Pentagon: "In voorbije 24 uur is aantal luchtaanvallen aanzienlijk toegenomen"
De Oekraïense hoofdstad Kiev blijft een hoog risico lopen op Russische luchtaanvallen. Dat meldt een hoge officier van het Pentagon. Hij noemt de verklaringen van Rusland over een de-escalatie "mooie retoriek".
Zelfs nu de aanwezigheid op de grond rond Kiev afgebouwd wordt, blijft het Russische leger druk uitoefenen op de stad met luchtaanvallen. In de afgelopen 24 uur is het aantal luchtaanvallen aanzienlijk toegenomen.
De versterking van het Russische offensief in Oost-Oekraïne is ook het gevolg van de mislukking in Kiev, aldus de functionaris. "Deze herpositionering in de Donbas geeft duidelijk aan dat ze weten dat ze gefaald hebben om de hoofdstad in te nemen", zei hij.
Ook Joe Biden reageert "sceptisch" op berichten als zouden de Russen zich hier en daar terugtrekken. "Poetin lijkt zichzelf te isoleren", klonk het. "Er zijn aanwijzingen dat hij enkele adviseurs ontslagen of onder huisarrest geplaatst heeft. Harde bewijzen heb ik hier echter niet voor."
© AFP "Meeste Russische troepen hebben Tsjernobyl verlaten"
Het Oekraïense staatsbedrijf Energoatom deelt vandaag mee dat de meeste Russische troepen die de kerncentrale van Tsjernobyl bezetten, ondertussen weer vertrokken zijn. Slechts een "klein aantal" is achtergebleven, klinkt het, zonder verdere verduidelijking van het aantal resterende militairen. Vogens Energeoatom zijn de Russische troepen in twee colonnes vertrokken richting de grens met Wit-Rusland.
Russische troepen verwierven kort na de invasie van 24 februari de controle over Tsjernobyl, maar het Oekraïense personeel van de centrale bleef toezicht houden op de veilige opslag van gebruikte kernbrandstof en op de in beton gegoten overblijfselen van de reactor die in 1986 explodeerde.
© REUTERS — De structuur die de beschadigde nucleaire reactor van Tsjernobyl beschermt. Poetin dreigt: gaskraan dicht als klanten vanaf 1 april niet in roebels betalen
De Russische president President Vladimir Poetin heeft ermee gedreigd om de gascontracten stop te zetten als klanten vanaf 1 april niet betalen in roebels. "Niemand verkoopt iets gratis en wij gaan niet aan liefdadigheid doen. Dan worden de contracten gestopt", klonk het op de staatstelevisie.
Eerder op de dag zegden Italië en Duitsland nog dat ze de garantie hadden gekregen dat de gasaankopen in euro konden afgehandeld worden. De Russische president sprak dat even later dus duidelijk tegen.
Poetin ondertekende intussen een decreet waarin bepaald is dat buitenlandse klanten van Gazprom een rekening in roebels moeten openen bij een Russische bank. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz reageerde al door te herhalen dat Europa de gasleveringen in euro of in dollars zal blijven betalen.
Duitsland en Frankrijk houden er nu wel rekening mee dat de import van Russisch gas mogelijk stilgelegd zal worden, erkendede Franse minister van Economie Bruno Le Maire in Berlijn. "Er kan een situatie komen waarbij er morgen geen Russisch gas meer is (...) Het is aan ons om op dat scenario voorbereid te zijn en dat doen we ook", klonk het op een gezamenlijke persconferentie met zijn Duitse ambtsgenoot Robert Habeck.
© AP — De Russische president Vladimir Poetin. NAVO: "Russische troepen trekken zich niet terug, maar herpositioneren zich"
De Russische troepen trekken zich niet terug, maar herpositioneren zich in Oekraïne. De NAVO verwacht bovendien bijkomende offensieven van de Russische militairen. Dat heeft secretaris-generaal Jens Stoltenberg gezegd bij de voorstelling van het jaarrapport van de verdragsorganisatie.
"We hebben de recente verklaringen gehoord dat Rusland de militaire operaties rond Kiev en in het noorden van Oekraïne zal afbouwen. Maar Rusland heeft herhaaldelijk gelogen over zijn intenties, dus kunnen we Rusland enkel beoordelen op basis van zijn daden en niet op basis van zijn woorden. Volgens onze inlichtingen trekken de Russische eenheden zich niet terug, maar herpositioneren ze zich", ", aldus de NAVO-baas.
