Stroomuitval in delen van Lviv door Russische luchtaanval
De bevolking van de West-Oekraïense stad Lviv is vanavond opgeschrikt door een Russische luchtaanval. Volgens burgemeester Andrij Sadovi is in een aantal wijken de elektriciteit uitgevallen, doordat drie verdeelstations zijn beschadigd. Ook de internetverbinding is verstoord.
Sadovi vertelde ook dat twee waterpompstations zijn getroffen door Russische raketten, maar dat de watervoorziening is hersteld door alternatieve bronnen te gebruiken. Het Russische leger nam Lviv, dat niet ver van de Poolse grens ligt, op 18 april voor het laatst onder vuur.
De Russen bestookten tevens zes spoorwegstations in Centraal- en West-Oekraïne. Dat ontregelde het treinverkeer, maar er vielen geen slachtoffers. Ook elders probeerden ze de infrastructuur te vernietigen. Door een raketinslag in Kirovohrad viel een onbekend aantal doden en gewonden.
In de omgeving van Vinnitsja en Kiev maakte Oekraïens afweergeschut Russische projectielen tijdig onschadelijk. Militairen in de regio Odesa haalden naar eigen zeggen een aanvalsdrone uit de lucht.
De regio Transkarpatië, die grenst aan Hongarije en die tot dusver gespaard bleef, werd voor het eerst sinds de start van het Russische offensief aangevallen.
Bij een Russische aanval op een fabriek in Avdiivka, een stad in de buurt van de frontlinie in Oost-Oekraïne, zijn minstens tien mensen om het leven gekomen. Vijftien anderen raakten gewond. Dat heeft de gouverneur van de regio Donetsk bekendgemaakt.
"Minstens tien doden, 15 gewonden: de gevolgen van het bombardement op de cokesfabriek van Avdyivka door de Russische bezetters", verklaarde Pavlo Kyrylenko op Telegram. Hij waarschuwde ook dat het dodental mogelijk nog zal stijgen. Volgens Kyrylenko viseerde het Russische leger "arbeiders (die) net klaar waren met hun dienst en stonden te wachten op de bus".
Avdiivka, een stad met ongeveer 30.000 inwoners, ligt op slechts enkele kilometers van de stad Donetsk, een bolwerk van de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne. De stad was sinds het uitbreken van een oorlog tussen Kiev en de separatisten in 2014 al vaak het toneel van gevechten en geweld, maar sinds de start van de Russische invasie was het er betrekkelijk rustig.
Volgens de eigenaar werkten er voor de oorlog zo'n 4.000 arbeiders in de cokesfabriek van Avdiivka, de grootste in Oekraïne en een van de grootste in Europa.
Poetin en Macron praten over situatie in Marioepol
Russisch president Vladimir Poetin en zijn Franse tegenhanger Emmanuel Macron hebben opnieuw getelefoneerd. Het gesprek over de Russische inval in Oekraïne duurde meer dan twee uur, zo zei het Elysée, dat verder geen details gaf. Volgens het Kremlin hadden beide leiders het onder meer over de gevechten in de Oekraïense havenstad Marioepol en de evacuatie van burgers uit de staalfabriek Azovstal.
In het gesprek hekelde Poetin dat Europese landen "oorlogsmisdaden door Oekraïense troepen negeren", luidt het. "Het Westen zou kunnen helpen om deze wreedheden te stoppen door de nodige druk uit te oefenen op de autoriteiten in Kiev en de wapenleveringen aan Oekraïne te stoppen."
Rusland staat volgens Poetin overigens nog steeds open voor een dialoog met Oekraïne. Hij verweet Kiev wel "incoherentie en een gebrek aan voorbereiding" bij de vredesonderhandelingen.
Nog volgens het Kremlin zou Macron zijn bezorgdheid over de wereldwijde voedselbevoorrading hebben geuit. Poetin antwoordde dat "de situatie op dit vlak vooral bemoeilijkt wordt door de sancties van westerse landen".
Het ging om het eerste telefoongesprek tussen Poetin en Macron sinds de herverkiezing van de Franse president twee weken geleden. Beide staatshoofden spraken elkaar voordien al meerdere keren, voor het laatst op 29 maart. Vorige week had Macron al een onderhoud met Oekraïens president Volodymyr Zelensky.
