Uw belangrijkste vragen, beantwoord door onze redactie
De redactie van HLN kreeg een heel aantal vragen toegestuurd nadat de federale regering haar begroting voor 2023 en 2024 had voorgesteld. Onze journalist Marc Coppens heeft de belangrijkste op een rij gezet en beantwoord. Lees het artikel hier.
VTM NIEUWS legt uw vragen voor aan premier De Croo
De begrotingsplannen van de federale regering zijn er, dus zijn er ook vragen over. Eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) was dinsdagavond te gast in de studio van VTM NIEUWS. Daar ging hij in op verschillende vragen. De antwoorden lees je hier.
© DPG Media — Premier Alexander De Croo (Open Vld) in de studio van VTM NIEUWS. Van Peteghem: deze regeerperiode nog lastenverlaging
Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) benadrukte op een persconferentie dat de mensen wel degelijk nog deze legislatuur een lastenverlaging mogen verwachten. Daarbij kijkt hij naar de belastingvrije som, in combinatie met de werkbonus en het belastingkrediet
Vandenbroucke geeft meer details over begroting van gezondheidszorg
Volgende week klokt het Riziv zijn budget af voor 2023, waarin sprake is van 2,5 procent reële groei. In 2024 gaat het maar om 2 procent reële groei. Dat komt omdat er dringende problemen moeten worden aangepakt, wat niet kan via de Riziv-begroting. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) citeerde de dringende medische hulp. Daarvoor komt er een stappenplan om de sector tegen 2025 te herfinancieren met 162 miljoen euro.
Er komt ook een provisie van 80 miljoen euro om de eerste zes maanden van volgend jaar de ziekenhuizen te ondersteunen bij hun energiefactuur. De regering neemt voorts extra initiatieven om mensen die al langer dan een jaar thuis zijn wegens ziekte, te integreren op de werkvloer. Daarbij is sprake van extra coördinatoren en een tegemoetkoming voor de bedrijven, maar ook een sanctie.
Begroting laat wel degelijk mensen achter, zegt 11.11.11
Armoedeorganisatie 11.11.11 stelt dat de pas voorgestelde begroting geen antwoord biedt op de groeiende internationale noden. Volgens de armoedeorganisatie wordt er bespaard op ontwikkelingssamenwerking door stijgende kosten voor internationale solidariteit niet te indexeren.
"Met de huidige wisselkoersen en niet-indexering betekent dit dat er steeds minder geld wordt vrijgemaakt voor steeds meer noden.", klinkt het in een persmededeling. "Premier Alexander De Croo zegt 'niemand achter te laten', maar 11.11.11 is het daarmee oneens. Deze begroting laat wel degelijk mensen achter."
De armoedeorganisatie verwijst naar andere delen van de wereld waar extreme armoede heerst. "De kwetsbaarheid die in België te zien is, wordt in andere delen van de wereld uitvergroot. Net daar waar minder middelen voorhanden zijn. Rijke landen hebben, ook historisch, een grote verantwoordelijkheid", klinkt het.
Bouwfederatie: "Onbegrijpelijk dat verlaagde btw op sloop en wederopbouw niet wordt verlengd"
Bouwfederatie Embuild — de nieuwe naam voor de Confederatie Bouw — is ontstemd dat de regering niet heeft beslist de verlaagde btw op sloop en heropbouw te laten doorlopen na 2023. De organisatie dringt aan om daar alsnog werk van te maken.
Sloop en heropbouw van verouderde panden is volgens Embuild vaak veel efficiënter om de energiefactuur drastisch te reduceren dan gedeeltelijke renovatie.
Embuild ziet in het begrotingsakkoord een aantal "goede aanzetten" voor de bouwsector, maar vindt dat het meer had moeten zijn. Een positief punt is voor de federatie bijvoorbeeld de extra investering in het spoor. Dat betekent goed nieuws voor bouwbedrijven die in dat marktsegment actief zijn, luidt het.
