"Eenvoudig omschreven heeft Poetin net gezegd dat hij een groot deel uit Oekraïne snijdt," zegt de Amerikaanse president Joe Biden over de beslissing van de Russische president om de onafhankelijkheid van de Donbass te erkennen. "Wie in godsnaam denkt Poetin dat hem het recht geeft om nieuwe zogezegde landen uit te roepen op territorium dat toekomt aan zijn buurlanden?" vraagt de Amerikaanse president. "Dat is een flagrante schending van de internationale wetgeving."

Vandaag voegen de VS een eerste reeks sancties in, maar die zullen uitgebreid worden naarmate de situatie met Rusland escaleert. De VS blokkeren twee grote Russische financiële instellingen: VEB en hun militaire bank. Daarnaast krijgt de Russische overheid geen toegang meer tot financiering vanuit het westen en kan ze geen financiële handelingen meer uitvoeren op de westerse markten.

Verder worden ook leden van de Russische elite en hun familieleden geviseerd, aldus Biden. Hij beklemtoont ook dat de VS en Duitsland het erover eens zijn dat gasleveringen via de nieuwe Nord Stream 2-pijpleiding tussen Rusland en Duitsland voorlopig niet zijn toegestaan.

"Als Rusland zijn agressie verder zet, zal er nog een grotere prijs te betalen zijn," zegt Biden. 

Biden beklemtoonde dat de sancties de Russische economie treffen, "niet de onze", maar hij gaf wel toe dat het pijn kan doen. "Maar voor mij is het heel belangrijk om de pijn voor de Amerikaanse bevolking te beperken", aldus de president.

Rusland erkent de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde Oost-Oekraïense republieken Donetsk en Loehansk in een aanzienlijk groter gebied dan ze nu controleren. President Vladimir Poetin heeft daar duidelijkheid over gegeven nadat hij een dag eerder de separatistenstaatjes in de Donbass-regio als landen had erkend.

De rebellen controleren ongeveer een derde van het zogenoemde Donbas-bekken, maar claimen in hun grondwet een veel groter gebied. Dat neemt ook Poetin als uitgangspunt.

Het staatshoofd kreeg dinsdag groen licht van het parlement om militaire steun te geven aan de Russischsprekende separatisten in het buurland. Dat maakt de weg vrij om direct de strijd aan te gaan met het Oekraïense leger in de gebieden die Kiev controleert. De separatisten hebben nu de controle over ongeveer 30 procent van Donetsk en Loehansk.

Of en wanneer er Russische militairen naar Oekraïne gaan is volgens Poetin afhankelijk van de situatie. Poetin had al gezegd Russische militairen daarheen te sturen voor een 'vredesmissie'. Volgens Russische media zijn ze echter de grens afgelopen nacht al overgestoken. Poetin riep in een toespraak op tot "een bepaalde mate" van demilitarisering van Oekraïne.

De Europese ministers van Buitenlandse Zaken zijn het vandaag tijdens een spoedvergadering in Parijs unaniem eensgeraakt over sancties tegen Rusland. Dat delen Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, en Frans buitenlandminister Jean-Yves Le Drian vanavond mee tijdens een persconferentie. "Het sanctiepakket zal Rusland hard treffen," klinkt het.

De sancties zijn gericht op personen en organisaties die een aandeel hadden in de "illegale daad" van Moskou. President Vladimir Poetin zelf blijft buiten schot.

De 351 leden van de Doema, het Russische parlement, worden opgenomen in de Europese sanctielijst, naast nog eens 27 andere individuen of entiteiten die een rol spelen in de bedreiging van de Oekraïense integriteit en soevereiniteit, zei Borrell. Die situeren zich in de politiek, het bedrijfsleven, defensie of de bankensector, specifieerde hij. Hun toegang tot Europees kapitaal en Europese financiële markten en diensten wordt beperkt, en er worden gerichte sancties getroffen tegen banken die Russische beleidsmarkers financieren. Daarnaast treft de EU de economische relaties met Donetsk en Loehansk. 

Eerder op de dag kondigde de Duitse bondskanselier Olaf Scholz al aan dat Berlijn voorlopig geen goedkeuring zal geven voor de ingebruikname van Nord Stream 2, een nieuwe gaspijpleiding tussen Rusland en Duitsland. Borrell bedankte Scholz daarvoor. "Onze verenigde boodschap wordt daardoor nog sterker gemaakt."

Zowel Borrell als Le Drian maken duidelijk dat het nog maar om een eerste sanctiepakket gaat. "De ernstige overtredingen van Rusland zullen niet onbeantwoord blijven," aldus Borrell. Hij denkt niet dat Rusland het bij deze stap laat en waarschuwt dat het sanctieniveau zal verhoogd worden naargelang het gedrag van Rusland: "Er zit nog munitie in onze  gereedschapskist", waarschuwt hij.

Tegelijkertijd wil de Europese Unie de diplomatie niet buitenspel zetten. "We zullen daarop blijven inzetten om oorlog in het hart van Europa te vermijden", aldus de Europese buitenlandchef. "De deur blijft open staan voor gesprekken", zegt ook Le Drian. 

Het Russische parlement heeft dinsdag het licht op groen gezet voor het sturen van Russische troepen naar Oekraïne. Die goedkeuring komt er na een vraag van president Vladimir Poetin om militairen te sturen ter ondersteuning van de separatisten in het oosten van het land.

Viceminister van Defensie Nicolaj Pankov las een mededeling voor van Poetin tijdens een bijzondere zitting van de van het Hogerhuis. Hij zei ook dat "aan de grenzen met de volksrepublieken Donetsk en Loehansk een (Oekraïens, red.) leger van 60.000 manschappen en zware gepantserde voertuigen" ontplooid is.

"We hebben geen keuze", zei hij. "We moeten de bevolking van deze jonge staten beschermen", aldus Pankov, die vroeg aan de Senaat om het voorstel van de president goed te keuren.

De 153 leden van de Federatieraad stemden vervolgens unaniem voor het voorstel van Poetin. De president zal nu in overeenstemming met de grondwet beslissen hoeveel soldaten "buiten Rusland" gestationeerd zullen worden, voor hoe lang en welke taken ze zullen uitvoeren, klinkt het in een resolutie, die Oekraïne niet expliciet vermeldt. 

De beslissing komt er nadat zowel Rusland als de separatistische gebieden Loehansk en Donetsk eerder op de dag de zogenoemde "vriendschapsverdragen" bekrachtigden. Dat verdrag rond "vriendschap, samenwerking en wederzijdse bijstand" tussen Rusland en de zelfverklaarde volksrepublieken creëert een wettelijke basis voor een wederzijdse bescherming als een van de partijen aangevallen wordt en voorziet in de gezamenlijke verdediging van de grenzen. 

De Amerikaanse president Joe Biden zal zich om 19 uur Belgische tijd uitspreken over Oekraïne en Rusland, zo heeft het Witte Huis dinsdag bekendgemaakt. Eerder op de dag zou Biden dat om 20 uur doen, maar het Witte Huis heeft de timing vervroegd.

Het staatshoofd zou nieuwe sancties tegen Rusland aankondigen als antwoord op het bevel van de Russische president Vladimir Poetin om Russische troepen te sturen naar separatistische regio's in het oosten van Oekraïne.