Kritiek op de timing van de extra maatregelen
De burgemeester van Aarschot Gwendolyn Rutten (Open Vld) vindt dat Vlaanderen niet tot vrijdag kan wachten om de strengere coronamaatregelen in te voeren. Zij roept op om de maatregelen woensdag om 18 uur te laten starten. "Liefst doen we dat in heel Vlaanderen samen. Maar als het moet, gaan we alleen. Het virus gaat te snel, dus wat moet - moet", tweet de gewezen Open Vld-voorzitter.
De strengere Vlaamse coronamaatregelen gaan vrijdag in om 18 uur. De Vlaamse regering wil daarmee de betrokken sectoren de kans geven om zich voor te bereiden en wil er ook voor zorgen dat de genomen maatregelen kunnen omgezet worden in heldere regelgeving.
Maar links en rechts is er kritiek op de timing. "Het is onbegrijpelijk dat er tot vrijdag wordt gewacht vooraleer de nieuwe maatregelen ingaan", zei Freya Saeys, Vlaams Parlementslid voor Open Vld, eerder al. "Als het huis in brand staat, moet je nu blussen", vindt ze. En ook sp.a-fractieleider Hannelore Goeman begrijpt niet waarom er nog drie dagen moeten voorbijgaan. "Het virus groeit exponentieel: elke dag getreuzel maakt het probleem dubbel zo groot", zegt ze.
Ook viroloog Marc Van Ranst dringt op Twitter aan om de strengere coronamaatregelen sneller toe te passen. "Als we deze coronamaatregelen een kans willen geven, dan kunnen we ze best vandaag beginnen toepassen! We hoeven niet tot vrijdag te wachten!", tweet hij.
Deze maatregelen neemt de Vlaamse regering
"Wij volgen de evolutie van de pandemie uur na uur op", steekt Jan Jambon van wal. Ondanks de genomen beslissingen blijven de cijfers onheilspellend evolueren. Vooral het groeiend aantal opnames in de ziekenhuizen baart ons zorgen.
"De Vlaamse regering heeft daarom beslist om over te gaan tot nieuwe beperkingen. We willen het virus een stevige tik geven of de nederlaag toebrengen", zegt hij.
"Wij vragen met aandrang om het aantal contacten buiten je bubbel tot het absolute minimum te beperken". Alle maatregelen gaan vrijdagavond om 18 uur in. De verstrengingen zullen minstens drie weken van kracht blijven, is bevestigd aan onze redactie. "De maatregelen blijven van kracht tot we de curves onder controle hebben", legt Jambon uit.
Het samenscholingsverbod en de nachtklok (tussen middernacht en 5 uur ‘s ochtends) blijven geldig. Dit zijn de nieuwe maatregelen:
• Evenementen (inclusief kermissen, rommelmarkten, kerstmarkten, winterdorpen, schaatsbanen) kunnen niet plaatsvinden, er is een uitzondering voor de wekelijke markten;
• Alle cultuurhuizen in Vlaanderen gaan dicht vanaf vrijdag 18 uur, zowel in de professionele sector als in de socio-culturele sector kunnen activiteiten niet meer doorgaan. Musea gaan dicht; Bibliotheken blijven wel open;
• Maximaal telewerken;
• In het onderwijs was er al de verlengde herfstvakantie voor het leerplichtonderwijs. In het hoger onderwijs schakelt men over naar code rood en dus afstandsonderwijs, met uitzonderingen voor de eerstejaars;
• Winkelen blijft mogelijk, maar maximaal met twee personen;
• Erediensten, huwelijken, begrafenissen kunnen nog doorgaan, met respect voor afstandsregels en beperkt tot maximaal 40 personen;
• Alle indoor vrijetijdsactiviteiten (bioscopen, subtropische zwembaden, binnenspeeltuinen, bowling, fitness) worden aan banden gelegd;
• Ook indoor sporten zal niet meer mogelijk zijn, behalve voor kinderen tot 12 jaar. Voor professionele sporters wordt in een uitzondering voorzien. Zij moeten wedstrijden voortaan wel zonder publiek afwerken.
