IAEA wil waterstand koelwater Zaporizja controleren na vernietiging stuwdam
Door de vernietiging van de Kachovka-stuwdam dinsdag is het waterpeil van het reservaat op de Dnipro-rivier, dat ook de kerncentrale van Zaporizja koelt, sterk gedaald. Volgens het Internationaal Atoomagentschap IAEA zijn er grote verschillen in de gegevens over de waterstanden in het reservoir en wil ter plaatse duidelijkheid scheppen door ze zelf te controleren.
Indien het waterpeil te sterk zakt, kan er geen koelwater meer gepompt worden in de stilgelegde reactoren en het nucleair afval. De centrale kan dan wel nog beroep doen op koelbassins, die voldoende water bevatten voor enkele maanden. Experts hebben vanwege de oorlog in Oekraïne echter weinig vertrouwen in die tussenoplossing en maken zich zorgen over de veiligheid.
IAEA-directeur Rafael Grossi, die volgende week naar Kiev en naar de kerncentrale van Zaporizja reist, benadrukte vandaag dan ook dat de IAEA toegang nodig heeft tot de elektrische installaties van de kerncentrale. Hij wil ook extra waarnemers naar de kerncentrale sturen.
Oekraïens leger meldt nog meer heroveringen in zuiden van het land
Het Oekraïense leger heeft zondag de inname van drie dorpen in Donetsk, in het zuiden van Oekraïne, gemeld. Het gaat om de eerste overwinningen in het offensief van Kiev tegen de Russische troepen in dit deel van het front.
Eerder werd al melding gemaakt van een eerste zege in Blahodatne, een dorp in regio Donetsk. Later op de dag deelde Oekraïne ook nieuws van de herovering van het dorp Neskusjne, eveneens in Donetsk. "Neskujsne valt weer onder de Oekraïense vlag", klonk het. Vanavond verklaart de Oekraïense viceminister van Defensie dat ook Makarivka, een dorpje in de buurt van Blahodatne, opnieuw in Oekraïense handen is.
Rusland gaf voorlopig geen commentaar op de claims. Russische militaire bloggers verklaarden echter dat Blahodatne verlaten was omdat de Russische soldaten vreesden omsingeld te worden. Ook het dorp Lobkove zou heroverd zijn door de Oekraïners.
Rusland en Oekraïne ruilen bijna 200 gevangenen
Rusland en Oekraïne hebben vandaag gelijktijdig de terugkeer van bijna honderd soldaten van beide partijen aangekondigd.
Het Russische ministerie van Defensie zei op Telegram dat 94 Russen in Oekraïens gevangenschap waren vrijgelaten na onderhandelingen en dat ze naar een medische instelling worden gebracht voor onderzoek.
Het hoofd van de Oekraïense presidentiële administratie, Andriy Yermak, kondigde aan dat 95 militairen waren teruggekeerd, waaronder enkele gewonden. Onder hen waren leden van de nationale garde en grenswachten. Yermak zei dat de vrijgelatenen in actie waren gekomen in de buurt van Marioepol, van de kerncentrale van Tsjernobyl, van Serpent Island in de Zwarte Zee en van Bachmoet.
© Andriy Tsaplienko Telegram — 95 gevangen Oekraïense soldaten konden vandaag weer thuiskomen. © Andriy Tsaplienko Telegram — 95 gevangen Oekraïense soldaten konden vandaag weer thuiskomen. Oekraïens leger meldt eerste zege in tegenoffensief
Het Oekraïense leger heeft zonet de inname van het dorp Blahodatne in het zuidoosten van land gemeld, de eerste overwinning in zijn offensief tegen de Russische troepen in dit deel van het front.
"De roemrijke soldaten van de 68e brigade (...) hebben Blahodatne bevrijd", meldde de landmacht van het Oekraïense leger op Facebook, met daarbij een video van soldaten met een Oekraïense vlag voor een vernield gebouw.
Blahodatne, dat voor de oorlog duizend inwoners telde, is herhaaldelijk in de frontlijn gekomen. Begin 2022 viel het in handen van pro-Russische rebellen en in november dat jaar weer van Oekraïense eenheden. In januari dit jaar werd het naar verluidt door de pro-Russische huurlingen van de Wagner Groep ingenomen.
