiteindelijk minister wordt zal pas vanavond of mogelijk zelfs morgenvroeg bekend raken.
Om 10 uur trekken de formateurs naar de koning voor hun eindverslag.
Dit weten we al over het Vivaldi-akkoord
De zeven partijen die een nieuwe federale regering willen vormen hebben een inhoudelijk akkoord bereikt.
Hier sommen we de maatregelen en intenties op die op dit moment al bekend zijn.
1.500 euro minimumpensioen
Er lijkt nog onduidelijkheid over de vraag of de geleidelijke verhoging van het minimumpensioen naar 1.500 euro netto of bruto is. Er is ieder geval 1,2 miljard euro voorzien voor pensioenen, en afgaande op dat bedrag zal het allicht eerder om bruto gaan.
Open Vld-burgemeester stapt uit partij
Ward Vergote, burgemeester van het West-Vlaamse Moorslede en lid van Open Vld, zegt op Twitter dat hij voortaan "partijloos" is en dus uit Open Vld stapt.
"Er is een coalitie gevormd met partijen die eisen gaan stellen waar ik niet achter sta", zegt Vergote. Hij verwacht dat er een resem aan sociale claims zal komen, met als gevolg meer belastingen voor de werkenden. "Liberalen staan voor iets totaal anders dan socialisten of groenen", zegt hij. "Ik verwacht een te links programma met weinig ondersteuning voor bedrijven en mensen die echt willen werken."
Lokaal komt Vergote op onder de kartelnaam Visie. "Daar gaan we mee verder", zegt hij. "Wij gaan vooruit en voeren beleid dat echt op liberale leest is geschoeid."
Wat weten we nog uit het regeerakkoord?
Behalve de investeringen die we hieronder al konden aankondigen, vernam onze redactie ook volgende punten die het regeerakkoord hebben gehaald:
- Koopkracht wordt verhoogd voor wie werkt, en de laagste uitkeringen worden opgetrokken.
- De gezinsfiscaliteit wordt verlicht via goedkopere kinderopvang, en een extra beloning voor mantelzorgers.
- Mensen met een handicap die gaan samenwonen, zullen hun uitkering minder zien dalen dan vandaag het geval is.
- Op vlak van migratie wordt het huidige beleid verdergezet. Er zal ook (opnieuw) geprobeerd worden om een efficiënter terugkeerbeleid te organiseren. Bij het openen van nieuwe opvangcentra zal er tijdig en proactief worden "samengewerkt" met de lokale gemeenschap en het lokale bestuur. Er komt een audit van de migratiediensten, die men zodanig wil hervormen dat wie asiel aanvraagt binnen de zes maanden een definitief antwoord krijgt.
- Digitaks voor de grote tech-bedrijven als Apple, Amazon en Google, en een hervorming van de voordelen voor sportbeoefenaars.
- Rijbewijs met punten voor wie herhaaldelijk verkeersovertredingen heeft begaan.
- Transformatiefonds in het kader van de relance, en 6 procent btw voor afbraak en heropbouw op het hele Belgische grondgebied.
- Geboorteverlof voor vaders naar 20 dagen.
- Nieuwe bedrijfswagens tegen 2026 emissievrij.
3,3 miljard euro investeringen
De nieuwe federale regering zal de komende legislatuur 3,3 miljard euro investeren in nieuw beleid. Daarvan is 2,3 miljard euro voorbehouden voor nieuw sociaal beleid en bijna 1 miljard euro voor Veiligheid, Justitie en Defensie. Er is ook sprake van 1 miljard euro voor nieuwe eenmalige investeringen. Die gaan voornamelijk naar de digitalisering van de overheid, vooral bij Justitie en Veiligheid, en naar het spoor.
Gespreid over alle budgetten wordt iets meer dan 2 miljard euro voorzien om tegen het einde van de legislatuur naar een minimumpensioen van 1.500 euro per maand te kunnen gaan, bij een loopbaan van 45 jaar. Die verhoging was een belangrijk programmapunt bij heel wat partijen in de aanloop naar de verkiezingen. Ook de pensioenbonus wordt opnieuw ingevoerd.