Ondernemersorganisatie NSZ "vrij tevreden", maar mist sociaal tarief voor zelfstandigen
Ondernemersorganisatie NSZ zegt vrij tevreden te zijn met maatregelen als de verlaging van de werkgeversbijdragen, de 'tijdelijke werkloosheid energie' en de uitbreiding van de flexi-jobs en de studentenarbeid. Maar ze vraagt zich af waar het sociaal tarief voor zelfstandigen is gebleven. "Het is volstrekt onaanvaardbaar dat deze steunmaatregel, die absoluut noodzakelijk is voor het voortbestaan van vele ondernemingen, niet is uitgevoerd, hoewel verscheidene partners van Vivaldi zich hiertoe voor het conclaaf hadden verbonden", klinkt het.
Het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen is wel tevreden dat de financiering van de aangekondigde maatregelen gebeurt via bijdragen van de energie-, olie- of banksector. "Het zou ondenkbaar zijn geweest dat zelfstandigen en kmo's nieuwe belastingen zouden moeten betalen."
Regering bevestigt dat loonwet zal worden toegepast
De federale regering heeft beslist dat de loonnormwet zal worden gerespecteerd in de aanloop naar de nakende onderhandelingen over een nieuw interprofessioneel akkoord tussen vakbonden en werkgevers. Met andere woorden: de lonen in ons land mogen niet verder stijgen bovenop de index tot de loonkloof met onze buurlanden is weggewerkt. Dat heeft premier Alexander De Croo bekendgemaakt tijdens de persconferentie over het begrotingsakkoord.
Enkele weken geleden raakte de Groep van Tien – het hoogste overleg tussen vakbonden en werkgevers – het niet eens over de verdeling van de welvaartsenveloppe. De regering stuurde hen daarop een brief waarin ze de intentie bevestigde om de welvaartsenveloppe, die dient om de uitkeringen op te trekken, volledig te zullen spenderen.
© BELGA — Premier Alexander De Croo (Open Vld). Febelfin: "Nieuwe heffing beperkt slagkracht van banken"
De Belgische banken betalen elk jaar al miljarden aan heffingen en taksen. Een nieuwe verhoging, zoals voorzien in de federale begroting, "zal de maatschappelijke rol en de slagkracht die de banken kunnen spelen in tijden van crisis, beperken", zegt sectorfederatie Febelfin.
Volgens Febelfin wil de regering de fiscale aftrekbaarheid van de Belgische jaarlijkse taks op de kredietinstellingen ('JKT' of bankentaks) deels afschaffen. "Dit komt neer op een aanzienlijke verhoging van de heffingen die de banken jaarlijks zullen moeten betalen", zegt de federatie. Zij wijst erop dat de banken in 2021 al een bijdrage van naar schatting 3,2 miljard euro hebben geleverd.
"Een sterke banksector is primordiaal voor de ondersteuning van de economie", stelt Febelfin. Een nieuwe heffing "zal de maatschappelijke rol en de slagkracht die de banken kunnen spelen in tijden van crisis, beperken." Volgens de federatie mag de impact niet onderschat worden: met een bedrag van 100 miljoen euro, kunnen de banken bijvoorbeeld voor ongeveer 2 miljard euro krediet verlenen.
"Gelet op de moeilijke economische tijden, is de financiële sector zeker bereid om een extra inspanning te leveren, maar deze maatregelen verminderen de capaciteit van de banken om de nodige zuurstof aan de bedrijven en gezinnen te geven", klinkt het nog.
Test-Aankoop tevreden over energiemaatregelen federale regering
Test-Aankoop steunt de beslissing van de federale regering om het verlaagde btw-tarief van 6 procent op energie te verlengen. De consumentenorganisatie is ook tevreden met de verlenging van het basispakket energie tot in maart 2023, maar pleit tegelijkertijd voor structurele oplossingen.
