Oekraïne heeft "bewijs" dat Russen verboden clusterbommen gebruiken
Oekraïne heeft "bewijs" dat Russische troepen in twee zuid-Oekraïense regio's gebruikmaken van clusterbommen. Dat heeft Irina Venediktova, de procureur-generaal van Oekraïne, maandag bekendgemaakt. Het Verdrag van Oslo, dat sinds 1 augustus 2010 van kracht is en internationaal breed wordt gesteund, verbiedt het gebruik van clusterwapens.
Dat zijn wapens die enkele honderden kleinere bommen bevatten. Die zogenoemde clustermunitie wordt over een grote oppervlakte verspreid en komt onvermijdelijk terecht in gebieden waar burgers wonen. Vaak ontploffen de bommen niet onmiddellijk, waardoor ze als een soort mijn gaan functioneren en zelfs na de oorlog nog meer slachtoffers kunnen maken. Volgens Venediktova gebruikten de Russen dit wapentype in de regio's rond Kherson en de havenstad Odessa.
De procureur-generaal zei verder geen "concreet bewijs" te hebben voor het gebruik ervan in de hoofdstad Kiev, maar ze bevestigde dat ook dit onderzocht wordt. Ook grote ngo's zoals Amnesty International en Human Rights Watch stelden eerder dat ze bewijs hadden gevonden dat de Russen clusterbommen gebruikten in woonwijken.
Minstens 5.000 doden al in Marioepol, volgens raadgever van Oekraïense president
Sinds de Russische inval in Oekraïne zijn minstens 5.000 mensen om het leven gekomen in de stad Marioepol, in het zuidoosten van het land. Dat heeft een raadgever van de Oekraïense president maandag bevestigd aan het Franse persagentschap AFP.
"Ongeveer 5.000 mensen werden begraven, maar door voortdurende raketaanvallen, worden de lijken de afgelopen tien dagen niet meer begraven", zo zei Tetiana Lomanika. Volgens haar zou het dodentol oplopen tot ongeveer 10.000 doden wanneer rekening wordt gehouden met de mensen die nog onder het puin liggen.
© REUTERS — Een verwoest flatgebouw in Marioepol Burgemeester Charkiv: bijna 1.180 grote woongebouwen vernietigd
De wekenlange Russische beschietingen van de oostelijke Oekraïense stad Charkiv vanuit de lucht en van op de grond hebben tot grote verwoestingen geleid, zegt burgemeester Ihor Terekhov maandag. Bijna 1.180 woongebouwen met meerdere verdiepingen, meer dan vijftig kleuterscholen, ongeveer zeventig scholen en vijftien ziekenhuizen zijn vernield, aldus de bewindsman tegen het Oekraïense persbureau UNIAN.
De afgelopen 24 uur is de tweede stad van het land, die voor de oorlog ongeveer 1,5 miljoen inwoners telde, bijna zestig keer beschoten met artillerie en mortieren. Bewoners van verwoeste huizen worden ondergebracht in overgebleven (kleuter)scholen, kelders en metrostations. Ondanks de beschietingen blijven supermarkten in Charkiv geopend en is al het benodigde voedsel volgens de burgemeester beschikbaar.
De stad krijgt humanitaire hulp uit andere steden en er is een lading geneesmiddelen ter waarde van 880.000 dollar (ruim 800.000 euro) uit de VS aangekomen. "Charkiv is een Russischsprekende stad", citeerde de krant Ukrayinska Pravda Terekhov. Hij zegt dat veel inwoners vrienden en familieleden in Rusland hebben. "Mensen hadden in hun ergste dromen nooit kunnen vermoeden dat Rusland Oekraïne en Charkiv zou aanvallen", aldus de burgemeester.
Roman Abramovitsj en Oekraïense vredesonderhandelaars vertoonden symptomen van vergiftiging na vredesgesprekken in Kiev
De Russische oligarch Roman Abramovitsj en enkele Oekraïense vredesonderhandelaars hadden symptomen die erop kunnen wijzen dat ze vergiftigd werden. De symptomen, zoals rode ogen en een schilferende huid, begonnen na een bijeenkomst in Kiev eerder deze maand. Dat bericht The Wall Street Journal. Ook het toonaangevende Bellingcat bevestigt het nieuws.
Een bron uit de dichte kring van Abramovitsj zegt dat het onduidelijk is wie de aanval heeft gepleegd. Het leven van Abramovitsj en de andere vredesonderhandelaars zou niet in gevaar zijn. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die Abramovitsj heeft ontmoet, werd niet getroffen.
"Irpin bevrijd van Russische troepen"
De Oekraïense stad Irpin is volgens de burgemeester volledig heroverd op Russische troepen. "Ons Irpin is bevrijd van het Moskouse kwaad! Eer aan Oekraïne! Eer aan haar verdedigers! Eeuwige herinnering aan de gevallen helden", meldt Oleksandr Markushyn, de burgemeester van de stad ten noordwesten van Kiev, op Facebook.
Eind vorige week stelde het Britse ministerie van Defensie op basis van inlichtingendiensten al dat de kans reëel is dat Russische troepen bij Irpin omsingeld kunnen worden. Ook bevestigden de Britten Oekraïense meldingen dat een tegenoffensief rond de hoofdstad Kiev succesvol lijkt.
Ook Noord-Macedonië wijst Russische diplomaten uit
Noord-Macedonië heeft vijf Russische diplomaten het land uitgezet. Dat bevestigt het ministerie van Buitenlandse Zaken van het Balkanland.
Volgens het ministerie waren de vijf diplomaten "betrokken bij activiteiten die in strijd zijn met het verdrag van Wenen". Het vijftal krijgt nu vijf dagen de tijd om Noord-Macedonië te verlaten.
Eerder hadden ook andere landen zoals de VS, Polen, Bulgarije, Slovakije en de Baltische staten besloten dat verschillende Russische diplomaten niet meer welkom waren.
