Zitting geschorst
Na het pleidooi van Virginie Cottyn wordt de zitting geschorst. Woensdag houdt Kris Vincke, advocaat van de moeder van Maïlys, eerst z'n pleidooi. Daarna komen de procureur-generaal en de advocaten van de verdediging aan bod. In de loop van de avond volgt vervolgens een arrest over de schuldvragen.
"Dit was moord"
Volgens meester Cottyn is 'moord' de enige juiste kwalificatie. "Op de reconstructie toonde Dean hoe hij Maïlys afmaakte met een messteek door het hart. Haar hart klopte niet meer voor hem, dus kon het beter stoppen met slaan. Hij gebruikte een mes met stootplaat, een wapen dat gemaakt was om te doden. Om één gerichte steek in het hart te geven: symbolischer kan bijna niet. De intentie tot doden kan gewoon niet worden betwist, net als de voorbedachtheid. Het plan zat al veel langer in z'n hoofd. Dat blijkt onder meer uit de verkenningen die hij uitvoerde en het feit dat hij tot de tand bewapend was."
Van een internering kan volgens Cottyn geen sprake zijn. "Daarvoor heb je een psychiatrisch verslag nodig, waaruit de ontoerekeningsvatbaarheid blijkt. Maar dat heeft de verdediging hier niet. Ze hebben zelfs de moeite niet gedaan om een tegenexpert aan te stellen."
"Hij ontpopte zich tot een volleerde beul"
Op 25 juli 2017 trok Alexander Dean naar de woning in Moere. Hij had de nacht voordien al fotograaf Jeroen Verstraete vermoord in Sint-Amandsberg. "Hij ontpopte zich die dag tot een volleerde beul", stelt Cottyn. "Na Gent had hij geen enkele reden om nog helemaal naar Moere te gaan. En dan nog eens tot de tand bewapend. Hij zegt dat hij wou praten en eigenlijk zelfmoord wilde plegen. Maar dat blijkt helemaal niet uit het dossier. Kroongetuige daarvan is het filmpje dat Maïlys maakte. Hij zei op de meest koele toon: "Ik heb het gisteren gedaan en doe het vandaag opnieuw". Hij sprak helemaal niet over zelfmoord spreken. Dat was theater, een drukkingsmiddel om z'n zin te krijgen."
Opbouw naar feiten
Meester Cottyn ziet in de controle die Dean over Maïlys uitoefende een duidelijke opbouw naar de feiten. "Hij hield haar steeds strakker in z'n greep. Dean noemde dat zelf 'beschermen'. Dat betekent iemand behoeden voor gevaar. De ironie wil dat het enige gevaar waaraan Maïlys in die periode werd blootgesteld, hijzelf was. Het was niet beschermen wat Dean deed. Hij controleerde haar."
Maïlys werd zich op een bepaald moment bewust van de manipulatieve kant van Dean, zo zegt de advocate van haar dooppeter. "De bom barstte in februari en Maïlys werd in het midden van de nacht op straat gezet. Ze besefte dat hij haar ook wel eens iets zou kunnen aandoen. Dat besef maakte langzaamaan plaats voor angst. Angst voor het feit dat hij haar zou kunnen vermoorden."
Op 20 mei 2017 kwam het tot een tweede breuk tussen Maïlys en Dean. "Nadien zien we de kroniek van een aangekondigde dood. Hij wist dat Maïlys niet meer de zijne zou zijn en dat ging niet in z'n hoofd. Hij begon zijn plan tot uiting te brengen."
"Foto's moeten aandacht afleiden van het echte probleem"
Tijdens het proces was heel wat te doen om de naaktfoto's die Maïlys liet maken bij Jeroen Verstraete. Meester Cottyn vraagt de jury daar niet teveel aandacht aan te besteden. "Het punt is dat Maïlys niemand kwaad deed met die foto's. Bij de eerste twee shoots was ze 16. Bij de andere drie 17. Ze had op dat moment geen relatie, wilde foto’s van zichzelf en heeft zich laten meeslepen. En daarop kunnen we het houden."
"De enige reden waarom dit naar boven is gekomen, is om uw aandacht af te leiden van het echte probleem: diegene die hier achter mij zit. Het is hij die het niet kon verdragen dat Maïlys een leven zou opbouwen zonder hem. Hij kon haar niet loslaten en besliste dan maar dat zij en drie andere mensen het leven moesten loslaten."
