Biden: VS sturen "binnenkort" troepen naar oosten van Europa
De Amerikaanse president Joe Biden is van plan "binnenkort" Amerikaanse soldaten naar Oost-Europese landen en NAVO-bondgenoten te sturen. "Niet veel", zei Biden tegen journalisten nadat hij in de stad Philadelphia een toespraak had gegeven over zijn infrastructuurplannen.
Het Amerikaanse ministerie van Defensie stelde eerder al 8.500 Amerikaanse militairen in staat van paraatheid voor uitzending naar Oost-Europa. De troepen kunnen op korte termijn in actie komen als de NAVO snel wil reageren op een Russische inval in Oekraïne.
De NAVO kondigde afgelopen maandag aan versterkingen naar Oost-Europese lidstaten te sturen en troepen in gereedheid te brengen. De extra gevechtsvliegtuigen en oorlogsschepen moeten Rusland afschrikken, zei NAVO-chef Jens Stoltenberg.
Rusland heeft veel militairen samengetrokken langs de Oekraïense grens en bereidt zich volgens de Verenigde Staten voor op een aanval. Oekraïne is geen NAVO-lid, maar het militaire bondgenootschap zegt een aanval op het land niet te accepteren. In dat geval zullen westerse landen zware sancties tegen Rusland afkondigen. Ook naburige NAVO-landen als Polen en de Baltische landen voelen zich door Rusland bedreigd.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski drong er vrijdag bij westerse leiders op aan geen paniek te zaaien over de Russische troepen bij de Oekraïense grens. "We kunnen geen paniek gebruiken", ook met het oog op de zwakke economie van Oekraïne. Het is volgens Zelenski "belangrijk niet alle informatie van inlichtingendiensten te halen".
Poetin: VS negeerde veiligheidszorgen van Rusland
In een telefoongesprek met Frans president Emmanuel Macron heeft Russisch president Vladimir Poetin gezegd dat het Westen de veiligheidszorgen van Rusland negeert. De VS en de NAVO hadden deze week gereageerd op eisen van Rusland. Poetin reageert nu voor het eerst.
"De antwoorden van de VS en de NAVO houden geen rekening met belangrijke zorgen van Rusland zoals het vermijden van een uitbreiding van de NAVO, het niet-inzetten van aanvalswapensystemen in de buurt van de Russische grenzen of het terugtrekken van het militaire potentieel en de infrastructuur van de alliantie in Europa naar posities die bestonden in 1997", staat te lezen in een transcript van het telefoongesprek van het Kremlin dat BBC kon inkijken.
VS willen overleg VN-Veiligheidsraad over Oekraïne
De Verenigde Staten willen dat de VN-Veiligheidsraad volgende week samenkomt om de situatie in Oekraïne te bespreken. Aanstaande maandag moet de raad bij elkaar komen vanwege het "agressieve gedrag" van Rusland. De aankondiging komt op hetzelfde moment dat de Amerikaanse president Joe Biden telefonisch spreekt met zijn Oekraïense ambtgenoot Volodimir Zelenski.
"Meer dan 100.000 Russische troepen zijn samengetrokken aan de Oekraïense grens en Rusland is bezig met andere destabiliserende acties gericht op Oekraïne", aldus de Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties, Linda Thomas-Greenfield. Zij spreekt van een "duidelijke bedreiging voor de internationale vrede en veiligheid".
Rusland is een van de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad en heeft een vetorecht. Het land kan elk voorstel van de raad dus eigenhandig blokkeren.
In het telefoongesprek dat Biden donderdag voerde met Zelenski, beloofde hij "resoluut" Amerikaanse steun als Rusland zou besluiten Oekraïne binnen te vallen. Volgens een verklaring van het Witte Huis na afloop van het gesprek zou Biden ook onderzoeken of de VS "de Oekraïense economie kan helpen onder druk van de Russische dreiging".
VS: Nord Stream 2 gaat niet door bij Russische inval van Oekraïne
Als Rusland besluit Oekraïne binnen te vallen, zal dat betekenen dat de gaspijpleiding Nord Stream 2 "niet doorgaat". Ned Price, de woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, zegt dat hij daar "heel duidelijk over wil zijn".
De gaspijpleiding Nord Stream 2, die van Rusland naar Duitsland gaat, is al lange tijd omstreden. De Amerikanen vrezen dat Rusland zijn greep op Europa versterkt met het infrastructuurproject.
Eerder deze maand sneuvelde een voorstel in de Amerikaanse Senaat om sancties in te stellen tegen Nord Stream 2. De woordvoerder wil niet in details treden over hoe het ministerie ervoor gaat zorgen dat de gaspijpleiding wordt gestopt, mocht dat nodig zijn. "We zullen samenwerken met Duitsland om ervoor te zorgen dat het niet doorgaat", aldus Price.
