Explosies in Kiev tijdens bezoek VN-secretaris-generaal
In het centrum van Kiev zijn donderdagavond twee zware explosies gehoord. Dat hebben ooggetuigen verklaard aan persagentschap Reuters. Burgemeester Vitali Klitsjko, bevestigt op zijn Telegram-kanaal dat er explosies hebben plaatsgevonden in het Shevchenkivsky-district in het centrum van de stad. Volgens Klitsjko is er nog geen informatie over mogelijke slachtoffers.
De explosies vonden plaats net nadat VN-secretaris-generaal António Guterres de Oekraïense president Volodymyr Zelensky een bezoek bracht in Kiev. De twee gaven een gezamenlijke persconferentie, waarop Guterres stelde dat de Verenigde Naties er alles aan doen om de mensen bij de staalfabriek in Marioepol te evacueren. De VN-chef noemde de situatie in de zuidelijke havenstad een "crisis binnen een crisis".
© AFP — VN-secretaris-generaal António Guterres en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Rusland meldt zware luchtaanvallen op Oekraïne
Rusland heeft donderdag zware luchtaanvallen op Oekraïne gemeld. De luchtmacht zou 76 militaire objecten hebben gebombardeerd. Nog eens 38 militaire objecten waren het doelwit van raketten. Daaronder waren zes munitiedepots, aldus het Russische ministerie van Defensie.
De berichten konden niet onafhankelijk worden geverifieerd. Rusland gaf ook niet aan waar het toesloeg, maar volgens de burgemeester van Kiev werd de Oekraïense hoofdstad donderdag getroffen door een Russische aanval.
Oekraïne meldde ook Russische beschietingen van de zuidelijke steden Odessa en Mikolajiv, waar tientallen woningen, auto's en bedrijven beschadigd raakten. Over schade in Odessa is nog niets bekend.
Twee krachtige explosies gehoord in Russische stad Belgorod
In het zuiden van de Russische stad Belgorod, dicht bij de grens met Oekraïne, zijn donderdag twee krachtige explosies gehoord. Getuigen hebben dat gezegd tegen persbureau Reuters. Het is nog niet bekend wat de oorzaak van de ontploffingen was en of er slachtoffers zijn gevallen en schade is aangericht.
Rusland heeft de afgelopen dagen een serie aanvallen gemeld van Oekraïense strijdkrachten op doelen in Belgorod en andere plaatsen in de grensstreek. Moskou waarschuwde voor aanzienlijke escalatie. Kiev heeft niet rechtstreeks de verantwoordelijkheid genomen, maar omschreef de incidenten als 'terugbetaling' en 'het lot van Rusland', negen weken na de invasie in het buurland.
De Russische buitenlandwoordvoerster Maria Zacharova zei eerder beschuldigend dat het Westen Oekraïne openlijk oproept Rusland aan te vallen. Ze waarschuwde het geduld van het Kremlin niet op de proef te stellen.
© rv — Eerder deze week woedde een brand bij een munitiedepot in Belgorod. Oekraïne spreekt al van meer dan 8.000 oorlogsmisdaden door Russen
Oekraïne heeft al meer dan 8.000 gevallen van mogelijke oorlogsmisdaden geïdentificeerd sinds het begin van de Russische invasie. Dat heeft de Oekraïense procureur-generaal donderdag bekendgemaakt.
Concreet gaat het om 8.600 zaken die alleen oorlogsmisdaden betreffen en meer dan 4.000 zaken die verband houden met oorlogsmisdaden, vertelde Iryna Venediktova tijdens een interview met het Duitse Welle.
De oorlogsmisdrijven omvatten het doden van burgers, het bombarderen van civiele infrastructuur, foltering en seksuele misdrijven op Oekraïens grondgebied. De aanklagers onderzoeken verder ook het gebruik van verboden wapens.
