Hongarije verplaatst troepen naar de grens met Oekraïne
Hongarije verplaatst troepen naar de grens met Oekraïne omdat het zich schrap zet voor een mogelijke toestroom van vluchtelingen die het conflict met Rusland ontvluchten, meldt het Hongaarse ministerie van Defensie. Om hoeveel troepen het gaat, is nog niet bekendgemaakt. De grens tussen Oekraïne en Hongarije, dat lid is van de EU en NAVO, is ongeveer 140 kilometer lang.
De Hongaarse minister van Defensie Tibor Benkö waarschuwde dat bij escalatie van het conflict in Oost-Oekraïne de gevechten zich kunnen uitbreiden naar Kiev en vervolgens verder naar het westen in de richting van Hongarije. De Hongaarse strijdkrachten moeten in dat geval gereed zijn om enerzijds gewapende groeperingen van hun grondgebied te weren en anderzijds vluchtelingen humanitaire hulp te verlenen, zei Benkö.
Ook Slowakije, sinds 2004 lid van de NAVO, bereidt zijn leger voor op een mogelijke vluchtelingenstroom uit buurland Oekraïne, zei minister van Defensie Jaroslav Nad na een bijeenkomst van de Nationale Veiligheidsraad van zijn land. Polen, dat ook een grens deelt met Oekraïne, heeft gezegd dat het noodopvangcentra opzet om ontheemden te helpen die bij een eventuele Russische aanval het geweld ontvluchten.
Ook Canada kondigt economische sancties tegen Rusland aan
De Canadese premier Justin Trudeau heeft dinsdag economische sancties tegen Rusland aangekondigd. Hij benadrukte dat het slechts om een "eerste ronde" van sancties gaat. Trudeau noemde de recente acties van Moskou tegen Oekraïne "een verdere invasie van een soevereine staat" en "volkomen onaanvaardbaar".
"We zullen Canadezen verbieden Russische staatsschulden op te kopen. En we zullen aanvullende sancties opleggen aan door de staat gesteunde Russische banken en financiële transacties met hen voorkomen", zei Trudeau. Ook verbood hij Canadezen financiële transacties te doen met de "zogenaamd onafhankelijke staten Loehansk en Donetsk". Ook Russische parlementsleden die de soevereiniteit van de twee regio's in Oost-Oekraïne erkennen, wachten Canadese economische sancties.
© AP — Justin Trudeau. Guterres: "VN-Handvest is geen menu à la carte"
De beginselen van het VN-Handvest zijn geen menu à la carte en Rusland moet ze allemaal naleven. Dat heeft Antonio Guterres, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, dinsdag gezegd. "Ze kunnen niet selectief worden toegepast. De lidstaten hebben ze allemaal aanvaard en moeten ze naleven", benadrukte hij.
Guterres herhaalde ook dat de beslissing van Poetin om de afvallige Oost-Oekraïense regio's te erkennen een "schending van de territoriale integriteit en soevereiniteit van Oekraïne" was. "Dit is een fatale klap voor de akkoorden van Minsk die door de Veiligheidsraad zijn bekrachtigd", vervolgde de VN-topman. Hij ontkende ook dat er in Oekraïne een genocide aan de gang is, zoals Poetin had beweerd.
Guterres had verder ook commentaar op de term "vredestroepen", die Poetin in het leven riep om de militaire aanwezigheid in de regio's te omschrijven. "Als troepen van het ene land het grondgebied van een ander land betreden zonder hun toestemming, zijn het geen onpartijdige vredeshandhavers. Het zijn helemaal geen vredeshandhavers."
Guterres riep op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren en het herstel van de rechtsstaat. "Het is de hoogste tijd om terug te keren naar de weg van dialoog en onderhandelingen", besloot hij.
Blinken annuleert ontmoeting met Russisch minister Lavrov
Amerikaans buitenlandminister Antony Blinken, zal zijn Russische ambtgenoot Sergey Lavrov dan toch niet ontmoeten, zo deelt hij vandaag mee. De beslissing komt er nadat Moskou twee afgescheiden regio's in Oost-Oekraïne had erkend. De ontmoeting zou normaal komende donderdag plaatsvinden.
"Nu we zien dat de invasie is begonnen en Rusland duidelijk alle diplomatie heeft afgewezen, heeft het geen zin om op dit punt bijeen te komen", zei Blinken op een gezamenlijke persconferentie met de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba.
Hij beschreef de acties van Moskou als "de grootste bedreiging voor de veiligheid in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog". "Poetin overtrad met geweld de wetten en beginselen die decennialang de vrede in Europa en de rest van de wereld hadden bewaard. Oekraïne is in gevaar", waarschuwde de Amerikaanse buitenlandminister.
"Het plan van Poetin was vanaf het begin om Oekraïne binnen te vallen om het land en zijn bevolking te controleren, om de Oekraïense democratie te vernietigen en om Oekraïne terug te nemen als een deel van Rusland", besloot Blinken.
© Bernd Von Jutrczenka/dpa Pool/dp — Amerikaans buitenlandminister Antony Blinken. Oekraïne roept reservisten op, maar "algemene mobilisatie is nog niet nodig"
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft besloten reservisten op te roepen, maar vindt een "algemene mobilisatie vandaag niet nodig", zei hij dinsdagavond in een videoboodschap. Het besluit volgt nadat Rusland had aangekondigd troepen naar Oost-Oekraïne te sturen en de separatistische regio's Donetsk en Loehansk te erkennen.
Zelensky benadrukte nog steeds via diplomatieke weg een oplossing na te streven. Hij zei blij te zijn met de bereidheid van Turkije om te bemiddelen in het hoogopgelopen conflict tussen beide landen, maar liet weten niet van plan te zijn grondgebied aan Rusland af te staan.
De Oekraïense president kondigde een programma van "economisch patriottisme" aan dat het stimuleren van lokale productie en belastingverlagingen op benzine omvat. Hij verwelkomde de economische sancties die door de EU en de VS zijn aangekondigd tegen Moskou.
Biden bevestigt Amerikaanse steun in ontmoeting met Oekraïense buitenlandminister
De Amerikaanse president Joe Biden heeft in een ontmoeting met de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba de Amerikaanse steun voor Kiev herhaald. Dat meldt het Witte Huis dinsdag. Biden heeft Koeleba verzekerd dat Washington "veiligheidshulp en macro-economische steun aan Oekraïne blijft bieden", klinkt het.
© AP — Amerikaans minister van Defensie Lloyd Austin (rechts, midden) ontving de Oekraïense buitenlandminister Dmitro Koeleba (links) vandaag in het Pentagon. Rusland gaat diplomatieke relaties aan met Oekraïense separatisten
Rusland heeft vandaag officieel aangekondigd dat het diplomatieke relaties aangaat met de twee zelfverklaarde deelrepublieken in het oosten van Oekraïne.
"Van Russische zijde wordt ernaar gestreefd een alomvattende samenwerking met deze gebieden tot stand te brengen om de vrede, de regionale stabiliteit en de veiligheid te versterken", luidt het in een persbericht van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken.
Eén Oekraïense soldaat gedood
In het oosten van Oekraïne is dinsdag één Oekraïense soldaat omgekomen bij beschietingen door de pro-Russische separatisten. Er vielen ook zes gewonden. Dat meldt het leger. De dode viel in de streek rond Loehansk, maar een militaire woordvoerder verduidelijkte niet waar de gewonden vielen.
Na enkele dagen waarop het geweld escaleerde, was dinsdag een relatief kalme dag volgens Kiev.
Sinds begin dit jaar, en de heropleving van de spanningen langs het front, zijn al acht Oekraïense regeringssoldaten en één burger omgekomen. In 2021 kwamen over heel het jaar 66 soldaten om, aldus nog Kiev.
Verplaatsing Amerikaanse troepen
De VS zullen ondertussen defensieve ondersteuning blijven bieden aan Oekraïne, en versterking aan de NAVO, en aan NAVO-bondgenoten, zegt hij. Amerikaanse troepen en materieel die zich reeds in Europa bevinden, zullen overgebracht worden naar de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen, in een reactie op de Russische weigering om hun troepen weg te halen uit Wit-Rusland, deelt Biden mee. Het gaat louter om "defensieve stappen", benadrukt de president.
De VS en hun bondgenoten zijn verenigd in hun verdediging van de NAVO en hun verzet tegen de Russische agressie, stelt hij, iets waar Poetin volgens hem niet op heeft gerekend. De Amerikaanse president gelooft dat de afwending van een worst-case-scenario, waarbij miljoenen mensen getroffen worden, nog steeds mogelijk is en hij hoopt dat er nog ruimte is voor diplomatieke onderhandelingen met Rusland.
Biden kondigt eerste sancties aan
"Eenvoudig omschreven heeft Poetin net gezegd dat hij een groot deel uit Oekraïne snijdt," zegt de Amerikaanse president Joe Biden over de beslissing van de Russische president om de onafhankelijkheid van de Donbass te erkennen. "Wie in godsnaam denkt Poetin dat hem het recht geeft om nieuwe zogezegde landen uit te roepen op territorium dat toekomt aan zijn buurlanden?" vraagt de Amerikaanse president. "Dat is een flagrante schending van de internationale wetgeving."
Vandaag voegen de VS een eerste reeks sancties in, maar die zullen uitgebreid worden naarmate de situatie met Rusland escaleert. De VS blokkeren twee grote Russische financiële instellingen: VEB en hun militaire bank. Daarnaast krijgt de Russische overheid geen toegang meer tot financiering vanuit het westen en kan ze geen financiële handelingen meer uitvoeren op de westerse markten.
Verder worden ook leden van de Russische elite en hun familieleden geviseerd, aldus Biden. Hij beklemtoont ook dat de VS en Duitsland het erover eens zijn dat gasleveringen via de nieuwe Nord Stream 2-pijpleiding tussen Rusland en Duitsland voorlopig niet zijn toegestaan.
"Als Rusland zijn agressie verder zet, zal er nog een grotere prijs te betalen zijn," zegt Biden.
Biden beklemtoonde dat de sancties de Russische economie treffen, "niet de onze", maar hij gaf wel toe dat het pijn kan doen. "Maar voor mij is het heel belangrijk om de pijn voor de Amerikaanse bevolking te beperken", aldus de president.
© Getty Images — Amerikaans president Joe Biden. "Rusland niet langer betrouwbare energiepartner"
"Rusland is niet meer de betrouwbare partner die het in het verleden was." Dat zei premier Alexander De Croo (Open Vld) vanavond in Het Journaal. Voormalig Russisch president Dimitri Medvedev dreigde er eerder op dinsdag mee dat Europa binnenkort 2.000 euro per 1.000 kubieke meter gas zal betalen. Die uitspraak kwam er na de beslissing van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz om gasleveringen via de nieuwe Nord Stream 2-pijpleiding tussen Rusland en Duitsland voorlopig niet toe te laten.
De Croo omschreef Medvedevs uitspraak als "Russische intimidatie". Anderzijds erkende hij wel dat er met een eventueel hogere gasprijs rekening gehouden zal worden bij het debat over de sluiting van de kerncentrales. "Ik wil niet vooruitlopen op de beslissing, maar we zullen daarbij rekening moeten houden met alle elementen," aldus de premier. "Rusland is niet meer de betrouwbare partner die het in het verleden was." De premier benadrukt dat de beslissing genomen zal worden in functie van het inperken van de risico's en met het oogmerk om de prijzen zo laag mogelijk te houden.
Daarnaast duidde de premier ook de beslissing om voorlopig geen militair materieel te leveren aan Oekraïne. "De vraag werd enkele weken geleden gesteld en toen werd beslist om, net als vele andere Europese landen, voorrang te geven aan de-escalatie en diplomatie. Die vraag zal nu opnieuw geëvalueerd worden en op korte termijn zal er een beslissing genomen worden."
© AFP — Premier De Croo. Wilmès: "Situatie wordt steeds moeilijker"
De sancties die de 27 Europese ministers van Buitenlandse Zaken dinsdag hebben afgesproken vormen hoogstwaarschijnlijk nog maar een eerste sanctiepakket tegenover Rusland. Dat zegt de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès. "We zijn ons ervan bewust dat, zelfs al willen we verzoening en blijven de diplomatieke kanalen open, de situatie moeilijker en moeilijker wordt." De gebeurtenissen van de afgelopen uren wijzen niet op een de-escalatie, maar eerder op een zoektocht naar voorwendselen voor een Russische militaire invasie in Oekraïne, aldus de MR-vicepremier.
De Europese Unie geeft in elk geval blijk van een "zeer grote vastberadenheid", zegt Wilmès, "zonder enige naïviteit". "De wil is er om snel vooruitgang te boeken."
Het implementeren van sancties neemt doorgaans enkele weken in beslag, om juridische redenen. Vanavond is er nog een technische vergadering van de ambassadeurs van de Europese lidstaten.
© BELGA — Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR). Borell: "Timing is niet toevallig"
Poetin heeft de timing van de escalatie van het conflict niet toevallig gekozen. Dat zei Josep Borell, de buitenlandchef van de EU, vandaag. Op 22 februari 2014, precies acht jaar geleden, zette het Oekraïense parlement immers de toenmalige Russisch-gezinde president Viktor Janoekovitsj af. "Het is alsof Poetin het einde van de speeltijd heeft afgefloten", zegt de Spanjaard.
Borrell refereert ook aan de Russische agressie in Georgië en aan de annexatie van de Krim 8 jaar geleden. "We herkennen het 'Kremlin-playbook' van 2014 en 2008. We weten wat de volgende stappen kunnen zijn", klonk het. "De Donbas vertegenwoordigt maar 30 procent van het Oekraïens grondgebied, wat er met de rest gebeurt, blijft nog een vraagteken."
Borrell stond de afgelopen uren in nauw contact met de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Canada en stemde de sancties met hen af. Hij belde ook met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky "met een boodschap van steun en complimenten voor zijn terughoudendheid. Dat zal in de komende dagen nog meer nodig zijn, want we geloven dat dit verhaal niet is afgerond." De Europese Unie gaat intussen in op de vraag van Kiev om steun te bieden in de aanpak van de vele Russische cyberaanvallen, zei Borrell nog.
