Zelensky bedankt EP-voorzitter Metsola voor "heroïsch" bezoek aan Kiev
De Oekraïense president Volodimir Zelensky heeft zijn dankbaarheid geuit tegenover Roberta Metsola, de Maltese voorzitter van het Europees Parlement. Hij vindt het naar eigen zeggen "heldhaftig" dat ze persoonlijk naar Kiev is gekomen. Zelensky verwelkomde Metsola in de Oekraïense hoofdstad, waar hij zich sinds eind februari schuilhoudt.
Metsola, die op 18 januari tot voorzitter van het Europees Parlement werd gekozen, is de eerste leider van een Europese instelling die de Oekraïense hoofdstad bezoekt sinds de Russische invasie op 24 februari begon.
© VIA REUTERS — Roberta Metsola. "Ik wil je persoonlijk bedanken, Roberta, jou en jouw team, op zo'n belangrijk moment voor ons land, voor je heroïsme. Want het is toch heldhaftig om naar Oekraïne te komen," zo zei Zelensky, zoals altijd gekleed in een kaki T-shirt, terwijl hij de EU-delegatie verwelkomde. Hij bedankte Metsola voor de steun van het Europees Parlement aan Oekraïne.
"Wij waarderen al deze stappen heel erg. En aangezien we vanaf nu alles zien door het prisma van vriend/niet-vriend, bestaat het grijze gebied voor ons niet langer in de diplomatie. We zijn blij dat u aan de kant staat van het licht en het goede met betrekking tot Oekraïne," voegde hij eraan toe. "Je bent gekomen en dat is een heel belangrijk teken. We zijn u dankbaar en we zullen het niet vergeten", aldus de Oekraïense president nog.
Voor Metsola hadden alleen de drie premiers van Polen, Tsjechië en Slovenië op 15 maart een bezoek gebracht aan Kiev om hun solidariteit met Oekraïne te betuigen.
© VIA REUTERS — Roberta Metsola en Volodymyr Zelensky. Poetin heeft leger bevolen Russische westgrens te versterken
De Russische president Vladimir Poetin heeft het leger bevolen de westelijke grenzen van het land te versterken, zei een Kremlin-woordvoerder tegen een Belarussische tv-zender. Poetin wil daarmee mogelijke aanvallers ontmoedigen een aanval te lanceren.
De woordvoerder zei tevens dat enkele landen, die hij niet bij naam noemde, hun militaire potentieel aan het versterken zijn nabij de westelijke grenzen van Rusland. Minister van Defensie Sergei Shoigu werkt daarom aan een veiligheidsplan, aldus de woordvoerder.
Oekraïne ontkent dat het Russisch oliedepot aanviel
Oekraïne weerlegt de Russische beschuldigingen dat het een oliedepot in het Russische Belgorod heeft aangevallen, zo heeft de Britse openbare omroep BBC vrijdag gemeld. Lees meer.
6.266 mensen via corridors uit steden geëvacueerd
In totaal zijn vrijdag 6.266 mensen via humanitaire corridors uit Oekraïense steden geëvacueerd, meldt een Oekraïense regeringsfunctionaris. Daaronder bevonden zich 3.071 mensen die de belegerde havenstad Marioepol hadden verlaten.
Eerder vandaag meldde zowel het Rode Kruis als een assistent van de burgemeester van Marioepol dat evacuatie uit die stad onmogelijk is. Rusland had voor vrijdag een humanitaire corridor voor Marioepol aangekondigd, maar die was volgens de assistent in de ochtend niet geopend. Volgens hem "laten de bezetters sinds gisteren geen humanitaire hulp, zelfs niet in kleine hoeveelheden, toe".
Hoe de ruim 3.000 evacués vandaag toch Marioepol wisten te verlaten, zei de regeringsfunctionaris niet.
© REUTERS Evacuatie Marioepol ook volgens Rode Kruis onmogelijk
Het Rode Kruis meldt dat het team dat het vrijdag stuurde om de evacuatie van duizenden burgers uit de door Russen belegerde Oekraïense stad Marioepol te vergemakkelijken, zich gedwongen zag om te keren doordat de omstandigheden het "onmogelijk maakten om verder te gaan".
Het Rode Kruis-team, dat bestaat uit drie voertuigen en negen personeelsleden, kon Marioepol niet eens bereiken, laat staan dat het de veilige doorgang van burgers kon faciliteren. Zaterdag zal het team een nieuwe poging wagen, aldus het Rode Kruis.
Eerder vrijdag meldde een assistent van de burgemeester van Marioepol dat de belegerde stad afgesloten blijft voor iedereen die probeert binnen te komen, zoals het ook "zeer gevaarlijk" was voor iedereen die probeert te vertrekken.
Rusland had voor vrijdag een humanitaire corridor voor Marioepol aangekondigd, maar die was volgens de assistent in de ochtend niet geopend. Volgens hem "laten de bezetters sinds gisteren geen humanitaire hulp, zelfs niet in kleine hoeveelheden, toe."
Oekraïne zegt dat het 86 militairen geruild heeft met Rusland
Oekraïne heeft vrijdag gezegd dat 86 van zijn militairen uitgewisseld zijn voor Russen, zonder te preciseren hoeveel Russen werden overgedragen.