"Maïlys heeft nooit de kans gehad om uit haar fouten te leren"
Cottyn staat stil bij het leven van Maïlys. "Haar verhaal is het verhaal van een meisje van slechts 18 jaar", pleit ze. "Hoe waren we toen zelf? Hoe naïef, hoe onervaren en hoe ongehoorzaam. Zoekend naar vrijheid, een eigen leven, naar liefde. Maïlys was een puber, een zoekend meisje. Ik heb deze week op m’n tanden moeten bijten, omdat dat meisje op verschillende momenten werd bekritiseerd voor haar seksueel escapisme. Op deze leeftijd mag en moet je een foute keuze kunnen maken. Omdat je eruit leert. Maar dat meisje heeft nooit de kans gehad om uit haar fouten te leren. Ze had nog zoveel om van te dromen. Ze was nog maar net begonnen aan haar weg."
Laatste pleidooi
Na een korte pauze is Virginie Cottyn aan haar pleidooi begonnen als advocate van de dooppeter van Maïlys. Ze is de laatste burgerlijke partij die vandaag nog aan het woord komt. Kris Vincke, de raadsman van Maïlys' moeder, houdt pas morgen z'n pleidooi.
© Photo News — Advocate Virginie Cottyn "Elk signaal van stalking serieus nemen"
Meester Aernoudts sluit af met een bedenking. "Laat de ontzettend jammerlijke dood van Jeroen, Maïlys, Gery en Marie-José niet voor niets zijn geweest", roept ze op. "Laat er ons iets uit leren. Hoe kunnen we dat doen? Door zelf alert te zijn en elk signaal van stalking serieus te nemen en aan te klagen op een manier die door niets of niemand kan genegeerd worden. We moeten dat doen voor Jeroen, Maïlys, Gery en Marie-José en alle anderen die ooit het slachtoffer zijn geworden van zinloos geweld."
"Jeroen heeft fouten gemaakt"
Aernoudts ziet gelijkenissen tussen Jeroen Verstraete en Maïlys Descamps. "Ze waren beiden mensen die niet goed in hun vel zaten. Jeroen werd tijdens z'n jeugd gepest en negatief beïnvloed, waardoor hij tijdelijk op het slechte pad is geraakt. Maïlys werd op jonge leeftijd misbruikt, waardoor ze rebels en vroegtijdig seksueel gedrag vertoonde. Beiden hadden ook een rijke fantasie."
"De paden van Maïlys en Jeroen kruisten elkaar toen zij net geen 17 jaar oud was, terwijl de seksuele meerderjarigheid in België op 16 jaar is vastgelegd", benadrukt de advocate. Ze verwijst daarmee naar de naaktfoto's die van het meisje werden genomen. "Namens de nabestaanden kan ik het niet toelaten dat door een aantal misstappen in z'n leven, het blazoen van Jeroen hier wordt bezoedeld. Jeroen heeft in z'n leven fouten gemaakt. We willen daar niet omheen fietsen, maar dat zijn fouten geweest waar hij op aangesproken is geweest of voor veroordeeld."
Foltering?
De advocate van de nabestaanden van Jeroen Verstraete staat nu stil bij de foltering. "Jeroen is blootgesteld aan een ernstig lichamelijk en psychisch lijden", stelt meester Aernoudts. "Hij is eerst bespoten met pepperspray en werd daarnaast nog eens hevig geslagen met een honkbalknuppel op het hoofd. Op dat moment is hij al veel bloed verloren. Hij is nogmaals geslagen en moest z'n kledij uitdoen. Zijn slip mocht na een toiletbezoek niet meer naar boven. Dat was uitermate vernederend. Jeroen moest zich vastbinden aan handen en voeten om uiteindelijk z'n eigen dood uit te kiezen. En als 'top of the bill' fluisterde Dean de stervende Jeroen in het oor: "Ik ben hier". Als dat geen foltering is..."
"Inbraken als voorbode van moord"
Natalie Aernoudts staat nu stil bij de voorbedachtheid van de feiten op Jeroen Verstraete. Ze wijst de jury op het plan van Dean dat langzaamaan tot stand kwam. "Alexander Dean kon op basis van Facebookberichten achterhalen dat Jeroen in Gent woonde. Hij wist z'n woonplaats op te sporen en bekende twee keer te hebben ingebroken. Hij bracht in de woning vernielingen aan. Geitjes en kippen bleken plots verdwenen. Die feiten waren een voorbode van de moord die hij zou plegen."