• Alle jeugdactiviteiten voor jongeren ouder dan 12 jaar worden stopgezet; jeugd- en sportkampen voor -12-jarigen zijn wel nog toegelaten (zonder overnachting); Buitenspeeltuintjes blijven wel open;
• In de woonzorgcentra blijft bezoek mogelijk, maar wordt dat beperkt tot 1 knuffelcontact en maximaal 1 extra contact per twee weken;
• Controleurs van De Lijn krijgen de bevoegdheid om GAS-boetes te geven aan wie op het openbaar vervoer zijn mondmasker niet draagt.
In dit overzicht hebben we alle maatregelen gebundeld.
Absoluut record ziekenhuisopnames gebroken
Rond 16.30 uur deze namiddag zijn er al 689 nieuwe Covid-patiënten opgenomen in de Belgische ziekenhuizen, waarmee het absoluut record van 629 opnames van 28 maart al doorbroken is. Dat zegt een pessimistisch gestemde viroloog Steven Van Gucht aan onze redactie. Bovendien zal dat cijfer nog oplopen aangezien het nog maar voorlopige dagcijfers zijn.
“We zagen op zondag en maandag een iets lager cijfer dan zaterdag en vrijdag, wat ergens een beetje hoop deed rijzen”, aldus Van Gucht. “Maar de cijfers van vandaag die al zijn binnengekomen, zijn heel wat minder positief. We zijn steil naar omhoog aan het gaan en ik zie daar momenteel echt geen vertraging in, integendeel. Het ziet er echt niet goed uit.” Lees hier meer.
Marc Van Ranst: "Versoepelingen van vorige regering waren misplaatst"
België is sinds vandaag het zwaarst getroffen land van Europa. Dat is geen benijdenswaardige positie. Hoe is het zover kunnen komen? "Wij waren al een tijd bezig met Tsjechië in te halen en dat is nu ook gebeurd", legt Marc Van Ranst uit tijdens een interview vanop onze LIVE-set. "Tsjechië is nu in lockdown, dus we verwachten niet dat Tsjechië ons land weer gaat inhalen."
Zowel tijdens de eerste als de tweede golf stond België bovenaan te blinken. Wat zijn daar de redenen voor? "Dat is onder meer te wijten aan de bevolkingsdichtheid en bovendien is ons land een kruispunt in Europa. Je houdt dat virus niet buiten." Maar ook het beleid heeft een rol gespeeld, meent de viroloog. "We moeten ook naar bepaalde beleidskeuzes kijken, zoals beleidskeuzes uit het verleden waarbij men nooit heeft geïnvesteerd in contacttracing in een meer doorgedreven vorm. En je kan ook niet naast de politieke verantwoordelijkheid kijken. Dit is een ingewikkeld land om te regeren. Er zijn te veel regeringen en dat maakt dat snel reageren op bepaalde toestanden moeilijk is. Wanneer je het dan ook nog onderschat - hoewel de virologen ervoor gewaarschuwd hebben - dan wordt het bijzonder moeilijk."
"De versoepelingen van de vorige regering waren misplaatst. Dat is natuurlijk makkelijk achteraf praten, maar men kan nooit zeggen dat er niet voor gewaarschuwd is. Wanneer dat genegeerd wordt, dan geraak je vlug in de problemen", besluit Van Ranst.
Antwerpse ziekenhuizen in open brief: "Leef coronamaatregelen na"
De verschillende Antwerpse ziekenhuizen hebben een gezamenlijk statement gemaakt naar de bevolking in een open brief. Daarin vragen de ziekenhuizen met aandrang dat iedereen zich aan de geldende regels houdt om het coronavirus in te dijken. "Doe het niet alleen voor uzelf maar ook voor uw geliefden, uw vrienden, uw buren en onze verpleegkundigen en artsen.”
"Wat u doet, bepaalt ook de kansen van anderen. Wie zich niet houdt aan de maatregelen qua fysieke afstand en de beperking van contacten tot een absoluut minimum, is een bedreiging voor heel veel medemensen.”
België gaat over Tsjechië en is nu zwaarst getroffen land in Europa voor coronavirus
België telt momenteel de hoogste incidentie van Covid-19-gevallen van heel Europa, met 1.390,9 gevallen per 100.000 inwoners de voorbije twee weken. Dat blijkt uit de recentste cijfers van het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Tot nu toe ging Tsjechië ons land vooraf, maar dat is dus niet langer het geval.
