"Aanvallen tegen Kiev met kruisraketten of ballistische raketten"
"De aanvallen tegen Kiev met kruisraketten of ballistische raketten zijn hervat. Ik heb twee zware ontploffingen gehoord", schrijft de Oekraïense viceminister van Binnenlandse Zaken Anton Gerachtchenko.
Duizenden mensen brengen de nacht door in metrostations in Kiev na een oproep in die zin van burgemeester Vitali Klitsjko.
Zware explosies in centrum Kiev gehoord
In het centrum van de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn in de nacht van donderdag op vrijdag zware explosies gehoord door onder meer journalisten van CNN, persbureau AFP en het Russische persbureau Interfax. Het zou gaan om zeker twee explosies.
De Britse krant The Guardian schrijft dat explosies ook zijn gehoord door een correspondent ter plaatse en de Australische ambassadeur in Oekraïne.
Eerder meldde het parlement van Oekraïne al vrijdagochtend vroeg een aanval van Russische troepen op onder meer hoofdstad Kiev te verwachten. Onafhankelijke media in het land schrijven dat naast Kiev ook onder meer Charkov en Soemi aangevallen kunnen worden.
Het Oekraïense ministerie van Defensie heeft in een videoboodschap in de nacht van donderdag op vrijdag ook een update gegeven over de huidige stand van zaken in het land. Er wordt onder meer in kustplaatsen aan de Zwarte Zee gevochten en ook Kiev maakt zich klaar voor de verdediging.
Oekraïne vraagt spoeddebat in VN-Mensenrechtenraad
Oekraïne heeft bij de VN-Mensenrechtenraad een spoeddebat aangevraagd. De 47 landen tellende raad moet de "zeer ernstige verslechtering" van de situatie in Oekraïne aanpakken, zegt de Oekraïense ambassadeur Jevgenija Filipenko naar aanleiding van de Russische inval in het land.
Filipenko heeft een brief met het verzoek naar Federico Villegas gestuurd, de voorzitter van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. Ze heeft de brief ook gedeeld op Twitter. Het verzoek zal vrijdag worden onderzocht. De EU heeft alvast gemeld een voorstander te zijn van een debat.
Zowel Oekraïne als Rusland zetelt momenteel in de Mensenrechtenraad. De bevoegdheid van die VN-instantie beperkt zich evenwel tot het maken van aanbevelingen.
De VN-Mensenrechtenraad komt vanaf maandag bijeen. Dinsdag staan zowel de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov als zijn Amerikaanse ambtgenoot Antony Blinken op de lijst met sprekers.
Verboden voor mannen (18-60 jaar) om Oekraïne te verlaten
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky verbiedt mannen van 18 tot 60 jaar om het land te verlaten. Ze mogen de grens niet over, liet het hoofd van de Oekraïense douane in Lviv, Danil Menshikov, via Facebook weten.
Europese leiders zitten nog samen over sancties
"De Europese leiders zitten nog altijd samen achter gesloten deuren", zegt VTM-journalist Jelle Frencken. "De sanctielijst heeft wel al groen licht gekregen. Het gaat over massieve en ernstige sancties. Het betreft sancties tegen de financiële sector, de energiesector, visabeperkingen, de transportsector en de zwarte lijst van Russen wordt verder uitgebreid. Het is niet duidelijk of er sancties tegen Poetin persoonlijk zijn. Er moeten ook sancties voorbereid worden tegen Wit-Rusland, zo staat in de tekst. De Europese leiders hebben bij het binnengaan van de vergaderzaal de smartphones achterlaten. Ze zijn beducht voor Russische afluisterpraktijken."
"De Amerikaanse president Joe Biden houdt zich redelijk op de vlakte. Hij speelt het heel erg in samenspraak met de G7 en de NAVO", zegt onze VS-experte Greet Dekeyser in de VTM NIEUWS Special. "Hij is heel erg terughoudend in zijn woordgebruik. Wat hij zeer duidelijk zegt, is dat ze niet zullen vechten. De Amerikanen zijn vanochtend met een hele shock wakker geworden net zoals de rest van de wereld. Er is heel weinig bereidheid om tussen te komen: 25 procent vindt dat de VS zich militair zouden moeten mengen, 75 procent vindt niet dat er Amerikaanse militairen ingezet mogen worden."
Bevel om lichten te doven in Lviv
De autoriteiten van de West-Oekraïense stad Lviv hebben het bevel gegeven de lichten in de hele stad te doven als "preventieve veiligheidsmaatregel". Dat meldt CNN. Alle straat- en gebouwverlichting moet om 23.00 uur lokale tijd worden uitgeschakeld, klinkt het in een Facebookpost van de regionale overheid van Lviv. Ook de inwoners van de stad worden aangemaand het bevel op te volgen. Iedereen wordt bovendien gevraagd binnen te blijven. "Dergelijke acties hebben niet te maken met problemen met de stroomvoorziening," klinkt het. "Het gaat om preventieve maatregelen voor onze veiligheid."