Rusland erkent onafhankelijkheid hele Donbass-regio
Rusland erkent de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde Oost-Oekraïense republieken Donetsk en Loehansk in een aanzienlijk groter gebied dan ze nu controleren. President Vladimir Poetin heeft daar duidelijkheid over gegeven nadat hij een dag eerder de separatistenstaatjes in de Donbass-regio als landen had erkend.
De rebellen controleren ongeveer een derde van het zogenoemde Donbas-bekken, maar claimen in hun grondwet een veel groter gebied. Dat neemt ook Poetin als uitgangspunt.
Het staatshoofd kreeg dinsdag groen licht van het parlement om militaire steun te geven aan de Russischsprekende separatisten in het buurland. Dat maakt de weg vrij om direct de strijd aan te gaan met het Oekraïense leger in de gebieden die Kiev controleert. De separatisten hebben nu de controle over ongeveer 30 procent van Donetsk en Loehansk.
Of en wanneer er Russische militairen naar Oekraïne gaan is volgens Poetin afhankelijk van de situatie. Poetin had al gezegd Russische militairen daarheen te sturen voor een 'vredesmissie'. Volgens Russische media zijn ze echter de grens afgelopen nacht al overgestoken. Poetin riep in een toespraak op tot "een bepaalde mate" van demilitarisering van Oekraïne.
Rusland evacueert diplomaten
Rusland zal zijn diplomatieke medewerkers uit Oekraïne terughalen. Dat deelt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken vandaag mee.
"Onze eerste prioriteit is de zorg voor Russische diplomaten en medewerkers van de ambassade en consulaten-generaal. Om hun leven en veiligheid te beschermen, heeft het Russische leiderschap besloten om personeel van Russische missies in Oekraïne te evacueren. Dat zal in de zeer nabije toekomst worden uitgevoerd," luidt het in een verklaring.
Petroleumsector bezorgd over mogelijke prijsstijgingen
De Belgische petroleumfederatie Energia is bezorgd over mogelijke prijsstijgingen door de toestand in Oekraïne. De sectorfederatie wijst erop dat Rusland het belangrijkste herkomstland voor ruwe aardolie in België is.
Energia, dat onder meer verschillende tankstationketens vertegenwoordigt, heeft statistieken over de import van olie in België op zijn website geplaatst. Rusland is het belangrijkste importland van ruwe aardolie voor België, blijkt daaruit.
In 2020 kwam 32 procent van de ingevoerde aardolie uit Rusland, gevolgd door het Midden-Oosten - met Saoedi-Arabië al belangrijkste leverancier - met 24 procent.
De sector volgt de situatie op de voet, zegt Energia-woordvoerder Jean-Benoît Schrans. "We weten dat de geopolitieke situatie een impact heeft op de energieprijzen in de wereld, niet alleen de prijzen voor gas en elektriciteit maar ook de brandstofprijzen. We zijn bezorgd over een mogelijke escalatie van de prijzen."
Mocht Rusland wegvallen als leverancier, kunnen andere landen volgens de woordvoerder wel een oplossing bieden.
EU-landen zijn het eens over sanctiepakket tegen Rusland
De Europese ministers van Buitenlandse Zaken zijn het vandaag tijdens een spoedvergadering in Parijs unaniem eensgeraakt over sancties tegen Rusland. Dat delen Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, en Frans buitenlandminister Jean-Yves Le Drian vanavond mee tijdens een persconferentie. "Het sanctiepakket zal Rusland hard treffen," klinkt het.
De sancties zijn gericht op personen en organisaties die een aandeel hadden in de "illegale daad" van Moskou. President Vladimir Poetin zelf blijft buiten schot.
De 351 leden van de Doema, het Russische parlement, worden opgenomen in de Europese sanctielijst, naast nog eens 27 andere individuen of entiteiten die een rol spelen in de bedreiging van de Oekraïense integriteit en soevereiniteit, zei Borrell. Die situeren zich in de politiek, het bedrijfsleven, defensie of de bankensector, specifieerde hij. Hun toegang tot Europees kapitaal en Europese financiële markten en diensten wordt beperkt, en er worden gerichte sancties getroffen tegen banken die Russische beleidsmarkers financieren. Daarnaast treft de EU de economische relaties met Donetsk en Loehansk.
Eerder op de dag kondigde de Duitse bondskanselier Olaf Scholz al aan dat Berlijn voorlopig geen goedkeuring zal geven voor de ingebruikname van Nord Stream 2, een nieuwe gaspijpleiding tussen Rusland en Duitsland. Borrell bedankte Scholz daarvoor. "Onze verenigde boodschap wordt daardoor nog sterker gemaakt."
Zowel Borrell als Le Drian maken duidelijk dat het nog maar om een eerste sanctiepakket gaat. "De ernstige overtredingen van Rusland zullen niet onbeantwoord blijven," aldus Borrell. Hij denkt niet dat Rusland het bij deze stap laat en waarschuwt dat het sanctieniveau zal verhoogd worden naargelang het gedrag van Rusland: "Er zit nog munitie in onze gereedschapskist", waarschuwt hij.
Tegelijkertijd wil de Europese Unie de diplomatie niet buitenspel zetten. "We zullen daarop blijven inzetten om oorlog in het hart van Europa te vermijden", aldus de Europese buitenlandchef. "De deur blijft open staan voor gesprekken", zegt ook Le Drian.
© REUTERS — Josep Borrell. Prijzen van grondstoffen schieten omhoog
De prijzen van nikkel en veel andere grondstoffen gaan flink omhoog door de toenemende spanningen rond Oekraïne tussen het Westen en Rusland. Rusland is een belangrijke producent van onder meer nikkel en op de grondstoffenmarkt is er vrees dat bij een escalatie van het conflict de Russische leveringen verstoord kunnen worden. Daardoor gaan ook de olieprijzen omhoog.
De prijs van een ton nikkel steeg op de Londense metalenmarkt naar meer dan 25.000 dollar, wat voor het eerst sinds 2011 is. Nikkel wordt bijvoorbeeld gebruikt voor de productie van roestvrij staal en oplaadbare batterijen. Rusland is een belangrijke leverancier van nikkel, onder meer met het grote bedrijf Norilsk Nickel.
Ook andere grondstoffen zoals aluminium, goud, zilver, platina en palladium werden duurder. Rusland is ook hier een belangrijke speler. Daarnaast wordt de goudprijs aangejaagd door de onrust op de financiële markten vanwege de spanningen rond Oekraïne. Beleggers zoeken dan beleggingen op die als minder risicovol worden gezien in onrustige tijden, waaronder goud. De goudprijs staat momenteel op het hoogste niveau in ongeveer acht maanden.
De olieprijzen gingen dinsdag ook verder omhoog. Rusland is een van de grootste olieleveranciers ter wereld. Door harde westerse sancties tegen het land kunnen de Russische olieleveringen ontregeld raken, bijvoorbeeld omdat betalingsverkeer lastiger wordt. Ook zou Rusland kunnen besluiten de verkoop van olie en gas aan Europa te verminderen. De prijs van een vat Amerikaanse olie is nu bijna 93 dollar en een vat Brentolie is ruim 96 dollar waard. Kenners denken dat de prijzen nog door kunnen stijgen tot meer dan 100 dollar per vat.
Poetin verklaart vredesakkoorden van Minsk dood
De vredesakkoorden van Minsk omtrent Oekraïne bestaan niet meer, zo heeft Poetin dinsdag gezegd. Door de Oekraïense regering in Kiev zouden ze zijn "afgemaakt", en al lang voordat Rusland besloot de afvallige regio's in Oekraïne te erkennen als zelfstandige volksrepublieken. Daarnaast bevestigde Poetin dat hij "militaire hulp" naar Loehansk en Donetsk zal sturen.
In het Minsk-akkoord is onder meer een wapenstilstand vastgelegd. Met de erkenning van Donetsk en Loehansk ziet Moskou de weg vrij om de twee gebieden openlijk te hulp te schieten in hun strijd tegen het Oekraïense leger. Poetin beloofde "militaire hulp" aan de regio's, maar volgens de Russische president is het onmogelijk te voorspellen wat er nu in de volksrepublieken zal gebeuren. "Ik heb nooit gezegd dat de troepen onmiddellijk na deze vergadering zullen vertrekken", klonk het. "Alles zal afhangen van de situatie ter plaatse, in het veld."
Bovendien zei hij dat hij klaar is om "Oekraïne te demilitariseren". Volgens de president wil Kiev opnieuw kernwapens bekomen en zou Oekraïne enkel opnieuw toegang nodig hebben tot uraniumverrijkingssystemen, iets wat relatief makkelijk te overkomen is, aldus Poetin. Hij beschouwt dit dan ook als een directe dreiging ten opzichte van Rusland.
Over de mogelijke toetreding van Oekraïne tot de NAVO - iets waartegen Rusland zich altijd heeft gekant - zei Poetin: "De beste oplossing voor Oekraïne in deze situatie is om niet meer tot de NAVO te willen toetreden en neutraal te blijven."
© Getty Images — De Russische president Vladimir Poetin. NAVO: "Alles wijst op regelrechte Russische aanval"
Alle aanwijzingen waarover de NAVO beschikt geven aan dat Moskou nog altijd een grootschalige aanval op Oekraïne plant. Dat heeft NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg dinsdag gezegd na een spoedzitting van de NAVO-Oekraïneraad. "Ze beloofden een stap terug, maar het tegendeel gebeurde", aldus Stoltenberg. "Waar het recent nog ging om heimelijke pogingen om Oekraïne te destabiliseren, zien we nu open militaire operaties. De veiligheid in Europa is in decennia nog nooit zo in gevaar gebracht, in deze crisis die enkel door Rusland gecreëerd werd."
Tijdens een persconferentie na afloop van die spoedzitting bracht Stoltenberg in herinnering dat Moskou vorige week nog beloofde dat het een stap terug zou zetten. "We zien nu echter het tegendeel. Ruimschoots meer dan 150.000 manschappen, gevechtsvliegtuigen en aanvalshelikopters. Veel eenheden worden nu ontplooid in gevechtsformaties. Ze hebben hun kampen verlaten, zijn op het terrein en klaar om aan te vallen."
Stoltenberg wijst in dit verband op provocaties uit Moskou, zogenaamde 'false flag'-operaties door de Russen, de aankondiging van extra Russische troepen in de Donbass maandagavond en de dreigende retoriek uit het Kremlin die in Poetins toespraak van maandagavond nog eens bevestigd werd.
© AP — NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg. G7 spreekt "onwrikbare" steun uit voor territoriale integriteit Oekraïne
De ministers van Buitenlandse Zaken van de G7 hebben dinsdag hun "onwrikbare steun" uitgesproken voor de territoriale integriteit van Oekraïne. Die komt er nadat Moskou de separatistische regio's in het oosten van het land maandagavond heeft erkend.
"De ministers van Buitenlandse Zaken van de G7 veroordelen de schending van de internationale engagementen door Rusland fel", schreef de Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss op Twitter na een telefoongesprek met haar Amerikaanse, Franse, Duitse, Italiaanse, Canadese en Japanse ambtsgenoten. "Onze steun voor de territoriale integriteit van Oekraïne is onwrikbaar."
Oekraïne vraagt extra wapens aan Verenigd Koninkrijk en Verenigde Staten
Oekraïne heeft aan het Verenigd Koninkrijk gevraagd om extra wapens te leveren. Dat heeft de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba dinsdag gezegd. Ook aan de Verenigde Staten krijgen dezelfde vraag.
"Deze voormiddag heb ik een brief gestuurd naar de Britse minister van Buitenlandse Zaken met de vraag extra verdedigingswapens te sturen naar Oekraïne", aldus Koeleba. Hij voegde eraan toe dat hij met dezelfde vraag ook bij de Verenigde Staten zou aankloppen.
Minister Van der Straeten ziet geen risico voor gasbevoorrading
Zelfs indien de import van aardgas uit Rusland volledig zou stilvallen, dan volstaat onze infrastructuur voor de import en het transport van gas om onze eigen vraag op te vangen en tegelijkertijd onze buurlanden hulp te bieden. Dat heeft minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) dinsdag in de Kamer geantwoord. Ze voegde er wel aan toe dat ze de situatie op de voet volgt.
De minister kreeg in de bevoegde commissie vragen van Bert Wollants (N-VA), Georges Dallemagne (cdH) en Marie Christine Marghem (MR) over de invoer van Russisch gas en de risico's voor de bevoorrading. Die waren al eerder ingediend, dus voor de beslissing van de Duitse bondskanselier om gasleveringen via de nieuwe Nord Stream 2-pijpleiding tussen Rusland en Duitsland voorlopig niet toe te laten.
Het antwoord van de minister lag in lijn met eerdere uitspraken. Vier procent van ons gas komt uit Rusland. Van de volumes die België binnenkomen, dient slechts een derde voor binnenlands gebruik. En bovendien is ons land sterk geconnecteerd met andere landen. Door die minieme afhankelijkheid van Russisch gas zou er dus geen bevoorradingsprobleem mogen zijn.
© Photo News — Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). Van der Straeten stond ook stil bij de impact op de elektriciteitsbevoorrading. Ze merkte daarbij op dat gascentrales onder 'beschermde afnemers' vallen wegens de cruciale rol van elektriciteit ter ondersteuning van de werking van het gasnetwerk. Zij vallen dus buiten de afschakelplannen.
Elektriciteitsproductie is goed voor 27 procent van het aardgasverbruik in België. Ter vergelijking: residentiele verwarming is goed voor ongeveer de helft en industrieel gebruik voor een kwart. "Dus is de elektriciteitsbevoorrading in België wordt niet direct bedreigd door een onderbreking van de gastoevoer uit Rusland", aldus de minister.