Ook de Duitse bondskanselier Olaf Scholz waarschuwde dat Rusland bij een militaire interventie in Oekraïne een hoge prijs zal moeten betalen. Daarbij staan alle opties open, dus ook het schrappen van Nord Stream 2.
© Stefan Sauer/dpa — Pijpleiding van de Nordstream 2 in Duitsland. Europees president Charles Michel: "Bedreiging tegen Oekraïne is bedreiging tegen Europa"
Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad, heeft solidariteit met Oekraïne uitgedrukt. Dat deed hij tijdens een persconferentie na afloop van een overleg met de Slowaakse premier Eduard Heger. "Een bedreiging tegen Oekraïne is een bedreiging tegen Europa", aldus Michel. "Als er agressie zou komen tegen Oekraïne, dan zouden de gevolgen enorm zijn voor Rusland", vulde de Europese president aan. Michel hamert op de-escalatie via diplomatie.
Belgisch defensieminister Dedonder: "België zal als solidaire NAVO-partner zijn verantwoordelijkheid nemen"
Als het tot een militair conflict tussen Rusland en Oekraïne komt en de NAVO beslist om troepen te ontplooien in het oosten van Europa, dan zal België zich een "solidaire partner" tonen die "zijn verantwoordelijkheid opneemt". Dat heeft minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) woensdag gezegd in de Kamer. Ze herhaalde daarmee wat legerchef Michel Hofman maandag al zei, namelijk dat de Belgische eenheden die aan de NAVO zijn aangeboden in staat van maximale paraatheid zijn.
© AP — Ludivine Dedonder Dedonder beantwoordde in de bevoegde commissie vragen over de eventuele Belgische inzet in het kader van een conflict tussen Rusland en Oekraïne. "Hebben de NAVO of Oekraïne al concrete vragen om bijstand gesteld?", wilde onder anderen Jasper Pillen (Open Vld) weten. "Kreeg België een vraag om het transport van militair materieel te faciliteren?", vroeg Theo Francken (N-VA) dan weer.
Concrete vragen zijn er aan ons land nog niet gesteld, antwoordde Dedonder. Oekraïne heeft België nog niet om bilaterale steun gevraagd en de NAVO, waar Oekraïne geen deel van uitmaakt, zal bij een oplaaiend conflict de noodzakelijke capaciteit bepalen, zei de minister. "Wat de NAVO kan beslissen, is een verhoging van de militaire inzet in de lidstaten van de Alliantie. Een NAVO-interventie zal mogelijk worden als een van de lidstaten betrokken raakt bij het conflict, en na politieke goedkeuring door de Noord-Atlantische Raad (het belangrijkste beslissingsorgaan van de NAVO, red.) en de nationale autoriteiten", zei Dedonder. "België zal in dat geval zijn verantwoordelijkheid nemen en evalueren welke capaciteit kan worden ingezet om een bijdrage te leveren aan de collectieve verdediging van de Alliantie."
"De NAVO heeft aan haar lidstaten een verhoogde paraatheid gevraagd — via de Very High Readiness Joint Task Force (VJTF) — en indien nodig kunnen er in Oost-Europa extra troepen worden ingezet", aldus de minister. In een reeks kranteninterviews zei Chef Defensie Hofman al dat ook België eenheden heeft klaarstaan die ingeschakeld kunnen worden als de VJTF wordt ingezet. Het gaat volgens hem om 250 à 300 militairen die met een compagnie deel zouden uitmaken van een grotere formatie die op dit moment onder Frans bevel staat. Daarbovenop heeft België extra F-16's toegezegd en nog een fregat.
Diplomatieke vergadering in 'Normandië-format' in Parijs van start
Sinds woensdagmiddag zitten diplomatieke raadgevers van de Duitse bondskanselier en de Russische, Oekraïense en Franse presidenten samen in Parijs. Zij moeten een uitweg uit de crisis aan de Oekraïense grens vinden. Kiev vreest, net als de VS en de NAVO, dat Rusland een invasie plant.
Het Franse presidentschap kondigde aan te hopen een duidelijke aanwijzing over het standpunt van de Russen op te vangen.
Een vijftiental diplomaten neemt deel aan de vergadering, in het zogeheten 'Normandië-format', die plaatsvindt op Frans initiatief. Bedoeling is de crisis te ontmijnen, na enkele voorafgaande gesprekken tussen Rusland en de VS vorige week.
