Australië stuurt medisch en militair materiaal naar Oekraïne
Australië gaat medisch materiaal, financiële hulp en militaire uitrustingen naar Oekraïne sturen. Dat heeft premier Scott Morrison aangekondigd, schrijft ABC News. Hij sluit wel uit dat het land wapens levert.
Morrison zei dat de regering samen met de NAVO heeft bekeken hoe Australië Oekraïne het beste kan helpen. "We kunnen niet-dodelijk militair materiaal en medische benodigdheden voorzien om het Oekraïense volk te ondersteunen." Australië zal ook geen troepen naar Oekraïne sturen.
Deze vorm van steun is de meest efficiënte, aldus de premier. "We zijn ver van Oekraïne en het is dan ook het gemakkelijkste om dat via onze NAVO-partners te doen", zei hij.
Australië kondigde donderdag een reeks nieuwe sancties aan tegen Rusland. Morrison meldde vrijdag dat er ook Russische parlementsleden staan op de lijst van personen tegen wie sancties worden opgelegd.
EU-kopstuk Von der Leyen: Poetin moet en zal falen
Bij het bekendmaken van de sancties tegen Rusland heeft de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen een duidelijke boodschap: "Poetin moet en zal falen". Europa kondigt daarom harde sancties aan waar onder meer 70 procent van het Russische bankwezen door wordt getroffen.
Europese leiders zijn volgens Von der Leyen in de nacht van donderdag op vrijdag tijdens een ingelaste top akkoord gegaan om zware strafmaatregelen uit te delen aan Rusland. Dat gebeurde "in nauwe samenwerking met bondgenoten" zoals de Verenigde Staten, stelt de commissievoorzitter.
Naast de zware klap die aan het Russische bankwezen wordt uitgedeeld, zullen ook onder meer het Russische ministerie van Defensie en andere staatsbedrijven getroffen worden.
"Europa zal het Kremlin verantwoordelijk houden", herhaalde Von der Leyen haar eerdere uitspraak. Als gevolg van de sancties kost het Rusland meer om geld te lenen, waardoor de inflatie fors op kan lopen. Ook komt er een exportban die de Russische olie- en gasindustrie treft.
© AP — De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. Macron: Poetin was dubbelhartig aan de telefoon
De Russische president Vladimir Poetin is dubbelhartig geweest tijdens de gesprekken die hij voerde met Emmanuel Macron, heeft de Franse president in de nacht van donderdag op vrijdag bekendgemaakt.
"Ja, er was dubbelhartigheid. Ja er was een opzettelijke, bewuste keuze om oorlog te beginnen terwijl we nog over vrede konden onderhandelen", vertelde Macron aan verslaggevers na een EU-top waarin hij zei dat Frankrijk zijn eigen sancties zal toevoegen aan een EU-pakket.
Wapenresten na aanval in Oekraïne duiden op inzet clustermunitie
Wapenresten die zijn gevonden in het oosten van Oekraïne nadat daar donderdag een dodelijke aanval plaatsvond, duiden op het gebruik van clustermunitie. Experts melden op basis van foto's aan The New York Times dat de aanval hoogstwaarschijnlijk is uitgevoerd door Rusland. Clustermunitie is sinds de inwerkingtreding van een internationaal verdrag in 2010 in meer dan 120 landen verboden. Rusland heeft dit verdrag echter niet ondertekend.
Door de aanval bij een ziekenhuis in de plaats Vuhledar zijn volgens de regionale autoriteiten vier burgers om het leven gekomen en tien anderen gewond geraakt.
Clusterbommen vallen bij gebruik uiteen in vele kleine bommetjes. Door niet geëxplodeerde clustermunitie vallen volgens mensenrechtenorganisatie Human Right Watch geregeld nog jaren na conflicten doden. De slachtoffers zijn vaak spelende kinderen die de felgekleurde bommetjes aanzien voor speelgoed.
Oekraïens leger vecht buiten Charkov met Russen
Russische grondtroepen zijn buiten de Oekraïense stad Charkov tegengehouden door het leger van Oekraïne. Het Britse ministerie van Defensie meldt dat in de nacht van donderdag op vrijdag op Twitter in een overzicht met de laatste ontwikkelingen in Oekraïne.
Het Oekraïense leger meldde donderdag al dat in de buurt van Charkov, de op één na grootste stad van Oekraïne in het noorden van het land, vier Russische tanks werden verwoest. De Britten zeggen dat er aan de rand van Charkov momenteel gevochten wordt.
Het Britse leger bevestigt ook eerdere berichtgeving van de Amerikanen dat de Russen erin geslaagd zijn de kerncentrale in Tsjernobyl te veroveren.
Ondanks de opmars van de Russische troepen verwacht het Britse ministerie van Defensie dat de beoogde militaire doelstellingen van Rusland op dag één van de inval niet zijn gehaald. Het Russische ministerie van Defensie maakte donderdag volgens persbureau Interfax echter bekend dat wel alle doelen zouden zijn bereikt.
Zelensky vraagt om VN-vredesmissie
De Oekraïense president Zelensky vraagt steun van de Europese Unie voor de ontplooiing van een VN-vredesmissie in zijn land.
"Help het leger met wapens en munitie, steun een VN-vredesmissie", zo schreef Zelensky in de nacht van donderdag op vrijdag in een boodschap op Telegram. De president herhaalde ook zijn pleidooi voor de uitsluiting van Rusland van het betaalnetwerk van Swift en een embargo tegen Russische olie en gas.
De staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Unie zitten momenteel samen voor crisisberaad in Brussel. Ze raakten het eens over een nieuw, uitgebreid pakket aan sancties tegen Rusland. Het Oekraïense verzoek om maatregelen rondom Swift en energie-embargo's is vooralsnog niet ingewilligd.
Zelensky herhaalde ook de nood aan veiligheidsgaranties en een duidelijk Europees perspectief voor zijn land.