Oekraïne bezorgd over mogelijke uitbreiding van oorlog met Rusland
Oekraïne maakt zich zorgen over een uitbreiding van de Russische aanvallen in de komende weken. Verscheidene Oekraïense media pikten vandaag een bericht van de Amerikaanse zender CNN op over speculaties dat de Russische president Vladimir Poetin binnen enkele dagen de oorlog zou kunnen verklaren aan Kiev en een algemene mobilisatie zou kunnen bevelen. Tot hiertoe spreekt Moskou officieel enkel over een "speciale militaire operatie" in Oekraïne wanneer het naar de vijandelijkheden in het buurland verwijst.
Het Kremlin zelf heeft intussen nog niet gereageerd op de jongste geruchten. In de loop van de eerste weken na de start van de invasie op 24 februari had Moskou nog gelijkaardige bezorgdheden van de eigen bevolking de kop ingedrukt door te stellen dat een algemene mobilisatie niet was gepland. Moest een dergelijk bevel er toch komen, dan nog is de omvang erg onduidelijk: de Russische wetgeving voorziet namelijk ook in de mogelijkheid van een gedeeltelijke mobilisatie.
Het is nu voor velen met spanning uitkijken naar de toespraak van Poetin tijdens de traditionele militaire parade op 9 mei in Moskou, waarmee Rusland elk jaar de overwinning in 1945 op het Duitsland van Hitler herdenkt. Heel wat waarnemers gingen er aanvankelijk van uit dat de leider van het Kremlin die dag de successen in Oekraïne zou vieren. Gezien echter de trage vorderingen van de Russische troepen en de hardnekkige Oekraïense weerstand verwachten sommigen zich nu in tegendeel aan een verheviging van de gevechten.
Berlijn houdt er rekening mee dat Rusland ook andere landen aanvalt
Na de Russische inval in Oekraïne houdt Duitsland er rekening mee dat Rusland ook andere landen binnenvalt. Bondskanselier Olaf Scholz verklaarde dat na een ontmoeting met zijn collega's uit Zweden en Finland. De twee Noord-Europese landen overwegen sinds de Russische agressie toe te treden tot de NAVO.
Scholz is voorstander van zo'n aansluiting. "Als deze twee landen besluiten dat ze deel willen uitmaken van de NAVO-alliantie, dan kunnen ze op onze steun rekenen."
© ANP / EPA — Bondskanselier Olaf Scholz. Johnson kondigt meer militaire hulp aan in toespraak aan Oekraïens parlement
De Britse premier Boris Johnson heeft dinsdag het Oekraïense parlement toegesproken via een videoverbinding. Het is de eerste keer dat een westerse leider dat doet sinds het begin van de oorlog. Hij beloofde nieuwe militaire hulp aan Oekraïne ter waarde van 300 miljoen pond (bijna 360 miljoen euro).
"Ik heb een boodschap voor jullie: Oekraïne zal winnen, Oekraïne zal vrij zijn", verklaarde de premier. Johnson sprak daarnaast het parlement moed in. "Dit is het beste moment van Oekraïne, een episch hoofdstuk in jullie verhaal dat nog generaties lang zal worden herinnerd en verteld", zei hij. "Jullie kinderen en kleinkinderen zullen zeggen dat Oekraïners de wereld hebben geleerd dat de brute kracht van een agressor geen effect heeft op de morele kracht van een volk dat vastbesloten is vrij te zijn."
Russen na hevige bombardementen begonnen met bestorming staalfabriek
De Russen zijn naar verluidt begonnen met de bestorming van de staalfabriek Azovstal. Dat meldt de Oekraïense krant 'The Kyiv Independent' op Twitter. De aanval gebeurde na een nacht van zware bombardementen, waarbij twee vrouwelijke burgers het leven gelaten zouden hebben.
"Onze troepen bombardeerden de fabriek nadat Oekraïense soldaten een staakt-het-vuren misbruikt hebben om nieuwe posities in te nemen", stelt het ministerie van Defensie in Moskou. Bij het offensief wordt gebruik gemaakt van artillerie en vliegtuigen en worden 'schietposities' van Oekraïense strijders vernietigd, aldus het statement uit Moskou.
