Kiev heeft bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) klacht ingediend tegen EU-lidstaten Polen, Slovakije en Hongarije. Die drie landen verlengden hun embargo op de import van Oekraïens graan, ondanks de opheffing van de handelsbeperkingen door de Europese Unie vorige week. Warschau liet al weten dat het bij zijn beslissing blijft.

"We vinden het cruciaal om vast te stellen dat individuele lidstaten de import van Oekraïense goederen niet kunnen verbieden", legde minister van Economie Julia Svyrydenko uit in een persbericht. "Daarom dienen we tegen hen klacht in."

Polen, Hongarije en Slovakije weigeren zich neer te leggen bij een beslissing van de Europese Commissie, die vrijdag besloot om een einde te maken aan de tijdelijke beperkingen op de import van graan en enkele andere landbouwproducten uit Oekraïne. De Commissie had die beperkingen dit voorjaar toegestaan om de impact van de massale invoer op de lokale markten te milderen, maar ze kwam vrijdag tot de slotsom dat de marktverstoringen waren verdwenen.  

De importverboden in de drie lidstaten hebben ook de transit van Oekraïense goederen naar andere landen vertraagd. Die routes zijn nog belangrijker geworden nadat Rusland in juli besloot om een einde te maken aan het internationale akkoord dat de uitvoer van Oekraïens graan via de Zwarte Zee mogelijk maakte. Oekraïne exporteerde voor de oorlog miljoenen tonnen gewassen via de zuidelijke havens aan de Zwarte Zee.  

Roemenië zei de EU-beslissing te betreuren, maar zei van eenzijdige maatregelen af te zien, terwijl de Bulgaren instemden met een opheffing van het embargo in naam van "de solidariteit met Oekraïne".

De Polen blijven bij hun beslissing, lieten ze maandag nog eens weten. "Wij denken dat ze de juiste is, ze is ook het resultaat van een economische analyse en bevoegdheden die voortvloeien uit het Europees en internationaal recht", zei regeringswoordvoerder Piotr Müller. Van een klacht bij de WTO zijn ze "niet onder de indruk".

Bij de Commissie wou men maandag nog geen commentaar geven op de beslissing van de drie lidstaten.

Duitsland komt met een nieuw steunpakket voor Oekraïne in de strijd tegen Rusland. Het land maakt nog eens 400 miljoen euro vrij voor wapens en hulp, zei de minister van Defensie Boris Pistorius tegen het Duitse tabloid Bild.

"We leveren extra munitie", zei Pistorius een dag voorafgaand aan een bijeenkomst van bondgenoten van Oekraïne in het Duitse Ramstein. "Munitie is wat Oekraïne het meest nodig heeft in zijn defensieve strijd", maar Duitsland helpt ook met "gepantserde voertuigen en mijnopruimingssystemen." Verder stuurt Duitsland kleding en generatoren. "In totaal zal het pakket 400 miljoen euro waard zijn", aldus Pistorius.

Het pakket omvat geen Taurus-kruisraketten voor de lange afstand, een wapen waar Oekraïne om heeft gevraagd. De beslissing was "niet gemakkelijk", aldus de minister. "Een groot aantal politieke, juridische, militaire en technische aspecten moet worden opgehelderd."

Dinsdag komen vertegenwoordigers van tientallen landen bijeen op een Amerikaanse legerbasis in Ramstein om hun steun aan Oekraïne te coördineren. Pistorius moet de gesprekken zelf aan zich voorbij laten gaan, omdat hij besmet is met corona.

Op een jaar tijd heeft Moskou al zeker 295 mensen aangeklaagd of veroordeeld omdat ze "verkeerd" berichtten over de Russische invasie in Oekraïne of het leger in diskrediet brachten. Dat blijkt uit een telling van de Bulgaarse Mariana Katzarova, die sinds vorig jaar speciaal rapporteur voor de Verenigde Naties is over de mensenrechtensituatie in Rusland. In Genève stelde ze maandag haar bevindingen voor.

De VN-rapporteur wees onder meer op de situatie van Kremlincriticus Ilja Jasjin, die eind vorig jaar veroordeeld werd tot 8,5 jaar cel omdat hij de Russische strijdkrachten in diskrediet gebracht zou hebben.

"Sinds de invasie van Oekraïne in februari vorig jaar is de mensenrechtensituatie in Rusland aanzienlijk verslechterd", zei Katzarova. Al ruim twintig jaar gaat de situatie er gestaag op achteruit, deels door de twee oorlogen in Tsjetsjenië. 

Vladimir Poetin werd in maart 2000 president, vier jaar later werd hij een eerste keer herkozen. Zo zijn sinds 2000 43 journalisten vermoord. En sinds vorig jaar zijn al 38 zaken tegen journalisten aangespannen, voor schendingen van de controversiële wetten die de persvrijheid beperken.

Katzarova kreeg geen toelating om het land binnen te mogen, en Moskou verleende geen samenwerking. Ze had wel contact met ruim 60 Russische en internationale mensenrechtenorganisaties, en kreeg bijna 100 rapporten van slachtoffers en mensenrechtenverdedigers.

De contactgroep voor Oekraïne - die de militaire steun voor het land coördineert - verzamelt dinsdag opnieuw op de Amerikaanse legerbasis in het Duitse Ramstein. Het is al de vijfde bijeenkomst van de groep sinds Rusland in februari vorig jaar de invasie in het buurland startte.

Het was de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin die eind vorige maand de uitnodigingen had verstuurd voor een nieuwe ontmoeting op de grootste luchtmachtbasis buiten de VS. 

Op het overleg van de contactgroep worden de leveringen van wapens aan de Oekraïense strijdkrachten gecoördineerd. Aan de vergadering nemen de defensieministers en hoge militaire verantwoordelijken deel van een vijftigtal landen en internationale organisaties, waaronder de NAVO.

In Rusland is een vrouwelijke soldaat veroordeeld tot zes jaar strafkamp voor het ontduiken van de militaire dienst, omdat ze tijdens haar zwangerschap niet voor de mobilisatie was verschenen. Volgens de krant Kommersant heeft de rechtbank daarbij een rapport van de medische dienst van haar eenheid genegeerd. Dat rapport had de tijdelijke dienstvrijstelling aanbevolen. Volgens de rechtbank had de soldate haar ontslag niet aangeboden, waardoor ze verplicht was om zich bij haar eenheid te melden.

De vrouw was sinds 2016 in dienst en heeft al een vijfjarig kind, aldus de Russische staatsmedia op gezag van de militaire rechtbank in de Zuid-Russische stad Vladikavkaz. De uitvoering van haar straf is uitgesteld tot 2032, zodat ze kan instaan voor het onderhoud van haar kinderen. De verdediging van de vrouw wil in beroep gaan.

De vrouw is afkomstig uit de Russische republiek Kabardië-Balkarië (of Kabardino-Balkarië) in de Kaukasus. Het gebied is - net als andere gebieden waar veel etnische minderheden leven - hard getroffen door de mobilisatie van het Kremlin voor de oorlog in Oekraïne.