The New York Times: hevige gevechten in Oekraïense stad Soemi
In de nacht van donderdag op vrijdag zijn in de Oekraïense stad Soemi, op zo'n vijftig kilometer van de grens met Rusland, hevige gevechten uitgebroken. The New York Times meldt op basis van een geverifieerde video dat er in het noordoosten van het land gevochten wordt. Op beelden is een brand te zien, er klinken explosies en er worden kogels afgevuurd.
Volgens de Amerikaanse krant gaat het om de eerste serieuze gevechten op Oekraïens grondgebied die op video zijn vastgelegd.
VS: Zelensky is belangrijk doelwit Russische agressie
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de Oekraïense president Zelensky een "belangrijk doelwit is voor Russische agressie". Zelensky zelf zei daar eerder al van overtuigd te zijn.
"President Zelensky vertegenwoordigt in veel opzichten, zelfs personifieert, de democratische aspiraties en ambities van Oekraïne, van het Oekraïense volk. Dus natuurlijk zal hij een belangrijk doelwit blijven voor Russische agressie", vertelde woordvoerder Ned Price aan CNN.
Volgens Price zeggen de VS al weken dat Russische agenten Oekraïne hebben geïnfiltreerd en "binnen het land opereren".
VS: personeel kerncentrale Tsjernobyl wordt gegijzeld
Personeel van de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl wordt gegijzeld door Russische soldaten. Witte Huis-woordvoerder Jen Psaki vertelde tijdens haar dagelijkse persconferentie dat de Verenigde Staten "diep verontwaardigd zijn" over deze "onwettige en gevaarlijke" gijzeling.
Donderdag kwamen de eerste berichten naar buiten over gevechten in de buurt van de kerncentrale in het noorden van Oekraïne, waar in 1986 de grootste kernramp ooit plaatsvond. Psaki noemt het feit dat er momenteel een gijzeling plaatsvindt "ongelooflijk alarmerend", ook omdat dit kan betekenen dat de kerncentrale niet veilig blijft draaien.
De Oekraïense president Zelensky noemde de aanval op Tsjernobyl eerder op de dag al "een oorlogsverklaring aan heel Europa".
Tsjernobyl heeft volgens The New York Times al meer dan twee decennia geen elektriciteit meer geproduceerd. Het gevaar van een aanval op de kerncentrale is volgens de Amerikaanse krant dat radioactief materiaal zou kunnen ontsnappen. Het Belarussische nieuwsplatform NEXTA meldt dat er verhoogde radioactieve straling is waargenomen in de buurt van Tsjernobyl, dit is echter niet door andere media geverifieerd.
Russische banken lijken niet onder de indruk van sancties
Sberbank, de grootste bank van Rusland, en twee andere grote banken uit het land bagatelliseren de impact van de nieuwe Amerikaanse sancties tegen de Russische financiële sector. In reacties hebben ze aangegeven normaal te blijven opereren.
De Amerikaanse overheid heeft donderdag gezegd dat banken uit de Verenigde Staten bepaalde relaties met onder meer Sberbank binnen dertig dagen moeten verbreken. Daarnaast heeft het Verenigd Koninkrijk aangekondigd dat het bezittingen van grote Russische banken zou bevriezen. Inmiddels zijn ook de EU-leiders het eens geworden over een nieuw pakket sancties tegen Rusland. Alle details zijn nog niet bekend, maar wel zeker is dat Rusland nog niet uitgesloten wordt van het internationale betalingssysteem SWIFT.
Sberbank geeft aan de implicaties van de sancties nog te bestuderen. Maar er zouden volgens de Russen in ieder geval geen beperkingen zijn voor het opnemen of storten van roebels en vreemde valuta.
Gazprombank heeft een soortgelijke verklaring uitgegeven, waarin staat dat het particuliere en zakelijke klanten zoals normaal bedient. Deze bank voegde daaraan toe dat de Amerikaanse stap om het concern meer te beperken op de Amerikaanse kapitaalmarkt "niet-blokkerend" is en geen invloed heeft op de gang van zaken bij de firma.
Verder heeft Alfa-Bank gezegd dat het geen nieuwe euro-obligaties meer mag uitgeven of aandelen in de markt zetten. Maar dat zou praktisch ook weinig effect hebben omdat Alfa-Bank helemaal niet beursgenoteerd is. De Russische centrale bank heeft op zijn beurt laten weten alle benodigde steun te zullen bieden aan door sancties getroffen banken.
Witte Huis: Poetin ambieert meer dan alleen Oekraïne
Op de vraag van journalisten wat het ultieme doel van de Russische president Vladimir Poetin is, antwoordde een woordvoerder van het Witte Huis donderdag dat "Poetin meer ambieert dan alleen Oekraïne". Waar de woordvoerder op doelt blijft onduidelijk.
Rusland begon in de nacht van woensdag op donderdag een grootschalige inval in Oekraïne, nadat president Poetin de zelfverklaarde republieken Donetsk en Loehansk in Oost-Oekraïne als onafhankelijke staten had erkend.
In een tv-toespraak in de nacht van woensdag op donderdag zei Poetin dat hij "geen Oekraïens grondgebied wil bezetten", zijn militaire operatie zou uitsluitend zijn bedoeld om "mensen te beschermen".
Ook Hongaarse premier Orban veroordeelt Russische operatie in Oekraïne
Ook de Hongaarse premier Viktor Orban, die er vriendschappelijke banden op nahoudt met de Russische president Vladimir Poetin, heeft donderdag voor het eerst de Russische invasie van Oekraïne veroordeeld.
"Samen met onze EU- en NAVO-bondgenoten veroordelen we de militaire actie van Rusland", verklaarde Orban in een video op zijn Facebookpagina. "Rusland heeft Oekraïne vanochtend met militair geweld aangevallen", stelde hij.
Tot hiertoe had Orban zorgvuldig vermeden om Rusland bij naam te noemen wanneer het ging om de dreigende invasie. De rechts-nationalistische regeringsleider onderhield de afgelopen jaren een vriendschappelijke relatie met Poetin en bezocht hem begin deze maand nog in het Kremlin.