© via REUTERS — Oekraïense soldaten hangen de Oekraïense vlag aan een gebouw in Blahodatne. Oud-NAVO-baas vraagt jarenlange veiligheidsgaranties voor Oekraïne
Oekraïne moet "stevige en langjarige" veiligheidsgaranties van de NAVO krijgen, op de top in Vilnius van volgende maand. Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO, hoopt en verwacht dat die afspraken ook worden gemaakt. "Dan is het niet nodig dat er wordt meegevochten in Oekraïne", zei hij in het Nederlandse tv-programma Buitenhof.
De Nederlander reageert daarmee op uitspraken van zijn opvolger Anders Fogh Rasmussen die deze week in een interview zei dat sommige NAVO-landen wellicht bereid zijn Oekraïne binnen te trekken als er op de NAVO-top in Vilnius geen veiligheidsgaranties aan Oekraïne worden gegeven. De Hoop Scheffer denkt niet dat er een "reële kans" bestaat dat NAVO-landen gaan meevechten.
Het zou bovendien riskant zijn, waarschuwt De Hoop Scheffer. Stel dat NAVO-bondgenoot Polen gaat meevechten, dan vreest hij dat de Russische president Vladimir Poetin ervan uitgaat in oorlog te zijn met de NAVO. Als Poetin dan vervolgens een stukje Polen ingaat en Polen artikel 5 van de NAVO inroept, "komen we wel in erg modderige wateren terecht", analyseert De Hoop Scheffer. Artikel 5 zegt dat een aanval op één, een aanval op allen is.
De voormalige secretaris-generaal van de NAVO (2004-2009) vindt het daarom belangrijk dat de NAVO volgende maand langjarige veiligheidsgaranties aan Oekraïne geeft. "Zodat Poetin het nooit meer in zijn hoofd zal halen" om een ander land binnen te vallen.
Als de NAVO-lidstaten, inclusief de Verenigde Staten, instemmen met die veiligheidsgaranties, is dat een "omslagpunt". "Maar dan zullen ook alle NAVO-lidstaten, inclusief Nederland, die verplichting financieel en politiek moeten aangaan", zei De Hoop Scheffer.
Hij benadrukte dat het om de toekomst van Europa gaat. "Als Rusland deze oorlog wint, dan zal het Europa dat we nu kennen, het Europa met veel meer vrede in ons DNA dan oorlog, teloorgaan."
Rusland zegt Oekraïense aanval tegen schip in Zwarte Zee te hebben tegengehouden
Rusland zegt zondag een aanval te hebben tegengehouden van Oekraïense onbemande boten tegen een van zijn oorlogsschepen dat patrouilleerde in de Zware Zee, in de buurt van twee gaspijpleidingen die Russisch gas naar Turkije voeren.
"De Oekraïense troepen hebben vergeefs geprobeerd het schip Priazovje van de Zwarte Zeevloot aan te vallen met behulp van hogesnelheidsboten zonder bemanning", aldus het Russische ministerie van Defensie op de berichtenapp Telegram.
Volgens het ministerie vond de aanval plaats in de nacht van zaterdag op zondag toen het oorlogsschip zijn missie vervulde om "de veiligheid te verzekeren aan de pijpleidingen Turkish Stream en Blue Stream in het zuidoostelijke deel van de Zwarte Zee. Het Russische schip slaagde erin alle Oekraïense boten te vernielen en raakte zelf niet beschadigd.
Rusland meldde al een gelijkaardige aanval op 24 mei, toen het patrouilleschip Ivan Khours werd aangevallen door onbemande vaartuigen in de exclusieve economische zone van Turkije.
Volgens Moskou voerde tijdens de twee aanvallen een Amerikaanse RQ-4B-verkenningsdrone "verkenningen uit in het luchtruim van het centrale gedeelte van de Zwarte Zee".
Oekraïense vlag wordt buiten gehangen in plek in Donetsk
Oekraïne laat weinig los over de veroveringen van de afgelopen dagen. Het offensief is volop gaande en her en der zijn Russische linies doorbroken. Zo ook in de plaats Blahodatne, in de regio Donetsk, waar opvallend genoeg wel beeld vandaan komt. Hier is te zien hoe militairen er de Oekraïense vlag uithangen. De info is niet officieel geverifieerd.