Mogelijk ligt het aantal misdaden nog hoger, want door de Russische bezetting kunnen onderzoekers bepaalde gebieden niet bezoeken. Het gaat dan onder meer om de zwaar belegerde steden Marioepol, Donetsk en Loehansk. Het openbaar ministerie maakt zich wel sterk dat ze veel mensen uit die gebieden hebben kunnen ondervragen.
Donderdag zijn al tien Russische soldaten aangeklaagd wegens mogelijke oorlogsmisdaden in Boetsja. Zij zullen worden opgezocht, aldus de procureur-generaal.
© REUTERS — Begraafplaats voor mensen die om het leven zijn gekomen tijdens de Russische aanvallen in Boetsja. Opnieuw gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne
Oekraïne en Rusland hebben opnieuw gevangenen geruild. Dat heeft de Oekraïense vicepremier Iryna Veresjtsjoek gemeld op berichtenkanaal Telegram. Volgens Veresjtsjoek droeg Rusland 45 Oekraïners over. Het zou gaan om 13 officieren, 20 soldaten onder wie vijf gewonden, en 12 burgers.
Waar de ruil plaatsvond en hoeveel Russen werden overgedragen, is niet bekendgemaakt.
Biden vraagt Congres om 33 miljard dollar extra waarvan 20 miljard voor wapens
De Amerikaanse president Joe Biden gaat het Congres om 33 miljard dollar extra vragen met het oog op de oorlog in Oekraïne. Dat heeft een Amerikaanse verantwoordelijke donderdag gezegd. Het extra geld is nodig omdat de reeds goedgekeurde hulp niet volstaat. De oorlog kan nog maanden of langer duren, klinkt het, "wat betekent dat de VS en zijn bondgenoten Oekraïne moeten blijven steunen".
Van de 33 miljard dollar zou er 20 miljard bestemd zijn voor militaire hulp, terwijl zo'n 8,5 miljard naar economische hulp zou gaan.
De Verenigde Staten hebben sinds het begin van de invasie van Moskou in Oekraïne voor meer dan 3,7 miljard dollar aan wapens en munitie toegezegd of reeds geleverd aan Oekraïne.
Europese Commissie betaalt lidstaten 3,5 miljard euro voor opvang vluchtelingen
De Europese Commissie heeft al ruim 3,5 miljard euro aan voorschotten betaald aan de lidstaten om hen te ondersteunen bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Dat heeft de Commissie zelf gemeld.
De voorschotten komen uit 'REACT-EU', een onderdeel van het Europese relanceplan dat zich richt op de ondersteuning van regio's. Met het geld kunnen lidstaten onder meer voeding, accommodatie, gezondheidszorg, onderwijs en jobbegeleiding aanbieden aan vluchtelingen, zo verklaarde eurocommissaris voor Sociale Rechten Nicolas Schmit.
Volgens de cijfers van de Commissie ontving Polen tot dusver 562 miljoen euro. Het land vangt ongeveer 2,5 miljoen vluchtelingen op, zowat de helft van alle Oekraïners die hun land zijn ontvlucht. Na Polen volgen Italië (452 miljoen euro), Roemenië (450 miljoen euro), Spanje (434 miljoen euro) en Hongarije (299 miljoen euro). België ontving 11 miljoen euro.
Naast het geld uit 'REACT-EU' laat de Commissie de lidstaten ook toe om ongebruikte cohesiefondsen uit de vorige meerjarenbegroting tot 2020 te gebruiken voor de vluchtelingencrisis. In totaal kan op Europees niveau tot 17 miljard euro vrijgemaakt worden om de opvang van vluchtelingen te financieren.
© ANP / EPA — Oekraïense vluchtelingen in Warschau, Polen. Atoomenergieagentschap IAEA bezorgd door ontbreken toegang tot kerncentrale Zaporizja
De topman van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) Rafael Grossi is "bezorgd" over het ontbreken van toegang tot de kerncentrale van Zaporizja, de grootste in Europa. Die kerncentrale in het zuidoosten van Oekraïne werd op 4 maart door de Russen ingenomen.