In Boedapest demonstreerden intussen donderdagavond enkele duizenden mensen tegen wat zij zien als het pro-Russische beleid van hun premier. Ze eisen dat de Hongaarse regering stopt met treuzelen en resoluut kiest voor een engagement met het Westen.
VS en Albanië vragen veroordeling Moskou door VN-Veiligheidsraad
De Verenigde Staten en Albanië hebben de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties gevraagd om vrijdagavond een stemming te houden over een ontwerpresolutie die de Russische invasie in Oekraïne scherp veroordeelt en de onmiddellijke terugtrekking van de Russische troepen eist.
De resolutie, opgemaakt door de VS en Albanië, is gedoemd om te mislukken, aangezien Rusland als één van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad over een vetorecht beschikt, aldus diplomaten. Voor Washington zou het Russische veto echter "het isolement" van Moskou op de internationale scène in de verf zetten.
De resolutie veroordeelt "in de meest krachtige bewoordingen de agressie van Rusland tegen Oekraïne", die volgens de auteurs in strijd is met artikel 2 van het VN-charter. Indien goedgekeurd zou Rusland gedwongen worden om zijn troepen terug te trekken uit Oekraïne. De tekst onderstreept ook de "soevereiniteit, onafhankelijkheid, eenheid en territoriale integriteit" van het land.
Na de Russische annexatie van de Krim in 2014 stemden 13 van de 15 leden van de Veiligheidsraad in met een tekst ter veroordeling van Rusland. Moskou zette zijn vetorecht in, China onthield zich.
In de Algemene Vergadering werd de tekst vervolgens goedgekeurd door 100 lidstaten. Elf lidstaten stemden tegen, 58 kozen voor een formele onthouding en de overige lidstaten namen niet deel aan de stemming. In de Algemene Vergadering beschikt geen enkel land over een vetorecht, maar die resoluties zijn ook niet bindend.
Pentagon: Rusland wil Oekraïense regering omverwerpen
Volgens de Amerikaanse regering wil Rusland de regering in Kiev omverwerpen als onderdeel van zijn aanval op Oekraïne. Dat zegt het Pentagon.
"Het is onze inschatting dat Russische troepen van plan zijn om de regering in wezen te onthoofden en hun eigen bestuursmethode in te voeren. Dat zou verklaren waarom ze zo snel richting Kiev trekken", klinkt het donderdag in een transcriptie van het Pentagon.
Volgens de mededeling kan het Oekraïense leger het hoofd bieden aan de Russische soldaten.
Er vonden donderdag onder meer gevechten plaats op een straal van zowat 30 kilometer rond de hoofdstad en rond Charkov, de tweede stad van het land in het oosten, niet ver van de Russische grens.
Volgens het Pentagon zijn de acties van het Russische leger duidelijk gericht op het veroveren van belangrijke bevolkingscentra.
Zelensky: "Troepen trekken Kiev binnen"
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky meldt dat "saboterende Russische troepen" zijn gearriveerd in hoofdstad Kiev. Zijn land is volgens hem "alleen achtergelaten" om te vechten tegen Rusland, dat een dag eerder begon aan een inval in Oekraïne.
"Wie staat klaar om samen met ons te strijden tegen Rusland? Ik zie niemand. Wie staat klaar om ons de garantie van een NAVO-lidmaatschap te geven? Iedereen is bang", aldus Zelensky in een online toespraak.
Zelensky benadrukt dat hij hoofdstad Kiev niet verlaat, zelfs nu Rusland de Oekraïense regeringsleider volgens hem als "doelwit nummer één" en zijn familie als "doelwit nummer twee" heeft bestempeld.
Zelensky: "Elke Oekraïense soldaat op Slangeneiland is gestorven"
In zijn toespraak zegt Zelensky ook dat "elke Oekraïense soldaat op Slangeneiland", een Oekraïens eiland in de Zwarte Zee, gestorven is tijdens het verdedigen ervan tegen de Russen. Zelensky zegt dat de dertien soldaten postuum geëerd zullen worden.
Het contact met de grenswacht en de soldaten werd eerder al verbroken, waarna reeds vermoed werd dat de Russen het eiland hadden ingenomen. Slangeneiland is van strategisch belang, vooral wegens de olie- en gasvoorraden in de Zwarte Zee.
Oekraïners brengen nacht door op metrostations Kiev
Oekraïners brengen wegens de Russische invasie de nacht door op de ondergrondse metrostations van Kiev, melden media ter plaatse. Deze stations dienen dag en nacht als schuilkelders.
Op foto's is te zien dat volwassenen en kinderen onder meer koffers, dekens en huisdieren bij zich hebben. De stations blijven open voor iedereen die er wil schuilen, ook als de avondklok van kracht is. Die maatregel geldt van 22 tot 7 uur. Tussen die uren rijdt er geen openbaar vervoer.
Britse spionnenbaas: we legden Poetins plannen bloot
Britse en Amerikaanse inlichtingendiensten hebben de plannen van de Russische president Vladimir Poetin blootgelegd in de aanloop naar de invasie van Oekraïne. De baas van de Britse inlichtingendienst Richard Moore schrijft op Twitter dat de valse voorwendselen waarmee Poetin probeerde de oorlog te rechtvaardigen, succesvol zijn onthuld.
"Deze aanval was lang gepland en voltrok zich zonder uitlokking met wrede agressie, maar geen enkele hoeveelheid Russische desinformatie zal dat kunnen verhullen", schrijft Moore. "Wij onthulden zijn plannen om Oekraïense leiders en hoge functionarissen te vermoorden."
Zelensky: 137 Oekraïense doden op eerste dag van Russische invasie
De Oekraïense president Zelensky zegt dat op de eerste dag van de Russische invasie er al 137 Oekraïense burgers en militairen zijn gesneuveld. "137 helden, onze landgenoten" hebben het leven verloren", klonk het. Ook zouden er volgens de president 316 Oekraïense gewonden gevallen zijn.