In Lviv zijn een aantal ambassades en consulaten gevestigd die de afgelopen weken uit Kiev zijn verhuisd vanwege de relatieve veiligheid van de westelijke Oekraïense stad. Donderdagochtend viel Rusland drie locaties in de regio aan, waardoor voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog luchtalarmsirenes in de stad werden geactiveerd.
"Rusland heeft uitbreiding van NAVO nooit verteerd"
"Het grote thema is verhinderen voor eens en voor altijd dat Oekraïne lid zou kunnen worden van de NAVO. De uitbreiding van de NAVO is iets wat Rusland nooit heeft verteerd", zegt professor Bart Kerremans, professor aan KU Leuven .
"Serieuze uitwisseling tussen Poetin en Macron"
"De tendens bij de staatsmedia is dat Rusland bestand is tegen de sancties. De Franse president Macron en de Russische president Poetin hebben met elkaar gebeld", verduidelijkt onze Ruslandexpert Carolien van Nunen. Het Kremlin zegt: 'Het was een serieuze en openhartige uitwisseling. Poetin heeft uitgelegd waarom een militaire operatie nodig was in Oekraïne. De Russen noemen het een speciale militaire operatie, geen invasie. Ze zeggen dat de oorlog in Oekraïne al acht jaar geleden is begonnen en dat ze het probleem zullen oplossen."
Onze oorlogsjournalist Ramaekers: "Berichten alles behalve hoopgevend"
Onze oorlogsjournalist Robin Ramaekers is in Kiev. De avondklok is ingegaan om 22 uur lokale tijd. Niemand mag nog op straat komen in principe. "We hoorden artillerievuur vanuit de verte, misschien wel bij de luchthaven. Het is klaar en duidelijk dat iedereen de adem inhoudt voor wat er vannacht zal gebeuren. De berichten die ons bereiken zijn alles behalve hoopgevend. Kiev zou omsingeld zijn door Russische militairen die aanvalsklaar staan. Wat dat precies wil zeggen, is niet duidelijk", zegt Ramaekers.
VTM NIEUWS Special om 21.45 uur
Hoe is het zover kunnen komen? En wat is de mogelijke impact op het dagelijkse leven bij ons? VTM NIEUWS geeft een antwoord op de belangrijkste vragen van kijkers in een extra uitzending om 21.45 uur bij VTM met Stef Wauters. Bekijk het hierboven.
Rusland heeft "superioriteit" in lucht en verzamelt "overweldigende troepenmacht" op land
Rusland heeft een "totale superioriteit in de lucht" boven Oekraïne en wil "een overweldigende troepenmacht" verzamelen rond de Oekraïense hoofdstad Kiev. Dat heeft een hoge functionaris van de westerse inlichtingendiensten donderdag bevestigd.
"De Oekraïense luchtverdediging is nu uitgeschakeld en ze hebben geen luchtmacht meer om zich te beschermen. De Russen zullen in de komende uren een overweldigende troepenmacht verzamelen rond de hoofdstad en de verdediging is inmiddels in de handen van de landmacht en het burgerverzet", legde de functionaris uit.
De Russische strijdkrachten zullen "op enkele dagen tijd" rond Kiev verzameld zijn, "als het niet morgenochtend is, aan het tempo dat we vooruitgaan", benadrukte de functionaris. "Er is niet veel tijd meer. Ik denk dat veel zal afhangen van het verzet van de Oekraïners."
"De president Volodymyr Zelensky heeft me vanochtend gezegd dat Rusland de regering in Kiev wil onthoofden en wil vervangen door een marionettenregering", verklaarde de Oekraïense premier Janez Jansa bij zijn aankomst voor een buitengewone EU-top in Brussel. "Als men ziet wat er op het terrein gebeurt, is dat wat er aan de gang is", voegde hij toe.
Nog eens 7.000 Amerikaanse manschappen naar Duitsland, zegt Pentagon
De Amerikaanse regering stuurt nog eens 7.000 manschappen naar Duitsland. Dat zegt een verantwoordelijke van het Amerikaanse ministerie van Defensie nadat president Joe Biden in zijn toespraak van donderdagavond had aangekondigd dat er extra troepen naar Duitsland gestuurd worden. Washington nam die beslissing na de Russische inval in Oekraïne.
57 doden en 169 gewonden door Russische invasie
De Russische invasie heeft tot nu toe 57 Oekraïners het leven gekost. Daarnaast raakten 169 mensen gewond. Dat zei de Oekraïense minister van Volksgezondheid Viktor Ljasjko via persbureau Interfax-Oekraïne.