© via REUTERS © via REUTERS Oekraïne zoekt na damdoorbraak naar tientallen vermisten
De Oekraïense autoriteiten zoeken nog naar vermisten na de verwoesting van de Kachovka-dam in het zuiden van Oekraïne. Van 29 mensen is niet bekend waar ze zijn gebleven.
Door de dambreuk dinsdag is een grote hoeveelheid water via de Dnipro-rivier richting het zuiden gestroomd. Op de noordelijke oever, waar Oekraïne het voor het zeggen heeft, staan bijna 3.800 huizen in meer dan dertig plaatsen onder water.
Het gemiddelde waterpeil in overstroomde gebieden staat zondag op 4,18 meter, ruim een halve meter lager dan een dag eerder. Er zijn 1.400 Oekraïense reddingswerkers betrokken bij reddings- en schoonmaakoperaties.
© AP — De overstroomde plaats Oleshky. Ook op de door de Russen bezette oever zouden nog evacuaties plaatsvinden. In beide gebieden zijn duizenden mensen in veiligheid gebracht, ook zijn veel mensen zelf vertrokken. Door de overstromingen zijn voor zover bekend dertien mensen om het leven gekomen.
Het is nog niet duidelijk wat voor gevolgen de dambreuk op de lange termijn zal hebben voor het getroffen gebied. Er wordt onder meer gevreesd voor grote ecologische gevolgen. Ook voor de oorlog zijn er consequenties.
© Getty Images — Beeld van evacuaties in Cherson. Kremlin: "Er is geen basis voor dialoog met Oekraïne"
"Er is op dit moment amper een voorwaarde om een akkoord te sluiten met Oekraïne", zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov zondag op de Russische staatstelevisie. "Bovendien is er geen basis voor enige vorm van dialoog."
Deskundigen zien lokale successen voor Kiev in Oekraïens offensief
De Oekraïense strijdkrachten hebben volgens inschattingen van westerse deskundigen in hun offensief tegen het Russische leger plaatselijke successen geboekt in het gebied van Zaporizja in het zuiden van het land.
Er werd vooruitgang geboekt in het westen van het gebied en ten zuidwesten en zuidoosten van de stad Orikhiv, zo deelde de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War in Washington mee.
Het Oekraïense offensief speelt zich naar verluidt op vier delen van het front af. Het Russische leger zei van zijn kant dat de aanvallen in de gebieden van Zaporizja en Donetsk en in de stad Bachmoet succesvol afgeslagen waren.
"Watervoorziening richting de Krim flink verstoord"
Hoewel Rusland ontkent, heeft de damdoorbraak bij Kachovka zo goed als zeker de watervoorziening richting de Krim flink verstoord. Dat zegt het Britse ministerie van Defensie. Het geannexeerde schiereiland was met een kanaal aangesloten op het stuwmeer, maar dat is drooggevallen.
Het zuiden van de regio Cherson en het noorden van de Krim zitten zonder stromend vers water. De Russische autoriteiten hebben nog reservoirs met een watervoorraad. Ook proberen ze nieuwe bronnen aan te boren en worden er waterflessen aangeleverd vanuit Rusland.
Het Britse ministerie waarschuwt voor een sanitaire crisis aan zowel de Oekraïense als de bezette kant van de overstroomde rivier Dnipro. Het gebrek aan vers water brengt grote risico's op ziekten met zich mee.
© REUTERS — Overstromingen in Cherson na de dambreuk. Hoe loopt het tegenoffensief?
Hoe gaat het met het tegenoffensief van Oekraïne? Het land zelf laat er niets over los, en Rusland laat maar al te graag verwoeste Leopard-2-tanks en andere westerse gevechtsvoertuigen zien.
Volgens het Britse ministerie van Defensie heeft Oekraïne de afgelopen 48 uur aanzienlijke operaties uitgevoerd in verschillende oostelijke en zuidelijke delen van het land, waarbij de Russische verdediging op sommige plaatsen is doorbroken.