Oekraïners brengen nacht door op metrostations Kiev
"Aanvallen tegen Kiev met kruisraketten of ballistische raketten"
"De aanvallen tegen Kiev met kruisraketten of ballistische raketten zijn hervat. Ik heb twee zware ontploffingen gehoord", schrijft de Oekraïense viceminister van Binnenlandse Zaken Anton Gerachtchenko.
Duizenden mensen brengen de nacht door in metrostations in Kiev na een oproep in die zin van burgemeester Vitali Klitsjko.
Zware explosies in centrum Kiev gehoord
In het centrum van de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn in de nacht van donderdag op vrijdag zware explosies gehoord door onder meer journalisten van CNN, persbureau AFP en het Russische persbureau Interfax. Het zou gaan om zeker twee explosies.
De Britse krant The Guardian schrijft dat explosies ook zijn gehoord door een correspondent ter plaatse en de Australische ambassadeur in Oekraïne.
Eerder meldde het parlement van Oekraïne al vrijdagochtend vroeg een aanval van Russische troepen op onder meer hoofdstad Kiev te verwachten. Onafhankelijke media in het land schrijven dat naast Kiev ook onder meer Charkov en Soemi aangevallen kunnen worden.
Het Oekraïense ministerie van Defensie heeft in een videoboodschap in de nacht van donderdag op vrijdag ook een update gegeven over de huidige stand van zaken in het land. Er wordt onder meer in kustplaatsen aan de Zwarte Zee gevochten en ook Kiev maakt zich klaar voor de verdediging.
"Russische bombardement verwacht op hoofdstad"
"Oekraïense defensie laat weten dat ze om 3 a.m. Russische bombardementen verwachten op de hoofdstad". Dat meldt onze oorlogsjournalist Robin Ramaekers. "Kiev gaat niet slapen vannacht", schrijft hij op Twitter.
President Zelensky kondigt algemene mobilisatie aan
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft een decreet ondertekend waarin een algemene mobilisatie bevolen wordt. Dat meldt persagentschap Unian op gezag van het presidentschap.
Het decreet is 90 dagen geldig en voorziet in het oproepen van alle dienstplichtigen en reservisten in heel het land.
Eerder had het hoofd van de douane al gezegd dat mannen tussen 18 en 60 jaar het land niet mogen verlaten als gevolg van de geldende noodtoestand.
Washington zet Russische topdiplomaat het land uit
De Amerikaanse regering heeft een Russische topdiplomaat het land uitgezet. Dat werd vernomen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Het gaat om de nummer twee in de Russische ambassade. De beslissing is een rechtstreeks antwoord op de uitzetting van de Amerikaanse vice-ambassadeur in Moskou Bart Gorman. Dat nieuws raakte vorige week bekend. Hij had een geldig visum, was minder dan drie jaar in Rusland en zijn mandaat was nog niet afgelopen, aldus het State Department.
Macron eist in telefoongesprek met Poetin aanval stop te zetten
Na de start van de Russische oorlog in Oekraïne heeft Emmanuel Macron als eerste Westerse leider de Russische president Vladimir Poetin aan de lijn gehad. Volgens het Kremlin werd het een "ernstig en openhartige uitwisseling van visies op de situatie in Oekraïne". Parijs meldt dat Macron "een onmiddellijke stopzetting van het offensief geëist heeft".
Poetin legde in detail uit waarom hij Oekraïne is binnengevallen, aldus de verklaring die het Kremlin na afloop uitbracht. Nog volgens die verklaring zijn de twee overeengekomen in contact te blijven.
De voorbije weken was er intensief contact tussen Moskou en Parijs. Daarbij had Macron herhaaldelijk, maar tevergeefs, aangedrongen op een vreedzame oplossing voor het conflict.
Het initiatief voor de telefoon kwam van Parijs. Eerder op de dag kondigde de Amerikaanse president Joe Biden alvast aan dat er geen plannen zijn voor overleg met Poetin.
© EPA - Reuters — Poetin - Macron Oekraïne vraagt spoeddebat in VN-Mensenrechtenraad
Oekraïne heeft bij de VN-Mensenrechtenraad een spoeddebat aangevraagd. De 47 landen tellende raad moet de "zeer ernstige verslechtering" van de situatie in Oekraïne aanpakken, zegt de Oekraïense ambassadeur Jevgenija Filipenko naar aanleiding van de Russische inval in het land.
Filipenko heeft een brief met het verzoek naar Federico Villegas gestuurd, de voorzitter van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. Ze heeft de brief ook gedeeld op Twitter. Het verzoek zal vrijdag worden onderzocht. De EU heeft alvast gemeld een voorstander te zijn van een debat.
Zowel Oekraïne als Rusland zetelt momenteel in de Mensenrechtenraad. De bevoegdheid van die VN-instantie beperkt zich evenwel tot het maken van aanbevelingen.
De VN-Mensenrechtenraad komt vanaf maandag bijeen. Dinsdag staan zowel de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov als zijn Amerikaanse ambtgenoot Antony Blinken op de lijst met sprekers.
Kan dit leiden tot een zware economische crisis?
"Je mag niets uitsluiten", reageert onze geldexpert Paul D'Hoore. "Ik ben er niet zo pessimistisch over. Alles hangt af hoelang het conflict zal duren. In het slechtste geval kom je tot een situatie waar prijzen van energie en andere grondstoffen blijven stijgen en de economie terugvalt. Dure prijzen en geen economische groei is het slechtst denkbare situatie. Ik wil toch positiever zijn. Als je ondernemer of belegger bent, dan moet je een beetje verder kijken dan de onmiddellijke omgeving."
"Het zijn dagen om niets te doen qua beleggen. Verkopen uit paniek is geen goed idee, kopen ook niet. De beurzen zijn vandaag heel hard geschrokken. In Europa is er een daling van 3 procent. In Moskou daalt het 33 procent. De financiële markten hebben al hun keuze gemaakt en weten wie het meest getroffen zal worden. Onze afhankelijkheid van gas gaan we niet ontkennen, maar Rusland heeft de verkoop van gas nodig om de economie draaiende te houden. Ze hadden erop gerekend dat de export van gas de komende jaren zou verviervoudigen. Wij gaan het hen niet makkelijker maken."