De afgelopen jaren heeft Noord-Macedonië Russische diplomaten in drie verschillende golven de deur gewezen na de moordpoging op Sergej Skripal. Volgens Londen is Moskou verantwoordelijk voor de aanslag met zenuwgif op de voormalige Russische spion.
Rusland wil inwoners van "onvriendelijke" landen weren
Te midden van zware internationale sancties wegens de inval in Oekraïne werkt Moskou aan een decreet om de toegang tot Rusland te beperken voor inwoners van "onvriendelijke" landen. Dat heeft de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov gezegd.
"Een ontwerp van presidentieel decreet is in voorbereiding om vergeldingsmaatregelen te nemen met betrekking tot visa, in verband met de onvriendelijke daden van meerdere buitenlandse regeringen", zei Lavrov. De buitenlandminister voegde eraan toe dat het om "een hele reeks beperkingen" zou gaan. Welke landen concreet geviseerd worden, is nog niet duidelijk.
© ANP / EPA — De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov. Europese Commissie wil intrekking "gouden paspoorten" van Russen op sanctielijst
De Europese Commissie heeft de lidstaten aanbevolen om de zogenaamde "gouden" paspoorten of verblijfsvergunningen in te trekken van Russen of Wit-Russen die op de Europese sanctielijst zijn beland.
Cyprus, Malta en Bulgarije hebben jarenlang kapitaal aangetrokken door het staatsburgerschap toe te kennen aan rijke buitenlanders die bereid waren om aanzienlijk te investeren in het land. Onder druk van de Europese Commissie hebben deze drie lidstaten deze programma's stopgezet of opgeschort.
Het is echter niet uitgesloten dat de voorbije jaren gouden paspoorten of verblijfsvergunningen zijn uitgereikt aan Russen of Wit-Russen aan wie nu sancties zijn opgelegd of die de oorlog in Oekraïne steunen. De Commissie vraagt de lidstaten om na te gaan of ze niet moeten overgaan tot intrekking van deze paspoorten. Ze raadt ook aan verblijfsvergunningen voor Russen of Wit-Russen op de sanctielijst onmiddellijk in te trekken.
De Commissie weet zelf niet of één of meerdere van de vele honderden gesanctioneerde Russen en Wit-Russen een gouden paspoort hebben. Ze wijst de lidstaten wel op de "risico's". Wie de nationaliteit van één van de lidstaten heeft, is meteen ook EU-burger en geniet onder meer van het recht op vrij verkeer, toegang tot de interne markt en het recht om deel te nemen aan lokale verkiezingen.
De Commissie herhaalde vandaag haar oproep om de programma's definitief te begraven. Ze opende eerder al inbreukprocedures tegen Malta en Cyprus. "Dergelijke regelingen zetten de deur open voor corruptie, witwaspraktijken en belastingontwijking", waarschuwde eurocommissaris voor Justitie Didier Reynders.
Oekraïense troepen heroveren dorp aan de rand van Charkiv
Oekraïense troepen hebben een dorpje aan de rand van Charkiv, de tweede grootste stad van het land, heroverd. Dat meldt het Franse persagentschap AFP.
Tijdens een beveiligingsmissie hebben Oekraïense soldaten de Russische troepen verjaagd uit Mala Rogan, een klein dorp op zo'n vier kilometer van Charkiv. "Er liggen hier overal Russische lijken", zo getuigde een Oekraïense militair aan AFP. Volgens hem lopen de Russische verliezen op tot zeker 25 soldaten. Daarnaast werden ook verschillende Russische voertuigen vernietigd.
Mala Rogan is van groot strategisch belang voor de Russen. Vanaf dit dorp bombarderen ze woonwijken in Charkiv, zo verklaarde de burgemeester van het dorp Igor Terekhov. Enkele kilometers naar het noorden woeden nog steeds gevechten om Vilkhivka, een ander dorp vanwaaruit de Russen hun aanvallen lanceren.
© AFP — Een Oekraïense soldaat wandelt door Mala Rogan. Rusland zet drie Slovaakse diplomaten het land uit
Rusland heeft de uitzetting van drie Slovaakse diplomaten aangekondigd. De uitzetting komt als reactie op de beslissing van Slovakije, twee weken geleden, om drie Russische diplomaten het land uit te zetten.
Moskou besloot om "drie diplomaten van de Slovaakse ambassade 'personae non gratae' te verklaren. Ze moeten het territorium van de Russische Federatie verlaten binnen de 72 uur", verklaarde de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov in een persbericht. De Slovaakse ambassadeur in Rusland werd vandaag al naar het ministerie geroepen om op de hoogte gebracht te worden van de beslissing.
Het persbericht meldde ook dat Moskou "sterk protesteerde" tegen het "tegenwerken van Russische missies in Slovakije en tegen bedreigingen tegen de veiligheid van de missies." Slovakije zette op 14 maart de drie Russische diplomaten het land uit "wegens hun activiteit die indruist tegen het Verdrag van Genève, op het vlak van diplomatieke relaties", aldus de Slovaakse minister van Buitenlandse Zaken, Ivan Korčok, toen. Die formulering wordt vaak gebruikt wanneer er sprake is van spionage.
Volgens de krant 'Dennik N' arresteerde de Slovaakse politie nog drie andere personen die verdacht worden van spionage. Het ging om een medewerker van het ministerie van Defensie, een medewerker van de geheime diensten en een persoon die gelinkt kan worden met 'hlavnespravy.sk', een website die fake news verspreidde en recent werd geblokkeerd door Slovaakse autoriteiten.
G7 verwerpt eis om in roebel voor gas te betalen
De G7 verwerpt de Russische eis om voor de invoer van gas te betalen in roebel. Dat zegt de Duitse minister van Economie, Robert Habeck.