De fabriek vormt al enkele weken het laatste bolwerk van verzet in Marioepol. Dankzij een staakt-het-vuren konden afgelopen weekend goed 120 burgers geëvacueerd worden. Een nieuwe evacuatiepoging is gisteren mislukt. Op de fabrieksterreinen zouden zich naast de Oekraïense soldaten nog zeker 200 burgers bevinden.
© REUTERS Rusland beschuldigt Israël van "steun aan het neonazi-regime in Kiev"
Rusland heeft Israël ervan beschuldigd "het neonazi-regime in Kiev te steunen", nadat de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov een complottheorie over het "Joodse bloed van Adolf Hitler" nieuw leven had ingeblazen.
"We hebben kennisgenomen van de antihistorische verklaringen van de (Israëlische) minister van Buitenlandse Zaken Yaïr Lapid, die grotendeels de beslissing verklaren van de huidige regering om het neonazi-regime in Kiev te steunen", aldus de Russische diplomatie in een verklaring. "De geschiedenis kent helaas tragische voorbeelden van samenwerking tussen Joden en nazi's."
"Zelensky maakt het volgend argument: hoe kan het nazisme aanwezig zijn (in Oekraïne) als hij zelf Joods is. Ik kan me vergissen, maar Hitler had ook Joods bloed", zei Lavrov zondagavond in een interview met Italiaanse media. Het vermeende "Joodse bloed" van Hitler is complottheorie waar historici zeer sceptisch over zijn.
"De opmerkingen van minister Lavrov zijn zowel schandalig als onvergeeflijk en een afschuwelijke historische vergissing", reageerde zijn Israëlische ambtgenoot Yaïr Lapid maandag. Hij zei ook dat de Russische ambassadeur in Israël op het matje was geroepen voor "verduidelijkingen". "Geen enkele oorlog is te vergelijken met de Shoah... Het gebruik van de Joodse genocide als een politiek instrument moet onmiddellijk ophouden", zei de Israëlische premier Naftali Bennett op zijn beurt.
De Italiaanse eerste minister Mario Draghi noemde de uitspraken van Lavrov maandagavond "abnormaal". "En wat het deel dat naar Hitler verwijst betreft, dat is echt obsceen."
Moskou heeft herhaaldelijk gezegd dat het Oekraïne wil "demilitariseren" en "denazificeren", waarmee het de invasie van 24 februari wil rechtvaardigen.
© AFP — De Russische buitenlandminister Sergej Lavrov (links) en de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Yaïr Lapid. "Nog minstens 200 burgers vast in staalfabriek"
Minstens tweehonderd burgers zitten nog vast op het terrein van de Azovstal-fabriek in Marioepol. Dat laat burgemeester Vadim Bojtsjenko weten.
In het weekend zijn zo'n honderd burgers uit de staalfabriek geëvacueerd. Maar door vertragingen onderweg konden ze nog steeds niet de stad Zaporizja bereiken. Volgens de burgemeester is er hoop dat dit vandaag kan lukken.
Het belegerde Marioepol telt volgens Bojtsjenko nog zo'n 100.000 inwoners. Voor de Russische invasie woonden er iets meer dan 430.000 mensen.
© REUTERS Paus wil naar Moskou voor vredesgesprek met Poetin
Paus Franciscus heeft gevraagd om een onderhoud met Vladimir Poetin in Moskou. Hij zou in dat gesprek willen aandringen op vrede, maar voorlopig heeft hij nog geen reactie gekregen. Dat zegt hij in een interview met de Italiaanse krant 'Corriere della Sera'. De paus uitte ook stevige kritiek op patriarch Kirill van de Russisch-orthodoxe Kerk.
Het verzoek dateert van half maart, zo'n drie weken na het begin van de invasie. "Ik ben pessimistisch, maar we moeten alles proberen om de oorlog te stoppen. Ik zal alles doen wat ik kan. We blijven aandringen", tekent de krant op.