"Er heeft zopas een uitwisseling plaatsgevonden, 86 Oekraïense militairen, onder wie vijftien vrouwen, zijn al in veiligheid gebracht", meldde de adjunct-chef van het presidentiële bureau, Kirilo Timosjenko, op Telegram.
Unesco: "Zeker 53 Oekraïense cultuursites verwoest of beschadigd door oorlogsgeweld"
Sinds de Russische inval werden zeker 53 culturele sites in Oekraïne verwoest of beschadigd. Dat heeft Unesco vrijdag bekendgemaakt. "Het gaat om 29 kerken, zestien historische gebouwen, vier musea en nog eens vier monumenten", zo zegt assistent directeur-generaal Ernesto Ottone Ramirez.
Charkov, in het noordoosten van het land, behoort tot de meest getroffen regio's. Zo zouden Russische bombardementen het Holocaust Memorial, het Nationale Theater voor Opera en Ballet en het Kunstmuseum in de tweede grootste stad van Oekraïne hebben verwoest.
Ook de situatie in de noordelijke stad Tsjernihiv is complex. Tsjernihiv is een van de oudste steden van Oekraïne en herbergt talrijke kloosters en kerken daterend uit een periode die gaat van de tiende tot en met de negentiende eeuw. Zo ook de Sint-Katelijnekerk die volgens Unesco schade opliep. De zeven Oekraïense werelderfgoederen die op de Unescolijst prijken, werden voorlopig gespaard.
Centrale van Tsjernobyl is intact, maar Russen blootgesteld aan straling, meldt Kiev
De kerncentrale van Tsjernobyl is niet beschadigd tijdens de vier weken van bezetting door Russische soldaten. De Russen zouden zichzelf wel blootgesteld hebben aan straling door geulen te graven in besmette gebieden. Dat melden de Oekraïense autoriteiten.
De Tsjernobyl-centrale wekt geen stroom meer op, maar er wordt nog wel radioactief afval bewaard. De centrale werd op de eerste dag van de oorlog ingenomen door Russische troepen. Zij verlieten gisteren het terrein.
"Alle apparatuur in de centrale van Tsjernobyl werkt. Alle stralingsmonitoring- en controlesystemen werken in hun gebruikelijke regime", zei de directeur van de centrale Valeri Sejda in een mededeling van het Oekraïense agentschap voor kernenergie Energoatom.
Volgens de Oekraïense autoriteiten zijn de Russische soldaten blootgesteld aan waarschijnlijk hoge doses straling in een verboden zone, die zwaar besmet is door de ramp van 1986.
"Het dikke stof dat hun voertuigen in de lucht brachten en de radioactieve deeltjes die het bevatte, zijn gemakkelijk via de longen het lichaam van de Russen kunnen binnendringen", verklaart Sejda. Ze zouden ook greppels hebben gegraven in die besmettelijke zone, wat nog gevaarlijker is. "Het is dus heel goed mogelijk dat zij een aanzienlijke stralingsbesmetting hebben opgelopen", aldus Energoatom.
© REUTERS — Archiefbeeld van de kerncentrale van Tsjernobyl. Poetin bespreekt extra maatregelen tegen "bedreigingen voor binnenlandse veiligheid"
De Russische president Vladimir Poetin zal extra maatregelen tegen "bedreigingen voor de binnenlandse veiligheid" bespreken. Dat bericht het Russische staatsagentschap TASS.
Twee weken geleden waarschuwde Poetin nog voor een "vijfde colonne" van Russische "verraders". Die zouden het Westen helpen om zijn zogenaamde anti-Russische doelstellingen te bereiken. Poetin vergeleek het Westen en de sancties tegen Moskou, het gevolg van de invasie van Oekraïne, met de praktijken van de nazi's in de Tweede Wereldoorlog.
De woordvoerder van het Kremlin sprak nadien ook van een zuivering. "In dergelijke situaties blijken veel mensen verraders te zijn en vertrekken ze zelf uit ons leven. Sommigen nemen ontslag, sommigen verlaten het land. Dat is een zuivering. Anderen overtreden de wet en worden gestraft conform die wet", zei Dmitri Peskov, woordvoerder van het Kremlin.
Vandaag komt Poetin bijeen met de permanente leden van de Russische Veiligheidsdraad om extra maatregelen te bespreken tegen bedreigingen voor de "binnenlandse veiligheid van het land", aldus staatsagentschap TASS, dat gebonden is door de Russische censuurregels. "De agenda van bestaat uit extra maatregelen om bedreigingen voor de binnenlandse veiligheid te verhinderen en te neutraliseren", zei Poetin bij het begin van de meeting, die zou bijgewoond worden door onder anderen premier Michail Misjoestin en defensieminister Sergej Sjoigoe.
Gazprom stapt uit Duitse dochter Gazprom Germania
Het Russische gasbedrijf Gazprom stapt naar eigen zeggen uit het Duitse filiaal Gazprom Germania. "Op 31 maart beëindigde de Gazprom Groep de participatie in de Duitse onderneming Gazprom Germania en al haar vermogenswaarde, met inbegrip van Gazprom Marketing & Trading Ltd.", meldt de Russische gasreus via het socialemediakanaal Telegram.
Meer details zijn niet bekend en Gazprom Germania kwam tot nu niet met een verklaring. Het is onduidelijk wat de gevolgen zullen zijn op de Duitse markt.