"Het staat bovenaan mijn lijstje met bezorgdheden als het gaat over de situatie van de nucleaire installaties in Oekraïne", verklaarde Grossi tijdens een persconferentie in Wenen.
De nucleaire site staat nog steeds onder controle van Rusland, waardoor de Oekraïense regulator geen toezicht kan houden. "We moeten dus zo snel mogelijk een aantal taken uitvoeren, zowel wat betreft inspecties, toezicht als veiligheidsactiviteiten", onderstreepte Grossi. "We moeten terugkeren naar Zaporizja, dat is heel belangrijk", voegde de topman van het IAEA daar nog aan toe.
Tijdens zijn bezoek aan Oekraïne eerder deze week sprak Grossi over de kwestie met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. "Binnen enkele dagen" zou er ook een ontmoeting met Rusland op het programma staan.
© ANP / EPA — De topman van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) Rafael Grossi. Britse onderdaan omgekomen in Oekraïne, nog een andere vermist
Een Britse onderdaan is om het leven gekomen in Oekraïne, een tweede persoon wordt nog vermist. Dat meldt een woordvoerder van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Volgens Sky News gaat het om een twee vrijwilligers die naar Oekraïne waren getrokken om te vechten tegen Russische troepen, maar die berichten zijn niet bevestigd.
"We kunnen bevestigen dat een Britse onderdaan is gedood in Oekraïne en bieden de familie steun aan", aldus Buitenlandse Zaken. "We zijn ook op de hoogte van een vermiste Brit in Oekraïne, maar we zijn dringend op zoek naar meer informatie." Verdere details werden niet vrijgegeven.
Gazprom: "Polen blijft Russisch gas kopen, maar dan via Duitsland"
Ondanks het dichtdraaien van de gaskraan naar Polen blijft het land Russisch gas kopen, maar dan via Duitsland. Dat zegt Sergej Kuprijanov, de woordvoerder van de Russische gasreus Gazprom.
Via de Jamal-Europa pijpleiding vloeit dagelijks zowat 30 miljoen kubieke meter gas terug van Duitsland naar Polen. Het gas vloeit met andere woorden in de omgekeerde richting, een zogenaamde 'reversed flow'.
"Er werd plechtig verklaard dat Russisch gas niet meer gebruikt en gekocht wordt. Maar in realiteit is dat niet zo", klinkt de Russische zienswijze.
Gazprom had gisteren zelf bevestigd geen gas meer te leveren aan Polen en Bulgarije. De beslissing kwam er omdat hun gasbedrijven niet in roebel betaald hadden, klonk het. Beide landen stelden dat ze wel aan alle verplichtingen voldaan hadden.
De Russische president Vladimir Poetin had vorige maand geëist dat de leveringen voortaan in roebel betaald zouden worden. Moskou dreigde ermee nog meer klanten af te snijden indien ze zich niet schikken.
De demarche van Poetin ging gepaard met een presidentieel decreet dat een nieuw betalingsmechanisme voorziet. Die stelt dat de bedrijven twee rekeningen moeten openen bij Gazprombank in Rusland: één in een buitenlandse munteenheid en één in roebels.
De klanten betalen in euro's of dollars en de bankpoot van energiereus Gazprom zet het geld dan om in roebels en stort het door naar Gazprom. Pas dan wordt de contractuele verplichting van de klant als gehonoreerd beschouwd.
© AFP Gerecht voert onderzoek naar tien Russische militairen in Boetsja
Het gerecht in Oekraïne voert een onderzoek naar tien Russische militairen die ervan worden verdacht oorlogsmisdaden te hebben gepleegd in de stad Boetsja. Daar werden honderden burgers dood aangetroffen nadat het Russische leger er vorige maand was vertrokken.