Verboden voor mannen (18-60 jaar) om Oekraïne te verlaten
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky verbiedt mannen van 18 tot 60 jaar om het land te verlaten. Ze mogen de grens niet over, liet het hoofd van de Oekraïense douane in Lviv, Danil Menshikov, via Facebook weten.
Europese leiders zitten nog samen over sancties
"De Europese leiders zitten nog altijd samen achter gesloten deuren", zegt VTM-journalist Jelle Frencken. "De sanctielijst heeft wel al groen licht gekregen. Het gaat over massieve en ernstige sancties. Het betreft sancties tegen de financiële sector, de energiesector, visabeperkingen, de transportsector en de zwarte lijst van Russen wordt verder uitgebreid. Het is niet duidelijk of er sancties tegen Poetin persoonlijk zijn. Er moeten ook sancties voorbereid worden tegen Wit-Rusland, zo staat in de tekst. De Europese leiders hebben bij het binnengaan van de vergaderzaal de smartphones achterlaten. Ze zijn beducht voor Russische afluisterpraktijken."
Moeten we vrezen voor WO III?
"Naar mijn aanvoelen niet", antwoordt professor Bart Kerremans in de VTM NIEUWS Special. "Poetin is een vrij rationele speler. Hij wordt nu neergezet als iemand die niet goed weet waarmee hij bezig is. Ik denk dat hij heel goed weet waarmee hij bezig is. Hij gaat geen NAVO-lidstaten aanvallen. Betekent dit dat wij er niets van gaan merken? We zullen het merken in onze energieprijzen. De prijzen kennen een opwaartse beweging. We moeten nog zien hoe Rusland op sancties zal reageren."
"Rusland bereidt nieuwe golf van aanvallen voor", zegt Oekraïense Defensieminister
Rusland is volop bezig een nieuwe golf van aanvallen op Oekraïne voor te bereiden. Dat zegt althans de Oekraïense minister van Defensie, Oleksij Reznikov, in een Facebookbericht. Bij die nieuwe aanvallen zullen, volgens Reznikov, luchtlandingstroepen ingezet worden.
Het Oekraïense leger is klaar om deze nieuwe aanvallen terug te slaan, en gebruikt daarbij "moderne wapens" die ze van hun Westerse partners gekregen hebben. Intussen wordt er zwaar gevochten in Loehansk, in het oosten, en Soemy, in het noordoosten. In het zuiden is de situatie niet eenvoudig, aldus nog de Defensieminister.
"De vijand had zoveel verzet niet verwacht", schrijft de minister nog.
© AP Rusland lijkt strategisch belangrijk eiland te hebben veroverd
De Russische soldaten hebben mogelijk Slangeneiland veroverd, een Oekraïens eiland in de Zwarte Zee. Het contact met de grenswacht en de soldaten werd verbroken, zo hebben de Oekraïense grensdiensten meegedeeld.
Eerder op de dag had Rusland het eiland al omsingeld en beschoten met scheepskanonnen.
Slangeneiland is een van de weinige eilanden die Oekraïne bezit. Het is van strategisch belang, vooral wegens de olie- en gasvoorraden in de Zwarte Zee. Het eiland vormde lange tijd een twistpunt tussen Roemenië en Oekraïne, maar dat geschil werd in het begin van deze eeuw in onderling overleg geregeld.
"De Amerikaanse president Joe Biden houdt zich redelijk op de vlakte. Hij speelt het heel erg in samenspraak met de G7 en de NAVO", zegt onze VS-experte Greet Dekeyser in de VTM NIEUWS Special. "Hij is heel erg terughoudend in zijn woordgebruik. Wat hij zeer duidelijk zegt, is dat ze niet zullen vechten. De Amerikanen zijn vanochtend met een hele shock wakker geworden net zoals de rest van de wereld. Er is heel weinig bereidheid om tussen te komen: 25 procent vindt dat de VS zich militair zouden moeten mengen, 75 procent vindt niet dat er Amerikaanse militairen ingezet mogen worden."
Zal de oorlog lang duren?
"Het succes voor de Russen is een korte en krachtige oorlog, zo snel mogelijk Kiev innemen en overgaan tot een machtswissel in Kiev", zegt gewezen kolonel Roger Housen in de VTM NIEUWS Special.
"Er zullen geen NAVO-troepen worden ingezet in Oekraïne. In feite is Oekraïne een vogel voor de kat", reageert ook Bart Kerremans, professor aan de KU Leuven.
Rusland beschikt over kernwapens. Gaan ze die gebruiken? En wat zal de impact zijn?
"Dat is niet denkbaar voor mij", zegt kolonel Roger Housen. "Ik denk dat Poetin goed beseft dat dat een drempel zou zijn die hij niet mag overschrijden. De reacties van het Westen zullen anders onvoorstelbaar zijn."
Bevel om lichten te doven in Lviv
De autoriteiten van de West-Oekraïense stad Lviv hebben het bevel gegeven de lichten in de hele stad te doven als "preventieve veiligheidsmaatregel". Dat meldt CNN. Alle straat- en gebouwverlichting moet om 23.00 uur lokale tijd worden uitgeschakeld, klinkt het in een Facebookpost van de regionale overheid van Lviv. Ook de inwoners van de stad worden aangemaand het bevel op te volgen. Iedereen wordt bovendien gevraagd binnen te blijven. "Dergelijke acties hebben niet te maken met problemen met de stroomvoorziening," klinkt het. "Het gaat om preventieve maatregelen voor onze veiligheid."
In Lviv zijn een aantal ambassades en consulaten gevestigd die de afgelopen weken uit Kiev zijn verhuisd vanwege de relatieve veiligheid van de westelijke Oekraïense stad. Donderdagochtend viel Rusland drie locaties in de regio aan, waardoor voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog luchtalarmsirenes in de stad werden geactiveerd.