Gazprom Germania gold als een volledige dochter van Gazprom. Het Duitse bedrijf is eigenaar van verschillende ondernemingen uit de Duitse gasindustrie. Het gaat bijvoorbeeld om Wingas, een gashandelaar, en gasopslagbedrijf Astora. Ook een minderheidsbedrijf in gastransportbedrijf Gascade valt onder Gazprom Germania.
Persbureau Bloomberg had donderdag reeds gemeld dat de Duitse regering de verschillende opties bekijkt voor Wingas, dat zowat 20 procent van de Duitse markt van gas voorziet, nu klanten het bedrijf mijden. Tot de opties behoren een herstructurering of een nieuwe leverancier vinden voor zijn klanten. De regering zou laten bekijken wat de impact van een faillissement zou zijn.
De voorbije dagen was er in Duitsland ongerustheid over de gasleveringen uit Rusland. Het land kondigde zelfs een waarschuwingsfase van het gasnoodplan af. Die waarschuwingsfase geldt als voorzorgsmaatregel vanwege mogelijke leveringsproblemen van gas. Die kunnen ontstaan als Rusland de gaskraan zou dichtdraaien wanneer landen hun gasrekening niet in roebels betalen.
© REUTERS — Illustratiebeeld. IAEA stuurt personeel naar Tsjernobyl en andere locaties Oekraïne
Het internationale atoomgenootschap IAEA stuurt personeel naar de oude kerncentrale van Tsjernobyl en andere nucleaire locaties in Oekraïne. Directeur-generaal Rafael Grossi zegt overeenstemming met Kiev te hebben bereikt over de aanwezigheid van zijn medewerkers.
Grossi ging deze week naar Oekraïne voor een bezoek aan een kerncentrale en ontmoetingen met Oekraïense autoriteiten, vervolgens ging hij door naar Rusland voor overleg daar. Met beide partijen is afzonderlijk afgesproken hoe de nucleaire veiligheid te handhaven.
In overleg met Oekraïne wordt bepaald waar en wanneer IAEA-medewerkers worden ingezet, aldus Grossi. Er zullen verschillende missies in Oekraïne volgen, zei hij nog. De eerste medewerkers zouden volgende week naar daar gaan.
De Tsjernobyl-centrale wekt geen stroom meer op, maar er wordt nog wel radioactief afval bewaard. De centrale werd op de eerste dag van de oorlog ingenomen door Russische troepen. Zij verlieten het terrein op 31 maart. De reden achter het vertrek is niet bekend bij de VN-waakhond. IAEA-chef Grossi spreekt wel van een stap in de goede richting.
Ook zouden volgens hem de waarden van de straling rond de kerncentrale normaal zijn. De straling kan zijn toegenomen door stof dat door militaire voertuigen is opgeworpen toen Russische troepen Tsjernobyl verlieten.
Amnesty bevestigt Russisch gebruik van clustermunitie en onwettig doden van Oekraïners
De oorlogstactieken van de Russische troepen in Oekraïne viseren dichtbevolkte regio's en leiden tot het onwettig doden van burgers. Zo stelt Amnesty International in een nieuw onderzoek. "Al vijf weken lang zien burgers in heel Oekraïne hun steden iedere dag met de grond gelijkgemaakt worden", stelt Amnesty International. "Burgers die vastzitten in belegerde steden moeten onmiddellijk toegang krijgen tot humanitaire corridors voor een veilige evacuatie."
De mensenrechtenorganisatie verzamelde bewijs op basis van interviews met burgers in vijf belegerde steden en satellietbeelden van de Russische belegeringstactieken, waaronder onwettige willekeurige aanvallen. Daarbij maken de troepen geen onderscheid tussen militaire doelwitten en burgers. Verder zouden ze ook de basisvoorzieningen en communicatie afsluiten, de burgerinfrastructuur vernietigen en de toegang tot medische zorg beperken, zo zegt Amnesty.
Bovendien vond de organisatie ook voor het eerst bewijs dat Russische militairen verboden wapens gebruiken zoals clustermunitie. Clustermunitie kan enkele honderden kleinere bommen bevatten en wordt over een grote oppervlakte verspreid. Hierdoor komt het onvermijdelijk terecht in gebieden waar burgers wonen. Volgens de mensenrechtenorganisatie gebruiken de Russen ook ongeleide "domme" bommen en Multiple Launch Rocket Systems. Die laatste werden ingezet bij aanvallen op Charkiv eind februari. Daarbij kwamen minstens negen burgers om het leven, onder hen ook kinderen.
Miljoenen Oekraïners sloegen ondertussen op de vlucht, maar vele mensen, onder wie oudere personen en mensen met een beperking, slagen er niet in om de gruwel te ontsnappen. "Onze onderzoekers ter plekke hebben gedocumenteerd hoe sommige van de meest kwetsbare mensen extra hard worden getroffen." Amnesty International vraagt daarom om deze groepen voorrang te verlenen bij evacuaties uit het oorlogsgebied.
Kremlin: Betaling in roebel voor gas is "niet in steen gebeiteld"
Rusland beschouwt de omschakeling naar betalingen in roebel voor gasleveringen aan het Westen als de momenteel meest gunstige oplossing voor het land. De nieuwe regeling staat niet in steen gebeiteld en kan weer veranderd worden, heeft Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov gezegd. "Onder de huidige omstandigheden is de roebel echter de te verkiezen en meest betrouwbare optie", aldus Peskov.