De paus vertelde dat hij eind april van de Hongaarse premier Victor Orban te horen gekregen had dat Poetin van plan zou zijn de invasie op 9 mei te beëindigen. Op die dag viert Rusland de overwinning op de nazi's in de Tweede Wereldoorlog.
"Dit zou de snelheid van de escalatie van de laatste dagen verklaren. Want het is nu niet alleen de Donbas. Het is de Krim, het is Odesa, het gaat van de Zwarte Zee naar heel Oekraïne. Zo veel wreedheid, hoe kun je dat stoppen? 25 jaar geleden hebben we hetzelfde ervaren in Rwanda."
"Ik ga voorlopig niet naar Kiev", voegde Franciscus er nog aan toe . "Eerst moet ik naar Moskou, eerst moet ik Poetin ontmoeten."
De paus heeft in het interview ook forse kritiek op patriarch Kirill, de geestelijke leider van de Russisch-orthodoxe Kerk. Die heeft steun uitgesproken voor de oorlog, maar het kan volgens zijn katholieke collega niet zo zijn dat hij "Poetins misdienaar" wordt.
De paus heeft zich al meermaals uitgesproken over het bloedige conflict in Oekraïne. Zo vroeg hij op Pasen om een einde aan de "wrede en zinloze" oorlog en de "broederhaat". Zondag omschreef hij de oorlog als een "macabere achteruitgang van de menselijkheid" die hem doet lijden en huilen. Opnieuw bekritiseerde hij Rusland met een verwijzing naar de "barbaarse" verwoesting van Marioepol.
© AFP — Paus Franciscus. Verklaart Poetin op 8 mei officieel de oorlog aan Oekraïne?
De Russische president Vladimir Poetin zou mogelijk op 8 mei Oekraïne officieel de oorlog kunnen verklaren. Dat menen Amerikaanse en westerse functionarissen volgens de Amerikaanse nieuwszender CNN.
Toen Rusland op 24 februari Oekraïne binnenviel, gewaagde Poetin van een "speciale militaire operatie". Het woord "oorlog" of "invasie" is taboe.
Op 9 mei viert Rusland de overwinning op nazi-Duitsland. Volgens westerse functionarissen zou Poetin de symbolische betekenis ervan willen aanwenden om een grootschalige escalatie van de vijandelijkheden aan te kondigen.
Door formeel de oorlog te verklaren, kan Poetin op grond van de Russische wetgeving reservisten en dienstplichtigen mobiliseren. Die zou Moskou hard nodig hebben vanwege een groeiend tekort aan manschappen. Westerse en Oekraïense functionarissen schatten dat minstens 10.000 Russische soldaten omgekomen zijn sinds de start van de invasie.
© AP EU weigert gas in roebels te betalen en bereidt zich voor op breuk met Moskou
"De Europese Unie weigert haar gasaankopen van Rusland in roebels te betalen en moet zich voorbereiden op een onderbreking van de leveringen", waarschuwde de Europese Commissie na een spoedvergadering van de energieministers van de EU-27 in Brussel.
De eis van Moskou om de aankopen in roebels te betalen is "een unilaterale en ongerechtvaardigde wijziging van de contracten en het is legitiem om deze af te wijzen", aldus Kadri Simson, commissaris voor Energie.
Kadri Simson zei dat ze niet wist dat er roebelrekeningen werden geopend. "De betalingen worden tegen half mei verwacht en de meeste bedrijven zullen de regels van de contracten naleven", verzekerde zij.
"Er is geen onmiddellijk risico voor de bevoorrading," zei de commissaris, "maar we zullen niet in staat zijn de 150 miljard kubieke meter gas die we van Rusland hebben gekocht, te vervangen door andere bronnen", erkende Simson. "Toch kunnen we wel 2/3 van de Russische gasleveringen vervangen".
De ministers hebben ook gesproken over een geplande geleidelijke stopzetting door de EU van Russische olie en aardolieproducten, maar er werd vooralsnog geen beslissing genomen.
Duitsland stuurde voor 190 miljoen euro wapens en uitrusting naar Oekraïne
Duitsland heeft in de eerste acht weken na de Russische invasie voor meer dan 190 miljoen euro aan wapens en uitrusting naar Oekraïne gestuurd.