Habeck zat een online vergadering voor met de ministers van Energie van de G7-landen. Nadien zei de Duitser dat de ministers de eis "een unilaterale en duidelijke breuk van bestaande contracten" vinden.
Afgesloten contracten zijn nog steeds geldig, zei hij. "Dat betekent dat betaling in roebel onaanvaardbaar is."
Vorige week zei de Russische president Vladimir Poetin dat "onvriendelijke landen" voor gas zouden moeten betalen in roebel. Poetin wil zo waarschijnlijk de eigen munteenheid, die in zwaar weer verkeert, nieuw leven inblazen.
"De poging van Poetin om ons te verdelen, ligt voor de hand", zei Habeck. "We zullen niet verdeeld worden en het antwoord van de G7-landen is duidelijk: de akkoorden zullen worden gerespecteerd."
© Bernd von Jutrczenka/dpa — De Duitse minister van Economie, Robert Habeck. Carlsberg wil Russische brouwerij verkopen
De Deense brouwer Carlsberg wil volledig vertrekken uit Rusland, waar hij eigenaar is van de grootste brouwerij van het land. Dat heeft het bedrijf vandaag bekendgemaakt.
Carlsberg zal zijn Russische activiteiten verkopen. Het bedrijf verwijst naar de oorlog in Oekraïne en spreekt van een "moeilijke en onmiddellijke beslissing". Eerder had het bedrijf al investeringen in Rusland stopgezet.
Carlsberg telt 8.400 werknemers in Rusland. Het draaide er vorig jaar 6,5 miljard Deense kronen omzet, omgerekend zo'n 870 miljoen euro.
Ook concurrent Heineken kondigde al een volledige terugtrekking uit Rusland aan. Volgens de Nederlandse bierbrouwer is het onder de huidige omstandigheden niet meer mogelijk om op een rendabele manier in het land actief te blijven.
VN roepen op tot actie inzake schuldenlast arme landen
Er moet dringend iets worden gedaan aan de schuldenlast van armere landen, die verzwakt worden door de oorlog in Oekraïne en de daarmee gepaard gaande stijging van de voedsel-, brandstof- en meststofprijzen. Dat zegt Rebeca Grynspan, secretaris-generaal van de VN-Conferentie voor Handel en Ontwikkeling (UNCTAD).
"De coronapandemie heeft de budgettaire bewegingsruimte van de ontwikkelingslanden al verkleind en hun schuld doen toenemen", zei Grynspan in een interview met AFP. Ze streeft naar eigen zeggen naar een betere integratie van de ontwikkelingslanden in de wereldeconomie.
Volgens UNCTAD zijn de vrachtkosten sinds het begin van de oorlog op 24 februari met 34 procent gestegen. Ook transportproblemen en verstoringen van de mondiale bevoorradingsketens drijven de kosten en prijzen op.
"Arme landen zullen het zonder hulp niet redden", waarschuwt Grynspan, die oproept tot mechanismen om hun liquiditeit- en schuldenproblemen aan te pakken.
"We hebben een beter mechanisme nodig voor schuldherschikking en schuldverlichting. Dit is iets dat moet worden besproken in de G20 en ook in de voorjaarsbijeenkomsten die we in april zullen hebben, bij de Wereldbank en het IMF," benadrukt de voormalige vicepresident van Costa Rica.
Russische onafhankelijke krant 'Novaya Gazeta' zet publicatie on hold
De Russische krant 'Novaya Gazeta', een van de laatste onafhankelijke media in Rusland, zal voorlopig niet meer publiceren tot het einde van de oorlog in Oekraïne. Dat heeft het medium zonet aangekondigd. Zowel de online versie als de papieren versie worden opgeschort.
In een persbericht zei 'Novaya Gazeta', waarvan hoofdredacteur Dmitri Moeratov in 2021 nog de Nobelprijs voor de Vrede ontving, een stap terug te zetten. De Russische mediaregulator had de krant op een week tijd twee keer gewaarschuwd voor het niet naleven van de controversiële wet over "buitenlandse agenten". Dat label gebruikt Moskou voor organisaties die vanuit het buitenland worden gefinancierd en die politieke activiteiten tegen de Russische overheid ontplooien.
Die organisaties moeten zich ook telkens aan de hand van dit label presenteren. Ook de media worden verplicht om telkens te preciseren dat het om een zogenaamde "buitenlandse agent" gaat. Maar in een artikel over een buitenlandse ngo, zou 'Novaya Gazeta' dat hebben nagelaten, wat volgens de Russische autoriteiten dus strafbaar is.
"Er is geen andere oplossing. Voor ons, en ook voor jullie, is dit een vreselijk pijnlijke beslissing. Maar we moeten elkaar beschermen", zo schreef Moeratov in een brief gericht aan de lezers. 'Novaya Gazeta' werd in 1993 opgericht en staat bekend voor zijn onderzoeksjournalistiek over corruptie en de schending van mensenrechten, vooral in Tsjetsjenië. Zes medewerkers, onder wie de bekende journalist Anna Politovskaja, werden vermoord voor hun engagement binnen het medium.
© AFP — Dmitri Moeratov, de hoofdredacteur van 'Novaya Gazeta'. 40.000 extra vluchtelingen uit Oekraïne in 24 uur, maar stroom vertraagt
Iets meer dan 40.000 vluchtelingen zijn de afgelopen 24 uur Oekraïne ontvlucht. Daarmee komt het totaal sinds 24 februari op bijna 3,9 miljoen, zo blijkt uit een telling die de Verenigde Naties vandaag hebben gepubliceerd.
Sinds 22 maart is de vluchtelingenstroom aanzienlijk afgenomen. Toch liggen de aantallen dicht bij de schatting die VN-vluchtelingenorganisatie aan het begin van het conflict had gemaakt.