De overstap naar roebelbetalingen betekent volgens hem ook niet dat de leveringen onmiddellijk zullen worden stopgezet, als het geld uitblijft. In het decreet dat de Russische president Vladimir Poetin donderdag ondertekende, is een overgangstermijn voorzien. Volgens experten zal de overstap ten vroegste eind april, begin mei gelden. Rusland wil zo de eigen munteenheid stabiliseren.
Klanten in westerse en door Moskou zogeheten "onvriendelijke" landen moeten een rekening hebben bij de Gazprombank. Daar kunnen ze, zoals voorheen, in euro of dollar betalen voor gas. De bank zet het geld om in roebel, koopt de valuta op de beurs van Moskou en maakt het geld dan over aan Gazprom. Het is nog niet duidelijk of daarbij kosten zullen ontstaan en wie daarvoor zal opdraaien.
© via REUTERS — De woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov. "Russische industriële activiteit op laagste peil in twee jaar"
Dat de westerse sancties na de inval in Oekraïne de Russen treffen, blijkt ook uit macro-economische statistieken. De Russische industriële activiteit is in maart tot het laatste peil in twee jaar gedaald, zo blijkt uit onderzoeksdata van 'S&P Global'. De vraag daalde sterk en ook de bevoorradingsproblemen namen toe.
De zogenaamde inkoopindex van 'S&P Gobal' zakte tot 44,1 punten in maart, tegen 48,6 punten in februari. Onder de 50 wijst op een krimp van de activiteit.
De orders daalden aan het snelste tempo in jaren, klinkt het. Vooral de buitenlandse vraag stuikte ineen. Daarnaast waren er ook ongeziene prijsstijgingen.
Voor wat de verwachtingen betreft, zakte het Russische ondernemersvertrouwen tot het laagste niveau in 22 maanden.
Oekraïense minister zegt niets over aanval in Rusland
De Oekraïense buitenlandminister Dmitro Koeleba kan de betrokkenheid van Oekraïne bij een mogelijke luchtaanval op een brandstofdepot in de Russische stad Belgorod niet bevestigen of ontkennen. Hij zegt niet over alle militaire informatie te beschikken.
Volgens Rusland is Oekraïne verantwoordelijk voor de gebeurtenissen in Belgorod, een stad op zo'n 30 kilometer van Oekraïne vandaan. Het is de eerste keer dat de Russische autoriteiten Oekraïne beschuldigen van een dergelijke luchtaanval op een doel in Rusland.
Rusland stelt dat twee Oekraïense militaire helikopters vrijdagochtend de grens zijn overgevlogen voor een aanval op een faciliteit van de Russische staatsoliemaatschappij Rosneft. Daarbij ontstond een grote brand. Volgens de regionale gouverneur zijn twee medewerkers gewond geraakt en zijn ook omwonenden geëvacueerd. Een onafhankelijke bevestiging van de aanval is er nog niet.
Onderhandelingen tussen Moskou en Kiev hervat
De gesprekken tussen Moskou en Kiev om een einde te maken aan de Russische invasie van Oekraïne, zijn vrijdag hervat. Dat zei de Russische onderhandelaar Vladimir Medinski. "We zetten de onderhandelingen via een videoverbinding voort. Onze standpunten over de Krim en de Donbass zijn niet veranderd", aldus Medinski op zijn Telegram-kanaal. Rusland annexeerde de Krim in 2014 al. De Donbass is voor een deel in handen van pro-Russische separatisten.
Europol zet teams in aan grens met Oekraïne
"Om de Europese Unie en de Oekraïense vluchtelingen te beschermen tegen criminele bedreigingen, heeft Europol operationele teams ingezet" aan de grens met Oekraïne, zo meldt de Europese politiedienst in een verklaring.
De teams komen er in Litouwen, Polen, Roemenië, Slovakije en Moldavië, op vraag van de landen zelf. Binnenkort zal ook Hongarije volgen.
Europol waarschuwde er eerder al voor dat Oekraïense vluchtelingen die de invasie van hun land ontvluchten, bij aankomst in de EU slachtoffer kunnen worden van mensensmokkelaars, en drong er bij de gastlanden op aan waakzaam te blijven.
De teams bestaan uit Europol-specialisten en functionarissen van buiten het agentschap en zullen de nationale autoriteiten bijstaan in veiligheidscontroles en onderzoeken aan de buitengrenzen van Europa.
Deense politie maakt einde aan blokkade van Russische olie door Greenpeace
"De politie is de vier militanten van Greenpeace aan het weghalen die de blokkade van de supertanker Pertamina Prime handhaafden", zo laat een woordvoerster van Greenpeace, Emma Oehlenschläger, weten.
De milieuorganisatie lanceerde de actie donderdag om 11 uur voor de haven van Frederikshavn (in het westen) om een verbod te eisen op de import van fossiele energie uit Rusland, naar aanleiding van de invasie in Oekraïne.
De militanten blokkeerden meermaals de overslag van olie tussen de twee schepen, waarvan het ene onder Singaporese vlag vaart en het andere onder Maltese vlag. Ongeveer 100.000 ton olie moet van de Seaoth overgeladen worden op de Pertamina Prime.
De twee voorbije weken lanceerde de Deense tak van Greenpeace verscheidene acties tegen de overslag van Russische olie. Dit was de eerste die geslaagd was.
