Satellietbeelden laten enorme schade dambreuk zien
Op satellietbeelden die dinsdagmiddag door Maxar Technologies zijn gemaakt, zijn de schade aan de stuwdam in Oekraïne en de overstromingen goed te zien. De dam langs de rivier de Dnipro in de Oekraïense regio Cherson stortte dinsdag in, waardoor een deel van het gebied langs de frontlinie onder water kwam te staan. Het is nog altijd onduidelijk wie daarvoor verantwoordelijk is.
© via REUTERS — Het havengebied van Cherson. (06/06/23) Op de beelden van Maxar is te zien dat een gebied van meer dan 2.500 vierkante kilometer tussen Nova Kakhovka en de Golf van Dniprovska ten zuidwesten van de stad Cherson aan de Zwarte Zee is overstroomd. Huizen en andere gebouwen staan volledig onder water, vaak is alleen nog het dak te zien.
© ANP / EPA — Een close-up van de dam bij Nova Kakhovka. (06/06/23) Nederlandse expert wijst naar Russen: "Dit is vakwerk, dit doe je niet zomaar"
De oud-commandant van de Nederlandse landstrijdkrachten Mart de Kruif wijst naar de Russen voor de verwoesting van de dam. "Zo'n dam blaas je niet zomaar op, dat is vakwerk. Dat moet je voorbereiden", vertelde hij bij onze collega's van het AD. "Het is geen verdwaalde granaat die erop valt waarna de dam breekt. De dam was ook in handen van de Russen, dus zij hadden de mogelijkheid."
“Het was al gevaarlijk de rivier over te steken, maar hiermee is het nog veel gevaarlijker geworden. Uit militair oogpunt is de oversteek nu een kansloze zaak", aldus de Kruif.
“Het Oekraïense leger kan hierdoor geen bruggenhoofd meer vestigen aan de oostoever van de rivier. De troepen die de oostoever verdedigden, kunnen de Russen nu ergens anders aan het front inzetten.”
Zeker 24 plaatsen overstroomd
Er zijn zeker 24 plaatsen overstroomd na de verwoesting van de dam. Dat zegt de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken Ihor Klymenko. Volgens hem zijn in totaal ongeveer duizend burgers geëvacueerd. "De evacuatie wordt voortgezet", zei hij op de Oekraïense televisie.
© AP — Inwoners van de Oekraïense stad Cherson stappen op een evacuatietrein na de verwoesting van de Nova Kachovka-dam. Kremlin beschuldigt Oekraïne van sabotage
Het Kremlin beschuldigt Oekraïne van het saboteren van de dam in de rivier Dnipro. Regeringswoordvoerder Dmitri Peskov zegt dat de Oekraïners daarmee de aandacht willen afleiden van hun falende tegenoffensief tegen de Russische strijdkrachten.
Rusland beweerde de afgelopen tijd dat het grote Oekraïense aanvallen heeft afgeslagen en veel Oekraïens militair materieel heeft vernietigd. Het is onduidelijk of het langverwachte Oekraïense tegenoffensief inderdaad is begonnen, al zijn daar volgens sommige bronnen wel aanwijzingen voor.
Oekraïne houdt juist de Russen verantwoordelijk voor het verwoesten van de dam. De Oekraïense strijdkrachten spraken over een "hysterische reactie" van Rusland. Die zou bedoeld zijn om te voorkomen dat Oekraïense troepen de rivier oversteken om de Russische militairen daar aan te vallen.
© AFP — Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov. Het waterreservoir bij de dam is aangesloten op een kanaal dat voorziet in zo'n 85 procent van de waterbehoefte van de Krim. Het water gaat vooral naar de landbouw. Het door Rusland aangestelde hoofd van het schiereiland benadrukte dat er nog voldoende drinkwater is, maar op termijn zouden volgens hem wel problemen kunnen ontstaan.
Oekraïne had de watertoevoer via het Noord-Krimkanaal al eens afgesloten na de Russische annexatie van het schiereiland in 2014. Dat zorgde toen voor waterproblemen op de Krim. Die eindigden pas nadat Rusland het kanaal vorig jaar in handen kreeg nadat het Oekraïne was binnengevallen.