In totaal hebben meer dan 10 miljoen mensen, of meer dan een kwart van de bevolking, hun huizen moeten verlaten door ofwel de grens over te steken ofwel elders in Oekraïne een toevluchtsoord te zoeken.
De VN schatten dat er bijna 6,5 miljoen binnenlandse ontheemden zijn. Europa heeft sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer zo'n grote toevloed aan vluchtelingen gezien.
© REUTERS — Oekraïense vluchtelingen verlaten Brovary, een stad dichtbij Kiev. Nog 160.000 mensen vast in Marioepol, burgemeester wil evacuatie
Ongeveer 160.000 mensen zitten nog vast in Marioepol, meldt de burgemeester. De stad moet volgens hem volledig worden geëvacueerd omdat er een humanitaire ramp dreigt. Marioepol is een van de steden die het zwaarst zijn getroffen tijdens de oorlog die ruim een maand geleden begon.
Inwoners kunnen alleen weg via humanitaire corridors, waar Oekraïne met Rusland steeds nieuwe afspraken voor moet maken. Vandaag worden volgens vicepremier Irina Veresjtsjoek nergens in Oekraïne vluchtroutes geopend. Dat is omdat er volgens inlichtingen mogelijk Russische "provocaties" zullen plaatsvinden langs de routes.
Marioepol wordt al weken omsingeld door Russische troepen. De zuidelijke havenstad heeft geen watertoevoer, elektriciteit en verwarming. Ook is er een tekort aan voedsel en medicijnen. In de afgelopen weken zijn duizenden inwoners via humanitaire corridors naar veiligere delen van Oekraïne vertrokken. Voor de oorlog had de stad meer dan 430.000 inwoners.
De zware gevechten bij Marioepol houden aan, terwijl Russische militairen de stad proberen in te nemen. Het Britse ministerie van Defensie meldde vanochtend dat Russische troepen erin geslaagd zijn meer grondgebied te veroveren in de omgeving van Marioepol.
© REUTERS Kremlin: "Rechtstreekse gesprekken met Oekraïne kunnen dinsdag plaatsvinden"
Rechtstreekse vredesonderhandelingen tussen delegaties van Oekraïne en Rusland zouden morgen in Istanboel kunnen plaatsvinden, meldt het Kremlin.
Volgens Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zou een persoonlijke ontmoeting meer substantiële onderhandelingen mogelijk maken dan een videoverbinding. Peskov zei eerder vandaag ook wel dat tot nu toe "geen significante successen of doorbraken verwacht werden."
In de meer dan een maand durende oorlog hebben onderhandelaars van Oekraïne en Rusland elkaar drie keer ontmoet in het grensgebied van Wit-Rusland. Daarna verschoven de besprekingen naar het internet.
Een ontmoeting tussen de Russische president Vladimir Poetin en zijn Oekraïense ambtgenoot Volodymyr Zelensky staat voorlopig niet op de planning. "Dat zou nu contraproductief zijn", zo liet de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov weten. "Dat is pas aan de orde als beide kanten dichter bij een akkoord zijn over de voornaamste twistpunten", zei Lavrov tegen Servische media.
Kremlin noemt Bidens uitspraken over Poetin "alarmerend"
Vanuit het Kremlin is vandaag opnieuw commentaar gekomen op de uitspraken van de Amerikaanse president Joe Biden over diens Russische ambtgenoot. Biden had Poetin, onder meer vanwege de Russische inval in Oekraïne, omschreven als een "slager". Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov had het over "alarmerende uitspraken".
Peskov gaf nog aan dat het Kremlin "de uitspraken van de Amerikaanse president heel nauwlettend blijft opvolgen".
Tijdens een toespraak in de Poolse hoofdstad Warschau had Biden Poetin zaterdag een slager genoemd die niet aan de macht kan blijven. Washington probeert intussen de uitspraken van Biden te verduidelijken: de president zou niet opgeroepen hebben tot een regimewissel in Moskou.
© AP — De Amerikaanse president Joe Biden. Kiev ziet af van humanitaire corridors uit vrees voor "Russische provocaties"
De Oekraïense regering wil vandaag geen enkel humanitair corridor voor burgers, uit vrees voor "Russische provocaties".
"Onze inlichtingendiensten melden mogelijke provocaties door de bezetters langs de humanitaire corridors", aldus vicepremier Irina Veresjtsjoek in een boodschap op Telegram. "Als gevolg daarvan, uit veiligheidsoverwegingen voor de burgers, zal vandaag geen enkel corridor geopend worden."
Kremlin: "Geen noemensaardige vooruitgang in onderhandelingen"
Rusland en Oekraïne hebben tot nu toe geen "significante vooruitgang" geboekt in hun onderhandelingen om het conflict in Oekraïne te beëindigen. Dat heeft de woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov, gezegd.
"Voorlopig zien we geen vooruitgang of belangrijke doorbraken", zei Peskov tegen journalisten.
De Russische en Oekraïense delegaties zullen vandaag normaal gezien een nieuwe gespreksronde houden in Istanboel.
© REUTERS — Woordvoerder van het Kremlin Dmitri Peskov. Tweede zeemijn op drift ontdekt voor kust van Turkije
Een zeemijn, die mogelijk is afgedreven vanuit Oekraïne, is maandag ontdekt voor de kust van Igneada, een kleine stad in het noordwesten van Turkije. Zaterdag werd al een eerste mijn onschadelijk gemaakt aan een ingang van de Bosporus. Dat heeft het Turkse ministerie van Defensie bekendgemaakt.
De mijn werd gedetecteerd voor de kust van Igneada, dicht bij de Bulgaarse grens aan de Zwarte Zee, zegt het ministerie op Twitter. Eenheden van de speciale operaties van de marine zijn ter plaatse gestuurd.
De mijn is geïsoleerd en "er is een interventie gestart om de mijn onschadelijk te maken", aldus nog het ministerie.