Ook de dag van de moord bereidde Dean zich volgens Aernoudts goed voor. "Jeroen moest dood. Alexander Dean brak binnen in de woning, zette de honkbalknuppel klaar en wachtte Jeroen op. Hij hing een mes aan z'n riem, had pepperspray bij en deed een bivakmuts en handschoenen aan." De rest van de tragische feiten is gekend. Verstraete werd overmeesterd door Dean en na een acht uren durend gesprek afgemaakt met een messteek in het hart.
"Dit is niet het proces van de slachtoffers"
Tijdens het proces werd niet altijd een even fraai beeld geschetst van Jeroen Verstraete. Tot groot ongenoegen van meester Aernoudts. "Dit is niet het proces van de slachtoffers, maar van de dader die vier mensen om het leven heeft gebracht en er blijkbaar genoegen in schept om hen weg te zetten als slechteriken", pleit ze. "Van Jeroen Verstraete wordt gezegd dat hij het uitgelokt heeft door foto's van Maïlys te nemen. Er wordt zelfs gezegd dat hij haar heeft verkracht, terwijl daarvan geen bewijzen in het dossier zitten. Ik zeg u, Alexander Dean: stop ermee met het mes nog wat dieper te duwen en te spuwen op het graf van de slachtoffers die spijt verdienen."
Advocate van nabestaanden fotograaf start pleidooi
Na Jef Vermassen is het nu de beurt aan Natalie Aernoudts, advocate van de moeder en zus van Jeroen Verstraete. "Ik sta hier voor de nabestaanden van de hobbyfotograaf die een vreselijke gewelddadige dood is gestorven", zegt ze. "Twee mensen die het vreselijke leed van hun zoon en broer voor eeuwig met zich zullen meedragen. Als mama uw kind op zo’n manier moeten afstaan: daar zijn geen woorden voor! Wij zijn niet uit op wraak. De vraag van de slachtoffers is: zorg dat gerechtigheid geschied!"
© Photo News — Advocate Natalie Aernoudts. "Geen behandeling mogelijk"
"De maatschappij ligt in uw handen", richt Vermassen zich tot de jury. "Jullie moeten de maatschappij beveiligen. Iemand die dit gedaan heeft, daartegen moeten we zeggen: we kunnen u niet helpen." De advocaat anticipeert op de verdediging die mogelijk op een internering zal aandringen. "Dean heeft een gestoorde persoonlijkheid, maar is geen gek", zegt hij. "Hij weet zeer goed wat hij doet. Hij koos voor het kwaad. Een seriemoordenaar maakt die keuze en is in z'n hoofd zeer goed bewust. Voor zo'n mensen is bovendien helemaal geen behandeling mogelijk."
Vermassen sluit af met een verwijzing naar de zaak Kim De Gelder. "Bij hem is de internering ook gepleit. Ik heb me daar met succes met hand en tand tegen verzet. Hij was op dat moment nog niet krankzinnig verklaard. Nu krijgt hij wel die verzorging. Het voordeel is: indien hij ooit weer beter wordt, gaat hij terug naar de gevangenis. Indien jullie hier de internering uitspreken en Dean binnen zes maanden genezen wordt verklaard, mag hij naar huis. Neem dat risico niet!"
"Ook drie andere slachtoffers werden gefolterd"
De advocaat van Maïlys' vader vraagt de jury om de kwalificatie van foltering ook toe te passen op de drie andere slachtoffers. Alexander Dean werd enkel vervolgd voor de foltering van Jeroen Verstraete. "Acht uur lang heeft hij Jeroen gefolterd. Die man zat daar vastgebonden en werd maar ondervraagd en gekwetst. Dean overlegde hoe hij hem zou doden. De pijn die Jeroen meemaakte... Dat is toch onmenselijk?"
Maar ook Maïlys en haar grootouders werden volgens de strafpleiter dus gefolterd. "Hij kwam daar binnen en toonde een foto van Jeroen aan Maïlys. 'Kijk eens goed. Nu is het jouw toer', zei hij haar. Dat meisje kon niet weg. Ze zat daar. En haar grootouders zaten op de eerste rij. Ze moesten toezien hoe hun kleindochter vermoord werd! Ik heb daar geen woorden voor."