Binnen de gezondheidszorg blijft een groeinorm van 2,5 procent gehandhaafd, die voornamelijk voor de verlaging van de factuur voor de patiënt kan worden gebruikt.
Daarnaast gaat 1,2 miljard euro naar investeringen binnen de gezondheidszorg. Dat geld dient voor betere werkomstandigheden, betere verloning en extra handen in de zorg. Er is sprake van 4.500 extra jobs.
Het akkoord voorziet ook de toepassing van het snelrecht voor feiten als relschopperij, winkeldiefstal, straatcriminaliteit, enzovoort. Het is ook de ambitie alle straffen uit te voeren en om naar de aanwerving van 1.600 extra agenten per jaar te gaan, met de nadruk op wijkagenten.
De grote lijnen van het akkoord over de kernuitstap raakten eerder al bekend. Er wordt ook verwezen naar investeringen in Klimaat en Energie en in de strijd tegen armoede.
Uitkijken naar CD&V-congres vanavond
Na het akkoord volgt vanavond meteen een nieuwe hindernis: de partijcongressen waar de leden van de zeven partijen hun fiat moeten geven. Het wordt vooral uitkijken naar de reactie van de CD&V-achterban. Zowel bij een aantal parlementsleden als bij heel wat burgemeesters is er openlijk protest tegen een federale regering zonder N-VA.
In tegenstelling tot Open Vld (volledig digitaal) en sp.a (digitaal, met aantal sprekers in een zaal in Temse) kiezen de christendemocraten vandaag voor een volledig fysiek congres in de Elisabethzaal in Antwerpen. Om de achterban beter te controleren? “Coronaproof kunnen er duizend mensen binnen, dit zal een congres zijn zoals al onze congressen”, luidt het intern.
Voor alle duidelijkheid, de nieuwe regering heeft de volgende samenstelling:
- Liberalen: MR en Open Vld
- Socialisten: PS en sp.a
- Groenen: Ecolo en Groen
- Christendemocraten: CD&V
Hoe gaat het verder?
Wanneer er een akkoord komt over de verdeling van de bevoegdheden, volgt er deze namiddag allicht een persconferentie van de coformateurs Alexander De Croo (Open Vld) en Paul Magnette (PS). Ondertussen zullen de partijleden het regeerakkoord kunnen lezen, om het vanavond dan goed te keuren op hun congressen.
Morgenvoormiddag kan de regering dan de eed afleggen bij koning Filip. In de namiddag leest de nieuwe premier dan de regeerverklaring voor, uitzonderlijk niet in de Kamer in Brussel, maar omwille van de corona-maatregelen in het grotere Europese parlement.
Morgen volgt dan het debat over het regeerakkoord, ook in het EP, en zaterdag volgt dan de laatste stap, de vertrouwensstemming. Vanaf het weekend kan de nieuwe federale regering dan aan de slag, bijna 500 dagen na de verkiezingen van 26 mei 2019.
Lees ook onze reconstructie van de hobbelige rit van bijna 500 dagen richting Vivaldi
Verherstraeten: "Centrumprogramma"
CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten was de eerste onderhandelaar die het Egmontpaleis vanmorgen verliet. Hij zei tevreden te zijn dat er een "centrumprogramma" is uitgewerkt, met oog voor zij die het moeilijk hebben door corona en dat ondernemersvriendelijk is.
Naar verluidt lezen de sherpa's, de toponderhandelaars die de partijvoorzitters bijstaan, de teksten nog na. Intussen praten de voorzitters over de verdeling van de bevoegdheden en het premierschap. Volgens VTM Nieuws-journaliste Hannelore Simoens worden daarover momenteel bilaterale gesprekken tussen de formateurs en aparte partijvoorzitters gehouden.