Russisch parlement geeft Poetin toestemming om militairen naar Oekraïne te sturen
Het Russische parlement heeft dinsdag het licht op groen gezet voor het sturen van Russische troepen naar Oekraïne. Die goedkeuring komt er na een vraag van president Vladimir Poetin om militairen te sturen ter ondersteuning van de separatisten in het oosten van het land.
Viceminister van Defensie Nicolaj Pankov las een mededeling voor van Poetin tijdens een bijzondere zitting van de van het Hogerhuis. Hij zei ook dat "aan de grenzen met de volksrepublieken Donetsk en Loehansk een (Oekraïens, red.) leger van 60.000 manschappen en zware gepantserde voertuigen" ontplooid is.
"We hebben geen keuze", zei hij. "We moeten de bevolking van deze jonge staten beschermen", aldus Pankov, die vroeg aan de Senaat om het voorstel van de president goed te keuren.
De 153 leden van de Federatieraad stemden vervolgens unaniem voor het voorstel van Poetin. De president zal nu in overeenstemming met de grondwet beslissen hoeveel soldaten "buiten Rusland" gestationeerd zullen worden, voor hoe lang en welke taken ze zullen uitvoeren, klinkt het in een resolutie, die Oekraïne niet expliciet vermeldt.
De beslissing komt er nadat zowel Rusland als de separatistische gebieden Loehansk en Donetsk eerder op de dag de zogenoemde "vriendschapsverdragen" bekrachtigden. Dat verdrag rond "vriendschap, samenwerking en wederzijdse bijstand" tussen Rusland en de zelfverklaarde volksrepublieken creëert een wettelijke basis voor een wederzijdse bescherming als een van de partijen aangevallen wordt en voorziet in de gezamenlijke verdediging van de grenzen.
Hongarije ontkent dat het Europese eensgezindheid bemoeilijkt
Nieuwsberichten als zou Hongarije de Europese zoektocht naar unanimiteit over de sancties tegen Hongarije bemoeilijken, zijn fake news. Dat zegt de woordvoerder van de Hongaarse regering dinsdag op Twitter. "Premier (Viktor) Orban zei: 'Hongarije steunt de gemeenschappelijke positie van de EU'. De intensieve gesprekken op hoog niveau zijn aan de gang", zegt woordvoerder Zoltan Kovacs.
Na de erkenning door Rusland van de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde "volksrepublieken" Donetsk en Loehansk in het oosten van Oekraïne en zijn beslissing om ook troepen ter plaatse te sturen, hebben verschillende westerse mogendheden nieuwe sancties tegen Moskou aangekondigd. De Europese ministers van Buitenlandse Zaken steken in Parijs de koppen blij elkaar, hun beslissing wordt omstreeks 17.30 uur verwacht.
Volgens de Britse krant The Guardian circuleert het voorstel om een groot aantal personen en bedrijven te sanctioneren, onder wie 351 leden van de Doema, het Russische parlement. Hongarije zou echter dwars liggen vanwege de goede banden tussen premier Orban en de Russische president Vladimir Poetin.
Maar volgens regeringswoordvoerder Zoltan Kovacs is daar dus niets van aan. "Fake news", zegt hij. Hoe dan ook is het zo dat de EU met het standpunt van elke lidstaat rekening moet houden, ook van Hongarije dus. Want om sancties aan te nemen, is unanimiteit onder de 27 landen nodig.
© AFP — De Hongaarse premier Victor Orban. Oekraïne accepteert aanbod voor hulp tegen cyberaanvallen
Oekraïne heeft een Nederlands aanbod voor hulp tegen cyberaanvallen geaccepteerd. Dat laat een woordvoerder van het ministerie van Defensie weten. Premier Mark Rutte en minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra deden het aanbod onlangs tijdens een bezoek aan Kiev.
Het gaat om het Cyber Rapid Response Team. Dat is een EU-project geleid door Litouwen en biedt technische steun op het gebied van cyberveiligheid. Het team is dinsdag geactiveerd. De Nederlandse bijdrage aan dit team komt van het Defensie Cyber Security Centrum.
Volgens een woordvoerder van Defensie staat op dit moment één Nederlandse specialist gereed voor mogelijke inzet. Dat kan vanuit Nederland gebeuren, maar ook in Kiev. Daarover wordt momenteel overlegd. Dan wordt ook duidelijk hoeveel specialisten er in totaal worden ingezet, en wanneer.
Het ministerie benadrukt dat de werkzaamheden van het Cyber Rapid Response Team een "defensief karakter" zullen hebben. Ze gaan onderzoek doen naar kwetsbaarheden in het Oekraïense systeem, aldus de woordvoerder.
Biden kondigt om 19u nieuwe sancties aan
De Amerikaanse president Joe Biden zal zich om 19 uur Belgische tijd uitspreken over Oekraïne en Rusland, zo heeft het Witte Huis dinsdag bekendgemaakt. Eerder op de dag zou Biden dat om 20 uur doen, maar het Witte Huis heeft de timing vervroegd.
Het staatshoofd zou nieuwe sancties tegen Rusland aankondigen als antwoord op het bevel van de Russische president Vladimir Poetin om Russische troepen te sturen naar separatistische regio's in het oosten van Oekraïne.
© Los Angeles Times via Getty Imag — De Amerikaanse president Joe Biden. Ongeveer 100.000 inwoners uit de Donbass naar Rusland geëvacueerd
Rusland heeft naar eigen zeggen zo'n 100.000 inwoners uit de nu door Moskou erkende "volksrepublieken" Loehansk (LPR) en Donetsk (DPR) opgevangen. Dat heeft Andrej Jatskin, senator voor de Russische regio Rostov die grenst aan de twee volksrepublieken, dinsdag gezegd.
"Alleen al in de afgelopen drie dagen zijn ongeveer 100.000 mensen de grens overgestoken naar de Rostov-regio. Vijftien treinen brachten hen vanuit Rostov naar andere delen van het land, die solidariteit toonden en deze vluchtelingen hebben verwelkomd. De vluchtelingenstroom wordt steeds groter", zei Jatskin op een vergadering van de Federatieraad.
Op 18 februari riepen Denis Poesjilin en Leonid Pasetsjnik, de separatistenleiders uit de twee regio's, op tot evacuatie. Het gaat vooral om vrouwen, kinderen en oudere mensen die het conflictgebied verlieten, vooral richting het aangrenzende Rostov.
Europese Commissie verwacht geen grote problemen met gasvoorziening
Ondanks het escalerende conflict met Rusland denkt de Europese Commissie niet dat de gasbevoorrading van Europa in gevaar komt. Het is niet zo dat bij onderbrekingen van de gasleveringen "we van de ene op de andere dag zonder gas zullen komen te zitten", zei een woordvoerder van de Commissie dinsdag.
Nu Rusland de zelfverklaarde "volksrepublieken" Donetsk en Loehansk als onafhankelijke staten heeft erkend en meteen militairen naar de twee gebieden in Oekraïne wil sturen, staat de Europese Unie op het punt nieuwe economische en andere sancties aan te nemen tegen Rusland. Gevreesd wordt dat Rusland in dat geval de gaskraan naar Europa zal dichtdraaien.
Volgens de Commissie hoeft dat niet meteen voor grote problemen te zorgen. Zo zijn de gasreserves in Europa momenteel voor ongeveer 30 procent gevuld. Bovendien zijn er verschillende landen die hun leveringen van vloeibaar aardgas aan de EU zullen kunnen opvoeren, luidt het bij de Commissie. Azerbeidzjan wordt genoemd, maar ook Egypte, Nigeria en Noorwegen. Afgelopen weekend zei Commissievoorzitter Ursula von der Leyen nog dat de Europese Unie de rest van de winter gerust mag zijn over haar gasvoorraden, zelfs als de leveringen vanuit Rusland volledig onderbroken worden.
Tot voor kort dekte de EU net geen kwart (24%) van haar energiebehoefte af met gas, waarvan ongeveer 90% geïmporteerd werd. Van alle import was 40% afkomstig van het Russische Gazprom.
Volgens Donetsk geen Russische troepen in deelrepublieken
In de Oekraïense opstandige regio's zijn geen Russische soldaten aanwezig. Dat zeggen althans de separatisten in Donetsk. "We willen vertrouwen op onze eigen troepen", aldus de leider van de zelf uitgeroepen volksrepubliek Donetsk, Denis Poesjilin, dinsdag op de Russische staatstelevisie. Hij voegde eraan toe dat de mannen in de regio verder gemobiliseerd worden.
Volgens Poesjilin zal Donetsk slechts een beroep doen op militaire hulp als dat nodig is. Het Oekraïense regeringsleger voert, volgens de rebellenleider, nog altijd bombardementen uit, en daarom worden nog altijd mensen in veiligheid gebracht in Rusland.
Eerder had de Russische president Vladimir Poetin beslist dat de troepen ter plaatse gestuurd zouden worden om "vrede te verzekeren", in zowel Donetsk als Loehansk. Dat gebeurde nadat hij deze als onafhankelijke staten had erkend. Volgens Kremlingezinde media zijn Russische troepen daar al, en online circuleren video's van Russische pantservoertuigen in de bewuste regio's.
Witte Huis noemt Russische actie een "invasie"
Het Witte Huis heeft de term "invasie" in de mond genomen om de Russische manoeuvres in Oekraïne te omschrijven. Dat meldt het Amerikaanse persbureau AP dinsdag. "We denken dat dit, jawel, het begin van een invasie is, de laatste Russische invasie in Oekraïne", aldus Jon Finer, adjunct-adviseur nationale veiligheid van president Joe Biden. De adviseur beklemtoonde dat het woord "laatste" hier belangrijk is. "Een invasie is een invasie en dat is wat nu bezig is."
Nu het Witte Huis die term gebruikt wordt de deur opengezet voor strengere sancties. Biden had eerder al aangegeven dat een invasie een "rode lijn" zou zijn die zou leiden tot strengere sancties.
Eerder op de dag hadden sommige Westerse leiders zich nog weigerachtig getoond om de Russische troepenbewegingen in de zelfverklaarde deelrepublieken in het oosten van Oekraïne al een invasie te noemen. Het ging nog niet om de al lang gevreesde, regelrechte invasie, klonk het.
Een anonieme Amerikaanse bron meldt aan AP nog dat de positie van Washington gewijzigd is vanwege de situatie op het terrein. Aanvankelijk wilden de Amerikanen afwachten wat de Russische troepen echt zouden doen, maar na een beoordeling van de Russische troepenbewegeingen werd volgens Washington duidelijk dat het om een invasie gaat.
Erdogan noemt Russische beslissing "onaanvaardbaar"
Ook Turkije heeft scherpe kritiek geuit op de erkenning door Rusland van de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk. "We vinden die beslissing onaanvaardbaar", zei president Recep Tayyip Erdogan volgens staatspersagentschap Anadolu.
Erdogan riep de partijen bij het conflict op om met "gezond verstand" en in overstemming met het internationale recht te handelen.
In een telefoongesprek met de Oekraïense president Volodimir Zelensky dinsdagnamiddag zei Erdogan dat Turkije gekant is tegen elke beslissing die de territoriale integriteit van Oekraïne bedreigt, aldus Anadolu.
Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken had dinsdagochtend al gewag gemaakt van een "duidelijke schending van de politieke eenheid en de territoriale integriteit van Oekraïne". Turkse burgers worden "nadrukkelijk" gevraagd om de oostelijke gebieden in Oekraïne te verlaten.
© REUTERS — De Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Als land aan de Zwarte Zee ziet Turkije zich verplicht voorzorgsmaatregelen te nemen, zei Erdogan. Dat was al gebeurd en er zouden nog maatregelen volgen. Hij gaf geen verdere details.
NAVO-land Turkije onderhoudt nauwe betrekkingen met zowel Rusland als Oekraïne. Zo levert Rusland gas aan het grondstoffenarme land en verkoopt Ankara onder meer gevechtsdrones aan Kiev. Ankara ziet zichzelf van oudsher ook als beschermingsmacht voor de moslimminderheid van Krim-Tataren op het schiereiland in de Zwarte Zee dat in 2014 door Rusland werd geannexeerd. Erdogan heeft onlangs verschillende keren aangeboden te bemiddelen tussen Rusland en Oekraïne.
Britse premier Johnson: Champions League-finale weg uit Rusland
De finale van de Champions League moet wat de Britse premier Boris Johnson betreft worden weggehaald uit Rusland. Johnson zegt te willen overleggen met de verantwoordelijke autoriteiten over het verplaatsen van de finale, die op 28 mei gepland staat in Sint-Petersburg. "Ik vind het ondenkbaar dat grote internationale voetbaltoernooien in Rusland kunnen plaatsvinden na de invasie van een soeverein land", zei Johnson. De Europese voetbalbond UEFA, die de Champions League organiseert, heeft een statement van afgelopen weekend herhaald waarin het zegt nog geen plannen te hebben de finale te verplaatsen. Op sociale media leidde dat tot kritiek van onder anderen het Britse parlementslid Tom Tugendhat. Hij sprak van "een beschamende beslissing".
De internationale volleybalbond FIVB meldde dat het WK in Rusland van augustus en september daar vooralsnog gewoon zal plaatsvinden. "De FIVB is van mening dat sport en politiek altijd gescheiden moeten blijven, maar we volgen de situatie op de voet om de veiligheid en het welzijn van alle deelnemers aan onze evenementen te waarborgen, wat onze hoogste prioriteit is."
Europese wedstrijden in het handbal vinden voorlopig niet in Oekraïne plaats, aldus handbalbond EHF. Internationale duels van begin maart worden verplaatst naar 'neutraal terrein' in Slowakije en Tsjechië.
VS en Oekraïne steunen stopzetting Nord Stream 2
De Verenigde Staten steunen de beslissing van Duitsland om de certificering van de nieuwe gaspijpleiding Nord Stream 2 voorlopig stop te zetten. Eerder had de Amerikaanse president Joe Biden duidelijk gemaakt dat de pijpleiding, waarlangs Russisch gas naar Duitsland moet vloeien, in geval van een Russische aanval op Oekraïne niet gebruikt mag worden, zo laat zijn woordvoerster Jen Psaki op Twitter weten.