"In sommige gebieden hebben de Oekraïense troepen waarschijnlijk goede vooruitgang geboekt en zijn ze de eerste linie van de Russische verdediging binnengedrongen. In andere gebieden is de Oekraïense vooruitgang langzamer geweest", meldt het Britse ministerie, dat spreekt van wisselende prestaties van het Russische leger. "Sommige eenheden voeren waarschijnlijk geloofwaardige verdedigingsoperaties uit, terwijl andere zich wanordelijk hebben teruggetrokken."
© ANP / EPA — Beeld dat het Russische ministerie van Defensie eerder deelde van een vernielde Oekraïense tank tijdens gevechten in de regio Zaporizja. KIJK. Zelensky bevestigt dat tegenaanval gestart is
Beelden tonen hoe Oekraïense troepen Russische positie bestormen
Er zijn beelden opgedoken die laten zien hoe Oekraïense troepen een Russische positie aanvallen aan het front in Oekraïne. Ze tonen een glimp van wat zich momenteel afspeelt in de vuurlinies. Lees er hier meer over.
Canadese premier Trudeau belooft extra steun tijdens onaangekondigd bezoek aan Kiev
De Canadese premier Justin Trudeau was vandaag in de Oekraïense hoofdstad Kiev voor een onaangekondigd bezoek. Hij legde er kort na aankomst een krans neer bij een gedenkplaats voor gesneuvelde soldaten in Kiev, bezocht een expo van vernielde militaire voertuigen en ontmoette er de Oekraïense president Zelensky.
Tijdens zijn bezoek zei Trudeau dat Canada zou deelnemen aan een multinationale inspanning om Oekraïense gevechtspiloten op te leiden en kondigde hij voor 500 miljoen Canadese dollar (ruim 346 miljoen euro) aan militaire hulp aan voor Kiev.
© REUTERS — De Canadese premier Justin Trudeau (links) en de Oekraïense president Volodymyr (rechts) Zelensky tijdens het bezoek. Trudeau had ook een onderhoud met een groep Oekraïense militairen die opgeleid werden in Canada. Kolonel Petro Ostaptsjoek verklaarde aan de pers dat de troepen een opleiding kregen voor sluipschutters, ingenieurs en jonge commandanten.
Viceminister van Defensie Oleksandr Polisjtsjoek gaf Trudeau nog een etui met een scherf van een obus afkomstig van een raket die op havenstad Odessa neerkwam. "Het is een klein aandenken van de manier waarop Oekraïne de Russische raketaanvallen heeft ondergaan", aldus Polisjtsjoek.
Canada, waar veel Oekraïners wonen, is een van de belangrijkste bondgenoten van Kiev. Ottawa heeft aanzienlijke militaire hulp, waaronder Leopard-tanks, naar Oekraïne gestuurd en meer dan 36.000 Oekraïense soldaten opgeleid. Het land legde Rusland ook verschillende sancties op.
Zelensky beaamt dat Oekraïense tegenaanvallen gaande zijn, maar lost geen details
De Oekraïense president heeft vandaag bij een persconferentie in Kiev gezegd dat tegenoffensieve en defensieve operaties plaatsvinden in Oekraïne. Hij haalde echter zijn schouders op en trok minachtend zijn wenkbrauwen op toen hem gevraagd werd om te reageren op de uitspraak van de Russische president Poetin, die gisteren liet horen dat het langverwachte Oekraïens tegenoffensief begonnen was.
Zelensky was terughoudend en loste geen verdere details. Hij zou niet onthullen in welk stadium de Oekraïense operaties zich bevonden, klonk het. Zijn generaals zijn echter "allemaal in een goed humeur." "Geef dat maar door aan Poetin", eindigde Zelensky met een glimlach.
Boerenprotest leidt tot lange files aan Pools-Oekraïense grens
Protestacties van landbouwers aan de Pools-Oekraïense grensovergang van Dorohusk leiden tot lange files. Zowat 450 vrachtwagens stonden te wachten aan de Oekraïense kant van de grens, zei een woordvoerder van de douane aan het Poolse persbureau PAP. De wachtrij voor vrachtvervoer was naar verluidt 13 kilometer lang.