Duitsland gaf tussen 24 februari en 19 april groen licht voor de levering van oorlogswapens ter waarde van 120,5 miljoen euro en andere bewapening ter waarde van 71,4 miljoen euro, zo heeft het Duitse ministerie van Economische Zaken geantwoord op een parlementaire vraag.
Dat staat in vergelijking met meer dan 3,7 miljard dollar aan wapens en munitie die door de Verenigde Staten aan Oekraïne zijn beloofd of reeds zijn geleverd.
Twee dagen na de Russische aanval op Oekraïne besloot de Duitse regering wapens te leveren, waaronder luchtafweerraketten, machinegeweren, bazoeka's en munitie.
Vorige week keurde Berlijn de uitvoer goed van 50 Gepard-luchtafweertanks, wat de eerste keer is dat zware wapens rechtstreeks uit Duitsland worden geleverd.
Moskou: bijna 2.000 kinderen van Oekraïne naar Rusland gebracht
Het Russische ministerie van Defensie zegt dat er maandag bijna 2.000 kinderen waren onder de 11.500 mensen die volgens Moskou op eigen verzoek vanuit Oekraïne naar Rusland zijn gebracht.
Sinds het begin van de oorlog zijn volgens het Russische ministerie van Defensie bijna 200.000 kinderen en 1,1 miljoen mensen in totaal 'geëvacueerd' van Oekraïne naar Rusland. Volgens Oekraïne gaat het niet om evacuaties maar om deportaties.
Maandag kwamen ook de eerste vluchtelingen uit de kelders van de Azovstal-fabriek in Marioepol in de Oekraïense stad Zaporizja aan.
Artsen Zonder Grenzen: "Humanitaire toestand in Marioepol totale catastrofe"
De humanitaire toestand in de Oekraïense havenstad Marioepol is volgens hulporganisatie Artsen Zonder Grenzen desastreus. "Het is een totale catastrofe", zegt de AZG-noodhulpcoördinator voor Oekraïne, Anja Wolz, aan Duitse media.
Het menselijke leed in de belegerde stad zal pas later helemaal duidelijk worden, meent Wolz. "We kunnen ons niet voorstellen wat we daar nog zullen zien. Boetsja, Irpin en Hostomel zijn maar het topje van de ijsberg." In die steden werden na de terugtrekking van Russische troepen honderden lijken aangetroffen.
De Russen hebben het strategisch belangrijke Marioepol bijna helemaal ingenomen. In bunkers in een staalfabriek zouden volgens de Oekraïense autoriteiten nog zowat 200 burgers verblijven, onder wie 20 kinderen. Rusland zegt dat er 2.500 Oekraïense en buitenlandse soldaten verschanst zitten, samen met burgers.
Volgens Artsen Zonder Grenzen zijn er momenteel amper mogelijkheden om mensen in de ingesloten stad medische hulp te bieden. Hulpgoederen geraken de stad niet binnen, zegt ze. Via smokkel geraken maar kleine hoeveelheden binnen. Er is ook niet voldoende medisch personeel. Operaties zijn volgens Wolz niet mogelijk.
Evacuatie gestaakt wegens oplaaien strijd bij Azovstal-complex
De plannen om door te gaan met de evacuatie van burgers uit de kelders van de Azovstal-fabriek in Marioepol zijn maandag mislukt door het oplaaien van de strijd. Het industriecomplex in de havenstad aan de Zee van Azov kwam andermaal zwaar onder vuur te liggen.
"De Russische bezetters hebben ons vandaag geen kans gegeven meer mensen weg te halen bij Azovstal", zei de gouverneur van Donetsk, Pavlo Kirilenko, maandagavond op de Oekraïense televisie. In een eerdere reportage was dikke zwarte rook te zien die opsteeg boven het fabrieksterrein, veroorzaakt door artilleriebeschietingen vanaf zee.
Volgens Kirilenko zijn niettemin 56 mensen in veiligheid gebracht. Russische separatisten in Donetsk lieten weten dat 200 evacués elders uit Marioepol onderweg zijn naar de oostelijker gelegen kustplaats Bezimenne. Daar maken Russen de dienst uit.