Ankara geeft aan dat het met de Russische en Oekraïense autoriteiten heeft gesproken en "de coördinatie over deze zaak met hen voortzet".
De Turkse autoriteiten waarschuwden enkele dagen geleden voor het gevaar van mijnen voor de Oekraïense kust, die door een storm losgeslagen kunnen zijn, door een bericht te publiceren op het maritieme waarschuwingssysteem NAVTEX.
Zeemijnen moeten volgens de Haagse Conventie van 1907 uitgerust zijn met systemen die ze onschadelijk maken wanneer ze op drift geraken. BIj oude mijnen kunnen zulke systemen echter ontbreken, waardoor ze een gevaar vormen, zeggen Turkse media.
Tarweprijs zakt na meer optimisme over bevoorrading
De prijs voor tarwe is maandag opnieuw gedaald, na signalen dat de wereldwijde bevoorrading toch niet zo krap zou uitvallen als werd gevreesd na de Russische inval in Oekraïne. Intussen overweegt Oekraïne om de uitvoer van tarwe deels te hernemen.
Zo zou er onder meer in Australië en Canada meer graan worden geoogst, en zijn er ook positieve signalen over de tarweoogst in Frankrijk.
Oekraïne overweegt om vanaf volgende maand de beperkingen op de uitvoer van tarwe deels terug te schroeven, eens het land voldoende tarwe heeft ingezaaid. Dat zegt een Oekraïense vice-minister aan het financiële persagentschap Bloomberg. Hoe dan ook blijft de uitvoercapaciteit beperkt, doordat heel wat havens door de oorlog zijn gesloten.
De Oekraïense regering legde de beperkingen op na de Russische inval. Maar bijvoorbeeld de beperkingen op zonnebloemolie werden vorige week al opgeheven. Het land zelf heeft voldoende voorraden en de landbouwers hebben nood aan middelen om hun operaties voort te zetten.
Na de Russische inval in Oekraïne schoot de tarweprijs omhoog. Rusland en Oekraïne gelden als een van de belangrijkste graanregio's ter wereld.
Oekraïne: "Russen willen door verdediging rond Kiev breken"
Russische troepen willen de verdedigingslinies rond Kiev doorbreken en verder oprukken naar de hoofdstad. Dat hebben Oekraïense bronnen maandagochtend gezegd.
In het noordwesten en het oosten weerstaat het Oekraïense leger pogingen van Russische militairen om belangrijke wegen en nederzettingen in handen te krijgen, meldt de Oekraïense generale staf.
Intussen gaf het Russische ministerie van Defensie beelden vrij van pantservoertuigen die de stad Zalissya, op ongeveer 40 kilometer van Kiev, zouden hebben verlaten en over de autosnelweg E95 zouden rijden.
De informatie van beide partijen kan niet onafhankelijk worden geverifieerd. De Oekraïense generale staf maakte maandagochtend ook gewag van aanhoudende gevechten in andere delen van het land, waaronder de regio's Mykolajiv en Zaporizja in het zuiden.
Russische tankers schakelen locatiegegevens uit vanwege sancties
Russische tankers die olieproducten en -chemicaliën vervoeren, zetten steeds vaker hun locatiegegevens uit. Volgens experts zou dat kunnen wijzen op een poging om de sancties vanwege de oorlog in Oekraïne te omzeilen, bijvoorbeeld door ongezien ladingen over te hevelen van Russische schepen naar schepen die niet zijn gesanctioneerd.
In de week tot 25 maart waren er zeker 33 voorvallen van schepen die de apparatuur om locaties door te geven hadden uitgeschakeld, meldt het Israëlische maritiem adviesbureau Windward, dat zich daarbij baseert op satellietbeelden en kunstmatige intelligentie. Dat is ruim het dubbele van het wekelijks gemiddelde van veertien in het afgelopen jaar.
Deze zogeheten 'dark activities' vonden voornamelijk plaats in of rond de exclusieve economische zone van Rusland, aldus Windward. Onder de schepen die hun locatiegegevens uitschakelden bevonden zich schepen die verbonden zijn aan grote ondernemingen en internationale scheepvaartmaatschappijen, maar ook kleine bedrijven, aldus Windward.
De commerciële scheepvaart is volgens de internationale maritieme wetgeving verplicht om een automatisch identificatiesysteem (AIS) aan te hebben staan als een schip op zee is. Het uitschakelen of manipuleren van het identificatiesysteem wordt door het Amerikaanse ministerie van Financiën gezien als de belangrijkste manier om sancties te omzeilen.
Sinds de invasie in Oekraïne eind februari hebben de Europese Unie, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en andere bondgenoten de sancties tegen het Kremlin opgevoerd. De Amerikaanse president Joe Biden vaardigde op 8 maart een decreet uit om de invoer van Russische olie en gas te verbieden. Op dezelfde dag zei het Verenigd Koninkrijk dat het de invoer van olie tegen het einde van het jaar geleidelijk zal stopzetten. Beide landen hebben samen met Canada Russische schepen de toegang tot hun havens ontzegd.
Meer Duitse deelstaten willen pro-Russische Z strafbaar maken
Meerdere Duitse deelstaten willen dat het pro-Russische Z-symbool strafbaar wordt. Iris Spranger, senator voor de deelstaat Berlijn, zegt maandag in de Duitse krant Der Tagesspiegel dat het Z-symbool in bepaalde contexten gelijk staat aan de goedkeuring van oorlog en agressie. "Dat zou wettelijk strafbaar zijn en in dat geval zullen we direct ingrijpen", aldus Spranger.
Sinds de Russische invasie in Oekraïne wordt het Z-symbool gebruikt om steun voor de oorlog in het land uit te spreken. De letter is in korte tijd uitgegroeid tot een pro-Russisch symbool. Veel Russische legervoertuigen die deelnemen aan de strijd in Oekraïne zijn beschilderd met de letter. Waarom is niet duidelijk. Mogelijk staat de Z voor het woord "zapad", dat westen betekent. Dat kan duiden op het legerdistrict waar de troepen vandaan komen of op de windrichting waarin de aanval plaatsvindt.