Volgens de verdragsorganisatie probeert Rusland het offensief in de oostelijke Donbas-regio te hergroeperen, bevoorraden en versterken. "Tegelijkertijd behoudt Rusland de druk op Kiev en andere steden. We kunnen dus bijkomende offensieve acties verwachten, die nog meer leed zullen veroorzaken."
De Noor vindt het positief dat vertegenwoordigers van Oekraïne en Rusland met elkaar spreken. Tot dusver is echter geen echte verandering van het Russische hoofddoel gezien, zei hij.
© ANP / EPA — Jens Stoltenberg. Zelensky spreekt Kamer toe om 14.15 uur
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zal vandaag om 14.15 uur de plenaire vergadering van de Kamer toespreken. Volgens ‘De Tijd’ mogen de Kamerleden ook verwijten van Zelensky verwachten over de Belgische diamanthandel met Rusland. Zijn toespraak is uiteraard hier te volgen via HLN Live. Om 14.10 uur begint ook een extra uitzending van VTM NIEUWS.
© ANP / EPA Pro-Russische separatisten claimen controle over bijna heel Loehansk
De pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne claimen de controle te hebben over bijna heel de regio Loehansk en meer dan de helft van de regio Donetsk. Voor het uitbreken van de oorlog hadden ze ongeveer een derde van beide regio's in handen.
De separatisten zeggen dat het gaat om 90 procent van Loehansk en ongeveer 55 tot 60 procent van Donetsk. De informatie is niet onafhankelijk geverifieerd. Rusland heeft afgelopen week gezegd dat zijn troepen in Oekraïne zullen focussen op de "bevrijding" van dit gebied, ook wel bekend als de Donbas.
In de Donbas vechten pro-Russische separatisten sinds 2014 tegen het regeringsleger. Enkele dagen voordat Rusland Oekraïne binnenviel, besloot president Vladimir Poetin de zelfverklaarde volksrepublieken Loehansk en Donetsk als onafhankelijke staten te erkennen.
Kiev stuurt 45 bussen naar Marioepol voor evacuatie burgers
De Oekraïense regering heeft 45 bussen naar de fel belegerde zuidoostelijke havenstad Marioepol gestuurd om burgers te evacueren. "Wij doen al het mogelijke, dat bussen vandaag in Marioepol geraken en de mensen afhalen die er nog niet in geslaagd zijn uit de stad te geraken", aldus vicepremier Irina Verestsjoek in een videoboodschap.
Rusland kondigde voor vandaag een tijdelijk staakt-het-vuren aan in Marioepol voor "uitsluitend humanitaire doeleinden". De burgers zullen via Berdjansk naar Zaporizja kunnen vluchten. Zaporizja ligt zo'n 200 kilometer westelijker.
Marioepol, aan de Zee van Azov, wordt sinds begin maart ingesloten door Russische troepen. Volgens de Oekraïense autoriteiten zitten nog meer dan 100.000 mensen vast in de zwaar vernielde stad. Voor de oorlog telde de havenstad goed 440.000 inwoners.
Er zijn vandaag ook twee humanitaire corridors afgesproken voor de steden Melitopol en Enerhodar, die ook door de Russen bezet zijn.
Er zijn al dikwijls afspraken gemaakt voor de instelling van veilige vluchtroutes, maar die zijn niet altijd nageleefd. Kiev en Moskou wijzen mekaar met de vinger.
Zelensky spreekt vandaag Belgisch en Nederlands parlement toe
De Oekraïense president Zelensky spreekt vandaag niet alleen het Belgische, maar ook het Nederlandse parlement toe via videoverbinding. In Nederland wordt hij deze ochtend verwacht in de Tweede Kamer, om 14.15 uur is de plenaire vergadering van onze Kamer aan de beurt.
De Kamer voorziet een inleiding door voorzitster Eliane Tillieux en een nawoord van premier Alexander De Croo. Vlak voor de toespraak van Zelensky zal het Oekraïense volkslied live worden gespeeld door een celliste en een violiste, beiden van Poolse afkomst. Er zullen vertegenwoordigers van de Oekraïense ambassade in Brussel aanwezig zijn in de zaal, en ook de leden van de Senaat, de ministers-presidenten van de gemeenschappen en de gewesten en de voorzitters van de deelstaatparlementen zijn uitgenodigd.