De foto's van gedode Oekraïense burgers uit de voorstad van Kiev veroorzaakten wereldwijd afgrijzen. In totaal werden in Boetsja meer dan 400 lichamen gevonden in massagraven, sommigen met hun handen op de rug gebonden. Oekraïne sprak eerder al van een bloedbad onder de burgerbevolking en beschuldigt Rusland van oorlogsmisdaden.
De tien militairen maken deel uit van de 64ste gemotoriseerde infanteriebrigade van het Russische leger. Ze worden verdacht van wrede daden tegen burgers en andere overtredingen van het oorlogsrecht. Oekraïne sprak net als de Amerikaanse president Joe Biden van "genocide".
Het Internationaal Strafhof in Den Haag onderzoekt sinds begin maart of er oorlogsmisdaden in Oekraïne gepleegd zijn. Forensische onderzoekers proberen er bewijsmateriaal te verzamelen. Hoofdaanklager Karim Khan bracht onlangs ook een bezoek aan Boetsja.
© REUTERS Rusland stuurt nieuwe waarschuwing naar Westen: "Stel ons geduld niet verder op de proef"
Rusland heeft opnieuw een waarschuwing naar het Westen gestuurd. "Stel ons geduld niet verder op de proef", maakt de woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken duidelijk.
In de voorbije dagen zijn er verschillende aanvallen uitgevoerd op Russische doelwitten die niet zo heel ver van de Oekraïense grens liggen. Oekraïne eiste de verantwoordelijkheid niet officieel op, maar noemde de incidenten wel "gepaste wraak". De Britse minister van Defensie Ben Wallace voegde er nog aan toe dat Oekraïne het recht heeft om strategische doelwitten in Rusland te bombarderen.
"In het Westen moedigen ze Kiev openlijk aan om Rusland aan te vallen met wapens die ze van NAVO-landen gekregen hebben", aldus Maria Zakharova. "Als dit zo doorgaat, zal er een stevig antwoord van ons komen. Ik zou willen aanraden om ons geduld niet verder op de proef te stellen." Zakharova noemde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky tot slot nog een "poppetje dat gebruikt wordt door het Westen."
© AP — Maria Zakharova, de woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. "Meer dan 3.000 Oekraïense strijders gevangengenomen"
Sinds de start van de oorlog zijn meer dan drieduizend Oekraïense strijders gevangengenomen. Dat melden pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. "Het kunnen er ook meer zijn", aldus militiewoordvoerder Edoeard Bassoerin.
Gisteren gewaagde Joeri Sirovatko, een andere hooggeplaatste separatist uit Donetsk, van 26.000 gevangenen. Hij zei dat er drie detentiecentra zijn ingericht. Zowat honderd Oekraïeners worden vastgehouden als "oorlogsmisdadigers".
De claims zijn uit onafhankelijke bron niet na te trekken. Kiev heeft helemaal geen cijfers verstrekt over krijgsgevangenen die in handen van Rusland gevallen zijn.
© REUTERS Erdogan: "Wil rol van vredesbemiddelaar op mij nemen"
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft aan zijn Russische tegenhanger Vladimir Poetin laten weten dat hij bereid is '"initiatief te nemen" om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Hij wil naar eigen zeggen de rol van vredesbemiddelaar op zich nemen.
Volgens de Turkse president bedankte Poetin hem voor de uitwisseling van de gevangenen tussen Washington en Moskou. Concreet ging het om de Amerikaanse ex-marinier Trevor Reed (veroordeeld tot negen jaar in een Russische gevangenis) en Konstantin Jarosjenko, een Russische piloot die sinds 2010 in de Verenigde Staten in de gevangenis zat. De uitwisseling vond in Turkije plaats, onder toeziend oog van de Turkse inlichtingendienst.
