De bevolking van de West-Oekraïense stad Lviv is vanavond opgeschrikt door een Russische luchtaanval. Volgens burgemeester Andrij Sadovi is in een aantal wijken de elektriciteit uitgevallen, doordat drie verdeelstations zijn beschadigd. Ook de internetverbinding is verstoord.

Sadovi vertelde ook dat twee waterpompstations zijn getroffen door Russische raketten, maar dat de watervoorziening is hersteld door alternatieve bronnen te gebruiken. Het Russische leger nam Lviv, dat niet ver van de Poolse grens ligt, op 18 april voor het laatst onder vuur.

De Russen bestookten tevens zes spoorwegstations in Centraal- en West-Oekraïne. Dat ontregelde het treinverkeer, maar er vielen geen slachtoffers. Ook elders probeerden ze de infrastructuur te vernietigen. Door een raketinslag in Kirovohrad viel een onbekend aantal doden en gewonden.

In de omgeving van Vinnitsja en Kiev maakte Oekraïens afweergeschut Russische projectielen tijdig onschadelijk. Militairen in de regio Odesa haalden naar eigen zeggen een aanvalsdrone uit de lucht.

De regio Transkarpatië, die grenst aan Hongarije en die tot dusver gespaard bleef, werd voor het eerst sinds de start van het Russische offensief aangevallen. 

Oekraïne maakt zich zorgen over een uitbreiding van de Russische aanvallen in de komende weken. Verscheidene Oekraïense media pikten vandaag een bericht van de Amerikaanse zender CNN op over speculaties dat de Russische president Vladimir Poetin binnen enkele dagen de oorlog zou kunnen verklaren aan Kiev en een algemene mobilisatie zou kunnen bevelen. Tot hiertoe spreekt Moskou officieel enkel over een "speciale militaire operatie" in Oekraïne wanneer het naar de vijandelijkheden in het buurland verwijst.

Het Kremlin zelf heeft intussen nog niet gereageerd op de jongste geruchten. In de loop van de eerste weken na de start van de invasie op 24 februari had Moskou nog gelijkaardige bezorgdheden van de eigen bevolking de kop ingedrukt door te stellen dat een algemene mobilisatie niet was gepland. Moest een dergelijk bevel er toch komen, dan nog is de omvang erg onduidelijk: de Russische wetgeving voorziet namelijk ook in de mogelijkheid van een gedeeltelijke mobilisatie.

Het is nu voor velen met spanning uitkijken naar de toespraak van Poetin tijdens de traditionele militaire parade op 9 mei in Moskou, waarmee Rusland elk jaar de overwinning  in 1945  op het Duitsland van Hitler herdenkt. Heel wat waarnemers gingen er aanvankelijk van uit dat de leider van het Kremlin die dag de successen in Oekraïne zou vieren. Gezien echter de trage vorderingen van de Russische troepen en de hardnekkige Oekraïense weerstand verwachten sommigen zich nu in tegendeel aan een verheviging van de gevechten. 

De Russen zijn naar verluidt begonnen met de bestorming van de staalfabriek Azovstal. Dat meldt de Oekraïense krant 'The Kyiv Independent' op Twitter. De aanval gebeurde na een nacht van zware bombardementen, waarbij twee vrouwelijke burgers het leven gelaten zouden hebben. 

"Onze troepen bombardeerden de fabriek nadat Oekraïense soldaten een staakt-het-vuren misbruikt hebben om nieuwe posities in te nemen", stelt het ministerie van Defensie in Moskou. Bij het offensief wordt gebruik gemaakt van artillerie en vliegtuigen en worden 'schietposities' van Oekraïense strijders vernietigd, aldus het statement uit Moskou.

De fabriek vormt al enkele weken het laatste bolwerk van verzet in Marioepol. Dankzij een staakt-het-vuren konden afgelopen weekend goed 120 burgers geëvacueerd worden. Een nieuwe evacuatiepoging is gisteren mislukt. Op de fabrieksterreinen zouden zich naast de Oekraïense soldaten nog zeker 200 burgers bevinden.

Rusland heeft Israël ervan beschuldigd "het neonazi-regime in Kiev te steunen", nadat de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov een complottheorie over het "Joodse bloed van Adolf Hitler" nieuw leven had ingeblazen.

"We hebben kennisgenomen van de antihistorische verklaringen van de (Israëlische) minister van Buitenlandse Zaken Yaïr Lapid, die grotendeels de beslissing verklaren van de huidige regering om het neonazi-regime in Kiev te steunen", aldus de Russische diplomatie in een verklaring. "De geschiedenis kent helaas tragische voorbeelden van samenwerking tussen Joden en nazi's."

"Zelensky maakt het volgend argument: hoe kan het nazisme aanwezig zijn (in Oekraïne) als hij zelf Joods is. Ik kan me vergissen, maar Hitler had ook Joods bloed", zei Lavrov zondagavond in een interview met Italiaanse media. Het vermeende "Joodse bloed" van Hitler is complottheorie waar historici zeer sceptisch over zijn.

"De opmerkingen van minister Lavrov zijn zowel schandalig als onvergeeflijk en een afschuwelijke historische vergissing", reageerde zijn Israëlische ambtgenoot Yaïr Lapid maandag. Hij zei ook dat de Russische ambassadeur in Israël op het matje was geroepen voor "verduidelijkingen". "Geen enkele oorlog is te vergelijken met de Shoah... Het gebruik van de Joodse genocide als een politiek instrument moet onmiddellijk ophouden", zei de Israëlische premier Naftali Bennett op zijn beurt.

De Italiaanse eerste minister Mario Draghi noemde de uitspraken van Lavrov maandagavond "abnormaal". "En wat het deel dat naar Hitler verwijst betreft, dat is echt obsceen."

Moskou heeft herhaaldelijk gezegd dat het Oekraïne wil "demilitariseren" en "denazificeren", waarmee het de invasie van 24 februari wil rechtvaardigen.

"De Europese Unie weigert haar gasaankopen van Rusland in roebels te betalen en moet zich voorbereiden op een onderbreking van de leveringen", waarschuwde de Europese Commissie na een spoedvergadering van de energieministers van de EU-27 in Brussel.

De eis van Moskou om de aankopen in roebels te betalen is "een unilaterale en ongerechtvaardigde wijziging van de contracten en het is legitiem om deze af te wijzen", aldus Kadri Simson, commissaris voor Energie.

Kadri Simson zei dat ze niet wist dat er roebelrekeningen werden geopend. "De betalingen worden tegen half mei verwacht en de meeste bedrijven zullen de regels van de contracten naleven", verzekerde zij.

"Er is geen onmiddellijk risico voor de bevoorrading," zei de commissaris, "maar we zullen niet in staat zijn de 150 miljard kubieke meter gas die we van Rusland hebben gekocht, te vervangen door andere bronnen", erkende Simson. "Toch kunnen we wel 2/3 van de Russische gasleveringen vervangen".

De ministers hebben ook gesproken over een geplande geleidelijke stopzetting door de EU van Russische olie en aardolieproducten, maar er werd vooralsnog geen beslissing genomen.