"De regering heeft de acute nood van heel wat gezinnen die hun factuur niet meer kunnen betalen, goed begrepen", klinkt het bij Test-Aankoop.
De consumentenorganisatie toont zich ook tevreden met het plan van de federale regering om overwinsten bij energiebedrijven aan te pakken, maar pleit tegelijkertijd voor structurele oplossingen zoals een opschoning van de energiefactuur en een herziening van de indexeringsparameters bij variabele energiecontracten. Dat laatste verzoek zou de consumentenorganisatie ook al hebben overgemaakt aan de Belgische energieregulator.
Test Aankoop pleit bovendien voor een universeel tarief voor energiediensten waarbij het tarief wordt gereguleerd door de bevoegde energieregulator.
PVDA: "Kleine wintercheque lost het probleem niet op"
Het federale begrotingsakkoord is niet opgewassen tegen de sociale crisis die het land doormaakt. De regering-De Croo heeft een kans gemist om de energieprijzen op een lager niveau te blokkeren, stelt PVDA.
"Met vijf wintercheques laat de Vivaldi-regering de bevolking de komende maanden gewoon in de kou staan. Is de regering op de hoogte dat de energiefacturen met 500 à 600 euro per maand toenemen?", zo vraagt fractieleidster Sofie Merckx zich af.
Dat de regering de overwinsten wil afromen, vindt PVDA een goede zaak, maar "wat nu voorligt, is onvoldoende". "Engie-Electrabel ligt op koers om in totaal 9 miljard euro overwinst te boeken, de regering beslist om daar nu zo'n 2 miljard euro van af te romen. We hebben echt meer nodig als we de energiefacturen van de mensen drastisch willen doen dalen", aldus Merckx. De korting van 1 miljard euro op sociale bijdragen voor bedrijven vindt ze dan weer "een serieus cadeau aan het grootpatronaat" en "een onaanvaardbare aanval tegen de financiering van onze pensioenen, onze gezondheidszorg en de hele sociale zekerheid."
PVDA is evenmin te spreken over de besparingen in de gezondheidszorg, het snijden in de investeringen in NMBS en openbare diensten en "een platte besparing op het tijdskrediet". De partij is ook niet onder de indruk van de vermindering van de ministerlonen. Ze blijft een halvering vragen, evenals de afschaffing van de uittredingsvergoedingen en een halvering van de financiering van de politieke partijen.
© Photo News — PVDA-fractieleidster Sofie Merckx. Werkgeversorganisaties vinden maatregelen rond concurrentiekracht onvoldoende
Verschillende werkgeversorganisaties zoals Voka, Unizo en Agoria vinden de maatregelen om de concurrentiekracht van de ondernemingen te waarborgen onvoldoende. "De regering erkent het dreigende gevaar van de loonkostenproblematiek wel, maar ze verzuimt het om structureel te hervormen", zegt Voka. Ook Agoria, dat de technologiesector vertegenwoordigt, wijst erop dat een vrijstelling voor zes maanden structureel geen soelaas biedt.
Volgens Voka zullen de loonkosten tussen 2022 en 2024 met gemiddeld 21 procent toenemen, goed voor een factuur van ongeveer 32 miljard. Het feit dat de federale regering die factuur met 1 miljard zou verlichten, vindt de organisatie dan ook te weinig.
Unizo spreekt van "een vergiftigd geschenk" als de uitgestelde sociale bijdragen samenvallen met de nieuwe bijdragen. De werkgeversorganisatie vindt het bovendien problematisch dat de eenmalige vrijstelling van de sociale bijdragen volledig in rekening zal worden gebracht voor de berekening van de loonkostenhandicap. "Dat is een wijziging van de loonwet", klinkt het.
De werkgeversorganisatie betreuren dat de regering "opnieuw" geen fundamentele hervormingen heeft doorgevoerd van de arbeidsmarkt, de fiscaliteit of de pensioenen. "De federale regering schuift de moeilijke dossiers voor zich uit (...). Het tijdspad voor een grote fiscale hervorming biedt geen garanties", klinkt het bij Voka.