"We stonden deze nacht in nauw contact met Duitsland en juichen de beslissing alleen maar toe", klinkt het dinsdag. Zoals aangekondigd zal de Amerikaanse regering later vandaag verdere sancties tegen Rusland aankondigen, zo schreef de woordvoerster.
Ook de Oekraïense regering is blij met het Duitse besluit. Volgens de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba is het "moreel en politiek gezien een juiste stap onder de huidige omstandigheden". "Echt leiderschap betekent moeilijke beslissingen in moeilijke tijden. Duitsland bewijst dat", schreef Koeleba op Twitter.
Spanningen in Oekraïne leiden tot duurdere elektriciteit en aardgas in België
De spanningen tussen Rusland en Oekraïne maken ook energie in België duurder. Zo stijgen op de groothandelsmarkt de prijzen voor levering van stroom in maart met bijna 10 procent, tot ruim 190 euro per megawattuur.
Ook de prijzen voor levering van stroom in april gaan omhoog, met 7,5 procent. De prijs voor levering van elektriciteit volgend jaar stijgt dinsdag 7 procent.
Niet alleen elektriciteit wordt dinsdag duurder, ook aardgas. De prijs van gas stijgt gemiddeld 7,5 procent.
Oekraïnecommissie van de NAVO bijeengeroepen in Brussel
Op het NAVO-hoofdkwartier in Brussel komen dinsdag vertegenwoordigers van de 30 bondgenoten samen met Oekraïense vertegenwoordigers voor een spoedzitting. Na afloop zal secretaris-generaal Jens Stoltenberg om 17 uur een persconferentie geven.
Verwacht wordt dat de NAVO Oekraïne tijdens de vergadering verdere hulp en solidariteit zal toezeggen in het escalerende conflict met Rusland, directe militaire steun is echter uitgesloten.
Oekraïne is immers geen lid van het bondgenootschap, en kan dus ook niet het fameuze artikel 5 van het NAVO-charter inroepen. Dat artikel houdt in dat een bondgenoot die aangevallen wordt de hulp kan inroepen van de alliantie.
De NAVO levert wel al steun aan Oekraïne, bijvoorbeeld in de strijd tegen cyberaanvallen. Daarnaast leveren individuele bondgenoten, zoals de VS, wapens op basis van bilaterale overeenkomsten.
Ex-Russisch president Medvedev zegt dat hogere gasprijs op komst is voor Europeanen
Dmitri Medvedev, voormalig Russisch premier onder president Poetin, en zelf ook ex-president van Rusland, heeft via Twitter gereageerd op het stopzetten van het goedkeuringsproces voor de gaspijpleiding Nord Stream 2 tussen Rusland en Duitsland. "Welkom in de nieuwe wereld waarin de Europeanen binnenkort 2.000 euro zullen betalen voor 1.000 kubieke meter aardgas!", klinkt het. Ook experts verwachten door de stopzetting van Nord Stream 2 langer hoge gasprijzen. Lees hier meer.
© AFP — Ex-president Dmitri Medvedev dreigt met een hoge gasprijs. EU: gasleveringen niet geraakt door stopzetten Nord Stream 2
De gasleveringen aan de Europese Unie worden op dit moment niet geraakt door het besluit van de Duitse regering om het goedkeuringsproces voor de gaspijpleiding Nord Stream 2 tussen Rusland en Duitsland op te schorten vanwege de crisis rond Oekraïne. Dat zei een woordvoerder van de Europese Commissie. Volgens de woordvoerder zit de EU vooralsnog in een "behoorlijk veilige situatie" als het gaat om gasvoorraden en -leveringen.
De commissie wijst erop dat Nord Stream 2, die loopt via de Oostzee, nog niet in gebruik is genomen, hoewel de pijplijn al wel gereed is. Er is dus geen verandering in de huidige situatie, aldus de zegsman. "Geen enkele lidstaat is afhankelijk van een enkele leverancier", en 120 extra tankers met vloeibaar gemaakt gas (lng) zijn in januari al in de EU aangekomen, zei hij verder in Brussel. De EU is voor circa 40 procent van de aardgasbehoefte afhankelijk van Rusland.
© Wikimedia — Nord Stream 2 loopt van Rusland naar Duitsland via de Oostzee, parallel met de bestaande pijplijn Nord Stream 1.. De Europese gasprijzen zijn flink gestegen door de verdere escalatie van het conflict tussen het Westen en Rusland.
Volgens de commissiewoordvoerder zit er momenteel voldoende gas in de Europese reserves, en zijn in de EU de afgelopen tijd meer pijplijnen met elkaar verbonden om elkaar te hulp te kunnen schieten. Ook heeft de commissie afspraken met landen, waaronder de Verenigde Staten, gemaakt om (meer) lng te leveren deze winter. Onder meer Japan en Zuid-Korea zijn volgens Brussel bereid gas te leveren als dat nodig is.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz zei eerder op de dag dat het certificeringsproces voor Nord Stream 2 wordt stilgelegd. Door middel van Nord Stream 2 zou de hoeveelheid Russisch gas dat aan Duitsland wordt geleverd kunnen verdubbelen. De Duitse minister van Economische Zaken en Klimaat Robert Habeck verklaarde dat de gasleveringen aan Duitsland niet in gevaar zijn door het stilleggen van Nord Stream 2. Habeck denkt wel dat de energieprijzen hoog kunnen blijven door alle onrust.
De Russische president Vladimir Poetin zei eerder dinsdag dat de gasleveringen aan Europa gewoon door zullen gaan, ondanks de toenemende spanningen rond Oekraïne. Hij stelde dat tijdens de Koude Oorlog er altijd Russisch gas werd geleverd aan Europa. Volgens zijn energieminister kunnen de grote hoeveelheden gas die Europa nu haalt uit Rusland niet worden vervangen door lng uit andere landen te importeren.
Verenigd Koninkrijk legt sancties op aan Russische banken
Het Verenigd Koninkrijk legt sancties op aan vijf Russische banken vanwege de erkenning van de volksrepublieken Loehansk en Donetsk maandagavond door president Vladimir Poetin. Dat heeft de Britse premier Boris Johnson dinsdag aangekondigd. Ook drie oligarchen worden door de sancties getroffen.
De vijf banken in kwestie zijn Rossiya, IS Bank, General Bank, Promsvyazbank en de Black Sea Bank. Daarnaast worden drie personen met "groot vermogen" getroffen door sancties, de zakenmannen Gennadi Timtsjenko, Boris Rotenberg en Igor Rotenberg.
"Alle tegoeden die ze hebben in het VK worden bevroren, de betrokken personen mogen niet naar hier reizen en we zullen alle Britse individuen en entiteiten verbieden om zaken te doen met hen", aldus Johnson volgens de Britse openbare omroep BBC.
"Dit is de eerste reeks (sancties, red.), het eerste deel van het spervuur van wat we bereid zijn te doen en we houden verdere sancties klaar die kunnen worden ingezet", aldus de premier.
© EPA — De Britse premier Boris Johnson. Johnson verklaarde dat het VK zal blijven zoeken naar een diplomatieke oplossing voor het conflict tot het allerlaatste moment, maar de premier benadrukte ook dat het best mogelijk is dat de Russische president Vladimir Poetin bereid is om verder te gaan. Hij zei ook dat hij aan de Oekraïense president Volodimir Zelensky zijn "onaflatende steun" heeft beloofd.
"We weten niet wat er de komende dagen zal gebeuren, maar we moeten ons klaarmaken voor een langdurige crisis. Het VK zal die uitdaging aan de zijde van onze bondgenoten aangaan", zei de premier nog. De inzet is erg hoog, en net daarom moeten de plannen van Rusland in Oekraïne falen. Dat vergt "het doorzettingsvermogen, de eenheid en de vastberadenheid" van de vollege westerse alliantie.
Londen heeft ook de ambassadeur in Rusland Andrej Keline teruggeroepen uit Moskou voor een onderhoud. Volgens mediaberichten is een uitwijzing van Russische diplomaten voorlopig nog niet besproken.
"We willen niet opnieuw een wereldrijk stichten", verzekert Poetin
De Russische president Vladimir Poetin heeft dinsdag gezegd dat hij niet van plan is opnieuw een wereldrijk te stichten, een dag nadat hij de pro-Russische separatisten in Oekraïne erkende en de legitimiteit van de Oekraïense staat in twijfel trok.
"We hadden verwacht dat er speculaties zouden zijn dat Rusland zich voorbereidde om opnieuw een imperium te stichten", zei hij tijdens een ontmoeting met zijn Azerbeidzjaanse ambtsgenoot Ilham Aliyev. "Dat is absoluut niet waar."
Vlaming Paul in Oekraïne getuigt: “De Oekraïners lijken niet te geloven in een echte oorlog”
Ex-Bilzenaar Paul Jacobs (65) woont sinds 2018 in Novomoskovsk, in de Oostelijke regio Dnipropetrovsk Oblast. Hij hoopt dat Poetin en het Russische leger niet verder zullen oprukken. “Als ze na de ‘volksrepublieken’ Donetsk en Loehansk ook héél de regio Donetsk gaan inpalmen, zitten ze plots wel erg dicht bij mijn stad.” Of dat zal gebeuren, zal volgens Paul afhangen van het Westen. Lees hier het volledige gesprek met de man.
© rv — Paul Jacobs. Russische buitenlandminister Lavrov: "Hadden reactie Westen op erkenning Loehansk en Donetsk verwacht"
We zagen de reactie van de westerse landen op de erkenning door Rusland van de zelfverklaarde 'volksrepublieken' Loehansk en Donetsk aankomen. Dat heeft de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov dinsdag gezegd.
"Deze reactie werd verwacht natuurlijk, en waarschijnlijk is iedereen er nu over aan het praten. De tv-schermen, andere media, het internet en de sociale media lopen er vol mee", zei hij aan tv-zender Rossiya 24.
Lavrov zei dat de afgelopen decennia zijn westerse collega's de gewoonte hebben om "alle problemen op Rusland te steken, en Moskou te beschuldigen van alles en nog wat."
De minister van Buitenlandse Zaken gaf ook aan te hopen dat de Verenigde Naties zich bij het afleggen van bepaalde verklaringen houden aan de basisbeginselen van de organisatie. "Onze collega's van het Secretariaat van de VN moeten het VN-Handvest respecteren en de besluiten die unamiem werden genomen op basis van consensus, door alle VN-lidstaten, zonder uitzondering", zei Lavrov.
Fins-Russische kerncentrale in gedrang door crisis Oekraïne
Een project van Finland en Rusland voor een gezamenlijke kerncentrale in het noordwesten van Finland kan in het gedrang komen vanwege de acties die Rusland nu neemt in Oekraïne. Dat heeft de Finse president Sauli Niinisto dinsdag tegen journalisten gezegd.
Er moet nog een veiligheidscheck gedaan worden voor het project. Over de uitkomst daarvan wilde Niinisto nog niets zeggen. De Finse overheid heeft volgens de president het laatste woord over een vergunning voor de bouw van het project.
De kernreactor is een gezamenlijk project tussen een consortium van Finse nutsbedrijven en een dochterbedrijf van het Russische staatskernenergiebedrijf Rosatom. Dat heeft een aandeel van 34 procent in het project. Finland is al tien jaar bezig met het project, waarvan acht jaar met Rusland als partner. De kerncentrale zou een capaciteit krijgen die goed is voor 10 procent van het Finse stroomverbruik.
Beursverliezen worden getemperd
De verliezen op de Europese beurzen van dinsdagochtend zijn rond de middag al flink getemperd. Sommige indices staan zelfs in de plus.
In Brussel noteerde de Bel20 omstreeks 13.15 uur op een verlies van ongeveer 0,22 procent. De sterindex opende de dag nog met een verlies van meer dan 2 procent. Enkele van de twintig aandelen, zoals investeringsmaatschappij Sofina of metaalbedrijf Aperam, noteren nu in de plus.
Ook elders in Europa worden de koersverliezen teruggedrongen. De Stoxx 600 Index noteerde zelfs 0,2 procent hoger. Tegenover de piek begin januari staat de Europese beursgraadmeter wel nog altijd 8 procent lager. Naast de geopolitieke spanningen rond Oekraïne speelt bij beleggers ook de verwachting dat de centrale banken hun monetaire beleid gaan verstrakken.
Beslissing Poetin een zwaarwegende schending van volkerenrecht, zegt Duitse bondskanselier Scholz
De beslissing van de Russische president Vladimir Poetin om de zelfverklaarde volksrepublieken Loehansk en Donetsk als onafhankelijke staten te erkennen is een zwaarwegende schending van het volkerenrecht en deed Rusland inbreuk op basisprincipes. Dit heeft de Duitse bondskanselier Olaf Scholz dinsdag gezegd.
"De situatie vandaag is fundamenteel anders", zei de regeringsleider op een persconferentie met de Ierse premier Micheál Martin. Poetin gaat met zijn stap niet alleen in tegen de akkoorden van Minsk, maar ook tegen het VN-charter dat in het behoud van de territoriale integriteit en soevereiniteit van staten voorziet.
© AP — Micheál Martin en Olaf Scholz Scholz riep tot diplomatieke inspanningen tussen het Westen en Rusland. "Het is belangrijk, boven de eerste sancties, een nieuwe escalatie en dus catastrofe te vermijden", aldus de bondskanselier die eraan toevoegde dat tachtig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog een oorlog dreigt in Oost-Europa.
De bondskanselier noemde het diplomatieke Normandië-formaat met vertegenwoordigers van Rusland en Oekraïne onder Duits-Franse bemiddeling "onveranderd belangrijk."