© © Andrew McConnell / Greenpeace Brand in Russisch brandstofdepot bij Oekraïense grens
Er woedt brand in een brandstofdepot in de Russische stad Belgorod, op zo'n veertig kilometer van de grens met Oekraïne. De gouverneur van de Russische regio bevestigt het vuur. Zeker twee mensen raakten gewond, bewoners van drie straten moesten geëvacueerd worden. Het vuur zou dicht bij brandstofreservoirs woeden, luidde het. Zowat 170 brandweerlui bestrijden de vlammen.
Op sociale media gaan ongeverifieerde beelden rond waarop een grote brand en zwarte rookwolken in een bewoond gebied te zien zijn. Twee dagen eerder vond er in de regio een grote explosie plaats in een Russisch munitiedepot. Dat gebeurde bij het dorp Krasni Oktiabr, 12 kilometer van de Oekraïense grens. Vier mensen raakten daarbij gewond.
Het is onduidelijk waar de explosie van eerder deze week en de brand van vrijdag door zijn veroorzaakt. Oekraïne heeft geen verantwoordelijkheid opgeëist. Volgens de Russische autoriteiten is de brand een gevolg van een bombardement met Oekraïense helikopters.
Meer dan 2,4 miljoen Oekraïense vluchtelingen in Polen
Meer dan 2,4 miljoen vluchtelingen uit Oekraïne zijn sinds de start van de Russische invasie gevlucht naar buurland Polen. Alleen donderdag al kwamen er in het land 23.000 Oekraïners aan, meldt de Poolse grenswacht vrijdag op Twitter. Dat waren er 10 procent minder dan een dag voordien.
Er zijn echter geen officiële cijfers van het aantal vluchtelingen dat in Polen blijft en hoeveel mensen verder reizen naar andere Europese landen.
Polen en Oekraïne delen een grens die 500 kilometer lang is. In Oekraïne woonden voor de start van de oorlog meer dan 44 miljoen inwoners.
Volgens de Russische autoriteiten zijn sinds de start van de invasie al ongeveer 550.000 mensen uit Oekraïne naar Rusland gevlucht. Dat bericht staatspersagentschap Tass. De voorbije 24 uur zouden meer dan 18.700 mensen Rusland zijn binnengekomen. Meer dan 161.000 van het totale aantal zouden Russen zijn. Die informatie is echter niet onafhankelijk geverifieerd.
© ANP / EPA — Polen en Oekraïne delen een grens die 500 kilometer lang is. China is tegen uitsluiting van Rusland uit G20
China verzet zich tegen de uitsluiting van Rusland uit de G20, de groep van negentien geïndustrialiseerde landen en de Europese Unie. Dat heeft de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi verklaard tijdens besprekingen met zijn Indonesische collega Retno Marsudi in Tunxi in de zuidoostelijke Chinese provincie Anhui.
Indonesië is dit jaar voorzitter van de G20 en heeft de leiders uitgenodigd om op 15 en 16 november naar het toeristische eiland Bali te komen. Die top mag "niet worden gepolitiseerd", aldus Wang Yi. China vindt dat de oorlog in Oekraïne niet de bijeenkomst mag domineren.
Verschillende landen, waaronder de VS, hebben al opgeroepen om Rusland uit de G20 te zetten. Wang Yi stelt echter dat "alle leden gelijk zijn en dat niemand de macht heeft om de G20 te verdelen".
In de oorlog in Oekraïne steunt China zijn "strategische partner" Rusland. Het land wijst naar de VS en de NAVO als hoofdverantwoordelijk voor de crisis daar.
Duizenden containers voor Rusland vast in haven Rotterdam
In de haven van Rotterdam staan duizenden containers met bestemming Rusland vast op de kades. Containers die voor Rusland zijn bestemd, mogen pas naar dat land vervoerd worden na uitgebreide inspectie om er zeker van te zijn dat de sancties niet overtreden worden.
"Je kunt je de nachtmerrie voorstellen die dan ontstaat", aldus Allard Castelein van het Havenbedrijf Rotterdam tegen Bloomberg. Al voor de invasie kampten de wereldwijde bevoorradingsketens, en de containervaart in het bijzonder, met de naweeën van de coronacrisis.
Volgens de topman telt de haven momenteel 4500 containers die klaarstaan voor inspectie. Zo'n groot aantal is volgens hem verre van normaal. "We proberen om dat aantal zo laag mogelijk te houden omdat de opslagruimte beperkt is."
Gazprom stelt dat gasleveringen aan Europa aanhouden
De leveringen van Russisch gas aan Europa houden volgens het Russische staatsgasbedrijf Gazprom vrijdag aan. De leveringen via Oekraïne liggen iets lager dan donderdag, maar nog steeds dicht bij het maximum dat Gazprom kan sturen onder het transitcontract met dat land, aldus financieel nieuwsagentschap Bloomberg.
Via de pijpleiding Nord Stream 1, de directe verbinding met Duitsland, wordt gas geleverd. De volumes liggen iets onder het niveau van donderdag, maar nog dicht bij de maximumcapaciteit, aldus Bloomberg. De leveringen via de Yamal-pijleiding, die via Polen naar Duitsland loopt, liggen vrijdagochtend dan weer stil.