Kiev: kind omgekomen door raketaanval op Odesa
Door een Russische raketaanval op de Oekraïense havenstad Odesa is maandag zeker één kind om het leven gekomen. Een ander raakte gewond en ligt in het ziekenhuis. Zij verbleven volgens de lokale autoriteiten met nog drie personen in een huis dat werd getroffen door het projectiel.
Een veiligheidsfunctionaris vertelde aan persbureau Interfax Oekraïne dat de naastgelegen orthodoxe kerk eveneens schade opliep aan ramen, muren en het dak. De secretaris van de Nationale Veiligheidsraad, Oleksij Danilov, bevestigde later het jonge dodelijke slachtoffer. Door de raketinslag vloog volgens hem het dak van het gebedshuis. Ook werd opnieuw een brug over de Dnjestr bestookt.
Kiev claimde zelf twee patrouilleboten van de Russische marine in de Zwarte Zee te hebben aangevallen en vernietigd. Legercommandant Valeri Saloezjnyj zei dat daarvoor een gevechtsdrone van Turkse makelij is ingezet. Videobeelden die werden getoond, zouden het bewijs moeten leveren voor de geslaagde operatie in de buurt van Slangeneiland.
Zelensky: Rusland is lessen Tweede Wereldoorlog vergeten
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft maandag gezegd dat de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov met zijn bewering dat nazileider Adolf Hitler een joodse achtergrond had, heeft aangetoond dat het Kremlin kennelijk totaal geen lering heeft getrokken uit de Tweede Wereldoorlog.
"Ik heb er geen woorden voor. Niemand heeft enige tegenspraak of enige rechtvaardiging uit Moskou gehoord. Wat we hebben is complete stilte. Dat betekent dat het Russisch leiderschap alle lessen uit de Tweede Wereldoorlog is vergeten", zei Zelensky, zelf telg uit een joodse familie, in zijn dagelijkse videoboodschap. "Of misschien hebben ze die lessen nooit geleerd".
Eerder op de avond veroordeelde de Italiaanse premier Mario Draghi de uitlatingen die Lavrov deed in een polemisch interview op de Italiaanse tv. Hij zei tegen verslaggevers dat Italië, in tegenstelling tot Rusland, vrijheid van meningsuiting toestaat en dat daarom Lavrov de kans kreeg zijn zegje zondag te doen "hoe fout en abnormaal ook. Het deel over Hitler was obsceen".
© via REUTERS — De Oekraïense president Zelensky. Boris Johnson gaat Oekraïense parlement toespreken
De Britse premier Boris Johnson zal vandaag via een videoverbinding het Oekraïense parlement toespreken. Hij zal er de details toelichten van een nieuw Brits steunpakket voor Oekraïne, zo meldt Downing Street.
De Britten kondigden voor 300 miljoen pond (357 miljoen euro) aan bijkomende militaire steun aan voor Oekraïne. Het gaat onder meer om elektronische apparatuur, uitrusting om gps-signalen te verstoren en duizenden nachtkijkers. Eerder hadden de Britten al antitankraketten en explosieven geleverd.
De Britse premier zal de eerste westerse leider zijn die het Oekraïense parlement toespreekt sinds het begin van de Russische invasie op 24 april. Op 9 april was Johnson al op bezoek in Kiev. Hij wandelde toen door de verlaten straten van de hoofdstad aan de zijde van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky.
© AFP — Boris Johnson bij zijn bezoek aan Kiev begin vorige maand. Washington beschuldigt Moskou ervan Donetsk en Loehansk te willen annexeren
De Verenigde Staten beweren "geloofwaardige informatie" te hebben dat Rusland van plan is om "midden mei" referenda te organiseren in een poging om de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk te "annexeren". Moskou zou als aanloop naar die annexatie in het bijzonder "schijnreferenda" creëren.
Uit rapporten van de inlichtingendiensten blijkt dat Rusland een soortgelijk plan voor Cherson overweegt. Cherson bevindt zich dicht bij de Krim die in 2014 door Moskou werd geannexeerd. Sinds de invasie van Oekraïne begon, is het de enige Oekraïense stad van grote omvang die bijna helemaal onder controle van de Russische troepen staat.
