"Als er iets is dat het virus graag heeft, dan zijn het feestjes, en dan vooral feestjes in wisselende samenstelling van de aanwezigen. Dat moet je absoluut vermijden, en daarom vind ik dat onze buurlanden niet goed bezig zijn." Dat zegt minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a).

Er werden vandaag geen versoepelingen aangekondigd door het Overlegcomité, benadrukt Vandenbroucke. "Eerder dan versoepelen, worden we strenger. Strenger op buitenlandse reizen, daar moet het gedaan zijn met de laksheid. We raden reizen naar het buitenland ten stelligste af, maar als je vindt dat je dat toch moet doen, moet je in quarantaine als je uit een rode zone komt. En de politie gaat ook contoleren of je dat ook doet", aldus Vandenbroucke.

In Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk worden de coronamaatregelen tijdens de kerstperiode versoepeld, in tegenstelling tot in België. Zo zullen in Duitsland tot tien mensen mogen samenkomen, in het VK drie gezinnen. "Dat is niet verstandig van onze buurlanden", reageert Vandenbroucke. "Want als er iets is dat het virus graag heeft, dan zijn het feestjes, en dan vooral feestjes in wisselende samenstelling van de aanwezigen. Dat moet je absoluut vermijden, en daarom vind ik dat onze buurlanden niet goed bezig zijn."

"Het zal niet eenvoudig zijn voor de mensen om dit ten volle te accepteren." Dat zegt Maarten Vansteenkiste na afloop van de persconferentie. De UGent-psycholoog pleit ervoor om mensen te confronteren met de virologische risico's die een uitzondering met zich mee zou brengen.

"We moeten blijven investeren in communicatie", zegt Vansteenkiste. "Een eenmalige versoepeling toelaten kan een sterk effect hebben op de curve." Grafieken die de gevolgen van een zware uitschuiver op kerst- of oudejaarsavond zouden simuleren, vindt hij dan ook een goed idee. 

Vansteenkiste trekt de vergelijking met iemand die overgewicht heeft. "Als die persoon twee of drie keer per week beweegt, heeft dat relatief weinig effect op het gewicht", legt hij uit. "Maar als hij beslist om te stoppen met bewegen, zullen de kilo's er wel snel bijkomen. Dan pas zie je het effect van onze inspanningen."  

Vansteenkiste pleit ook voor bijkomende psychologische ondersteuning van de bevolking. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke mikte eerder al op de komst van 1.500 extra psychologen. 

Maar ook tussentijdse doelstellingen zijn meer dan welkom. "Het is als een wielrenner die nog een lange afstand moet klimmen. Waar willen we staan over twee weken, over vier weken? Tijdens de koers staat er toch ook iemand met een bidon?"

Zwembaden, musea en winkels mogen weer de deuren openen vanaf 1 december, zij het onder strikte voorwaarden. Voor Kerstmis zitten er geen versoepelingen aan te komen, er is wel een uitzondering gemaakt voor alleenstaanden: zij mogen hun beide contacten tegelijk zien.

"Op deze manier handelen getuigt van een groot respect voor de zorg", stelt Margot Cloet als gedelegeerd bestuurder van Zorgnet-Icuro. "Het is nu aan de bevolking om de verantwoordelijkheid op te nemen. Door nu nog vol te houden, zullen we hopelijk ook de uitgestelde zorg opnieuw kunnen aanbieden en een derde golf vermijden. Die kunnen we ons niet permitteren."

Premier Alexander De Croo (Open Vld) liet verstaan dat we het geweer pas midden januari van schouder zouden kunnen veranderen. "Ik denk dat we een permanente evaluatie moeten maken van de situatie. Wie weet hebben we midden januari wat meer perspectief rond vaccineren en kunnen we op lange termijn de samenleving terug ontsluiten", besluit Cloet.

De Federatie van Cinema's in België reageert bijzonder ontgoocheld op de verlenging van de verplichte sluiting tot allicht eind januari. "Er is nu specifieke en substantiële steun nodig voor het overleven van de filmsector", zegt secretaris Thierry Laermans. "Anders riskeren we zware rampen."

Laermans benadrukt dat de winterperiode voor de cinema normaal gezien de drukste van het jaar is. "Dat we dan gesloten moeten blijven, is een ongelooflijke economische slag", zegt hij. "We hadden gevraagd om net als in Frankrijk half december weer open te mogen. We begrijpen dat de gezondheidscrisis nog niet voorbij is, maar we hebben bewezen dat een cinemabezoek perfect veilig is. We zijn zwaar teleurgesteld dat het publiek zelfs een klein beetje ontspanning niet gegund wordt."

Laeremans erkent dat er algemene steunmaatregelen gelden waar ook bioscopen een beroep op kunnen doen. Maar die beperken louter de kosten en staan niet in verhouding met de gemiste inkomsten van de komende maanden. "Er is dringend echte hulp nodig", herhaalt hij. 

Voor de reissector kwam het nieuws dat niet-essentiële reizen afgeraden blijven niet bepaald als een verrassing. "De politici hebben enkele straffe uitspraken gedaan, hopelijk volgen nu ook gerichte steunmaatregelen voor onze sector om deze moeilijke periode te overbruggen", zegt Koen Van den Bosch als CEO van de Vlaamse Vereniging voor Reisbureaus.

Van den Bosch wijst er wel op dat gewone vakanties op zich nog altijd kunnen, als reizigers het Passenger Locator Form invullen en zich daarna houden aan de maatregelen. Premier Alexander De Croo kondigde strengere controles aan - onder meer aan de grenzen - om toe te zien op de naleving hiervan. 

Voor toeristen die met een georganiseerde reis naar het buitenland trekken, verandert daarmee niet veel. "Daar golden sowieso al die strenge maatregelen, en de reisbureaus helpen hun klanten bijvoorbeeld om die formulieren in te vullen."

"We moeten nu door die harde realiteit en dan zal de relance volgen", stelt de CEO. "Wij hebben de bevoegde instanties alvast verschillende voorstellen gedaan voor gerichte steun aan onze sector. Want de straffe uitspraken van de politici hebben consequenties voor onze bedrijven, hun werknemers en hun familieleden."