Rond de gasleveringen ontstond donderdag veel onduidelijkheid. De Russische president Vladimir Poetin zei toen dat Russisch gas vanaf april met roebels betaald moet worden. Uit een decreet viel later op te maken dat een financiële constructie bij de Gazprombank het voor buitenlandse partijen mogelijk moet maken om via een omweg gewoon in euro's te blijven afrekenen.
Voor vrijdag staan er volgens Gazprom wel iets minder Europese leveringen op de planning dan donderdag. Maar dat zou niet liggen aan wijzigingen van Russische kant, maar omdat er iets minder gas is ingekocht door de andere landen in Europa.
Russische leger zegt helikopter neergehaald te hebben
Het Russische leger heeft naar eigen zeggen een Mi-8-helikopter van het Oekraïense leger neergehaald. Dat zei woordvoerder Igor Konatsjenkov vrijdag.
De Russische luchtafweer zou de Mi-8 hebben neergehaald in Ljoebimovka, nabij de grens met Oekraïne. Voorts schoten de Russen naar eigen zeggen in de afgelopen 24 uur acht drones neer op verschillende plaatsen in het door Moskou binnengevallen Oekraïne.
Daarnaast zei Konatsjenkov dat Rusland met luchtaanvallen zes Oekraïense militaire faciliteiten, waaronder vijf munitiedepots, heeft verwoest.
Eerder op vrijdag meldden de Russische autoriteiten een bombardement met Oekraïense helikopters op een oliedepot in de Russische stad Belgorod, dicht bij de grens met Oekraïne. Daardoor zou er brand zijn ontstaan in de brandstofreservoirs.
Inwoners Marioepol wachten op kans om te vluchten
Het Rode Kruis en medewerkers van de Verenigde Naties zullen vrijdag een nieuwe poging wagen om inwoners van Marioepol te evacueren. De Oekraïense stad, waar nog meer dan 100.000 inwoners zouden zijn, wordt door Rusland belegerd.
Rusland beloofde donderdag dat er vrijdag vanaf 9 uur Belgische tijd een nieuw staakt-het-vuren zou komen in Marioepol om humanitaire corridors mogelijk te maken. Vrijdagochtend meldden de autoriteiten van de omsingelde stad echter dat de routes om te vertrekken nog steeds geblokkeerd waren.
Er zijn wel berichten dat er evacuaties aan de gang zijn in de nabijgelegen stad Berdjansk. Het gaat daarbij vooral om mensen die al uit Marioepol zijn geraakt.
Ook in de stad Zaporizja waren er vrijdag bussen aangekomen voor de evacuatie van burgers.
Oekraïne claimt herovering elf dorpen in regio Cherson
Oekraïense troepen hebben naar eigen zeggen de afgelopen dagen elf nederzettingen in de zuidelijke Oekraïense regio Cherson heroverd. Het Russische leger stelt echter dat het de hele regio in handen heeft.
Tijdens de opmars in het noorden van de regio zijn de Oekraïense troepen ook gestoten op achtergelaten Russisch militair materieel, waaronder T-64 tanks, stelt het ministerie van Defensie in Kiev.
In een verklaring van het ministerie staat dat de Oekraïense autoriteiten erin geslaagd zijn voedsel en medicijnen te leveren aan de lokale bevolking.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski waarschuwde al dat Moskou in de regio een pro-Russische volksrepubliek wil stichten naar het voorbeeld van de oostelijke Oekraïense separatistische regio's Donetsk en Loehansk.
Situatie rondom Kiev lijkt iets te verbeteren
De situatie rondom de Oekraïense hoofdstad Kiev lijkt iets te verbeteren. De militaire commandant van de stad meldt dat in een verklaring. In de buitenwijken van de stad zou nog altijd gevochten worden, maar verder bleef het donderdag relatief rustig.
Het Oekraïense leger zou bezig zijn om de bevrijde gebieden rondom de hoofdstad vrij te maken van explosieven en mijnen. Ondanks de vorderingen moeten inwoners van de stad voorzichtig blijven en schuilen als het luchtalarm klinkt, meldt de commandant.
© AP — Verwoeste Russische tanks in de buurt van Kiev. © AP — Oekraïense soldaten rijden langs wrakken van Russische tanks nabij Kiev. Zelensky ontslaat twee Oekraïense generaals vanwege verraad
De Oekraïense president Zelensky heeft in zijn dagelijkse videoboodschap laten weten dat twee "verraders" zijn ontslagen. Het zou gaan om hooggeplaatste generaals die voor de Oekraïense veiligheidsdiensten werken. De president zegt dat hij "geen tijd heeft voor landverraders".
Zelensky noemt de twee mannen bij naam. De Oekraïense president waarschuwt "antihelden" dat zij "uiteindelijk allemaal gestraft zullen worden". De BBC spreekt van "een zeldzame glimp van interne onenigheid" in Oekraïne.
Australië belooft Oekraïne legervoertuigen na toespraak Zelensky
Een dag na de toespraak van de Oekraïense president Zelensky voor het Australische parlement, krijgt Oekraïne waar het om gevraagd heeft. Zelenski vroeg donderdag om legervoertuigen, zogenoemde Bushmasters. Deze werden vrijdag door de Australische premier Scott Morrison toegezegd.