Georg Eisenreich, de minister van Justitie van de Zuid-Duitse deelstaat Beieren, zei vrijdag al dat het strafrecht vervolging toestaat van mensen die bepaalde misdrijven verdedigen, waaronder geweldsmisdrijven. "De oorlog die Rusland in Oekraïne voert, druist in tegen het internationaal recht en is misdadig", aldus de minister. "Het Openbaar Ministerie treedt daarom op tegen iedereen die ideologisch steun betuigt aan die oorlog."
De deelstaat Nedersaksen liet weten het symbool eveneens strafbaar te stellen. De stad Stuttgart is ook voorstander van zo'n verbod, net als de deelstaat Noordrijn-Westfalen. De minister voor Vluchtelingenzaken van de deelstaat, Joachim Stamp, zei op Twitter dat het symbool in heel Duitsland verboden moet worden.
Kiev: Rusland levert nieuwe raketten aan Wit-Rusland
Het Russische leger treft volgens Kiev voorbereidingen om nieuwe raketaanvallen op Oekraïne uit te voeren door nieuwe projectielen voor lanceerplatforms naar Wit-Rusland te vervoeren, zei de Oekraïense legerleiding zondagavond op basis van de militaire inlichtingendiensten.
De raketten zouden worden gestationeerd bij een eenheid in het zuidoosten van Wit-Rusland en zouden bedoeld zijn om te gebruiken met een Iskander-wapensysteem. Deze raketten kunnen worden voorzien van kernkoppen. Het Duitse persbureau DPA kon de informatie niet onafhankelijk verifiëren.
Rusland liet eerder deze maand al weten op korte termijn "modern" militair materieel te leveren aan buurland Wit-Rusland, de belangrijkste bondgenoot van de Russen. Het Russische leger heeft via Wit-Rusland al duizenden militairen Oekraïne ingestuurd.
© AP — Het Iskander-wapensysteem. Oekraïne: "Russische troepen hebben Marioepol veranderd in stof"
Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat Russische troepen de belegerde stad Marioepol "in stof hebben veranderd", terwijl het de huidige humanitaire situatie in de stad als "catastrofaal" beschrijft.
“Terwijl Marioepol wordt belegerd en gebombardeerd, vechten mensen om te overleven. De humanitaire situatie in de stad is catastrofaal. De Russische strijdkrachten veranderen de stad in stof', stelde het ministerie vandaag. Op Twitter deelde het ook beelden van de stad met de oproep 'Red Marioepol!':
Verenigd Koninkrijk: Rusland blijft Zwarte Zeekust blokkeren
Volgens de Britse regering handhaaft Rusland zijn blokkade van de Oekraïense kusten van de Zwarte Zee. Zo isoleert Rusland Oekraïne van internationale maritieme handel. Bovendien gaan de sporadische raketaanvallen van Russische zeestrijdkrachten op doelen in Oekraïne door, klinkt het in een verklaring van het Britse ministerie van Defensie. In die verklaring wordt verwezen naar informatie van de inlichtingendiensten, die in de nacht van zondag op maandag geopenbaard werd.
De vernietiging van het Russische landingsschip Saratov in de haven van Berdjansk zou de Russische marine intussen vermoedelijk kunnen laten aarzelen om in de toekomst troepen in te zetten in de nabijheid van Oekraïense kusten, klinkt het verder.
Nog voor het begin van de oorlog begon Londen, op een ongebruikelijk open manier informatie van inlichtingendiensten te openbaren. Al weken maakt de Britse regering dagelijkse inschattingen over het verloop van de aanvalsoorlog bekend.
Hollywoodsterren dragen lintjes en buttons voor Oekraïne bij Oscar-uitreiking
Verschillende Hollywoodsterren die zondag aanwezig waren bij de uitreiking van de Academy Awards in Los Angeles droegen steunbetuigingen voor het Oekraïense volk.
De Engelse acteur Benedict Cumberbatch had een geel-blauwe button op zijn pak geprikt en acteur Jason Momoa droeg een pochet in die kleuren. Actrice Marlee Matlin had een blauw-gouden ketting omgedaan en regisseur Francis Ford Coppola verscheen op de rode loper met een pin van de Oekraïense vlag op zijn smoking.
© AFP — Jason Momoa. Ook hadden veel sterren het blauwe lintje opgespeld dat de Hoge commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties heeft uitgegeven. Erop staat de tekst #WithRefugees. Onder anderen actrices Jamie Lee Curtis en Yoon Yeo-jeong, songwriter Dianne Warren, componist Alberto Iglesias en regisseur Paolo Sorrentino droegen het blauwe speldje.
© EPA — Jamie Lee Curtis draagt het blauwe lintje van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. De Amerikaanse tak van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR, die de lintjes uitdeelde aan de sterren, twitterde vlak voor de ceremonie: "En de Oscar voor beste pleitbezorger voor vluchtelingen gaat naar... iedereen die #WithRefugees steunt. Dank voor jullie medeleven."
De organisatie achter de Academy Awards hield tijdens de ceremonie ook een moment stilte voor de slachtoffers van de Russische aanval op Oekraïne. De organisatie riep aanwezigen en kijkers op het Oekraïense volk te helpen "op welke manier je maar kan". De actie kreeg kritiek op social media, onder meer omdat de donatiepot die daarna werd vertoond gesponsord was door een cryptosite.
© AFP — Een boodschap om Oekraïne te steunen tijdens de Oscar-uitreiking. Nieuwe luchtaanvallen op Oekraïense steden, Kiev verwijt Rusland "onmenselijke tactieken"
Meerdere Oekraïense steden zijn zondagavond opnieuw het doelwit van Russische luchtaanvallen geworden. Volgens Oekraïense media werden onder andere de hoofdstad Kiev, alsook Loetsk, Rivne en Charkiv opgeschrikt door zware explosies.