"Rusland heeft uitbreiding van NAVO nooit verteerd"
"Het grote thema is verhinderen voor eens en voor altijd dat Oekraïne lid zou kunnen worden van de NAVO. De uitbreiding van de NAVO is iets wat Rusland nooit heeft verteerd", zegt professor Bart Kerremans, professor aan KU Leuven .
100.000 mensen op de vlucht in Oekraïne, enkele duizenden hebben land al verlaten
In Oekraïne zijn al ruim 100.000 mensen hun huis ontvlucht. Dat zegt het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de VN (UNHCR). Verschillende duizenden Oekraïners hebben een van de westelijke landsgrenzen overgestoken op zoek naar veiliger oorden nu het Russische leger hun land is binnengevallen.
UNHCR-woordvoerder Shabia Mantoo beklemtoonde dat het nog om een ruwe schatting gaat. Eerder werd al duidelijk dat goed 15.000 mensen vanuit Oekraïne in Polen zijn aangekomen, in Moldavië ging het om ruim 4.000 mensen.
"Serieuze uitwisseling tussen Poetin en Macron"
"De tendens bij de staatsmedia is dat Rusland bestand is tegen de sancties. De Franse president Macron en de Russische president Poetin hebben met elkaar gebeld", verduidelijkt onze Ruslandexpert Carolien van Nunen. Het Kremlin zegt: 'Het was een serieuze en openhartige uitwisseling. Poetin heeft uitgelegd waarom een militaire operatie nodig was in Oekraïne. De Russen noemen het een speciale militaire operatie, geen invasie. Ze zeggen dat de oorlog in Oekraïne al acht jaar geleden is begonnen en dat ze het probleem zullen oplossen."
Tegenaanvallen Oekraïne
Oekraïne claimt een strategisch gelegen vliegveld aan de rand van de hoofdstad Kiev te hebben heroverd op het Russische leger. "Vliegveld Hostomel is van ons. De Russische paratroepers zijn vernietigd", meldt regeringsadviseur Oleksi Arestovitsj op zijn Facebook-pagina. Het bericht is niet bevestigd.
Hostomel ligt ongeveer 25 kilometer ten noordwesten van het centrum van Kiev. Het ligt bovendien maar een paar kilometer van een snelweg tussen Kiev en Wit-Rusland.
Rusland was er in eerste instantie nog in geslaagd de controle over het vliegveld te verwerven. Rusland had Hostomel met enkele tientallen gevechtshelikopters aangevallen. Ze zouden ook troepen hebben gedropt. Vervolgens ontstond een vuurgevecht dat de hele dag duurde. Oekraïne zegt drie Russische gevechtshelikopters te hebben neergeschoten.
Onze oorlogsjournalist Ramaekers: "Berichten alles behalve hoopgevend"
Onze oorlogsjournalist Robin Ramaekers is in Kiev. De avondklok is ingegaan om 22 uur lokale tijd. Niemand mag nog op straat komen in principe. "We hoorden artillerievuur vanuit de verte, misschien wel bij de luchthaven. Het is klaar en duidelijk dat iedereen de adem inhoudt voor wat er vannacht zal gebeuren. De berichten die ons bereiken zijn alles behalve hoopgevend. Kiev zou omsingeld zijn door Russische militairen die aanvalsklaar staan. Wat dat precies wil zeggen, is niet duidelijk", zegt Ramaekers.
Luchtbrug
De Russen zijn bezig een luchtbrug op te zetten om massaal troepen naar Oekraïne te brengen. Dat bericht CNN.
VTM NIEUWS Special om 21.45 uur
Hoe is het zover kunnen komen? En wat is de mogelijke impact op het dagelijkse leven bij ons? VTM NIEUWS geeft een antwoord op de belangrijkste vragen van kijkers in een extra uitzending om 21.45 uur bij VTM met Stef Wauters. Bekijk het hierboven.
Moldavië roept noodtoestand uit
In Moldavië, geklemd tussen Roemenië en Oekraïne, is voor 60 dagen de noodtoestand afgekondigd vanwege de Russische aanval op Oekraïne. Dat heeft het parlement in Chisinau donderdag in een speciale zitting beslist. Binnen deze noodtoestand zijn massabetogingen verboden en kan de regering "ongewenste personen" het land uit te zetten.
Volgens eerste minister Natalia Gavrilita zijn al ruim 4.000 vluchtelingen aagenkomen in Moldavië. Velen van hen willen verder reizen naar de Europese Unie.
EU-leiders eens over nieuw pakket sancties tegen Rusland
De EU-leiders zijn het eens geworden over een nieuw pakket harde sancties tegen Rusland. Die zullen "enorme en ernstige gevolgen" hebben voor het land, stellen ze, bijeen op een ingelaste top in Brussel.
De sancties raken onder meer "de financiële sector en de energie- en transportsector", vermelden de officiële conclusies van de top. Ook wordt de handel met Rusland in onder andere goederen die ook militair kunnen worden gebruikt aan banden gelegd. Ook wordt nog eens een aantal Russen persoonlijk gestraft. Zij kunnen niet meer bij in de unie ondergebracht vermogen en mogen de EU niet meer in. EU-burgers en -bedrijven mogen ook geen zaken meer met hen doen.
De EU-leiders richten zich ook tot Belarus, de bondgenoot die als springplank voor de Russische inval in Oekraïne dient. Zij "veroordelen de betrokkenheid van Belarus in deze agressie tegen Oekraïne krachtig" en manen het land zich daarvan verder te onthouden.