Tijdens zijn toespraak zei Zelensky dat Australië "zeer goede legervoertuigen bezit, die Oekraïne goed kan gebruiken". Morrison liet weten dat het deze in Australië geproduceerde voertuigen aan het belaagde land gaat leveren. Hoeveel Bushmasters Oekraïne krijgt, is niet duidelijk. Morrison zei wel dat "we niet alleen gebeden sturen, maar ook wapens, munitie, humanitaire hulp en nu ook deze gepantserde voertuigen".
Zelensky sprak donderdag naast het Australische parlement ook de Belgische plenaire Kamer toe.
EU vraagt China op top om Rusland niet te hulp te schieten
De videotop die de Europese Unie en China vrijdag hebben belegd draait om de Russische oorlog tegen Oekraïne. De EU wil de verzekering van China dat het Rusland daarbij niet gaat helpen.
China is bezig met een hachelijke koorddansoefening, zeggen hooggeplaatste Brusselse bronnen voor aanvang van het overleg van EU-kopstukken met de Chinese premier en president. Het wil bondgenoot Rusland uit de wind houden zonder rechtstreeks met het Westen te botsen.
Maar als het tegemoetkomt aan Ruslands verzoek om militaire steun en hulp bij het omzeilen van westerse sancties, valt Beijing van het koord, aldus ingewijden. "Dan ben je gewoon niet langer neutraal." Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie, voorzitter Charles Michel van de raad van regeringsleiders van de EU-landen en buitenlandchef Josep Borrell "zullen de verzekering vragen dat China niet van zins is een economische reddingsboei of concrete steun te leveren in deze oorlog".
Als China daarvoor toch kiest, heeft dat volgens de EU-bronnen ook voor het land zelf grote gevolgen. Dan worden ook Chinese bedrijven en banken geraakt en komt de aanhoudende groei van de welvaart, waarop het bewind in Beijing steunt, in het geding. Voor de Chinese economie is het Westen immers oneindig veel belangrijker dan Rusland.
Voor Rusland Oekraïne binnenviel, hoopte Brussel juist de verstandhouding met China wat te verbeteren. Die was niet best door bijvoorbeeld onenigheid over de gebrekkige toegang van Europese bedrijven tot China en het koeioneren door Beijing van bijvoorbeeld EU-land Litouwen. Dat China tientallen Europarlementariërs sancties oplegde na kritiek op de Chinese omgang met de Oeigoeren, Tibet en Hongkong deed ook geen goed.
KU Leuven zamelde al bijna half miljoen euro in voor Oekraïense studenten en onderzoekers
De KU Leuven heeft via haar noodfonds al bijna 500.000 euro ingezameld voor Oekraïne, zo heeft de universiteit vrijdag bekendgemaakt. Het geld gaat specifiek naar de opvang van gevluchte Oekraïense studenten en onderzoekers.
"Deze gulle blijk van solidariteit, van zowel binnen als buiten de universiteit, is hartverwarmend", reageert rector Luc Sels. "Met dit fonds kunnen we toch al een deel van de materiële zorgen wegnemen en hen een warm onthaal en een werk- en studieplek weg van oorlogsgeweld aanbieden."
Begin maart kondigde de universiteit aan een noodfonds op te richten. Ondertussen staat de teller op 467.000 euro. Ongeveer een derde van dat bedrag is ingelegd door de KU Leuven, een derde komt van meer dan 1.000 externe schenkers en nog een derde komt van personeelsleden en onderzoeksgroepen binnen KU Leuven en UZ Leuven.
Voorts stelde de universiteit een aantal jobfuncties open voor onderzoekers die op de vlucht zijn. Ondertussen zijn er al vijf Oekraïense wetenschappers in Leuven aangekomen om hun werk verder te zetten. Hun gezinnen worden ook opgevangen. Verschillende andere onderzoekers zijn nog onderweg. Op dit moment staan nog ruim twintig andere functies open.
Ook studenten op de vlucht kunnen bij de KU Leuven terecht voor hulp. In totaal polsten ongeveer 200 studenten naar hun mogelijkheden. De universiteit werkt aan een systeem van beperkte registratie voor studenten, zodat ze snel kunnen instappen en een getuigschrift kunnen behalen van hun gevolgde opleiding, wanneer ze willen terugkeren naar Oekraïne.
Zelensky: "Gevechten nog niet voorbij, situatie extreem moeilijk"
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft vrijdag in zijn dagelijkse videoboodschap gezegd dat "de gevechten nog niet voorbij zijn" en "er moeilijke dagen in het verschiet liggen". In het zuiden van het land en in de Oost-Oekraïense Donbas-regio is de situatie momenteel "extreem moeilijk", stelt Zelensky.
De Oekraïense president bevestigt dat de Russische troepen succesvol verdreven worden ten noorden van Kiev en rondom de steden Soemy en Tsjernihiv. "We moeten ons echter ook realiseren dat dit onderdeel is van de Russische tactiek", zegt Zelensky, die benadrukt dat er geen sprake is van "toevalligheden".
Zelensky zegt te weten wat de Russen van plan zijn. "De troepen trekken weg van gebieden waar we ze verslaan en concentreren zich op andere belangrijke plekken waar het voor ons moeilijk kan zijn", aldus de president. Hij vreest voor "krachtige aanvallen" op onder meer Marioepol, Charkov en Cherson.
© via REUTERS — De Oekraïense president Zelensky tijdens zijn nachtelijke toespraak in Kiev. Brits leger: Russische troepen vanuit Georgië naar Oekraïne
Rusland verzamelt troepen die momenteel in Georgië zijn om te helpen bij de strijd in Oekraïne. Volgens het Britse leger gaat het om zo'n 1.200 tot 2.000 militairen die worden verdeeld over drie verschillende bataljons.