Het hoofd van de Duitse diplomatie betoonde respect voor de Oekraïense regering omdat zij zich nog niet door Rusland heeft laten provoceren. In de VN-Veiligheidsraad hebben wij en andere staten vorige nacht duidelijk gemaakt dat Rusland nergens ter wereld steun heeft voor zijn daden", zei hij. "De Russische president wacht nu op een provocatie om een voorwendsel te hebben om mogelijk heel Oekraïne te bezetten."
"Nu komt het aan de internationale gemeenschap toe op die eenzijdige, onverstandige en niet-gerechtigde handelingen van de Russische president te reageren", zei Scholz. "Eng op elkaar afgesteld, goed gecoördineerd en doelgericht zullen we een duidelijk signaal aan Moskou sturen dat dergelijke handelingen niet zonder gevolgen blijven."
De bondskanselier zei er "vertrouwen" in te hebben dat de Europese Unie "massale en stevige sancties" tegen Rusland zal uitvaardigen. Anderzijds zei Scholz dat Duitsland wapenleveringen aan Oekraïne blijft afwijzen.
"Er komt geen grote oorlog tegen Oekraïne", zegt Zelensky
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky verwacht ondanks de erkenning van de onafhankelijk van de volksrepublieken Loehansk en Donetsk, geen verhoogd risico op oorlog. "We geloven dat er geen grote oorlog tegen Oekraïne komt", zei hij na een ontmoeting met zijn Estse collega Alar Karis dinsdag in Kiev. Indien de situatie escaleert, volgt er echter een staat van beleg.
Zelensky zegt de oproepen van de separatisten te verwerpen om zich terug te trekken uit de door de regering gecontroleerde delen van Loehansk en Donetsk. "Wij praten niet met hen", aldus de president.
De Estse president zei voor zijn vertrek naar Kiev dat "Oekraïne alle steun heeft van Estland, maar ook van de NAVO en de Europese Unie in haar geheel." Ook de Litouwse president Gitanas Nauseda reist naar Kiev, meldde zijn buitenlandadviseur.
© AP — Alar Karis en Volodymyr Zelensky Von der Leyen en Michel: deze namiddag sancties tegen Rusland op tafel
Europees Commissievoorzitter Ursule Von der Leyen en de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel veroordelen in een persbericht de beslissing van Rusland om de rebellengebieden in Oost-Oekraïne te erkennen en om er militairen naar te sturen.
Op een vergadering van de Europese ministers van Buitenlandse zaken om 16 uur zullen de exacte sancties beslist worden tegen Rusland. Die moeten personen betrokken bij de illegale beslissingen treffen, maar ook banken die de Russische defensie financieren. Daarnaast wordt ook de mogelijkheid van de Russische overheid om toegang te krijgen tot financiële markten van de EU onder vuur genomen. Tot slot moeten er maatregelen komen om handel met de rebellengebieden te stopzetten.
© AP — Ursula Von der Leyen en Charles Michel Niet alleen personen, maar ook organisaties en bedrijven die betrokken zijn bij de Russische erkenning van twee afvallige Oekraïense regio's moeten vrezen voor Europese sancties. De EU-landen werken volgens ingewijden aan een lijst met honderden personen en 'entiteiten'. Ook denken ze erover de handel in Russische staatsobligaties te verbieden, melden persbureaus DPA en Reuters.
Het kost normaliter veel tijd om sancties tegen personen en organisaties in te stellen, omdat zij heel zorgvuldig juridisch moeten worden onderbouwd. Toch kunnen de EU-landen ditmaal snel te werk gaan, denken ze. Sommige doelwitten waren al in het vizier, en ze kunnen het sanctie-arsenaal gebruiken dat ze hebben opgetuigd toen Rusland de Krim annexeerde.
Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa dinsdag opnieuw bijeen over Oekraïne
De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) organiseert dinsdag een buitengewone vergadering van haar Permanente Raad na de beslissing van de Russische president Vladimir Poetin om de onafhankelijkheid van de separatistische gebieden in Oost-Oekraïne te erkennen.
"Dit vormt een duidelijke schending van het internationaal recht", zegt Polen, dat momenteel het roulerend voorzitterschap van de in Wenen gevestigde OVSE bekleedt, in een verklaring.
De bijeenkomst van de Permanente Raad "in versterkte samenstelling zal plaatsvinden om 15.00 uur Belgische tijd" en "is niet toegankelijk voor de media", aldus Warschau. "De erkenning door Rusland van delen van de regio's Donetsk en Loehansk druist in tegen de OVSE-engagementen en de akkoorden van Minsk", zegt het Poolse voorzitterschap.
De Minsk II-akkoorden werden in 2015 onder auspiciën van de OVSE ondertekend door Oekraïne, Rusland en de twee afvallige regio's om een staakt-het-vuren in te stellen.
Waarnemers van de OVSE telden tot in de nacht van maandag op dinsdag meer dan 3.200 schendingen in 48 uur van het bestand dat in Oost-Oekraïne van kracht is.
De OVSE telt 57 leden, waaronder Rusland, Oekraïne en de Verenigde Staten.
Sectorfederatie van de technologiebedrijven Agoria vreest olie op het inflatievuur
De spanningen tussen Rusland en de NAVO rond Oekraïne kunnen de inflatie bestendigen en een negatief investeringsklimaat voor de bedrijven creëren. Dat heeft Frank Vandermarliere van de studiedienst van Agoria dinsdag gezegd.
Op economisch vlak zou het conflict in de regio ook een impact kunnen hebben in België, zo zei Vandermarliere dinsdag in de marge van de voorstelling van de vooruitzichten van Agoria. De rechtstreekse gevolgen voor de technologiebedrijven — bijvoorbeeld op de export naar Rusland — zouden daarbij beperkt blijven, maar de vrees bestaat wel dat het conflict de hoge inflatie verder zou kunnen aanwakkeren.
"Het probleem van de inflatie en de prijsstijgingen heeft voor een groot stuk te maken met de situatie op de gasmarkt", aldus Vandermarliere. Zeker een derde van het gas dat in de Europese Unie wordt verbruikt, komt uit Rusland. Terwijl onder meer de Nationale Bank verwacht dat de gasprijzen en bijgevolg de inflatie weer zouden dalen in de loop van het jaar, zou die afkoeling onder impuls van de crisis in Oekraïne in werkelijkheid kunnen uitblijven, waardoor de hoge inflatie langer aanhoudt. Door de automatische indexering van de lonen in België zou de impact daarvan "bijna automatisch" zijn.
Daarnaast gaat zo'n conflict gepaard met algemene onzekerheid, die weegt op de economische groei. Dat zou een rem kunnen zetten op de investeringen van bedrijven, die net weer aantrekken bij de Belgische technologiebedrijven. "Voor investeringen is een klimaat van vertrouwen heel belangrijk", benadrukte Vandermarliere.
Eurocommissaris: groei eurozone onzekerder door Russen
De erkenning door Rusland van de twee separatistische regio's in Oost-Oekraïne als onafhankelijke staten maakt de prognose over de economische groei in de eurozone voor 2022 nog onzekerder, zegt Eurocommissaris Paolo Gentiloni (Economie). "De schending van het internationaal recht door die erkenning doet de onzekerheid sterk toenemen."
De Italiaanse oud-premier sprak op een bijeenkomst van de Europese Commissie en het Europees Economisch en Sociaal Comité, een EU-adviesorgaan, in Brussel. "Onzekerheid blijft ons omringen", aldus Gentiloni.
De commissie stelde de verwachte groei in de negentien eurolanden begin deze maand naar beneden bij tot 4 procent dit jaar. Drie maanden daarvoor ging het dagelijks EU-bestuur nog uit van 4,3 procent groei in de eurozone. De vertraging werd toegeschreven aan "tegenwind" vanwege nieuwe coronabeperkingen begin dit jaar, hoge energieprijzen en oplopende inflatie, en blijvende problemen in de toeleveringsketens.
Oekraïne overweegt diplomatieke banden met Rusland te verbreken
Oekraïne overweegt of de diplomatieke banden met Rusland verbroken kunnen worden. Dat heeft president Volodymyr Zelensky dinsdag gezegd. Moskou bereidt de "voortzetting van zijn militaire agressie tegen Oekraïne" voor, aldus de president. Oekraïne roept zijn vertegenwoordiger in Moskou alvast terug voor consultaties.
"Ik heb een verzoek ontvangen van het ministerie van Buitenlandse Zaken om de kwestie van het verbreken van de diplomatieke banden tussen Oekraïne en Rusland te onderzoeken", aldus Zelensky tijdens een persconferentie met zijn Estse ambtsgenoot. "Ik ga deze vraag meteen onderzoeken, na onze persconferentie." Zelensky zegt nog dat Rusland door de erkenning van de Oost-Oekraïense separatistische gebieden "legale gronden creëert voor het voortzetten van zijn militaire agressie tegen de Oekraïense staat".
Het Kremlin reageert dinsdag dat een verbreking van de diplomatieke banden met Rusland "de zaken enkel maar zou verergeren". "Het is een zeer betreurenswaardig scenario, dat de zaken enkel maar erger maakt, niet alleen voor de staten maar ook voor de bevolking", aldus Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov.
Poetin wil gasleveringen niet stoppen
Ondanks de zware crisis met het Westen over Oekraïne wil de Russische president Vladimir Poetin de gasleveringen aan het buitenland niet stoppen. "Rusland is van plan de ononderbroken leveringen van deze grondstof, inclusief vloeibaar aardgas, aan de wereldmarkt voort te zetten", aldus Poetin volgens het Kremlin op een forum voor gasexporterende landen.
Duitsland zet certificering van Nord Stream 2 stop
De Duitse regering zet de certificering van de nieuwe gaspijpleiding Nord Stream 2, waarlangs Russisch gas naar Duitsland moet vloeien, stop. Bondskanselier Olaf Scholz bevestigde vandaag dat de certificering momenteel niet kan plaatsvinden. De constructiekosten van de 1.230 kilometer lange pijpleiding zouden 10 miljard euro bedragen.
De maatregel komt er in het licht van de toenemende spanningen tussen Rusland en Oekraïne.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky had eerder vandaag nog opgeroepen om het project "onmiddellijk" stop te zetten als vergelding voor de beslissing van Moskou om de Volksrepublieken Donetsk en Loegansk in het oosten van Oekraïne te erkennen.
Ook Amerikaans president Joe Biden dreigde eerder al met het stopzetten van de nieuwe gaspijpleiding. Nord Stream 2 is af maar nog niet in gebruik. Het certificeringsproces voor de nieuwe pijplijn onder de Oostzee werd opgestart, maar is nu dus stilgelegd.
© Wikimedia — De controversiële pijplijn Nord Stream 2 zou parallel lopen met de bestaande pijplijn Nord Stream 1 via de Oostzee. Verschillende doden en gewonden bij gevechten in Oost-Oekraïne
Bij nieuwe zware gevechten in Oost-Oekraïne zijn meerdere mensen gedood. Bij het Oekraïense leger zijn minstens twee soldaten gedood en achttien gewond geraakt, van wie sommigen ernstig. Dat heeft het leger vandaag gemeld.
Daarnaast is in het dorp Novologansk in de regio Donetsk een burger omgekomen en zijn elders in het conflictgebied zeker vijf burgers gewond geraakt.
Sinds middernacht is de intensiteit van de gevechten echter afgenomen. De door Moskou gesteunde separatisten in Donetsk maakten melding van één dode en drie gewonden onder hun strijders. Er zou ook een burger gedood zijn in Donetsk en één gewond geraakt in de regio Loehansk. Die berichten konden echter niet geverifieerd worden.
Sinds 2014 strijden door het Westen uitgeruste regeringstroepen tegen de door Rusland ondersteunde rebellen in de Oost-Oekraïense gebieden Donetsk en Loehansk. Gisteren erkende Rusland de "volksrepublieken" als onafhankelijk.
Volgens schattingen van de Verenigde Naties zijn er in de afgelopen acht jaar meer dan 14.000 mensen gedood in het conflict.
Moskou roept andere landen op om separatistische regio's te erkennen
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de andere landen opgeroepen om het Russische voorbeeld te volgen en de onafhankelijkheid van de separatistische republieken in het oosten van Oekraïne te erkennen.
"De noodzakelijke erkenning van de volksrepublieken Donetsk en Loehansk is de enige mogelijke oplossing" in de huidige omstandigheden, aldus het ministerie in een persbericht.
President Poetin erkende de onafhankelijkheid van de twee gebieden gisterenavond.
Erdogan noemt erkenning pro-Russische regio's onacceptabel
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan vindt het "onacceptabel" dat Rusland twee separatistische regio's in het oosten van Oekraïne officieel heeft erkend. Het Turkse staatshoofd roept alle partijen op zich aan het internationale recht te houden en hun gezond verstand te gebruiken, aldus het Turkse persbureau Anadolu.
NAVO-lid Turkije deelt in de Zwarte Zee een maritieme grens met Oekraïne en Rusland en onderhoudt warme banden met zowel Kiev als Moskou. Erdogan bood eerder aan te bemiddelen in het hooggespannen conflict tussen beide landen. De Turkse overheid was een fel criticus van de Russische annexatie van de Oekraïense Krim in 2014.
Russisch parlement ratificeert verdragen met Loehansk en Donetsk
Het lagerhuis van het Russisch parlement heeft unaniem gestemd om de "vriendschapsverdragen" met Loehansk en Donetsk goed te keuren. Gisteren erkende president Poetin die rebellengebieden in Oost-Oekraïne als onafhankelijk.
De verdragen met de zelfverklaarde 'volksrepublieken' gaan van kracht van zodra Poetin ze ondertekend. Als gevolg is er de mogelijkheid voor de Russische regering om militaire basissen te bouwen in Oost-Oekraïne en intenser samen te werken op militair en economisch vlak.
© EPA — Foto van de Staatsdoema (het lagerhuis van het Russisch parlement) op 15 februari. Theo Francken wil dat België hulp biedt aan Oekraïne
Kamerlid Theo Francken (N-VA) vindt het "stuitend" dat ons land niet ingaat op de Oekraïense vraag om hulp. Hij roept minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) op snel in te grijpen en bijvoorbeeld bedden aan te bieden in het brandwondencentrum van Neder-Over-Heembeek.