Van Peteghem komt tegen december met "eerste fase van ambitieuze fiscale hervorming"
De minister van Financiën, Vincent Van Peteghem (CD&V), komt nog voor het einde van het jaar met een "eerste gedetailleerde fase van een ambitieuze fiscale hervorming", zo zei premier Alexander De Croo tijdens zijn beleidsverklaring.
De fiscale hervorming van Van Peteghem was de laatste nog door te hakken knoop in de begrotingsonderhandelingen. Van Peteghem, gesteund door partijvoorzitter Sammy Mahdi, had vrijdag nog een plan op tafel gelegd om de lasten op arbeid te laten dalen, wat de gemiddelde werknemer ongeveer 1.300 euro per jaar zou moeten opleveren.
De premier had eerder al verklaard dat de regering deze legislatuur nog stappen moet zetten in een fiscale hervorming. Het plan van Van Peteghem kwam naar verluidt echter te laat om in het kader van de huidige oefening nog grote stappen te zetten.
Daarom is nu een tijdspad afgesproken. Van Peteghem krijgt van de regering de opdracht om in december met een "gedetailleerde uitwerking van een eerste fase" van de fiscale hervorming te komen. Het doel is om die hervorming nog deze regeerperiode in werking te laten treden, zei De Croo.
Het belonen van werk staat daarbij voorop. In dat kader komt er ook een hervorming van het sociaal tarief, zodat dat gelinkt wordt aan de inkomens. "Zo komt de hulp terecht bij mensen die ze echt nodig hebben en duwt vooral geen mensen uit de arbeidsmarkt".
© BELGA — Minister van Financiën, Vincent Van Peteghem (CD&V). De Croo: "Meer dan ooit moet de automatische index de koopkracht van onze gezinnen beschermen"
Volgens De Croo is de automatische indexatie "een zware inspanningen voor bedrijven". "De regering wil de bedrijven helpen om die inspanningen te dragen met 1 miljard aan financiële ademruimte voor onze hardwerkende kmo's en bedrijven in moeilijke tijden", aldus de premier. "We doen dat met een vrijstelling van de patronale bijdrage op de indexverhoging voor de eerste twee kwartalen van 2022 en een uitstel daarvan voor de twee laatste kwartalen", klonk het.
Regering maakt miljard euro vrij voor vorming gerechtelijk landschap
Het aantal onderafdelingen van de gerechtelijke arrondissementen moet van 27 naar 14 worden teruggebracht, aldus premier De Croo tijdens zijn State of the Union. De oefening past in een bredere hervorming van de veiligheidsarchitectuur, waarbij ook de federale gerechtelijke politie binnen die 14 afdelingen ingewerkt wordt.
De federale regering heeft afgesproken te "rationaliseren" in de onderafdelingen van de gerechtelijke arrondissementen. Dat moeten er 14 worden in plaats van de huidige 27. De regering heeft géén lijst opgesteld met onderafdelingen die moeten sluiten, maar laat de oefening over aan de magistratuur zelf. De Croo zelf sprak van een "schaalvergroting", die "een concentratie van mensen en middelen" moet toelaten.
Naast rationalisering besliste de regering ook om extra te investeren in veiligheid, onder meer om de strijd tegen de georganiseerde misdaad beter te kunnen aangaan. Zo wordt het Stroomplan uitgebreid tot het hele grondgebied, wordt de drugshulpverlening in gevangenissen uitgebreid, krijgen de burgemeesters met bestuurlijke handhaving de kans om lokale criminaliteit harder aan te pakken en komen er 1.000 politieagenten bij, van wie 400 bij de federale gerechtelijke politie. Alles samen gaat het volgens de premier over ruim een miljard euro voor politie en justitie.