In Nederland was premier Mark Rutte in eerste instantie niet welkom bij de toespraak, maar Kamervoorzitter Vera Bergkamp maakte deze week bekend dat hij toch kan komen. Ze nodigde naast hem ook de ministers Kajsa Ollongren (Defensie) en Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) uit. Na afloop is er een debat in de Kamer over de toespraak van Zelensky. Het wordt de eerste keer dat een buitenlandse regeringsleider een rede houdt tijdens een vergadering van de Kamer in de plenaire zaal.
© via REUTERS — De Oekraïense president Zelensky. Gesprekken tussen Oekraïne en Rusland vrijdag digitaal voortgezet
De onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland worden vrijdag digitaal voortgezet, meldde de Oekraïense onderhandelaar David Arachamia woensdag. Oekraïne was volgens Arachamia graag opnieuw fysiek om de tafel gegaan, maar Rusland weigerde dit. Volgens het Kremlin moet er eerst verder gewerkt worden aan een verdrag tussen de twee landen.
Arachamija loofde ook de Russische oligarch Roman Abramovitsj, die aanwezig was tijdens het laatste gesprek dinsdag. Hij speelt een positieve rol, zei de Oekraïner volgens mediaberichten. Hij biedt een “onofficieel communicatiekanaal”, waardoor in gewone, niet-diplomatieke taal gesproken kan worden. Hij streeft volgens Arachamija naar neutraliteit. “Hoewel we hem niet zien als een neutrale partij, kunnen we wel zeggen dat hij neutraler is dan de officiële zijde in de onderhandelingen.”
De vredesonderhandelingen werden woensdag weinig hoopvol beëindigd nadat het Kremlin "niet kon stellen dat er iets veelbelovends of enige doorbraak was". Ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei in zijn dagelijkse videoboodschap dat de gesprekken "niets concreets" hebben opgeleverd.
Delegaties van beide kanten waren een dag eerder nog positief over onderhandelingen in Istanboel, waarbij Oekraïne onder meer voorstellen deed over toekomstige neutraliteit en Rusland beloofde troepen terug te trekken.
Pentagon: Russen beginnen zich terug te trekken van kerncentrale in Tsjernobyl
De Russische troepen zijn begonnen met zich terug te trekken van de nucleaire site in Tsjernobyl. Dat meldt een hoge verantwoordelijke van het Pentagon. Rusland had kort na het begin van de inval op 24 februari de controle over de oude kerncentrale veroverd.
Het Russische leger trekt zich terug van de luchthaven van Hostomel, ten noordwesten van Kiev en "Tsjernobyl is een andere zone waar ze begonnen zijn met de herpositionering. Ze verlaten Tsjernobyl om naar Wit-Rusland te trekken", aldus de hoge verantwoordelijke die anoniem wenst te blijven. Het is nog onduidelijk of iedereen vertrekt.
Enkele dagen geleden verlieten de Russen na een korte bezetting al de stad Slavoetitsj, waar personeel woont van de kerncentrale van Tsjernobyl.
Het Pentagon ziet ook andere troepenverplaatsingen, weg van Kiev. Zowat 20 procent van de Russische troepen die op weg waren naar Kiev heeft zich in de afgelopen 24 uur geherpositioneerd, een deel lijkt op weg naar bondgenoot van Rusland Wit-Rusland.
De Amerikanen houden er rekening mee dat een deel naar het oosten van Oekraïne moet om daar verder te vechten. "Onze inschatting is dat ze die troepen gaan herorganiseren, ze opnieuw gaan bevoorraden en ze waarschijnlijk elders in Oekraïne gaan ontplooien", aldus woordvoerder John Kirby volgens CNN. "Op dit moment lijkt die herinrichting nog niet op een specifieke manier te verlopen."
Indien Rusland ernstig was over zijn beweringen rond een de-escalatie, dan zouden ze die troepen "naar hun thuisbasissen" terugsturen, aldus Kirby. Hij voegt nog toe dat er nog steeds bombardementen plaatsvinden bij Kiev.
Nog volgens het Pentagon zouden ook troepen die Tsjernihiv en Soemy belegerden naar Wit-Rusland gestuurd worden.
© AP — Pentagon-woordvoerder John Kirby.