Meer dan drie weken geleden stelde Oekraïne aan heel wat Westerse landen, waaronder ons land, een dringende vraag om militaire hulp. Volgens VRT NWS vroeg het land aan België onder meer 5.000 helmen, kogelwerende vesten en wapens of munitie. Ons land ging niet in op die vraag, alleen de piste om 5.000 gebruikte helmen te sturen, ligt nog op tafel. Volgens de openbare omroep speelt onenigheid binnen de regering een rol.
Kamerlid Francken vindt dat beschamend. "Er is geen tijd voor ruzie", luidt het. Hij wil dat ons land wel ingaat op de vraag van Oekraïne om hulp. Minister Dedonder zou bijvoorbeeld bedden kunnen aanbieden in Neder-Over-Heembeek om verbrande Oekraïense soldaten en burgers te verzorgen. "Geef een helder signaal van solidariteit met de Oekraïense natie en haar bevolking", besluit Francken.
Het kabinet van minister Dedonder bevestigt dat er aanvragen zijn geweest vanuit Kiev. Die worden bekeken binnen de regering én met de Europese en NAVO-partners, zoals premier Alexander De Croo eerder op de dag ook al aangaf. Daarover vindt overigens geregeld overleg plaats.
Er werden de voorbije weken ook geen knopen doorgehakt omdat voorrang werd gegeven aan diplomatie en pogingen tot de-escalatie. Materieel leveren zou door Rusland immers als een eventuele provocatie kunnen worden geïnterpreteerd.
Oekraïne hekelt 'wederopleving' Sovjet-Unie door Moskou
De Russische regering heeft met het erkennen van twee pro-Russische zogenaamde 'volksrepublieken' in het oosten van Oekraïne "opnieuw een stap gezet richting de wederopleving van de Sovjet-Unie", stelt de Oekraïense minister van Defensie Oleksii Reznikov. De regering in Kiev roept op tot harde sancties tegen Rusland.
Loehansk en Donetsk ratificeren "vriendschapsverdragen" met Rusland
De parlementen van de door Moskou erkende 'volksrepublieken' in Oekraïne hebben dinsdag een verdrag rond "vriendschap, samenwerking en wederzijdse bijstand" met Rusland goedgekeurd. Op televisiebeelden was te zien hoe de parlementsleden de beslissing verwelkomende met een staande ovatie en "bedankt Rusland" riepen.
De Russische president Vladimir Poetin heeft de verdragen maandag gesloten met de pro-Russische vertegenwoordigers van Loehansk en Donetsk. Ze treden in werking van zodra ze in het staatsblad verschijnen en kunnen door Rusland bijvoorbeeld gebruikt worden om militaire basissen op te zetten in Oost-Oekraïne.
"Het verdrag bepaalt de intenties van beide partijen om samen te werken op het gebied van buitenlands beleid, de bescherming van de soevereiniteit en de territoriale integriteit en de veiligheid, in het bijzonder door elkaar de nodige bijstand te bieden, waaronder militaire hulp, en het recht om militaire infrastructuur en militaire basissen te bouwen, gebruiken en verbeteren op de territoria", legt de Russische viceminister van Buitenlandse Zaken Andrej Rudenko uit. Over die basissen werd nog niet gesproken, maar "indien nodig zal alles gedaan worden", zei hij.
Rusland: nog eens 20.000 vluchtelingen uit Oost-Oekraïne opgevangen
Rusland heeft naar eigen zeggen opnieuw duizenden vluchtelingen opgevangen uit de nu door Moskou erkende 'volksrepublieken'. "In de afgelopen 24 uur zijn meer dan 20.000 burgers die geëvacueerd zijn vanop het grondgebied van de Donbassrepublieken via controleposten de grens overgestoken", heeft de inlichtingendienst FSB dinsdag gezegd in de Russische regio Rostov volgens Russisch staatspersagentschap TASS.
Meer dan 11.000 vluchtelingen zijn naar andere regio's van Rusland gebracht, aldus de inlichtingendienst, die ook verantwoordelijk is voor de grensbewaking. Volgens Russische gegevens hebben dinsdag al meer dan 90.000 mensen de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk verlaten.
Premier De Croo bij HLN LIVE: “Dikke onzin. Niemand gelooft dat het vredestroepen zijn”
Dat Poetin troepen stuurt naar de rebellengebieden in het oosten van Oekraïne om er de vrede te herstellen, noemt premier Alexander De Croo (Open Vld) bij HLN LIVE “dikke onzin”. “Er is niemand die gelooft dat het vredestroepen zijn. Het heeft maar één intentie en dat is om een deel van Oekraïne in te palmen. Het heeft niets met vrede te maken, maar alles met agressie”, aldus de premier.
Dat ons land zich iets moet aantrekken van wat er aan de andere kant van Europa afspeelt is voor De Croo een kwestie van de vrijheid van landen te bewaken om te kiezen voor democratie. “We kunnen niet meegaan in de redenering van Rusland dat Oekraïne historisch in haar invloedssfeer lag. De volgende stap is dat landen die nu deel uitmaken van de EU en vroeger van de Sovjet-Unie, zoals de Baltische staten, geen eigen keuzes meer zouden mogen maken zonder Rusland te consulteren”, zei hij daarover bij HLN LIVE.
Britse premier Johnson: Rusland lijkt uit op grootschalige invasie van Oekraïne
Rusland lijkt volgens de Britse premier Boris Johnson uit te zijn op een "grootschalige invasie" van Oekraïne. Dat zei de premier dinsdagochtend na afloop van een crisisberaad van zijn kabinet. Johnson zal later op de dag in het parlement het eerste pakket Britse sancties tegen Moskou uit de doeken doen.
Volgens de premier zullen die maatregelen Rusland "hard raken". Eerder kondigde Johnson aan dat de Britten niet zullen twijfelen om Russisch geld op de kapitaalmarkt aan sancties te onderwerpen bij een inval in Oekraïne.
De Britse regeringsleider stelt dat Moskou de soevereiniteit van Oekraïne heeft geschonden door de twee zelfverklaarde pro-Russische 'volksrepublieken' in het oosten van het land te erkennen als onafhankelijke staten.
"Ik denk dat de tragedie van de huidige situatie is dat president Poetin zichzelf omringd heeft met gelijkgestemde adviseurs die hem vertellen dat Oekraïne geen fatsoenlijk land is", aldus Johnson. "En ik denk dat hij zal ontdekken dat hij zich ernstig heeft misrekend."
Iran roept Rusland en Oekraïne op tot "terughoudendheid"
"De Islamitische Republiek Iran roept alle partijen op zich terughoudend op te stellen en geen acties te ondernemen die de spanningen kunnen doen oplopen", aldus woordvoerder Said Khatibzadeh van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken in een verklaring.
"Helaas hebben de interventies en de provocerende acties van de NAVO en vooral de Verenigde Staten de situatie in de regio bemoeilijkt", zei hij nog, zonder verder uit te weiden. "We volgen met grote aandacht de vraagstukken in verband met Oekraïne."
Eurocommissaris voor Justitie Reynders: "Oorlogsdaad in een oorlog die al acht jaar duurt"
Didier Reynders, Europees Commissaris voor Justitie, noemde de erkenning van rebellengebieden Donetsk en Loehansk door Poetin een "oorlogsdaad" op de Franstalige radiozender La Première. Hij benadrukte dat de oorlog tussen Oekraïne en Rusland al acht jaar aan de gang is, sinds de annexatie van de Krim door die laatste.
Volgens Reynders ligt "alles op tafel" als het aankomt op sancties vanuit de Europese Unie. Die kunnen dus gaan van het schrappen van import van bepaalde goederen en diensten tot het stopzetten van de toegang van Rusland tot financiële diensten. De ambassadeurs van de EU zitten sinds 9.30 uur samen om over het pakket te beslissen.
Een NAVO-interventie in Oekraïne — dat geen lid is van het bondgenootschap — sluit Reynders uit. "Ik denk dat binnen de NAVO de keuze is gemaakt om eerder de aanwezigheid aan de grenzen van Oekraïne te versterken. (...) Maar er kan steun geleverd worden voor het leveren van wapens, bijvoorbeeld."
© EPA — Didier Reynders Britse minister noemt Russische "vredesmissie" invasie en kondigt sancties aan
De Britse regering heeft sancties aangekondigd tegen Rusland vanwege de erkenning van de separatistische gebieden in Oost-Oekraïne. "We kunnen hieruit besluiten dat de invasie in Oekraïne begonnen is", zei de Britse minister van Volksgezondheid Sajid Javid dinsdagochtend aan Sky News en BBC, verwijzend naar berichten van ooggetuigen over Russische tanks in het separatistische bolwerk Donetsk.
Downing Street had eerder al gezegd dat een vergadering van het veiligheidskabinet vroeg in de ochtend een besluit zou nemen over "een alomvattend pakket sancties dat onmiddellijk moet worden ingevoerd".
"We hebben vanaf het begin van deze crisis gezegd dat we niet zouden aarzelen om actie te ondernemen", zei minister Javid. "We worden wakker op een zeer donkere dag in Europa."
© AFP — Sajid Javid EU beslist dinsdag over eerste sancties tegen Rusland
De Europese Unie zal dinsdag beslissen over de eerste sancties tegen Rusland. Dat kondigt Josep Borrell aan, de hoge vertegenwoordiger van het Europese buitenlandse beleid.
Bij de opening van een forum van de EU in Parijs voor de samenwerking in Azië-Pacific, gaf Borrell aan dat hij een "spoedraad voor Buitenlandse Zaken" had bijeengeroepen "die Frankrijk hier in Parijs zal organiseren na de bijeenkomst". De ambassadeurs van de EU-landen vergaderen dinsdagochtend vanaf 9.30 uur over de sancties. "Deze namiddag zal de Raad beslissen welke sancties men zal nemen", zei Borell nog, die verwacht dat de sancties "unaniem" zullen worden aangenomen.
De EU brengt volgens ingewijden nog geen zware economische strafmaatregelen in stelling, maar zou vooral betrokken personen willen treffen. Die krijgen een inreisverbod en vermogen dat ze in de EU hebben ondergebracht, wordt bevroren. Ook wordt de handel met Donetsk en Loehansk mogelijk verder ingeperkt. Het is de bedoeling de sancties nauw af te stemmen met de Verenigde Staten en andere bondgenoten.
© REUTERS — Josep Borrell Europese beurzen openen vuurrood
De beurzen in Europa zijn dinsdag met rode openingen gestart, door de toenemende spanningen rond Oekraïne. In Brussel opende de Bel20 meer dan 2 procent lager, al vlakte het verlies na een kwartiertje handel wel af tot 1,5 procent. De Bel20 was maandag ook al lager geëindigd, tot onder de 4.000 punten.
Elders in Europa werden aandelen in de uitverkoop geplaatst. De verliezen waren wel iets kleiner, van -0,8 procent in Amsterdam tot 1,4 procent in Parijs.
Ook de Russische beurs gaat dinsdag diep in het rood. Op de beurs van Moskou verliest de sterindex RTS (berekend in dollars) bij opening 9,9 procent, en de Moex-index (berekend in roebel) 8,5 procent. De vrees voor westerse sancties weegt op de aandelen. Maandag verloor de Moex-index al tot 14 procent: de zwaarste daling sinds de financiële crisis van 2008.
Oekraïne vraagt Rusland erkenning van separatistische regio's terug te draaien
Kiev heeft Moskou maandagavond laat op een spoedvergadering van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties opgeroepen zijn erkenning van de separatistische gebieden in de Oost-Oekraïense regio Donbass terug te draaien.
De Russische president Vladimir Poetin tekende eerder decreten om militaire troepen te sturen naar de pro-Russische gebieden Donetsk en Loehansk, nadat hij hun onafhankelijkheid had erkend.
"We vragen Rusland de beslissing over de erkenning te schrappen en opnieuw aan tafel te schuiven voor onderhandelingen", zei de Oekraïense VN-ambassadeur Sergiy Kyslytsa tijdens de vergadering in New York.
"We veroordelen het bevel om bijkomende Russische bezettingstroepen naar de gebieden in Oekraïne te sturen. We eisen de onmiddellijke en volledig verifieerbare terugtrekking van de bezettingstroepen", zei hij.
Hij wees ook op de gelijkenissen van de beslissing van Moskou om maandag Loehansk en Donetsk te erkennen met de acties van Rusland in 2008, toen de regio's Zuid-Ossetië en Abchazië zich afscheurden van Georgië.
Na een oorlog in Georgië erkende Rusland de regio's als onafhankelijke staten in 2008. Zo kon Moskou er duizenden soldaten stationeren.
"Vandaag knipte en plakte het Kremlin het decreet over Georgië van 2008 woord voor woord", zei hij, terwijl hij een afgedrukt exemplaar liet zien. "Geen enkele creativiteit", beklemtoonde Kyslytsa. "De kopieermachine in het Kremlin werkt erg goed."
David Criekemans bij HLN LIVE: “Poetin wil Oekraïne permanent politiek destabiliseren”
In de beleving van de Russische president Poetin is Oekraïne een creatie van de Sovjet-Unie. Het was een administratieve regio, die bij toeval een land is geworden. Dat zegt professor Internationale Politiek David Criekemans (48, UAntwerpen) bij HLN LIVE. “Hij ontkent de soevereiniteit van Oekraïne op een manier die rillingen door je lijf laat lopen.”
Volgens Criekemans wilde Poetin waarschijnlijk meer en was de erkenning van de rebellengebieden in Oost-Oekraïne wellicht “plan C”. Het einddoel van Poetin is duidelijk: “Hij wil Oekraïne permanent politiek destabiliseren. Er moet getoond worden dat Oekraïens president Zelensky geen veiligheid kan garanderen aan zijn burgers”, zegt de professor.