In Loetsk, in het noordwesten van Oekraïne, werd zondagavond een brandstofdepot getroffen. In alle regio's van het land waren eerder al luchtalarmen afgegaan.
De Oekraïense leiders beschuldigen het Russische leger van "onmenselijke tactieken". Daarbij wijzen ze onder meer naar de "gedeeltelijke of totale blokkade van humanitaire corridors en blokkades van belegerde steden". "Bovendien gaat Rusland door met totale raketaanvallen op Oekraïense steden. Havenstad Marioepol werd met een bommentapijt aangevallen."
"De Russen hebben geen menselijkheid of beschaving meer. Alleen nog raketten en bommen om Oekraïne zoveel mogelijk van de kaart te vegen", klinkt het.
Oekraïense troepen melden successen bij Charkiv
Oekraïense troepen hebben naar eigen zeggen succesvolle tegenaanvallen gelanceerd in de buurt van Charkiv, een stad in het oosten van Oekraïne. Daar zijn Russische troepen zondag uit meerdere plaatsen verdrongen, zegt Oleh Synjehoebov, de gouverneur van de omliggende provincie Charkiv, op de berichtendienst Telegram. "We drijven de bezetters terug naar de (Russische) grens", aldus Synjehoebov.
Bij Russische luchtaanvallen op Izjoem werd een woonhuis getroffen, zegt Synjehoebov. Een gezin van vier mensen kwam om het leven. De informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Kiev vraagt VN om veiligheidszone voor Tsjernobyl
Oekraïne heeft de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN)gevraagd om een speciale veiligheidszone voor de kerncentrale van Tsjernobyl. Een speciale VN-missie zou daar de controle moeten overnemen, klinkt het.
Oekraïne meent dat wat nucleaire veiligheid betreft, de "onverantwoordelijke en onprofessionele acties van het Russische leger" voor een ernstige bedreiging zorgen, "niet alleen voor Oekraïne, maar ook voor honderden miljoenen Europeanen".
De VN-Veiligheidsraad moet daarom volgens Oekraïne "onmiddellijke maatregelen treffen voor een demilitarisering van de zone van de kerncentrale van Tsjernobyl en een speciale VN-missie in het leven roepen". Daarmee moet het risico op een herhaling van de kernramp van Tsjernobyl verkleind worden.
Volgens de Oekraïners hebben Russische troepen in de omgeving van de kernreactor grote hoeveelheden munitie opgeslagen. Daarnaast zijn er in het gebied rond de reactor grote bosbranden uitgebroken, die ernstige gevolgen zouden kunnen hebben. Bluswerkzaamheden zouden door Russische troepen gehinderd worden. Door de branden kunnen radioactieve deeltjes in de lucht terechtkomen en door de wind meegevoerd worden.
De kernramp van Tsjernobyl in 1986 was de zwaarste uit de geschiedenis.
Scholz: "Regimewissel in Rusland is niet doel van NAVO"
Een regimewissel in Rusland is niet de doelstelling van de NAVO en niet die van de Amerikaanse president, ondanks de invasie in Oekraïne. Dat heeft de Duitse bondskanselier Olaf Scholz zondag gezegd op de Duitse openbare omroep.
Joe Biden had zaterdag in Warschau te kennen gegeven dat zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin niet aan de macht zou mogen blijven. Het Witte Huis verduidelijkte al snel dat de Amerikaanse president niet aanstuurde op een regimewissel.
"De democratie, de vrijheid en het recht hebben overal een toekomst. Ik denk dat we als mens een diepe wens hebben om in een democratie te leven", aldus Scholz. "Maar het is aan de volkeren en naties om te vechten voor deze vrijheid. Wat wij moeten garanderen is dat er geen schending is van de integriteit en soevereiniteit van de staten."
Gevraagd naar de wapenleveringen door Duitsland, die door Kiev als onvoldoende bestempeld worden, antwoordde Scholz dat Duitsland "alles doet wat binnen zijn macht ligt". De wapens die reeds door het westen geleverd zijn, hebben volgens de bondskanselier "aanzienlijke successen" mogelijk gemaakt.
Zelensky: "Verschillende Russische zakenmannen boden Kiev hulp aan"
Verschillende Russische zakenmannen, onder wie Chelsea-eigenaar Roman Abramovitsj, hebben Kiev geld aangeboden, onder meer om het leger te ondersteunen. Dat beweert althans de Oekraïense president Volodymir Zelensky zondag in een interview met verschillende Russische media. Van verschillende zakenlui zou hij "signalen" gekregen hebben.
Een van die signalen kwam dus van Abramovitsj. De oligarch zou dicht bij de Russische president Vladimir Poetin staan en er lopen EU-sancties tegen hem. "We hebben signalen gekregen van hem en enkele andere zakenlui, die aanboden: 'we kunnen helpen op de een of andere manier, we kunnen iets doen'", aldus Zelensky.
"Sommigen hebben gezegd dat ze bereid waren om te helpen bij de heropbouw van het land na de oorlog", zei de Oekraïense president. "'We willen ons bedrijf naar Oekraïne verplaatsen, we leven in Engeland of ergens in Zwitserland. Maar hoe komen we van die sanctielijst af?'. Er zijn er die hun naam niet willen geven en zeggen dat ze, als Russen, ons leger willen helpen."
Zelensky verzekerde verder dat ongeacht welke zakenlieden bereid zijn geld te geven om het Oekraïense leger te steunen, Oekraïne bereid is "hun veiligheid te garanderen, hen werk te verschaffen en hun bedrijven de kans te geven zich te ontwikkelen". De president gaf aan het gesprek te willen aangaan over een "nationaliteitswijziging" van deze mensen.