"Het is erg bemoedigend dat de Russen hebben aanvaard terug te keren naar dit diplomatiek format, het enige waarin de Russen belanghebbenden zijn", aldus het Elysée. Vrijdag vindt een onderhoud plaats tussen de Franse president Emmanuel Macron en de Russische president Vladimir Poetin.
Rusland verwacht dat de gesprekken in Parijs "lang, open en vruchtbaar" zullen zijn en een maximum aan vooruitgang opleveren, aldus Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov, zonder meer in detail te gaan.
Wel veroordeelde Peskov mogelijke sancties tegen de Russische president. De Amerikaanse president Joe Biden had zulke sancties niet uitgesloten. Volgens de Kremlinwoordvoerder zouden die niet echt schadelijk zijn voor Poetin, maar wel politiek verwoestend voor bilaterale relaties.
Oekraïne, Rusland, Duitsland en Frankrijk vandaag in gesprek in Parijs
Politieke vertegenwoordigers van Oekraïne, Rusland, Duitsland en Frankrijk steken vandaag de koppen bij elkaar in Parijs om de situatie in het oosten van Oekraïne te bespreken. Dat schrijven persagentschappen Reuters en Bloomberg.
Ze doen dat in het zogenaamde ‘Normandië-format’. Dat verwijst naar de gesprekken die tussen de vier landen werden opgestart in de marge van D-day festiviteiten in 2014 in Normandië, naar aanleiding van het conflict in Oost-Oekraïne.
Ook zou de Franse president Emmanuel Macron vrijdag telefoneren met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin. Dat kondigde Macron dinsdag aan.
Rusland start legermanoeuvres in zuiden en op de Krim
Het Russische leger is een nieuwe reeks manoeuvres gestart in de buurt van de Oekraïense grens en op het schiereiland de Krim. Aan de oefeningen nemen 6.000 militairen, jachtvliegtuigen en bommenwerpers deel, aldus de Russische persagentschappen.
Aan de oefeningen nemen de luchtmacht, de luchtafweertroepen en de Zwarte Zeevloot en Kaspische Vloot deel, zei Aleksander Dvornikov, de commandant van het zuidelijke militaire district. Volgens Dvornikov zijn de oefeningen bedoeld om de interoperabiliteit van de verschillende formaties te beoordelen.
Het Russische staatsnieuwsagentschap Tass bericht dat aan de oefeningen van de luchtmacht 60 jachtvliegtuigen en bommenwerpers deelnemen, in vier regio's. Het gaat dan om het schiereiland de Krim, dat Rusland in 2014 heeft geannexeerd. Bedoeling is de actie van de marine en de luchtmacht te coördineren tijdens raketlanceringen.
Daarnaast nemen 6.000 soldaten op bases in verschillende zuidelijk regio's deel aan de oefeningen, bedoeld om hun gevechtsparaatheid te controleren.
De aankondiging van de oefeningen volgt enkele uren nadat het Kremlin de VS had beschuldigd van escalatie, omdat Washington duizenden soldaten in staat van paraatheid had gebracht.
Ferme taal vanuit het Kremlin: kans op militair conflict met Oekraïne "groter dan ooit"
Het Kremlin heeft de spanning met Oekraïne enorm opgevoerd met de beschuldiging dat Kiev een grote hoeveelheid militairen samentrekt in het oosten van het land. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov noemde de kans dat Kiev een militair conflict begint "groter dan ooit".
Het Kremlin beschuldigde de Verenigde Staten en hun NAVO-bondgenoten er ook van dat zij de situatie laten escaleren met hun aankondiging meer troepen te sturen naar Oost-Europa. Peskov betichtte het Westen van ‘hysterie’. "Dit komt niet door wat wij, Rusland, doen, dit gebeurt allemaal door wat de VS en de NAVO doen", zei hij over de toegenomen spanning.
© AP — Oekraïense soldaten staan bij een checkpoint in Mariupol, Donetsk. VS hebben 8.500 soldaten in staat van paraatheid gebracht
De Verenigde Staten hebben 8.500 militairen klaarstaan voor inzet in Europa, zo heeft het Pentagon bekendgemaakt. De troepen kunnen op korte termijn in actie komen als de NAVO snel wil reageren op een Russische inval in Oekraïne.
Maar een beslissing over de inzet is nog niet genomen, benadrukte een woordvoerder van het Pentagon. De hogere staat van paraatheid betekent dat de troepen al na vijf dagen klaar zijn voor vertrek in plaats van na tien dagen.
De NAVO kondigde maandag eerder aan versterkingen naar Oost-Europese lidstaten te sturen en troepen in gereedheid te brengen. De extra gevechtsvliegtuigen en oorlogsbodems moeten Rusland afschrikken, zei NAVO-chef Jens Stoltenberg.