Tsjechië telt op dit moment 1.379,8 besmettingen per 100.000 inwoners op twee weken. Op verre afstand volgen Luxemburg (760,4), Slovenië (732,8) en Nederland (694,1).
ECDC verzamelt niet alleen de gegevens van de 27 landen van de Europese Unie, maar ook van de andere landen die deel uitmaken van de Europese Economische Ruimte, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein, net als het Verenigd Koninkrijk.
Het aantal overlijdens dat wordt toegeschreven aan Covid-19 ligt op dit moment het hoogste in Tsjechië, met 12,3 overlijdens per 100.000 inwoners op twee weken. In België is dat cijfer, met 5,8 overlijdens, het op een na hoogste van Europa.
Lees meer: België is sinds vandaag zwaarst getroffen land van Europa: nergens zijn coronacijfers zo slecht
Overlegcomité komt vrijdagnamiddag opnieuw bijeen
De federale en deelstaatregeringen steken vrijdagnamiddag opnieuw de koppen bijeen in het Overlegcomité. Dat bevestigen minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) en het kabinet van premier Alexander De Croo (Open Vld). Op de agenda staat onder meer de evaluatie van de sluiting van de horeca.
De federale en deelstaatregeringen beslisten half oktober restaurants en cafés een maand lang te sluiten. Dat ging gepaard met een nachtklok van middernacht tot 5 uur 's morgens. De maatregelen zouden na twee weken, komende vrijdag dus, geëvalueerd worden. Het Overlegcomité komt daarom vrijdagnamiddag samen.
Intussen trof het Overlegcomité vorige week extra maatregelen op het gebied van sport en cultuur én gingen Wallonië en Brussel op eigen houtje nog stapje verder, met onder meer een langere avondklok en strengere regels rond vrijetijdsbesteding. Vlaanderen volgt wellicht vanavond.
Lees ook: Vlaanderen wordt dan toch strenger: over deze nieuwe maatregelen is er straks discussie (+)
Ziekenhuis in Verviers bouwt noodhospitaal
Het CHR-ziekenhuis in Verviers, nabij Luik, bouwt in zeven haasten een noodhospitaal op zijn parkeerterrein. Daar moeten vanaf morgen 34 coronapatiënten met milde symptomen terechtkunnen.
Alle patiënten worden in één zaal opgevangen. Een bewuste keuze, want veel verpleegkundigen zitten ziek thuis en in één zaal heb je minder verplegend personeel nodig. "Het is makkelijker om alle patiënten in één zaal te hebben, dan in verschillende kamers", legt algemeen directeur Stéphane Lefebvre uit aan VTM Nieuws. De verpleegkundigen winnen zo tijd en kunnen het overzicht bewaren, klinkt het.
In het CHR-ziekenhuis liggen op dit moment in totaal 124 Covid-patiënten. Dat is bijna een verdubbeling tegenover de eerste coronagolf.
Directeur Europa Ziekenhuizen waarschuwt: "We worden gedwongen om keuzes te maken"
Peter Fontaine, algemeen directeur van de Brusselse Europa Ziekenhuizen trekt aan de alarmbel. De curve van de Brusselse ziekenhuisopnames blijft de slechte richting opgaan en hij ziet binnenkort ook Vlaanderen verzadigd raken.
Toen de eerste lockdown afgekondigd werd, vingen ze in de Europa Ziekenhuizen 22 coronapatiënten op. Dat aantal is in de daaropvolgende weken gestegen tot een maximum van 85 patiënten tijdens de piek, een verviervoudiging.
"Vandaag hebben we al meer dan 110 Covid-19-patiënten liggen in onze ziekenhuizen", verduidelijkt Fontaine.
we zien geen enkel effect van de beslissing die op 7 oktober is genomen om in Brussel de cafés te sluiten
"Er is geen beslissing genomen om de sociale mobiliteit, die nog altijd enorm is, stil te leggen. Ter illustratie: we zien geen enkel effect van de beslissing die op 7 oktober is genomen om in Brussel de cafés te sluiten. Dat hadden we eigenlijk al moeten zien."
De vrees groeit dat Vlaanderen, net zoals Wallonië en Brussel, met overvolle ziekenhuizen komt te zitten en de transferpolitiek vanuit Brussel stil komt te liggen, terwijl die nu net de ziekenhuizen in de hoofdstad verlicht.
