Rusland heeft fel uitgehaald naar het NAVO-plan om vier gevechtseenheden extra naar Oost-Europese lidstaten van het bondgenootschap te sturen. Moskou spreekt over een gevaarlijke en "destabiliserende" opbouw van troepen aan de oostelijke flank, en ziet daarmee de "anti-Russische koers" van de westerse alliantie bevestigd.

"De militarisering van Europa wordt versneld door de inspanningen van de alliantie", aldus het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Door Oekraïne meer wapens te beloven bevestigt de NAVO dat het er belang bij heeft dat de vijandigheden voortduren, aldus het ministerie.

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft vandaag de NAVO-landen opgeroepen om een einde te maken aan alle wapenembargo's tegen zijn land. Hij verwees daarvoor naar de door Turkije gemaakte drones die Oekraïne met succes gebruikt tegen Rusland.

Erdogan zei dat Turkije, dat na de VS het grooste leger van de NAVO heeft, "solidariteit van onze bondgenoten" verwacht, aangezien zijn land het blok mee beschermt tegen een oorlog. "Er is geen logische uitleg voor de obstakels waarmee we te maken hebben terwijl Turkse defensieproducten succesvol zijn", zei hij, verwijzend naar de in Turkije gemaakte drones die gebruikt worden in Oekraïne. "Het is in ons gezamenlijk belang om de beperkingen van enkele van onze bondgenoten op onze defensie-industrie op te heffen."

De lidstaten van de NAVO hebben nog geen finale beslissing genomen over de Poolse voorstellen voor het versterken van de oostelijke flank. Dat heeft de Poolse president Andrzej Duda gezegd tijdens een persconferentie na de NAVO-top in Brussel.

Duda stelde samen met enkele andere presidenten voor om het format van de NAVO-aanwezigheid in het oosten te veranderen, "door extra battlegroups te introduceren, het aantal militairen te verhogen en de kwaliteit van de NAVO-aanwezigheid te verbeteren en door te troepen van de landen die aanwezig zijn op de oostelijke flank extra materiaal te geven." De landen stelden voor om tenminste tijdelijk extra materiaal te voorzien tot de landen het zelf aankopen, zeker wanneer het gaat over raketten en luchtafweergeschut.

De voorstellen werden overgemaakt aan de NAVO-bondgenoten, die er de komende maanden verder over zullen spreken. "Er is een versterkte aanwezigheid op de oostelijke flank en die zal er ook blijven", aldus Duda nog. "Iedereen heeft de kwestie aangehaald. Er was geen enkele stem tegen het verhogen van de aanwezigheid."

Volgens Duda zullen er concrete beslissingen genomen worden tijdens de NAVO-top in Madrid eind juni. "We hebben 2,5 maanden voor gesprekken om de Poolse voorstellen te promoten en ervoor te zorgen dat ze worden aangenomen."

In Brussel is de top van de Europese Unie begonnen. De Amerikaanse president Joe Biden heeft eerst nog de pers toegesproken in de NAVO-gebouwen en zei daar dat de "NAVO nooit eerder zo verenigd was als nu". 

Ook zei Biden dat de Verenigde Staten zullen reageren wanneer Rusland chemische wapens zou gebruiken. De VS hebben daarover momenteel geen informatie, maar "als hij ze gebruikt, dan zullen we reageren", aldus Biden. "De manier waarop we reageren zal afhangen van de manier waarop de wapens gebruikt worden."

De president herhaalde ook dat hij China gewaarschuwd heeft voor eventuele hulp aan Rusland. Hij had daarover vorige week vrijdag nog een telefoongesprek met zijn ambtgenoot Xi Jinping. De Amerikaan heeft geen bedreigingen geuit, maar er wel voor gezorgd dat Xi "de gevolgen begrijpt indien hij Rusland zou helpen". "Ik denk dat China begrijpt dat zijn economische toekomst nauwer gelinkt is aan het Westen dan aan Rusland", aldus Biden. "Ik heb er goede hoop op dat hij niet betrokken geraakt."