"Zelden iemand van dit kaliber gezien"
Vermassen blijft verdergaan met het demoniseren van Alexander Dean. "Gevoelloosheid is zijn volgende kenmerk", zegt hij. "Hij deed vier mensen dood en ging gaan eten in de Mc Donalds. Hij zou er voor de eerste keer in z'n leven alcohol drinken. "Ik wou een paar lekkere dingen kopen", was zijn woordgebruik. Na het doden van vier mensen! Hij zette de foto van de papa van Jeroen voor hem op het moment dat hij zou sterven. De man mocht nog een sigaarke roken. Dat is een regelrechte executie. In landen waar dat nog mag, geven ze de mensen eerst een galgenmaal. Hier was het zalm dat Dean opwarmde."
"Dean is ook een sadist. Hoe hij zich geamuseerd heeft met Jeroen acht uur lang te folteren... De man moest met z'n beul mee bepalen hoe hij zou sterven. Ik heb het zelden gezien: iemand van dit kaliber."
© RV — Fotograaf Jeroen Verstraete. "Truc Dutroux"
"Bezitterig", is het volgende kenmerk dat Vermassen op de persoon van Alexander Dean plakt. "Hij was niet haar beschermengel, maar diegene die haar volledig wilde inpalmen. Ze mocht stoppen met studeren en gaan werken. "Als ik ze niet krijg, zal niemand ze krijgen": dat is zijn citaat. Het hoogtepunt van bezitterigheid. Hij wilde haar kneden en haar volledig naar zijn hand zetten. Hij wilde haar voor zich alleen."
Dean handelde volgens Vermassen als een echte seriemoordenaar. "Typisch voor hen is dat ze hun partner mededader maken. Maïlys moest mee naar het appartement van die jongen die haar opgevangen had. Dat is een truc Dutroux. Die heeft dat met z'n vrouw ook gedaan. Maïlys heeft niets gezegd, maar ze was mee in dat appartement. Ze was dus mededader. Zo gaat Dean met mensen om."
Op straat gezet
"Hij heeft Maïlys vreselijk graag gezien, zolang ze maar deed wat hij wilde", sneert Vermassen. "In februari heeft hij haar op straat gezet. Daarvoor moet je dat meisje graag zien. Daar stond ze... Zijn grote liefde. Zonder geld of gsm bij de straat op. Die man heeft geen empathie. Weinigen zijn bovendien zo jaloers als hem. Hij ging binnenbreken bij Thomas (de man die onderdak bood aan Maïlys na de breuk, red.). Om te weten of hij geen foto's van haar had of haar niet gekust had. Hij stond daar om 7 uur 's morgens. Met dat militair mes op de keel van die jongen."
Renaud Hardy
Vermassen verwijst naar de zaak tegen seriemoordenaar Renaud Hardy. "Die man had een seksslavin, waarmee hij op wandel ging met een leiband... Zo ver willen sommigen gaan met hun slachtoffer. Hier ook: Dean wilde Maïlys volledig onderdrukken. Hij wilde verhinderen dat ze in de kwade wereld verloren zou gaan. Ze had nochtans een appartementje, vast werk en zou aan een nieuw leven beginnen. Dean nam haar leven af om ze te kunnen helpen. Wat is dat voor een redenering? Z'n manier van denken is merkwaardig. Hij heeft een gestoorde persoonlijkheid. Hij is een narcist, postte filmpjes van zichzelf op YouTube. Hij wilde verder leven in de gedachten van de mensen die hem graag zagen."
© Photo News — Renaud Hardy op z'n proces in 2018. "Hij is een goed acteur"
De volgende krachtterm valt en het zal niet de laatste zijn. "Dean is een goed acteur. Op zitting zit hier plots een sukkelaar die niets meer gezegd krijgt en lang kan nadenken tussen de verschillende stukken. U kan de beelden bekijken van de reconstructie en zien hoe anders hij toen was. Nu speelt hij een andere rol. Hij beseft perfect dat hij hier voor z'n vijftien rechters zit. Hij is nu zogezegd de man die in zak en as zit, maar dat is het theatrale in z'n persoonlijkheid."