"Deze week heb ik de opdracht gegeven om zoveel mogelijk patiënten te spreiden en te transfereren, maar als er geen grondige ingrepen komen, dan zit binnen een week Vlaanderen ook vol en dan stopt de transfermogelijkheid. Dan gaan we inderdaad gedwongen worden om keuzes te maken, niet alleen op de Covid-afdelingen", waarschuwt Fontaine.
Steeds meer scholen wachten herfstvakantie niet af en nemen zelf al maatregelen
Veel middelbare scholen wachten niet op een beslissing van minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) en nemen nog voor de herfstvakantie zelf maatregelen nu de coronabesmettingen overal lijken te stijgen. “Want er moet nú iets gebeuren”, klinkt het. Sommige scholen sluiten hun deuren helemaal en schakelen volledig over op afstandsonderwijs, anderen doen dat gedeeltelijk. In dit overzicht vindt u wat, waar en hoe.
Deze maand al 403 patiënten overgebracht naar andere ziekenhuizen
Sinds 1 oktober zijn er al 403 patiënten getransfereerd naar andere ziekenhuizen als gevolg van het spreidingsplan. Dat meldt FOD Volkgezondheid op basis van cijfers van Sciensano.
Ziekenhuizen die hun capaciteit bereikt hebben qua Covid-19-patiënten, kunnen patiënten transfereren naar andere ziekenhuizen die wél nog beschikbare bedden hebben.
In de provincie Oost-Vlaanderen werden er deze maand al 78 patiënten ontvangen uit andere ziekenhuizen, de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ontvingen 60 patiënten uit andere ziekenhuizen, en naar Naamse ziekenhuizen waren er 47 transfers. Het minst aantal patiënten (4) werd overgebracht naar een ziekenhuis in Waals-Brabant.
De ziekenhuizen regelen de transfers zelf binnen het eigen netwerk of binnen de eigen provincie, maar kunnen een transfer ook aanvragen bij het Patient Evacuation Coordination Centre (PECC). Het PECC bekijkt dan welke ziekenhuizen beschikbare bedden hebben en regelt het transport.
Sinds begin oktober zijn op die manier 180 patiënten getransfeerd, vooral vanuit Luik en Brussel. Vanuit Brussel vonden de meeste transfers (39) plaats naar Oost-Vlaanderen, gevolgd door West-Vlaanderen (30) en Antwerpen (24). Patiënten uit Luik werden het vaakst overgebracht naar Limburgse (9 transfers) en Vlaams-Brabantse (5 transfers) ziekenhuizen.
Aantal overlijdens in woonzorgcentra stijgt met meer dan 500 procent
Er zijn afgelopen weekend in totaal 32 bewoners overleden in de Vlaamse woonzorgcentra, een stijging met 540 procent tegenover het vorige weekendcijfer (5). Het gaat hierbij om cijfers van zaterdag en zondag samengeteld. Bewoners die overleden in een ziekenhuis, zijn hier nog niet bijgeteld.
Ook het aantal nieuwe besmettingen blijft toenemen, zo blijkt uit de cijfers het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Vrijdag waren er 1.874 bewoners vermoedelijk of bevestigd besmet, gisteren waren dat er al 2.581.
Bij het personeel zijn nu 1.692 mensen besmet, tegenover 1.430 afgelopen vrijdag.
Neckermann vraagt bescherming tegen schuldeisers
De Belgische reisorganisatie Neckermann vraagt bij de rechtbank van Nijvel bescherming tegen schuldeisers aan. Neckermann zegt extra tijd te willen om financiële steun te vinden en de schulden te heronderhandelen met zijn schuldeisers.
“Het kan zo de jobs van zijn 180 medewerkers redden en bij uitbreiding de hele Belgische reissector behoeden voor groot banenverlies”, klinkt het in een persbericht.
De reisgroep wordt net als de hele toeristische sector in zijn hart geraakt door de coronacrisis. De verkoop van reizen is tot nul herleid, meldt het bedrijf. CEO Laurent Allardin klinkt echter strijdbaar: “We zijn niet failliet, we hebben enkel extra tijd nodig om verder uit te groeien tot een sterke Belgische reisorganisatie.”