Woensdag nog schreef de 'Wall Street Journal' dat Zelensky bij de Amerikaanse president Joe Biden gepleit zou hebben om Abramovitsj niet te sanctioneren omdat hij in de vredesonderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland een rol zou kunnen spelen.
Oekraïne is bereid om neutraliteit te bespreken
Oekraïne is bereid om te spreken over het aannemen van een neutrale status als onderdeel van een vredesakkoord met Rusland, zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zondag in een video-interview met Russische journalisten. Een dergelijke status zou wel door derden moeten worden gegarandeerd en eerst in een referendum aan de Oekraïense bevolking moeten worden voorgelegd. Met neutraliteit wordt in dit verband bedoeld dat Oekraïne nu en in de toekomst afziet van lidmaatschap van de NAVO.
"Veiligheidsgaranties en neutraliteit, niet-nucleaire status van onze staat. We zijn klaar om ervoor te gaan. Dit is het belangrijkste punt", zei Zelensky, die weigerde andere Russische eisen te bespreken, zoals de demilitarisering van Oekraïne. Wel gaf hij aan dat een overeenkomst met Rusland pas mogelijk is als Russische troepen zich terugtrekken. De suggestie om buitenlandse vredestroepen in Oekraïne toe te laten wees hij af, omdat hij geen "bevroren conflict" in zijn land wil.
Het gesprek van Zelensky met Russische journalisten duurde 90 minuten. Hij sprak Russisch en zei onder meer dat de Russische invasie de vernietiging van Russisch sprekende steden in Oekraïne heeft veroorzaakt, en dat de schade nu al groter is dan na de Russische oorlog in Tsjetsjenië. Ook zei hij bereid te zijn al voor het einde van het conflict krijgsgevangen uit te wisselen. De Russische beschuldiging dat Oekraïne chemische en nucleaire wapens heeft noemde hij "lachwekkend".
Voorafgaand aan het interview waarschuwde de Russische communicatiewaakhond Roskomnadzor de deelnemende Russische journalisten om geen verslag te doen van het interview met Zelensky. De waakhond, in 2008 opgericht door oud-president Dmitri Medvedev, zei tevens een onderzoek zijn gestart naar de mediaorganisaties die aan het interview deelnamen.
Nieuwe gespreksronde tussen Moskou en Kiev
Vanaf vandaag zitten Russische en Oekraïense delegaties opnieuw aan tafel voor een nieuwe gespreksronde. Dat heeft David Arakhamia, een van de Oekraïense onderhandelaars, zondag laten weten op Facebook. Plaats van afspraak is de Turkse badplaats Antalya.
Zondag was er nog een videoconferentie tussen beide delegaties. Vanaf maandag tot en met woensdag zitten de twee partijen weer face-to-face samen in Turkije, aldus Arakhamia.
De Russische delegatieleider Vladimir Medinski kondigde via Russische persbureaus ook nieuwe onderhandelingen aan, maar dan alleen op dinsdag en woensdag, en zonder een locatie te vermelden.
Van Turkse zijde is er nog geen bevestiging.
De ministers van Buitenlandse Zaken van Rusland en Oekraïne, respectievelijk Sergej Lavrov en Dmitro Koeleba, zagen mekaar al eens in Antalya op 10 maart. Toen werd geen concrete vooruitgang geboekt.
Kort na het begin van de Russische invasie in Oekraïne op 24 februari begonnen delegaties van beide landen met onderhandelingen. Na drie fysieke gesprekken in het grensgebied van Wit-Rusland werd overgeschakeld op gesprekken via videoverbinding. Uitzondering was de ontmoeting in Antalya.
Oekraïne wil een einde van de gevechten en een terugtrekking van de Russische troepen. Moskou eist dat Kiev afziet van NAVO-lidmaatschap, een erkenning van het geannexeerde schiereiland Krim als Russisch, en de erkenning van twee separatistische pro-Russische regio's in het oosten van Oekraïne als onafhankelijke landen.
Erdogan wijst Poetin op belang wapenstilstand
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin zondag in een telefoongesprek verteld dat een staakt-het-vuren en betere humanitaire omstandigheden nodig zijn na de Russische invasie in Oekraïne. Ook verklaarde het kantoor van de Turkse president dat Rusland bevestigt dat de volgende ronde van vredesbesprekingen tussen Oekraïne en Rusland in Istanboel plaatsvinden.
Een precieze datum werd niet genoemd. Eerder had David Arakhamia, een van de Oekraïense onderhandelaars, op Facebook laten weten dat de gesprekken van maandag tot en met woensdag zouden gehouden worden, en dat in de Turkse badplaats Antalya. De Russische delegatieleider Vladimir Medinski sprak dan weer over onderhandelingen op dinsdag en woensdag. Feit is wel dat de gesprekken weer fysiek zullen plaatsvinden, na goed twee weken van onderhandelingen via videoverbinding.
Tegelijkertijd zei Erdogan, die in het conflict probeert te bemiddelen, dat hij nog maar twee onopgeloste grote geschillen ziet tussen Oekraïne en Rusland. Dat zijn de status van de Oost-Oekraïense regio Donbas, waar de pro-Russische zelfverklaarde republiekjes Donetsk en Loehansk liggen, en van het schiereiland de Krim, dat in 2014 door de Russen werd ingenomen.
De Oekraïense president Zelensky zei zondagavond dat Oekraïne tijdens de nieuwe gespreksronde zal aandringen op de soevereiniteit en territoriale integriteit van het land. "Onze prioriteiten bij de onderhandelingen zijn bekend: over de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne is geen twijfel mogelijk", aldus Zelensky in een videoboodschap. "Effectieve veiligheidsgaranties zijn noodzakelijk. Uiteraard is ons doel vrede en een zo spoedig mogelijke terugkeer van het normale leven in ons land".