Als lid van de NAVO en bondgenoot van Oekraïne zet Turkije zich sinds het begin van de oorlog in om gesprekken tussen Moskou en Kiev mogelijk te maken. Het land weigerde ook de sancties van het Westen tegen Rusland te steunen om op die manier een lijn met het Kremlin open te houden.
Turkije is ondertussen twee keer gastheer geweest voor rechtstreekse onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne. Erdogan heeft sindsdien al meerdere keren verklaard de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en Poetin te willen ontvangen voor vredesgesprekken.
© AFP — Trevor Reed. Biden wil in beslag genomen rijkdommen van Russische oligarchen overdragen aan Oekraïne
Het Witte Huis heeft donderdag voorgesteld de bij Russische oligarchen in beslag genomen tegoeden te gebruiken om de schade te vergoeden die Oekraïne heeft geleden bij de oorlog. Dat heeft president Joe Biden bekendgemaakt.
"De vereffening van deze 'kleptocratische' activa zou het mogelijk maken de opbrengst over de te dragen aan Kiev ter compensatie van de schade toegebracht door de Russische agressie", aldus het Witte Huis in een perscommuniqué.
© AP — President Joe Biden VN zeggen evacuatiepoging uit Marioepol voor te bereiden, Azov-regiment roept op tot hulp
De VN-coördinatrice voor Oekraïne zal in het zuiden van Oekraïne een evacuatiepoging voorbereiden uit de stad Marioepol, die quasi volledig onder Russische controle valt.
"Ik ga naar Zaporizja om de gehoopte evacuatie uit Marioepol voor te bereiden", zei Osnat Lubrani op Twitter.
© AFP — Archieffoto: rookwolken boven de grote staalfabriek Azovstal in Marioepol vorige week. Volgens Kiev zitten honderden militairen en burgers, onder wie tientallen kinderen, nog verschanst in de grote staalfabriek Azovstal in Marioepol. Dat is de laatste site nog in handen van de Oekraïense troepen. Tot nu toe is geen enkele poging om de fabriek te evacueren geslaagd.
© REUTERS — Nummer twee van het Azov-regiment, Svjatoslav Palamar De leiding van het Oekraïense Azov-regiment heeft vanuit Marioepol ook opgeroepen tot hulp. "Ik roep de politiek-militaire leiding op om doortastende maatregelen te nemen om de blokkade te doorbreken of al diegenen te evacueren die hopen en geloven in hun vaderland", zei de nummer twee van het regiment, Svjatoslav Palamar, in een videoboodschap.
Palamar meldt in de videoboodschap nieuwe, zware aanvallen. Rusland zou daarbij "een kolossale hoeveelheid aan fosforbommen" gebruikt hebben. Die bommen zijn verboden.
Azov begon als een paramilitaire militie, maar werd intussen onderdeel van de Oekraïense veiligheidsdiensten. Het controversiële regiment geniet verder vooral bekendheid vanwege het gebruik van symbolen die eerder al door de nazi's gebruikt werden. In het verleden werden ze door het VN-Hoog Commissariaat voor de Mensenrechten in verband gebracht met oorlogsmisdaden.
Moskou: "Wapenleveringen aan Oekraïne bedreigen Europese veiligheid"
De wapenleveringen aan Oekraïne bedreigen volgens het Kremlin de Europese veiligheid. Verschillende westerse landen hebben recentelijk nog nieuwe wapensteun beloofd.
"Deze neiging om Oekraïne te overspoelen met wapens, vooral zware wapens, is een daad die de veiligheid van het continent in gevaar brengt en instabiliteit veroorzaakt", aldus Dmitri Peskov, woordvoerder van het Kremlin.
De Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss had vandaag nog opgeroepen om meer zware wapens en vliegtuigen aan Kiev te leveren. Zij benadrukte dat het tijd is om "moed" te tonen op een moment dat de oorlog in Oekraïne al twee maanden duurt. "Zware wapens, tanks, vliegtuigen... We moeten graven in onze voorraden en onze productie versnellen", klonk het.