Het is "hoogst opmerkelijk dat Rusland op deze manier aan versterkingen probeert te komen", schrijven de Britten over de troepenverzameling in Georgië. Volgens het Britse leger, dat de oorlog in Oekraïne volgt met behulp van inlichtingendiensten, "is dit indicatief voor de onverwachte verliezen aan Russische zijde".
In de regio's Abchazië en Zuid-Ossetië in Georgië zijn Russische militairen gelegerd sinds Rusland het land in 2008 binnenviel.
Voorzitter Europees Parlement onderweg naar Kiev
De voorzitter van het Europees Parlement, Roberta Metsola, is onderweg naar de Oekraïense hoofdstad Kiev. Op Twitter schrijft de Maltese in zowel het Oekraïens als het Engels dat zij "onderweg is naar Kiev". Het bericht is voorzien van een foto van Metsola op een treinstation.
De reis van de kersverse voorzitter van het Europees Parlement was uit veiligheidsoverwegingen niet aangekondigd. Ook is het niet duidelijk wat er precies op het programma staat. Een woordvoerder wil enkel kwijt dat Metsola "een boodschap van hoop en steun zal brengen". Vorige maand reisden de regeringsleiders van Polen, Slovenië en Tsjechië per trein naar Kiev. Na afloop van dat bezoek riep de Poolse premier Mateusz Morawiecki Europese, Britse en Amerikaanse leiders op om Kiev ook te bezoeken om er "in de ogen van de vrouwen en kinderen te kijken".
Rusland zegt humanitaire corridor uit Marioepol te openen
Rusland opent morgen een humanitaire corridor van de belegerde havenstad Marioepol naar het noordwestelijker gelegen Zaporizja. Dat zegt een vertegenwoordiger van het Russische ministerie van Defensie aan staatpersagentschap Tass. Volgens Michael Mizintsev, de topman van het Nationaal Defensie Management Centrum, doet Moskou dat na een verzoek van de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz.
De corridor zal morgen om 9 uur Belgische tijd geopend worden. "Om het succes van deze humanitaire operatie te garanderen, zal ze worden uitgevoerd met rechtstreekse deelneming van vertegenwoordigers van het Hoge Commissariaat van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen en het Internationaal Comité van het Rode Kruis", aldus Mizintsev nog.
Gisteren stuurde de Oekraïense regering 45 bussen naar Marioepol om mensen te evacueren. Het is nog niet duidelijk of dat gelukt is.
Volgens Oekraïense autoriteiten zijn nog 100.000 van de in totaal 440.000 inwoners aanwezig in de stad.
Nucleaire waakhond bereidt missie naar Tsjernobyl voor
De nucleaire VN-waakhond IAEA bereidt een missie voor naar de kerncentrale in Tsjernobyl, nu de ruime meerderheid van de Russische troepen zich daar teruggetrokken heeft. Het internationale atoomgenootschap wil onder meer controleren of het nucleaire afval van de in 1986 ontplofte centrale nog veilig opgeslagen is.
"Het IAEA is in nauw overleg met de Oekraïense autoriteiten over het sturen van een eerste hulp- en ondersteuningsmissie van het Agentschap naar Tsjernobyl in de komende dagen", verklaarde het IAEA. De atoomwaakhond voegde eraan toe dat Oekraïne "veronderstelt" dat ook de resterende Russische troepen in de omgeving zich voorbereiden op een vertrek.
Ook wil het IAEA onderzoeken of de beweringen kloppen dat sommige Russische troepen aan hoge doses radioactieve straling zijn blootgesteld toen ze zich nabij de kerncentrale van Tsjernobyl bevonden.
© REUTERS — FILE PHOTO: A general view shows the New Safe Confinement (NSC) structure over the old sarcophagus covering the damaged fourth reactor at the Chernobyl nuclear power plant, in Chernobyl, Ukraine, April 5, 2017. REUTERS/Gleb Garanich/File Photo Pentagon: "In voorbije 24 uur is aantal luchtaanvallen aanzienlijk toegenomen"
De Oekraïense hoofdstad Kiev blijft een hoog risico lopen op Russische luchtaanvallen. Dat meldt een hoge officier van het Pentagon. Hij noemt de verklaringen van Rusland over een de-escalatie "mooie retoriek".
Zelfs nu de aanwezigheid op de grond rond Kiev afgebouwd wordt, blijft het Russische leger druk uitoefenen op de stad met luchtaanvallen. In de afgelopen 24 uur is het aantal luchtaanvallen aanzienlijk toegenomen.
De versterking van het Russische offensief in Oost-Oekraïne is ook het gevolg van de mislukking in Kiev, aldus de functionaris. "Deze herpositionering in de Donbas geeft duidelijk aan dat ze weten dat ze gefaald hebben om de hoofdstad in te nemen", zei hij.
Ook Joe Biden reageert "sceptisch" op berichten als zouden de Russen zich hier en daar terugtrekken. "Poetin lijkt zichzelf te isoleren", klonk het. "Er zijn aanwijzingen dat hij enkele adviseurs ontslagen of onder huisarrest geplaatst heeft. Harde bewijzen heb ik hier echter niet voor."