Lees meer: Alle 59 reiswinkels gaan tijdelijk dicht, online boeken kan wel nog
Morgen allicht meer patiënten in ziekenhuizen dan op piekmoment april
Er liggen nu in totaal al 5.260 mensen in de Belgische hospitalen. Ter vergelijking: op 6 april, de piek van de eerste golf, lagen er 5.759 covidpatiënten in het ziekenhuis. Met gemiddeld meer dan 500 nieuwe opnames per dag liggen er morgen dus meer mensen in het ziekenhuis met Covid dan tijdens de piek in het voorjaar.
Het UZ Gent verzorgt momenteel 62 coronapatiënten, waarvan er 32 op intensieve zorgen liggen. De stijging van het aantal patiënten is zo hoog dat "we vrezen dat de piek van de eerste golf heel dichtbij is", zegt woordvoerder Karlien Wouters.
Waarschijnlijk opent het ziekenhuis morgen een vierde cohorteafdeling, om coronapatiënten afzonderlijk te verzorgen. Ook op de afdeling intensieve zorg wordt de capaciteit uitgebreid. Om plaats te maken worden brandwondenpatiënten overgebracht naar het brandwondencentrum in Neder-Over-Heembeek.
Ook elders in Oost-Vlaanderen is de toename van het aantal patiënten groot. Het AZ Nikolaas en het AZ Lokeren rapporteren vandaag 93 personen waarvan er 9 op intensieve zorgen liggen.
Politie Brussel: "We hebben in totaal zo'n 25 pv's opgesteld"
Gisteravond ging in Brussel voor het eerst de avondklok in om 22 uur. De Brusselse politie spreekt van "al bij al een kalme nacht", zegt woordvoerster Ilse Van de Keere in een interview met HLN Live. Er vinden extra patrouilles plaats om erop toe te zien dat de coronaregels worden nageleefd. "We hebben in totaal zo'n 25 pv's opgesteld."
Somers: "Virus een klap geven tijdens periode van 12 dagen"
De Vlaamse regering wil tijdens een afgebakende periode van zowat twaalf dagen een aantal verregaande maatregelen nemen om het virus een klap te geven en een knik in de curve te veroorzaken. Dat heeft viceminister-president Bart Somers (Open Vld) gezegd in 'De Ochtend' op Radio 1.
Een duidelijke periode afbakenen moet de mensen perspectief bieden en dus ook mobiliseren voor de strengere regels.
Volgens Somers komt de periode waarbinnen de maatregelen zouden gelden, neer op de verlengde herfstvakantie. Eerder namen ook de Waalse en Brusselse regering extra maatregelen. Somers geeft aan dat in elk federaal land de deelentiteiten zelf beslissingen kunnen nemen, maar dat het beter is dat de maatregelen zo homogeen, eenvoudig en eenduidig zouden zijn.
"We moeten ervoor zorgen dat iedereen goed begrijpt wat de regels zijn, met als doel het aantal sociale contacten terug te dringen", aldus Somers.
De Vlaamse regering vergadert sinds 9 uur met de gouverneurs over scherpere maatregelen in de strijd tegen het coronavirus. Om 18 uur komt de Vlaamse regering opnieuw bijeen om de knopen door te hakken. Hoe sneller die nieuwe voorschriften kunnen ingaan, hoe beter, aldus minister Somers.
Lees ook: Vlaanderen wordt dan toch strenger: over deze nieuwe maatregelen is er straks discussie (+)
Viroloog Marc Van Ranst: "Herfstvakantie gaat cruciaal zijn"
De Belgische coronacijfers zitten nog steeds in de lift. De Vlaamse regering komt om 18 uur bijeen om zich over strengere maatregelen te buigen. Doel is het aantal contacten naar beneden te krijgen. Viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven) wil niet op de zaken vooruitlopen en wijst erop dat het gaat om politieke keuzes die vanavond zullen gemaakt worden.
Lees ook - Vlaanderen wordt dan toch strenger: over deze nieuwe maatregelen is er straks discussie (+)
Hij hoopt evenwel dat de maatregelen niet erg zullen verschillen van die die in Brussel en Wallonië zijn ingevoerd. "Anders leidt dat tot verschuivingen. Wanneer bijvoorbeeld in Brussel de fitnesscentra gesloten zijn, maar in Vlaanderen open, dan krijg je een influx van mensen uit Brussel die in Vlaanderen gaan sporten. Op dit moment is dat niet gewenst." Men moet proberen om de maatregelen te harmoniseren, aldus de KU Leuven-professor.