Vlaams Parlement: "Krachtige veroordeling Russische agressie"
Het Vlaams Parlement heeft donderdag een resolutie goedgekeurd met de "krachtige veroordeling" van de Russische inval in Oekraïne. In de goedgekeurde tekst vraagt het parlement onder meer aan de Vlaamse regering te zoeken naar mogelijke humanitaire hulp en andere bijstand voor Oekraïne. De resolutie vraagt ook om bij Europese Unie te pleiten voor bijkomende sancties tegen Wit-Rusland en president Loekasjenko omwille van de steun aan de Russische inval. Verder vraagt de resolutie een krachtiger Europees kader "tegen de propaganda en desinformatie die Russische mediakanalen verspreiden in de Europese Unie".
Het uiterst linkse PVDA onthield zich als enige partij. Volgens Vlaams parlementslid Kim De Witte veroordeelt zijn partij wel degelijk de Russische aanval in Oekraïne. "Wij veroordelen ook het Russische nationalisme en chauvinisme van Poetin", aldus De Witte. Maar volgens hem staan er in de ingediende resolutie een aantal fouten en "éénzijdigheden". Zo staat in de resolutie dat de EU en de NAVO via alle mogelijke diplomatieke middelen hebben getracht om te "de-escaleren". Maar volgens De Witte heeft "de militaire opbodpolitiek van de VS met de NAVO bijgedragen tot het conflict".
Die argumentatie en onthouding leverde de PVDA een lawine aan kritiek op van de andere partijen.
Rusland heeft "superioriteit" in lucht en verzamelt "overweldigende troepenmacht" op land
Rusland heeft een "totale superioriteit in de lucht" boven Oekraïne en wil "een overweldigende troepenmacht" verzamelen rond de Oekraïense hoofdstad Kiev. Dat heeft een hoge functionaris van de westerse inlichtingendiensten donderdag bevestigd.
"De Oekraïense luchtverdediging is nu uitgeschakeld en ze hebben geen luchtmacht meer om zich te beschermen. De Russen zullen in de komende uren een overweldigende troepenmacht verzamelen rond de hoofdstad en de verdediging is inmiddels in de handen van de landmacht en het burgerverzet", legde de functionaris uit.
De Russische strijdkrachten zullen "op enkele dagen tijd" rond Kiev verzameld zijn, "als het niet morgenochtend is, aan het tempo dat we vooruitgaan", benadrukte de functionaris. "Er is niet veel tijd meer. Ik denk dat veel zal afhangen van het verzet van de Oekraïners."
"De president Volodymyr Zelensky heeft me vanochtend gezegd dat Rusland de regering in Kiev wil onthoofden en wil vervangen door een marionettenregering", verklaarde de Oekraïense premier Janez Jansa bij zijn aankomst voor een buitengewone EU-top in Brussel. "Als men ziet wat er op het terrein gebeurt, is dat wat er aan de gang is", voegde hij toe.
Militair transportvliegtuig neergestort in Rusland, bemanning overleden
In het westen van Rusland, niet ver van de Oekraïense grens, is een Russisch militair transportvliegtuig neergestort. De bemanning is overleden, zo heeft het Russische ministerie van Defensie meegedeeld.
Er is niet meegedeeld hoeveel mensen er in het vliegtuig zaten.
De crash deed zich voor in de regio Voronezj. De eerste bevindingen lijken erop te wijzen dat de Antonov An-26 neerstortte door een technisch probleem, zo melden de Russische media op basis van het ministerie van Defensie.
Rusland zegt watervoorziening in Krim te hebben hersteld
Nadat Russische strijdkrachten toegang kregen tot de stad Cherson, in het zuiden van Oekraïne, hebben ze het Noord-Krimkanaal gedeblokkeerd en dus de watertoevoer naar de Krim hersteld. Dat heeft Igor Konasjenkov, een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie, donderdag gezegd. Na de Russische annexatie van de Krim in 2014, sloot Oekraïne de watertoevoer van het Noord-Krimkanaal af, waardoor water op het schiereiland schaars werd.
Volgens Konasjenkov zijn separatistische strijdkrachten van de onafhankelijk verklaarde gebieden Donetsk en Loehansk zes tot acht kilometer diep in het Oekraïense grondgebied gedrongen, citeert het persagentschap Interfax. Sinds het begin van de militaire operatie zijn 83 infrastructuurvoorzieningen "buiten gebruik gesteld", aldus Konasjenkov. Daarnaast zijn vier gevechtsvliegtuigen, één helikopter en vier gevechtsdrones neergehaald. Die informatie kon echter niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Nog eens 7.000 Amerikaanse manschappen naar Duitsland, zegt Pentagon
De Amerikaanse regering stuurt nog eens 7.000 manschappen naar Duitsland. Dat zegt een verantwoordelijke van het Amerikaanse ministerie van Defensie nadat president Joe Biden in zijn toespraak van donderdagavond had aangekondigd dat er extra troepen naar Duitsland gestuurd worden. Washington nam die beslissing na de Russische inval in Oekraïne.
Maersk stopt met varen naar Oekraïne
De Deense containerrederij Maersk, een van de marktleiders in de sector, heeft wegens de Russische inval in Oekraïne zijn zeetransport naar het land opgeschort. Ook de Duitse scheepvaartmaatschappij Hapag-Lloyd heeft donderdag besloten om boekingen voor Oekraïne voorlopig stop te zetten.
"Onder de huidige omstandigheden heeft Maersk besloten om tot nader order geen havens in Oekraïne meer aan te doen en om voorlopig geen orders van en naar Oekraïne meer te aanvaarden", schreef de rederij donderdag in een mail aan zijn klanten. Ladingen die momenteel onderweg zijn, worden gelost in het Egyptische Port Said of het Turkse Körfez. "Diensten in Rusland zijn momenteel nog beschikbaar, maar kunnen veranderen afhankelijk van hoe de situatie zich ontwikkelt."
Het in Hamburg gebaseerde Hapag-Lloyd voert niet alleen een tijdelijke orderstop in voor Oekraïne, maar ook voor Rusland. De rederij vaart niet met eigen schepen in de Zwarte Zee, maar heeft er een wekelijkse dienst met een charterschip.