"Eerste taak van overheid is mensen beschermen"
De Croo citeerde ook nog de voormalige president van de Verenigde Staten Ronald Reagan. "De eerste taak van de overheid is mensen te beschermen niet hun leven over te nemen", aldus de premier.
"We nemen geen risico met bevoorradingszekerheid"
"We nemen geen enkel risico met onze bevoorradingszekerheid. We bouwen ons land verder uit tot een internationaal knooppunt voor elektriciteit en waterstof en gaan voluit voor meer windenergie op zee, met het allereerste energie-eiland in Europa", zei De Croo bovendien.
De Croo roept Europese Unie op tot actie
"We moeten hier samen door", zei De Croo over de huidige energiecrisis. "We moeten de hoge energieprijzen bij de wortel aanpakken en Europees ingrijpen op de gasmarkt." Volgens de premier is de nood hoog, aangezien gas vandaag "een oorlogswapen" is geworden.
De Croo roept de Europese Unie, die ten tijde van oorlog "een vriendelijke reus" is geworden, op tot actie. "In deze energieoorlog laat de EU te veel kansen liggen", klonk het.
© Photo News — Premier Alexander De Croo (Open Vld). Premier noemt Poetin een "onversneden fascist"
De Croo haalde in zijn toespraak ook fors uit naar de Russische president Vladimir Poetin. Hij noemde hem "een onversneden fascist" en "een gevaarlijke man in Moskou". Tegelijkertijd herhaalde de eerste minister dat ons land Oekraïne niet in de steek zal laten.
Aan het begin van zijn toespraak verwees De Croo naar de Russische raketaanvallen op verschillende Oekraïense steden maandag. "Ze laten geen twijfel bestaan over de barbaarsheid van het regime", klonk het.
De Croo noemde Poetin "een oorlogszuchtige en gevaarlijke man in Moskou, een ultranationalist erop uit om onze westerse manier van leven onderuit te halen, een onversneden fascist die de grootsheid van zijn eigen land afmeet aan de ondergang van de ander."
De premier beloofde dat België zich aan de zijde van de Oekraïense bevolking zal blijven scharen. "België zal Oekraïne niet in de steek laten. We blijven jullie steunen. We laten jullie niet vallen. Oekraïne zal deze oorlog winnen", besloot De Croo.
De Croo: "In deze woelige tijden bestaan er geen mirakeloplossingen"
Premier Alexander De Croo legde in zijn State of the Union de focus op de woelige tijden waar ons land voorstaat. "De overheid kan de schok verzachten, maar ik besef zeer goed dat we niet alle zorgen kunnen wegnemen", zei hij. "Er bestaan geen mirakeloplossingen."
De Croo sprak in zijn beleidsverklaring van een "energiebazooka" van meer dan 3 miljard euro. De beslissingen hebben een impact op de begroting, gaf De Croo toe. De regering doet een netto inspanning van 0,6 procent van het bruto binnenlands product, wat overeenkomt met 3,6 miljard euro, terwijl in eerste instantie naar 4 miljard werd gezocht. Het structurele tekort komt in 2024 uit op 3,2 procent van het bbp.
"Ik hoor de kritiek op die begrotingsimpact. En ik deel de bezorgdheid van velen", zei de premier. "Maar dan blijft mijn vraag: wat hadden we dàn moeten doen?" De Croo verdedigde de steunmaatregelen die Vivaldi tijdens de coronacrisis en ook nu heeft genomen. "Vandaag niets doen, onze burgers, zelfstandigen en bedrijven aan hun lot overlaten, dat zou pas schuldig verzuim zijn."
Tegelijkertijd erkende de eerste minister dat de overheid "niet alle zorgen kan wegnemen". "We moeten een eerlijk verhaal vertellen. Oorlogsjaren zijn moeilijke jaren", klonk het. "In deze woelige tijden bestaan er geen mirakeloplossingen (...). We moeten hier samen door. Zo goed en zo kwaad als het gaat", aldus de premier.