NAVO-baas noemt verwoesting stuwdam "walgelijk"
NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg heeft zich dinsdag scherp uitgelaten over de verwoesting van de belangrijke stuwdam in de door de Russen bezette stad Nova Kachovka in het zuiden van Oekraïne. De aanval brengt duizenden burgers in gevaar en veroorzaakt ernstige milieuschade, aldus Stoltenberg op Twitter. "Dit is een walgelijke daad, die nog maar eens de brutaliteit van Ruslands oorlog in Oekraïne aantoont."
De stuwdam en de aangrenzende waterkrachtcentrale zijn volgens zowel Rusland als Oekraïne verwoest. Moskou en Kiev schuiven de verantwoordelijkheid in mekaars schoenen. Gevreesd wordt dat de breuk van de stuwdam in de belegerde regio rond Cherson grote overstromingen kan veroorzaken.
© AP — NAVO-baas Jens Stoltenberg. Foto's tonen overstromingen in regio Cherson
Via persagentschappen stromen foto's binnen van overstromingen in de regio Cherson. In het Russisch bezette deel van de regio Cherson zijn geen grote evacuaties nodig, meldt de door Rusland benoemde gouverneur van het gebied.
Voor het Oekraïense deel van de regio Cherson zijn wel evacuaties aangekondigd. De Dnipro, die door de regio Cherson stroomt, scheidt het Oekraïense deel van het bezette gebied.
© AFP © AFP © AFP Geen risico voor nucleaire veiligheid in Zaporizja, zegt IAEA
De instorting van een dam aan de Dnipro-rivier in Oekraïne veroorzaakt momenteel geen onmiddellijk risico voor de nucleaire veiligheid in de kerncentrale van Zaporizja. Dat zegt het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA).
De kerncentrale gebruikt water uit het reservoir van de dam bij de waterkrachtcentrale in de stad Nova Kachovka om de reactoren te koelen. "De IAEA is zich bewust van de berichten over schade aan de dam", zegt het agentschap. Experten van het IAEA volgen de situatie nauwgezet op. "Geen onmiddellijk risico voor de nucleaire veiligheid op de centrale", klinkt het nog.
De Oekraïense uitbater van de kerncentrales, Energoatom, waarschuwde dat het reservoir snel leegloopt, wat een "bijkomende bedreiging vormt voor de tijdelijk bezette kerncentrale van Zaporizja", klinkt het op Telegram. De uitbater stelt ook dat het reservoir aan de kerncentrale zelf dinsdagochtend wel helemaal is gevuld, wat zou moeten volstaan voor de noden van de site.
Grote stuwdam in ingestort: mogelijk opgeblazen
De dam bij de door Russische troepen gecontroleerde stad Nova Kachovka is ingestort. Dat bevestigt het Russische staatspersbureau TASS, nadat video's van de doorgebroken dam op diverse sociale media hadden gecirculeerd. Ook de Oekraïense regering heeft bevestigd dat de dam in de zuidelijke Oekraïense regio Cherson is ingestort.
Water stroomt vanuit een waterreservoir naar de rivier Dnipro, richting de Zwarte Zee. De dam ligt ongeveer 60 kilometer ten oosten van de stad Cherson.
Het is onduidelijk wat de oorzaak is van het instorten van de dam, of wie ervoor verantwoordelijk is. Zowel Oekraïne als Rusland beweert dat de tegenpartij de dam heeft opgeblazen.
© AP — Een beeld van de stuwdam dat president Zelensky verspreidde. Gevreesd wordt voor overstromingen van delen van Oekraïne. De Oekraïense gouverneur van de regio Cherson zei te verwachten dat het water "binnen vijf uur tot kritische hoogten zal stijgen" en heeft de evacuatie van mensen in "gevaarlijke gebieden" nabij de dam aangekondigd. Het gebied ten noorden van de Dnipro is in Oekraïense handen, het gebied ten zuiden van de rivier is in Russische handen.
Daarnaast heeft de dam een groot reservoir dat water levert aan het schiereiland de Krim, in 2014 geannexeerd door Rusland, en aan de kerncentrale van Zaporizja. Die watertoevoer kan dus in de problemen komen. De kerncentrale kan daardoor te maken krijgen met lagere waterniveaus, terwijl de centrale water nodig heeft voor de koeling van de kernreactoren. Volgens een pro-Russische functionaris in de regio Zaporizja is er "geen kritiek gevaar" voor de kerncentrale door de instorting van de Nova Kachovka-dam, meldt TASS.
© AP — Een satellietbeeld van de stuwdam.