57 doden en 169 gewonden door Russische invasie
De Russische invasie heeft tot nu toe 57 Oekraïners het leven gekost. Daarnaast raakten 169 mensen gewond. Dat zei de Oekraïense minister van Volksgezondheid Viktor Ljasjko via persbureau Interfax-Oekraïne.
Volgens Ljasjko kunnen de ziekenhuizen de toestroom vooralsnog aan.
Russische in ons land: "Ik ben beschaamd om te zeggen dat ik Russisch ben"
Ksenia Kuznetsova is geboren in Moskou maar woont sinds 2014 in België. Ze kijkt vandaag verbijsterd naar het nieuws over de Russische invasie Oekraïne. "Ik ben beschaamd om te zeggen dat ik Russisch ben. Ik voel me machteloos", vertelt ze bij VTM Nieuws.
Russische oorlog is verkeerd en onaanvaardbaar, zegt Guterres
Ondanks de massale ontplooiing van Russische troepen in en rond Oekraïne ziet de VN-secretaris-generaal nog een kans om het ergste te verhinderen. Hij noemde de lopende militaire operatie van de Russen vanuit New York "verkeerd, een inbreuk op het VN-charter en onaanvaardbaar, maar niet onomkeerbaar". De Portugees herhaalde zijn oproep aan de Russische president Vladimir Poetin om zijn troepen terug te trekken.
De grootste prioriteit voor de VN-baas is nu om de burgers te beschermen. De VN stelden al 20 miljoen dollar aan noodhulp ter beschikking, voor humanitaire doeleinden.
Biden kondigt nieuwe economische sancties en exportbeperkingen aan tegen Rusland
De Amerikaanse president Joe Biden zat vandaag samen met zijn nationale veiligheidsraad en nam deel aan een videovergadering met de leiders van de G7-landen. Na afloop van die laatste meeting zei Biden dat de G7-leiders een akkoord hebben bereikt over de invoering van “vernietigende sancties en andere economische maatregelen om Rusland aansprakelijk te houden”.
In een toespraak kondigt Biden nieuwe sancties aan, alsook beperkingen van de export naar Rusland. “Dit zal de Russische economie zwaar schaden, zowel onmiddellijk als op langere termijn,” zegt de president. De sancties zijn zo ontworpen dat ze een maximale impact hebben op Rusland en een minimale impact op de VS en hun bondgenoten, benadrukt hij. Lees hier meer.
Biden verwacht niet dat de sancties ervoor zullen zorgen dat Poetin de invasie van Oekraïne zal beëindigen. "Het is de bedoeling om aan de mensen in Rusland te laten zien wat de gevolgen zijn van deze beslissing. En we moeten tonen aan Poetin dat we verenigd blijven", klinkt het. "Ik heb geen plannen om met president Poetin te praten", aldus Biden nog.
OVSE haalt waarnemingsmissie weg uit Oekraïne
De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), de enige internationale instantie op het terrein, heeft donderdag de noodevacuatie van haar waarnemingsmissie uit Oekraïne bevolen.
Helga Schmid, secretaris-generaal van de OVSE, heeft beslist om alle medewerkers, "onze onpartijdige ogen en oren op het terrein in het hele land", zo snel mogelijk uit Oekraïne te evacueren, schrijft ze in een verklaring. Reden zijn de aanhoudende gevechten.
Canada sanctioneert 58 Russische "personen en entiteiten"
Canada gaat "stevige sancties" opleggen aan "58 Russische personen en entiteiten". Dat heeft de Canadese premier Justin Trudeau donderdag meegedeeld. De sancties zijn gericht tegen "leden van de Russische elite", "grote Russische banken" en "leden van de Russische Veiligheidsraad", zegt Trudeau. "We stoppen alle exportvergunningen voor Rusland".
De Canadese premier noemde de Russische militaire actie in Oekraïne ook een "immense bedreiging voor de veiligheid en de vrede in de wereld".
De Croo: "Sancties moeten niet blaffen, maar bijten"
België pleit voor bijkomende financiële sancties die het de Russische banken en grote bedrijven moeilijker moeten maken om toegang te krijgen tot de internationale financiële markten. "We hebben geen sancties nodig die blaffen, maar sancties die bijten", verklaarde premier Alexander De Croo donderdagavond bij zijn aankomst op een top waar de Europese staatshoofden en regeringsleiders een antwoord zullen formuleren op de Russische inval in Oekraïne.
Volgens De Croo kan België instemmen met het tweede pakket aan sancties dat de Europese Commissie heeft voorbereid en dat reeds maatregelen bevat die Russische banken en bedrijven viseren. "Maar dat pakket moet versterkt worden met bijkomende maatregelen op het gebied van financiële sancties", maakte de premier duidelijk.
Het gaat er volgens De Croo om Russische financiële instellingen en bedrijven "zo moeilijk mogelijk te maken" om nog toegang te hebben tot de internationale financiële markten. Of dat betekent dat een Russische uitsluiting van de internationale betaaloperator Swift moet bekeken worden? "De technische manier die je daarvoor gebruikt, daarvoor sta ik open voor discussie."
Voor De Croo is het alleszins duidelijk dat de leiders donderdagavond het complete arsenaal aan sancties uit de kast moeten halen, en niets meer achter de hand moeten houden in functie van verdere ontwikkelingen op het terrein. Dit tweede pakket moet voor hem het finale pakket zijn. "We moeten niets achter de hand houden. Wat we hier vandaag zien, veel erger kan het niet gebeuren", aldus de eerste minister.
Eerste dag van invasie in Oekraïne is "een succes", zegt Russische leger
Rusland heeft "met succes" alle doelstellingen voor de eerste dag van de invasie in Oekraïne gehaald. Dat meldt een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie donderdag. Bij bombardementen en het geweld zijn tientallen doden gevallen.
Sinds het begin van de operatie hebben de Russische strijdkrachten 83 grondinfrastructuurvoorzieningen van Oekraïne uitgeschakeld en ook vier vliegtuigen, vier onbemande luchtvaartuigen (UAV's) en een helikopter vernietigd, aldus Igor Konashenkov.