"Kiev heeft het recht om Russische militaire doelen aan te vallen"
Oekraïne heeft het recht zich te verdedigen door aanvallen uit te voeren op militaire bases en wapenopslagplaatsen in Rusland. Dat heeft Michailo Podoljak, een adviseur van president Volodymyr Zelensky, gemeld op Twitter.
"Rusland valt Oekraïne aan en doodt burgers. Oekraïne zal zich met alle middelen verdedigen, ook met aanvallen op opslagplaatsen en bases van Russische moordenaars", klinkt het.
Podoljak beweert verder dat de internationale gemeenschap dat recht erkent, verwijzend naar de uitspraak van de Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken dat Oekraïne zelf moet besluiten of het militaire doelen aanvalt.
Rusland heeft de Oekraïense strijdkrachten er al meermaals van beschuldigd aanvallen op Russisch grondgebied te hebben uitgevoerd, onder meer op twee dorpen in de grensregio Belgorod en een dorp in de regio Bryansk.
Rusland meldde de afgelopen dagen bovendien een reeks explosies in het zuiden van het land, onder meer op een munitiedepot. Podoljak suggereerde eerder dat Oekraïne daarachter zit, maar erkende dat niet officieel.
Gasprijs in Europa daalt licht
Na enkele dagen van prijsstijgingen gaat de gasprijs in Europa omlaag. Kopers kijken hoe ze kunnen voldoen aan de Russische eisen zonder de sancties tegen het land te overtreden.
De gasprijs op de Nederlandse termijnmarkt - de maatstaf voor de prijs van aardgas in Europa - zakte donderdag iets meer dan 5 procent tot net boven de 100 euro per megawattuur.
De gasprijs steeg deze week fors nadat Rusland de kraan naar Polen en Bulgarije afsloot, omdat beide landen niet in roebels betalen. Moskou waarschuwde dat ook andere landen datzelfde lot dreigen te ondergaan als niet in roebels wordt betaald.
Verscheidene Europese partijen zouden intussen al in roebel hebben betaald, anderen openden een rekening bij Gazprombank. De markt gaat ervan uit dat een compromis uit de bus komt en dat Russisch gas voorlopig zal blijven stromen. Europa - en in het bijzonder Duitsland - heeft het gas nodig, terwijl Rusland het geld nodig heeft, aldus analisten.
NAVO en EU willen nauwer gaan samenwerken met Moldavië en Georgië
Samen met de Europese Unie onderzoekt de NAVO "hoe we meer kunnen doen om nauwer samen te werken met onze partners in het oosten van Europa". Dat heeft NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg vandaag gezegd.
"De brutale invasie van Oekraïne toont aan dat de NAVO steun moet bieden aan de Europese landen die geen lid zijn van de NAVO en van de Europese Unie, zoals Moldavië en Georgië", zei Stoltenberg tijdens een persverklaring, waarbij hij geflankeerd werd door parlementsvoorzitter Roberta Metsola.
"Het gaat om praktische steun, om politieke steun", zei Stoltenberg, zonder verder in detail te treden.
© REUTERS — NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg Moldavië heeft zich grondwettelijk tot neutraliteit verbonden, maar leunt al sinds de jaren 1990 dicht bij de NAVO aan. Zo levert het sinds 2014 troepen voor de KFOR-missie in Kosovo. Maar andersom is de NAVO niet betrokken bij het zoeken naar een regeling voor het conflict in de pro-Russische separatistische regio Transnistrië, waar de spanningen weer opgelopen zijn door de oorlog in Oekraïne.
Georgië heeft, net als Moldavië, officieel kandidaat-lidmaatschap van de EU aangevraagd. Dat deed het begin maart. Het land kan NAVO-lid worden van zodra het aan alle voorwaarden voldoet, zo besliste het bondgenootschap al in 2008. Rusland is fel tegen NAVO-lidmaatschap voor Tbilisi gekant.