Volgens Ljasjko kunnen de ziekenhuizen de toestroom vooralsnog aan.
OVSE haalt waarnemingsmissie weg uit Oekraïne
De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), de enige internationale instantie op het terrein, heeft donderdag de noodevacuatie van haar waarnemingsmissie uit Oekraïne bevolen.
Helga Schmid, secretaris-generaal van de OVSE, heeft beslist om alle medewerkers, "onze onpartijdige ogen en oren op het terrein in het hele land", zo snel mogelijk uit Oekraïne te evacueren, schrijft ze in een verklaring. Reden zijn de aanhoudende gevechten.
VS bereiden VN-resolutie tegen Rusland voor
Na de Russische inval in Oekraïne bereiden de VS een VN-resolutie tegen Moskou voor, zo zeggendiplomatieke bronnen donderdag. Morgen staat een spoedvergadering van de VN-Veiligheidsraad in New York gepland. De resolutie wil de Russische agressie veroordelen, maar ook de onafhankelijkheid en de territoriale integriteit van Oekraïne opnieuw erkennen en de onmiddellijke terugtrekking van Russische troepen eisen.
Maar Rusland kan zich, als één van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad, hiertegen verzetten. De VS en het Westen willen Moskou daarom de pas afsnijden, idealiter door een onthouding van China - dat als permanent lid ook beschikt over het vetorecht - en een goedkeuring door de andere vijftien leden van de raad.
Als de resolutie, zoals verwacht, mislukt door het veto van Moskou, zal de tekst naar de Algemene Vergadering van de VN worden gestuurd, zo zeggen verschillende diplomaten. Daar zullen alle 193 lidstaten stemmen. Wanneer er dan een meerderheid is, wordt de resolutie aangenomen.
13 burgers en 9 soldaten gedood bij gevechten in het zuiden
Dertien burgers en negen militairen zijn donderdag gedood in de regio Cherson, in het zuiden van Oekraïne. Dat wordt deels gecontroleerd door Russische troepen, meldt het regionaal bestuur.
Onder de burgerslachtoffers zijn ook twee kinderen, klinkt het nog
Oekraïne: "Controle verloren over verschillende gebieden in het zuiden"
Oekraïne heeft de controle over bepaalde gebieden in het zuiden van het land verloren. Dat melden regionale autoriteiten van de regio Cherson, die grenst aan de Krim. Ook de regio Henitsjesk zou niet meer in Oekraïense handen zijn.
Donderdagmiddag waren er al beelden waarop te zien was hoe Russische troepen een dam bij de Dneper, een grote rivier die het land doorklieft, zouden hebben veroverd. Er wordt nu gevreesd dat Rusland ook Odessa, een belangrijke havenstad aan de Zwarte Zee, zal binnenvallen. President Volodimir Zelenski sprak van een moeilijke situatie in het zuiden van het land.
Bovendien zeggen Oekraïense bronnen dat de Russen ook de controle over een kanaal en een waterkrachtcentrale verworven. Na de Russische annexatie van de Krim in 2014, sloot Oekraïne de watertoevoer van het Noord-Krimkanaal af, waardoor water op het schiereiland schaars werd.
Belangrijk vliegveld bij Kiev in Russische handen
Russische militairen hebben een strategisch gelegen vliegveld aan de rand van de Oekraïense hoofdstad Kiev in handen weten te krijgen. Dat bevestigt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Om het terrein is urenlang gevochten.
De luchthaven van Hostomel ligt ongeveer 25 kilometer ten noordwesten van het centrum van Kiev. Het ligt bovendien een paar kilometer van een snelweg tussen Kiev en Belarus.
Enkele tientallen Russische gevechtshelikopters zouden vanuit Belarus naar het Hostomel-vliegveld zijn gevlogen. Ze zouden ook troepen hebben gedropt. Oekraïne zegt drie van die helikopters te hebben neergeschoten.
KLM laat bemanning niet meer overnachten in Rusland
De Nederlandse luchtvaartmaatschappij KLM laat haar bemanning niet meer overnachten in Rusland vanwege de "onzekere situatie". Dat meldde een woordvoerster van KLM. De maatschappij schrapt om die reden een vlucht die donderdagavond naar Moskou zou vertrekken, maar blijft vooralsnog wel gewoon door het Russische luchtruim vliegen. KLM zegt de situatie rond Oekraïne "nauwlettend" te volgen. De maatschappij vliegt op de Russische steden Sint-Petersburg en Moskou.
De Europese luchtvaartautoriteit EASA zegt dat maatschappijen waakzaam en voorzichtig moeten zijn met vluchten door delen van het Russische luchtruim. Het agentschap wijst daarbij op "verhoogde militaire activiteit", met bijvoorbeeld het risico op raketten die bepaalde delen van het luchtruim kunnen binnendringen.