Poolse boeren blokkeren de grensovergang sinds vrijdag. Ze protesteren tegen de daling van de prijzen die veroorzaakt wordt door de import van graan en andere landbouwproducten uit Oekraïne. Ze willen er ook de aandacht op vestigen dat ze de financiële hulp die door de Poolse regering beloofd werd, nog niet ontvangen hebben.
Minister van Landbouw Robert Telus reisde vrijdagavond naar Dorohusk. "In de onderhandelingen heb ik beloofd dat we al het mogelijke zullen doen om ervoor te zorgen dat de eerste fondsen in juni naar de landbouwers gaan", zei Telus.
© ANP / EPA Oekraïne is een van de grootste graanexporteurs van de wereld. Toen Rusland in de oorlog tegen Oekraïne handelsroutes blokkeerde, was Polen bereid het Oekraïense graan via haar grondgebied te laten passeren, maar een deel van het graan kwam op de Poolse markt terecht, onder meer omdat de havens onvoldoende capaciteit hadden om het transport te verwerken. Daardoor daalden de prijzen.
Waterkrachtcentrale "op halve kracht" door snel dalend waterpeil stuwmeer
Het stuwmeer op de rivier Dnipro heeft na de instorting van de stuwdam van Nova Kachovka volgens de Oekraïense diensten intussen meer dan een derde van de hoogwaterstand van het voorjaar verloren. Aan de rivier wordt op zes verschillende plaatsen stroom geproduceerd. Door de daling van het waterpeil zou de waterkrachtcentrale nu op halve kracht werken.
Zaterdag rond 12 uur is er ter hoogte van de stad Nikopol sprake van een daling van de waterstand tot 10,2 meter, stelt Ukrhydroenergo, het Oekraïense staatsbedrijf dat instaat voor het beheer van de dam, op Telegram. Voorts zegt het bedrijf dat er op de bovenloop van de Dnipro nu meer water opgestuwd wordt om in de zomer nog stroom te kunnen produceren.
De dam was in de nacht van maandag op dinsdag ingestort. Nadien kwamen grote delen van de regio Cherson onder water te staan, zowel op de rechteroever die nog in handen is van Kiev, als de linkeroever waar Rusland de plak zwaait. Oekraïne en het westen beschuldigen Rusland van de instorting van de dam. Moskou geeft Kiev de schuld.
© REUTERS — Opgedroogde oever van het Kakhovka stuwmeer. Oekraïners tot 1.400 meter geavanceerd in Bachmoet, zegt leger
Oekraïense troepen zijn de afgelopen dag tot 1.400 meter opgerukt op “verschillende delen” van de frontlinie nabij de oostelijke stad Bachmoet, zegt een woordvoerder van het Oekraïense leger vandaag.
Eerder deze week werden al een reeks soortgelijke winsten in de buurt van Bachmoet aangekondigd. Vorige maand zei Rusland Bachmoet volledig in handen te hebben na de langste en bloedigste strijd van de oorlog in Oekraïne.
Sergej Cherevaty, de militaire woordvoerder, zei ook dat Russische troepen hadden geprobeerd een tegenaanval uit te voeren, maar daar niet in geslaagd waren.
Bondskanselier Scholz wil "binnenkort" praten met Poetin
Duits bondskanselier Olaf Scholz zegt dat hij contact wil houden met Russisch president Vladimir Poetin en hem "binnenkort" wil spreken. Scholz verklaarde dat hij Poetin sprak, kort nadat de Russische machthebber vijftien maanden geleden het bevel had gegeven voor de militaire invasie van Oekraïne. "Ik heb de intentie om dat binnenkort opnieuw te doen", dixit Scholz.
Hij voegde eraan toe dat een van de voorwaarden voor "eerlijke vrede" de terugtrekking van de Russische troepen is. "Dat is wat begrepen dient te worden."
Tijdens zijn discours weerklok meermaals "onderhandel" vanuit het publiek. Scholz riep hen toe: "Onderhandelen is ok. De vraag is, wie onderhandelt met wie en waarover."
Scholz had eerder de visie van Berlijn over de oorlog uit de doeken gedaan. Een escalatie moet vermeden worden, klonk het.
Scholz besloot dat grenzen in Europa niet met machtsvertoon verplaatst mogen worden.
© REUTERS