De Croo in 'De Ochtend' op Radio 1: "Europese sancties moeten Rusland raken waar het pijn doet"
Wat gisteren gebeurd is in Oekraïne is “een zeer ernstige schending van de territoriale integriteit van Oekraïne”, zegt premier Alexander De Croo (Open Vld) in 'De Ochtend' op Radio 1. “Ik denk dat het een geënsceneerde vertoning was van wat Rusland altijd al wilde doen: een stuk van Oekraïne innemen”, aldus De Croo.
De premier had gisteravond nog een overleg met de Europese Commissievoorzitster Ursula von der Leyen over Europese sancties tegen Rusland. “Dat de Europese raad vandaag samenzit zorgt ervoor dat zo snel mogelijk actie kan worden genomen. We zullen gepast reageren”, klinkt het. Welke sancties op tafel liggen kan De Croo niet zeggen, maar “er zullen snel maatregelen genomen worden, en die maatregelen moeten Rusland raken waar het pijn doet.”
Eerder vanochtend raakte bekend dat ons land niet is ingegaan op de vraag van Oekraïne om militair materiaal te leveren. Volgens De Croo was dat echter geen principiële beslissing: “Onze eerste prioriteit is altijd om het NAVO grondgebied te verdedigen, zoals we dat bijvoorbeeld ook in Estland doen.”
Europese gasprijs schiet 13 procent hoger
De prijs voor aardgas in Europa gaat dinsdag fors omhoog, nu de spanning in Oekraïne stijgt. Dat maakt de al nerveuze gasmarkt nog nerveuzer.
De prijs voor aardgas op de Nederlandse termijnmarkt — de maatstaf voor Europa — steeg bij opening 13 procent naar meer dan 80 euro per megawattuur.
Europa is voor een derde afhankelijk van Russisch gas. Eventuele westerse sancties tegen Rusland dreigen die bevoorrading nog meer in het gedrang te brengen.
Turkije noemt beslissing van Rusland "onacceptabel"
Ook Turkije heeft de Russische erkenning van de Oost-Oekraïense regio's Donetsk en Loehansk bekritiseerd. "De beslissing van de Russische Federatie is onacceptabel en wij verwerpen ze." Dat heeft het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken in de nacht van maandag tot dinsdag mee.
De Russische erkenning van de zelfverklaarde volksrepublieken vormt een "duidelijke schending van de politieke eenheid en de territoriale integriteit van Oekraïne". Alle betrokken partijen moeten "met gezond verstand" handelen en zich aan het volkenrecht houden. Turkse burgers worden "nadrukkelijk" gevraagd om de oostelijke gebieden in Oekraïne te verlaten.
Moskou is nog steeds "bereid" te onderhandelen met Washington
Moskou heeft dinsdag verzekerd dat het nog steeds "bereid" is om te onderhandelen met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken. Hij zal donderdag zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov spreken in Genève.
"Zelfs op de moeilijkste momenten zeggen wij: wij zijn bereid tot het onderhandelingsproces, dat is waarom ons standpunt hetzelfde is gebleven", verklaarde Maria Zacharova, woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse zaken, op YouTube. "Wij zijn steeds voorstander van het gebruik van diplomatie."
Twee Oekraïense soldaten overleden, twaalf gewond door beschietingen van separatisten
Het Oekraïens leger laat weten dat de afgelopen 24 uur twee soldaten gedood zijn door artillerievuur van pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne. Ook vielen er twaalf gewonden. Dat is het hoogste aantal dit jaar.
Rusland: nog te vroeg om het te hebben over de grenzen van de afvallige Oekraïense regio's
Voor er over de grenzen van de zelfverklaarde 'Volksrepublieken' Donetsk en Loehansk gesproken kan worden, moeten eerst de vriendschapsakkoorden worden goedgekeurd. Dat laat het Russische minister van Buitenlandse Zaken volgens persagentschap RIA.
President Poetin erkende gisteren de separatistische regio's in het oosten van Oekraïne gisteren als onafhankelijke staten. Er wordt verwacht dat het Russische parlement dinsdag de vriendschapsakkoorden met de gebieden zal ratificeren.
VRT NWS: Oekraïne vroeg ons land om militair materieel, regering ging niet in op vraag
Volgens VRT NWS-journalist Jens Franssen zou Oekraïne drie weken geleden aan ons land gevraagd hebben om militair materieel te sturen. Onze regering is niet ingegaan op de vraag om Oekraïne te ondersteunen met 5.000 helmen, kogelwerende vesten, maar ook wapens of munitie. Volgens Franssen zou dat te wijten zijn aan een gebrek aan eensgezindheid.
Russische VN-ambassadeur: "Rusland sluit deur van diplomatie nog niet"
Rusland houdt de deur op een kier voor diplomatie om de crisis in Oekraïne op te lossen. Dat heeft de Russische VN-ambassadeur Vassily Nebenzia gezegd tijdens de spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad.
"Wij blijven openstaan voor diplomatie, voor een diplomatieke oplossing. Wij zijn echter niet van plan om een bloedbad in Donbass toe te staan", aldus de Russische diplomaat.
De ambassadeur gaf de Oekraïense leiders de schuld van de escalatie van het conflict. De weigering van Kiev om rechtstreeks met de separatisten te onderhandelen, heeft aangetoond dat het de overeenkomst van Minsk niet wenste na te komen, klinkt het.
Ooggetuigen melden colonne met militaire voertuigen in buurt Donetsk
Er is in de nacht van maandag op dinsdag een colonne van militaire voertuigen, waaronder tanks, waargenomen aan de grens van Donetsk, de hoofdstad van een van de twee afvallige regio's in Oost-Oekraïne die Vladimir Poetin als onafhankelijk heeft erkend. Dat meldt persbureau Reuters op basis van een ooggetuige.
Er zouden ongeveer vijf tanks in de colonne zijn waargenomen aan de rand van de stad en nog eens twee in een ander stadsdeel. De voorbije dagen waren er geen tanks in de regio gezien.
De melding kwam slechts enkele uren nadat Russisch president Poetin de Oost-Oekraïnese regio's Donetsk en Loehansk erkende als onafhankelijk. Hij kondigde ook aan zogeheten "vredestroepen" naar de oostelijke regio's van Oekraïne te zullen sturen.
Duitse VN-ambassadeur: "Rusland heeft ware gelaat getoond"
Rusland heeft zijn ware gelaat getoond door de onafhankelijkheid van de afvallige Oost-Oekraïense regio's te erkennen en er Russische troepen te stationeren. Dat heeft de Duitse ambassadeur verklaard tijdens de spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad.
"Rusland heeft herhaaldelijk verklaard dat het geen partij zal zijn in het conflict in Oekraïne. Vandaag is het land ontmaskerd en is bewezen dat het dat wel altijd geweest is", vertelde de Duitse ambassadeur Antje Leendertse tijdens de vergadering, die uren na de aankondigingen van Moskou bijeengeroepen was.
"Samen met onze bondgenoten en partners zullen wij krachtige en adequate maatregelen nemen als reactie op de schendingen van het internationale recht door Rusland, die ernstige economische, politieke en geostrategische gevolgen zullen hebben", aldus Leendertse.
De VN en een meerderheid van de leden van de Veiligheidsraad uit alle werelddelen, aangevoerd door de VS, hebben de beslissingen van Russisch president Vladimir Poetin tijdens de spoedzitting aan de kaak gesteld. Eerder op maandag had Poetin de twee zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk al officieel erkend en aangekondigd er "vredestroepen" heen te sturen.
VS kondigen vandaag nieuwe sancties tegen Rusland aan
De Verenigde Staten zullen vandaag nieuwe sancties tegen Rusland aankondigen, als reactie op de Russische erkenning van separatistische regio's in Oost-Oekraïne.
"We voeren op dit moment overleg met bondgenoten en partners over de aankondiging", zegt een woordvoerder van het Witte Huis.
China roept alle partijen op tot terughoudendheid
China heeft alle partijen in het Oekraïneconflict opgeroepen zich terughoudend op te stellen. "Alles wat spanningen kan doen toenemen moet vermeden worden", aldus de Chinese VN-ambassadeur Zhang Jun.
"Wij geloven dat alle landen internationale geschillen met vreedzame oplossingen moeten oplossen overeenkomstig de doelstellingen en beginselen van het VN-Handvest", klonk het verder.
Oekraïense VN-ambassadeur: "Grenzen zullen niet veranderen"
De ambassadeur van Oekraïne bij de Verenigde Naties, Sergiy Kyslytsya, zei maandag tijdens de spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad dat de grenzen van het land niet zullen veranderen.
"De internationaal erkende grenzen van Oekraïne zullen onveranderd blijven, ongeacht de verklaringen en acties van Rusland", klinkt het.
Oekraïne vraagt Rusland verder om zijn besluit tot erkenning van afvallige regio's Donetsk en Loehansk in te trekken en terug te keren naar de onderhandelingstafel. Verder vraagt het land ook een onmiddellijke terugtrekking van de militaire troepen in de grensgebieden.
Amerikaanse VN-gezant noemt Russische veiligheidstroepen 'onzin'
De Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties Linda Thomas-Greenfield zegt maandagavond (lokale tijd) in een toespraak voor de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties dat Ruslands erkenning van de volksrepublieken in Oost-Oekraïne een "duidelijk voorwendsel voor oorlog" is.
De veiligheidstroepen die de Russische president Vladimir Poetin naar het oosten van Oekraïne heeft gestuurd zijn "onzin", aldus Thomas-Greenfield.
"We hoeven niet te raden naar Poetins motieven", zei Thomas-Greenfield tijdens de ingelaste spoedzitting van de Veiligheidsraad. "Hij heeft maandag totaal buitensporige uitspraken gedaan om een voorwendsel voor oorlog te creëren. Hij zei dat Oekraïne het Westen om kernwapens gevraagd heeft. Dat is niet waar."
Volgens de Amerikaanse ambassadeur wil Poetin terug in de tijd reizen. "Terug naar een tijd toen keizerrijken de wereld overheersten, voordat de Verenigde Naties bestonden. Hij wil het internationale systeem testen en zien hoe ver hij kan gaan."
© REUTERS — De Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties Linda Thomas-Greenfield. Het risico op een groot conflict is reëel en moet koste wat kost vermeden worden. Dat zei Rosemary DiCarlo, adjunct-secretaris-generaal voor politieke zaken van de VN. Ze onderstreepte dat de komende uren en dagen cruciaal worden.
Verschillende leden van de Veiligheidsraad hebben hun veroordeling ook uitgesproken over de jongste ontwikkeling in het conflict. Albanië sprak van een schending van het internationale recht, India uitte diepe bezorgdheid en riep op tot terughoudendheid van alle kanten. Brazilië pleitte dan weer voor een staakt-het-vuren.
De Britse ambassadeur Barbara Woodward vreest een humanitaire ramp als Rusland Oekraïne binnenvalt. "Een invasie van Oekraïne ontketent oorlog, dood en vernietiging tegen het volk van Oekraïne. De humanitaire gevolgen zullen verschrikkelijk zijn voor de burgers die de gevechten ontvluchten", klonk het. "Rusland heeft ons aan de rand van de afgrond gebracht en we roepen het land op om een stap terug te zetten."
VS zien Russische vredestroepen in Oost-Oekraïne niet als invasie
De beslissing van de Russische president Vladimir Poetin om zogeheten vredestroepen naar de oostelijke regio's van Oekraïne te sturen, wordt door de Verenigde Staten niet opgevat als een invasie van Oekraïne.
Een anonieme medewerker van de Biden-regering zei in gesprek met journalisten maandagavond (lokale tijd) dat de VS een diplomatieke oplossing zouden blijven zoeken voor het conflict "tot het moment dat de tanks beginnen te rollen."
Een getuige van Reuters nam in de nacht van maandag op dinsdag een colonne militaire voertuigen waar in Donetsk, de hoofdstad in een van de twee afgescheiden regio's. Dat wordt door de VS echter niet als invasie gezien, omdat het niet afwijkt van eerder gedrag dat Rusland al vertoonde. "Dit is niet een verdere invasie omdat het om gebied gaat dat ze al bezet hadden", zei een van de anonieme regeringsmedewerkers tegen Reuters.
Desondanks houden de VS sterk rekening met de mogelijkheid dat Rusland op elk moment andere delen van Oekraïne kan binnenvallen. Uit voorzorg verhuisden de VS maandagavond daarom tijdelijk ambassadepersoneel uit Oekraïne naar Polen. Zij keren dinsdagochtend (lokale tijd) weer terug naar Oekraïne als er vannacht geen inval plaatsvindt.
Zelensky vraagt om "duidelijke steun" van het Westen
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vroeg in een toespraak tot de natie in de nacht van maandag op dinsdag om "duidelijke steun" van het Westen, nu Rusland twee afvallige regio's in het oosten van Oekraïne officieel heeft erkend. Onder meer de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hebben sancties tegen Rusland aangekondigd.
"We verwachten van onze partners duidelijke en doeltreffende steun", aldus Zelensky in een toespraak tot de natie. "Het is heel belangrijk om nu te zien wie onze echte vrienden zijn."
Zelensky zei in zijn toespraak dat Oekraïne "voor niets of niemand bang was". Hij noemde de erkenning van de afvallige regio's door Moskou "een overtreding van de soevereine en territoriale integriteit" van Oekraïne.
Nadat Poetin de regio's erkende, maakte hij bekend zogeheten vredestroepen naar de regio's te sturen. Volgens internationaal persbureau Reuters is er al een colonne militaire voertuigen waargenomen in Donetsk, de hoofdstad in een van de twee afgescheiden regio's.
CNN: ontmoeting Biden en Poetin is onwaarschijnlijk
Het is onwaarschijnlijk dat de Amerikaanse president Joe Biden een ontmoeting zal plannen met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin, meldt CNN op basis van een anonieme regeringsmedewerker van Biden. Zondag hadden de twee leiders nog ingestemd met een topontmoeting.