Het worden nog een paar spannende weken
Het aantal nieuwe besmettingen neemt nog steeds toe, maar er wordt een vertraging waargenomen. Volgens Van Ranst is het niet duidelijk of dat komt door laboratoria die niet meer kunnen volgen of door de huidige maatregelen waarvan de eerste effecten te zien zijn.
Zeker is wel dat het aantal hospitalisaties nog altijd fors stijgt. Zal die vertraging daar binnenkort ook optreden? "Dat weet je niet, dus het worden nog een paar spannende weken."
"Ik denk dat de herfstvakantie cruciaal zal zijn", vervolgt Van Ranst. "Dat worden écht de 12 dagen dat we het gaan moeten doen, dat we de eerste tekenen gaan moeten zien van de afvlakking van de curve." Maar dan zijn we er nog niet, waarschuwt de viroloog. "Want met een afvlakking zitten we nog steeds op een waanzinnig hoog plateau."
Dagelijks ruim 13.000 nieuwe besmettingen en meer dan 500 ziekenhuisopnames
Tussen 17 en 23 oktober waren er dagelijks gemiddeld 13.052 nieuwe besmettingen met het coronavirus, een stijging met 38 procent tegenover de zeven dagen ervoor. Dat blijkt deze ochtend uit de voorlopige gegevens op het online dashboard van gezondheidsinstituut Sciensano.
Per dag werden in de periode tussen 17 en 23 oktober gemiddeld 502 mensen opgenomen in het ziekenhuis, een stijging van 88 procent. Momenteel liggen 5.260 (+9 procent) coronapatiënten in het ziekenhuis. Onder hen liggen 809 mensen op de intensieve zorgen (+7 procent). Maar liefst 444 covidpatiënten hebben beademing nodig, een dag eerder waren dat er 383.
In totaal raakten al 333.718 mensen in ons land besmet met het virus sinds de start van de pandemie.
In de periode van 17 tot 23 oktober stierven elke dag gemiddeld 48,3 mensen aan Covid-19. Dat zijn er 15,7 meer tegenover de zeven dagen ervoor.
De positiviteitsratio, het aantal mensen dat positief test in verhouding tot het totale aantal tests, bedraagt nu 21,1 procent.
Asymptomatische personen verliezen antilichamen sneller
Mensen die besmet raken met het coronavirus maar asymptomatisch blijven, verliezen hun antilichamen sneller dan mensen die wel symptomen vertonen. Dat blijkt vandaag uit een Britse studie van het Imperial College London en Ipsos Mori.
Van 20 juni tot 28 september werden voor het onderzoek 350.000 mensen in Groot-Brittannië gevolgd die zich regelmatig zelf testten om na te gaan of ze over antilichamen beschikten tegen Covid-19.
Uit de resultaten van de studie blijkt dat besmette personen zonder symptomen sneller hun antilichamen verloren. Voorts blijken oudere mensen ook sneller antilichamen te verliezen.
De onderzoekers benadrukken wel dat nog niet duidelijk is of de antilichamen voor een efficiënt niveau van immuniteit zorgen, en zo ja, voor hoe lang.
Luchtvervuiling doet mortaliteit Covid-19 toenemen
Een langetermijnblootstelling aan luchtvervuiling kan voor een verhoogd risico op overlijden aan Covid-19 zorgen met wereldwijd gemiddeld 15 procent. Voor België gaat het om 21 procent. Dat blijkt uit een internationale studie waarvan de resultaten vandaag gepubliceerd werden in het gespecialiseerde blad Cardiovascular Research.
In Europa zou het gaan om een verhoogd risico met gemiddeld 19 procent, in de Verenigde Staten met 17 procent en in het oosten van Azië met ongeveer 27 procent, zo blijkt uit de studie van het Duitse instituut Max Planck.
De blootstelling op lange termijn aan luchtvervuiling zou in Tsjechië bijgedragen hebben aan 29 procent van de overlijdens aan het coronavirus. In China zou het gaan om 27 procent, in Duitsland om 26 procent, in Zwitserland om 22 procent, in België om 21 procent, in Nederland om 19 procent en in Frankrijk om 18 procent.