Maandag erkende Poetin echter de afvallige Oekraïense regio's Donetsk en Loehansk, wat tot verontwaardiging en afkeur leidde bij westerse leiders, onder wie Biden. De VS legden ook al sancties op aan Rusland vanwege de erkenning en het feit dat Poetin zogeheten vredestroepen naar de oostelijke regio's van Oekraïne stuurt.
De Amerikaanse regeringsbeambte zei volgens CNN dat de Biden-regering open staat voor diplomatieke betrekkingen tussen de twee leiders, "als we het idee hadden dat het logisch zou zijn en een gunstig effect zou hebben op de crisis."
Maar, zo zei de anonieme bron, "onze sterke gevoel, gebaseerd op alles wat we zien gebeuren ten noorden, oosten en zuiden van Oekraïne is dat Rusland zich klaarmaakt voor militaire actie, die plaats zou kunnen vinden in de komende uren of dagen." De bron vervolgt: "We kunnen geen ontmoeting toezeggen die als voorbehoud heeft dat Rusland geen militaire acties onderneemt, als het er zo nadrukkelijk naar uitziet dat ze dat wel gaan doen."
Olieprijzen flink omhoog door oplopende spanningen
De olieprijzen gingen maandag flink omhoog door de oplopende spanningen rond Oekraïne tussen het Westen en Rusland. De Russische president Vladimir Poetin erkent twee afvallige pro-Russische regio's in het oosten van Oekraïne als onafhankelijke staten. Op de oliemarkt is er vrees dat bij een verdere escalatie van het conflict de Russische olieleveringen geraakt kunnen worden.
De prijs van een vat Amerikaanse WTI-olie (van 159 liter) steeg met meer dan 3 procent naar 93,95 dollar en Brentolie, de maatstaf voor olie uit Europa, het Midden-Oosten en Afrika, klom met bijna 3 procent naar 92,26 dollar per vat. Rusland behoort tot de grootste olieleveranciers ter wereld en er is vrees dat als het Westen harde sancties oplegt aan Moskou de olieleveringen dan verstoord kunnen raken. Ook is Rusland een zeer belangrijke gasleverancier.
Kenners sluiten niet uit dat de olieprijzen door kunnen stijgen tot boven de 100 dollar per vat. Naast de onrust rond Oekraïne worden de prijzen ook gestuwd door de wereldwijd grote vraag naar olie en een beperkt aanbod op de markt. De topman van het Saoedische staatsolieconcern Saudi Aramco zei eerder op de dag dat hij een steeds grotere olievraag ziet, met name in Azië.
Daarnaast verklaarde de topman van de grote internationale oliehandelaar Vitol dat de prijzen voor een langere periode op meer dan 100 dollar kunnen uitkomen. Dat komt volgens hem vooral door het herstel van de reissector nu de beperkingen tegen de coronapandemie steeds verder worden versoepeld in veel landen. Er is dan te weinig reservecapaciteit om aan die stijgende olievraag te kunnen voldoen.
Vannacht nog spoedzitting VN Veiligheidsraad
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt mogelijk maandagavond (lokale tijd) nog bijeen in een spoedzitting over de Russische erkenning van de separatistische regio's Loehansk en Donetsk in Oost-Oekraïne.
Onder meer de permanente leden Frankrijk, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk riepen maandagavond op tot zo'n spoedzitting. Rusland is ook lid van de Veiligheidsraad en op dit moment zelfs voorzitter. Een Russische diplomaat liet aan persbureau Reuters weten dat de vergadering gepland staat voor 3 uur 's nachts Belgische tijd in de nacht van maandag op dinsdag.
Rusland erkende maandagavond de afvallige regio's Loehansk en Donetsk en maakte kort daarop bekend een vredesmissie naar de gebieden te sturen. Daar wordt al sinds 2014 gevochten door rebellen tegen het regeringsleger van Oekraïne.
Oekraïne had maandag ook opgeroepen tot een vergadering van de Veiligheidsraad. President Volodymyr Zelensky heeft bovendien laten weten een toespraak voor te bereiden, die zou hij maandagavond nog gaan geven. Hij heeft ondertussen al gesproken met zijn Amerikaanse collega Joe Biden en met de Britse premier Boris Johnson. Snel volgen ook gesprekken met EU-leider Charles Michel en de Turkse president Recep Erdogan.
VS verhuizen ambassade Oekraïne tijdelijk naar Polen
De Verenigde Staten verhuizen ambassadepersoneel in Oekraïne tijdelijk naar Polen. Dat meldt de Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken. "Om veiligheidsredenen zal het personeel dat in Lviv werkt de nacht doorbrengen in Polen", aldus de minister. De Biden-regering zou van plan zijn het personeel van de ambassade weer terug naar Oekraïne te laten reizen als Rusland het land vannacht niet binnenvalt.
Eerder deze maand verhuisden de VS de ambassade al van hoofdstad Kiev naar Lviv, in het westen van Oekraïne.
De VS gaven eerder deze maand ook een negatief reisadvies af voor Oekraïne, Wit-Rusland en Moldavië en adviseerden Amerikaanse burgers die zich in Oekraïne of grensgebieden met het land bevinden direct te vertrekken.
Parijs hekelt "ideologische drift" van Poetin
Vladimir Poetin bevindt zich in een "soort ideologische drift" en hield maandag een toespraak die bol stond van "starre en paranoïde" uitspraken. Dat meldt het Elysée maandag, nadat de Russische president de onafhankelijkheid van twee Oost-Oekraïense regio's uitriep.
"Vladimir Poetin heeft een zeer duidelijke keuze gemaakt om zijn verbintenissen te doorbreken en heeft het woord dat hij Emmanuel Macron gegeven heeft niet gerespecteerd", aldus het Franse voorzitterschap in een verklaring.
Het Elysée kondigde verder aan dat de Europese Unie sancties zal opleggen aan zowel Russische entiteiten als aan personen. "De lijst wordt momenteel opgesteld, we zullen ons richten op een bepaald aantal activiteiten die zich in Donbass bevinden en rechtstreeks verband houden met Russische belangen."
OVSE stelt ruim 3.000 schendingen van staakt-het-vuren vast in oosten van Oekraïne
De waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) hebben aan de frontlinie in het oosten van Oekraïne op 48 uur tijd meer dan 3.200 schendingen van het staakt-het-vuren vastgesteld.
Tussen vrijdagavond en zondagavond hebben de waarnemers 2.158 schendingen vastgesteld in de regio Donetsk en 1.073 in de regio Loehansk, de twee regio's die intussen door Russisch president Vladimir Poetin als onafhankelijk zijn uitgeroepen.
Het gewapende conflict tussen Kiev en pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne startte na de annexatie van de Krim door Rusland in 2014. Meer dan 14.000 mensen zijn sindsdien om het leven gekomen. In 2020 kwamen Oekraïne, Rusland en de OVSE een bestand overeen. Door de dreiging van Russische inval in Oekraïne zijn de spanningen in de regio echter weer toegenomen.
Oekraïne vraagt spoedbijeenkomst VN-Veiligheidsraad
Oekraïne heeft verzocht om een spoedbijeenkomst van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, door de "illegale daden van Rusland". Dat kondigt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba maandagavond aan op Twitter.
"We hebben het verzoek al gestuurd naar de Raad", aldus Koeleba.
Het Duitse nieuwsagentschap DPA en het Franse nieuwsagentschap AFP vernamen uit diplomatieke bronnen dat ook de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, Albanië, Noorwegen en Ierland een verzoek hebben gedaan voor een spoedbijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad. Die zou nog maandagavond moeten plaatsvinden.
De westerse landen in de VN-Veiligheidsraad, die vijftien leden telt, hadden al een plan van aanpak opgesteld in het geval van een aanval op Oekraïne, of een andere escalatie. Het gaat daarbij ook om een ontwerpresolutie met een eis aan Rusland om de integriteit van Oekraïne te respecteren. Het is niet duidelijk of die tekst ter sprake zal komen bij de spoedbijeenkomst.
Rusland zit momenteel de VN-Veiligheidsraad voor. Moskou zou kunnen proberen om de vergadering te verhinderen. Daarvoor moet Rusland een procedurele stemming vragen, waarbij minder dan 9 landen van de 15 voor de vergadering moeten stemmen, maar dat lijkt onwaarschijnlijk. Er is geen vetorecht bij zo'n procedurele stemming.
Johnson: Russische inval Oekraïne kan binnen enkele uren beginnen
De Britse premier Boris Johnson heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky maandagavond in een telefoongesprek gewaarschuwd dat een Russische invasie binnen enkele uren of dagen "een reële mogelijkheid" is.
Johnson beloofde Oekraïne meer defensieve steun te sturen, waar het land al om gevraagd had. Johnson heeft Zelensky ook verteld dat de Britse sancties die klaarstonden tegen Russische actoren die "medeplichtig zijn" aan het schenden van de "territoriale integriteit" van Oekraïne dinsdag van kracht zullen worden.
Oekraïense president belt met Biden
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft maandagavond gebeld met zijn Amerikaanse ambtgenoot Joe Biden over de ontwikkelingen in Oost-Oekraïne. Biden heeft Zelensky de Amerikaanse inzet beloofd om de territoriale integriteit van Oekraïne te respecteren, aldus het Witte Huis.
Biden stelde Zelensky ook in kennis van de sancties die de VS nemen tegen de afvallige gebieden Donetsk en Loehansk, die nu door Moskou worden erkend. Biden herhaalde verder dat Washington in overleg met de Europese bondgenoten "snel en doortastend" zal reageren in het geval van Russische aanvallen in Oekraïne.
De Oekraïense president liet op Twitter eveneens weten dat hij een vergadering van de Nationale Veiligheids- en Defensieraad belegt.
Josep Borrell: "Decreten Poetin zijn regelrechte agressie tegen Oekraïne"
Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van het Europese buitenlandse beleid, haalt op Twitter uit naar de beslissing van Poetin. "De decreten van president Poetin, die een zogeheten vredesmissie bevelen in de zogeheten volksrepublieken Donetsk en Loehansk, zijn een nieuwe regelrechte agressie tegen Oekraïne, een schending van zijn territoriale integriteit en soevereiniteit."
Borell wil dat de VN-Veiligheidsraad zo snel mogelijk over de situatie vergadert.
Rutte: "Poetin is natuurlijk totaal paranoia"
"Die man is natuurlijk totaal paranoia." Dat zei Nederlands premier Mark Rutte vanavond over de Russische president Vladimir Poetin.
Volgens Rutte zette Poetin de regering van Oekraïne weg als een soort van dictatuur, terwijl het een democratisch gekozen regering is. "Dat is nogal verschillend met de situatie in Rusland." En die president kondigt een vredesmissie aan, aldus de premier in het tv-programma Jinek.
Hij verliet het programma voortijdig om te kijken wat de gevolgen van de Russische inval zijn en wat die betekent. Rutte vreest een inval in de Donbas-regio en dat moet leiden tot "massieve retaliatie met sancties". De opstandige regio's Loehansk en Donetsk liggen in de grotere regio Donbas.
© ANP — Mark Rutte. "Rusland mag nu militaire bases bouwen in afgescheurde volksrepublieken"
Nu Poetin de onafhankelijkheid van Donetsk en Loehansk heeft erkend, heeft Rusland het recht verworven om militaire bases te bouwen in de twee afgescheiden regio's van Oekraïne op grond van nieuwe overeenkomsten met hun separatistische leiders. Dat staat in de overeenkomst die de Russische president ondertekende en die vanavond werd gepubliceerd.
Rusland en de afgescheiden regio's zijn ook van plan afzonderlijke overeenkomsten te ondertekenen over militaire samenwerking en bescherming van grenzen, volgens wetsontwerpen die het Russische lagerhuis, de Doema, morgen naar verwachting zal goedkeuren.
Blinken: "Schending Russisch engagement tot diplomatie"
"We veroordelen met klem het besluit van president Poetin om de zogenoemde Volksrepublieken Donetsk en Loehansk als onafhankelijk te erkennen", zegt Amerikaans buitenlandminister Anthony Blinken vanavond in een verklaring. Blinken noemt de Russische manoeuvres een duidelijke aanval op de soevereiniteit en de territoriale integriteit van Oekraïne.
"Dit besluit is een volledige afwijzing van de Russische verplichtingen in het kader van de akkoorden van Minsk en is rechtstreeks in strijd met de beweerde inzet van Rusland voor diplomatie", besluit hij.
Baltische staten en Polen veroordelen erkenning separatistische gebieden
"Rusland heeft de Minsk-akkoorden in stukken gescheurd. Dat toont aan dat het doel van Moskou is om het conflict te verdiepen, niet om het op te lossen", zei de Estse president Alar Karis maandagavond in Tallinn over de Russische erkenning van de Oost-Oekraïense gebieden Donetsk en Loehansk. Premier Kaja Kallas sprak van een "zware aanval op de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne".
In Letland riep de overheid in een gezamenlijke verklaring de internationale gemeenschap op om de "sterkste maatregelen te treffen, om de Russische agressie te stoppen en Oekraïne hulp te bieden". Daarnaast wil Letland ook dat de oostflank van de NAVO wordt versterkt, wegens de toenemende aanwezigheid van Russische troepen in buurland Wit-Rusland.
De Litouwse president Gitanas Nauseda bestempelde de erkenning als een "onaanvaardbare schending van het internationaal recht". "Wat we deze avond hebben meegemaakt, kan surreëel lijken voor de democratische wereld", zei premier Ingrida Simonyte. "Maar de manier waarop we daarop reageren, zal ons definiëren voor de volgende generaties."
De Poolse premier Mateusz Morawiecki beschouwt de Russische erkenning dan weer als een "weigering van de dialoog" en een "flagrante schending van het internationaal recht". "Het is een daad van agressie tegen Oekraïne, die moet worden beantwoord met een duidelijke reactie en onmiddellijke sancties. Dat is de enige taal die Poetin begrijpt." De Poolse premier wil ook dat met hoogdringendheid een EU-top wordt bijeengeroepen.
